Giáo án dạy học theo chủ đê môn Giáo dục công dân lớp 7 - Chủ đề: Quan hệ với cộng đồng, đất nước, nhân loại

GIÁO ÁN DẠY HỌC THEO CHỦ ĐÊ MÔN GDCD LỚP 7 CHỦ ĐỀ: QUAN HỆ VỚI CỘNG ĐỒNG, ĐẤT NƯỚC, NHÂN LOẠI Tiết 11,12- bài 9: XÂY DỰNG GIA ĐÌNH VĂN HOÁ A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức: Giúp học sinh nắm được truyện đọc “ Một gia đình văn hóa” , biết được vì sao gia đình cô Hòa được công nhận là gia đình văn hóa. 2. Thái độ - Hình thành ở học sinh tình cảm yêu thương, gắn bó, quý trọng gia đình và mong muốn tham gia xây dựng gia đình văn hoá, văn minh hạnh phúc. 3. Kĩ năng - HS biết giữ gìn danh dự gia đình. - Tránh xa thói hư tật xấu, các tệ nạn xã hội. - Có trách nhiệm xây dựng gia đình văn hoá. B. Chuẩn bị GV: Giáo án, SGV HS: Học thuộc bài cũ, xem trước nội dung bài mới. C. Các hoạt động dạy và học HOẠT ĐỘNG 1: KHỞI ĐỘNG Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt 1. Ổn định tổ chức 2.Bài cũ:Khoan dung là gì? Ý nghĩa của lòng khoan dung? 3. Bài mới: Giới thiệu bài: GV: Đưa ra tình huống Nội dung tình huống: Tối thứ bảy , cả gia đình Mai đang vui vẻ trò chuyện sau bữa cơm tối thì bác tổ trưởng tổ dân phố đến chơi. Bố mẹ vui vẻ mời bác ngồi, Mai lễ phép chào bác. Sau một hồi trò chuyện, bác đứng lên đưa cho mẹ Mai giấy chứng nhận gia đình Mai cố gắng giữa vững danh hiệu đó. Khi bác tổ trưởng ra về, Mai vội hỏi mẹ: "Mẹ ơi, gia đình văn hoá có nghĩa là gì hả mẹ?" Mẹ Mai cười... GV: Cho HS thể hiện tình huống trên bằng trò chơi sắm vai. GV: Giới thiệu: Để giúp bạn Mai và giúp các em hiểu thế nào là gia đình văn hoá, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay GV: Yêu cầu học sinh đọc truyện, sau đó chia lớp thành 4 nhóm, phát cho mỗi nhóm một tờ giấy khổ to và bút dạ yêu cầu thảo luận để trả lời các câu hỏi sau: Nhóm 1 : ?: Gia đình cô Hoà có mấy người? Thuộc mô hình gia đình như thế nào? Nhóm 2 : ?: Đời sống tinh thần của gia đình cô Hoà ra sao? Nhóm 3: ?: Gia đình cô Hoà đối xử như thế nào với bà con hàng xóm láng giềng?. Nhóm 4 : ?: Gia đình cô đã làm tốt nhiệm vụ công dân như thế nào? HS: Cả lớp nhận xét và bổ sung ý kiến. GV: Nhận xét, chốt lại nội dung truyện đọc và chuyển ý: Gia đình cô Hoa đã đạt gia đình văn hoá. GV: Chốt lại ý kiến sau khi HS thảo luận và nêu tiêu chuẩn cơ bản của gia đình văn hoá (bảng phụ) HS: Ghi bài vào vở GV: Yêu cầu HS liên hệ tình hình địa phương và nêu ví dụ để minh hoạ cho bài học. HS: Trả lời tự do theo suy nghĩ của bản thân. Truyện đọc “Một gia đình văn hoá”. Nhóm 1 : Gia đình nhà cô Hoà có 3 người thuộc mô hình gia đình văn hoá, sinh ít con. Nhóm 2 : Đời sống tinh thần: - Mọi người chia sẻ lẫn nhau - Đồ đạc trong nhà được sắp xếp gọn gàng, đẹp mắt. - Không khí gia đình đầm ấm, vui vẻ. - Mọi người trong gia đình biết chia sẻ buồn vui cùng nhau. - Đọc sách báo, trao đổi chuyên môn - Tú ngồi học bài. - Cô chú là chiến sĩ thi đua, Tú là học sinh giỏi. Nhóm 3: - Tích cực xây dựng nếp sống văn hoá ở khu dân cư. - Cô chú quan tâm giúp đỡ nối xóm - Tận tình giúp đỡ những người ốm đau, bệnh tật. Nhóm 4 - Vận động bà con làm vệ sinh môi trường. - Chống các tệ nạn xã hội HOẠT ĐỘNG 2: HÌNH THÀNH KIÊN THỨC MỚI - Gia đình bác Ân là cán bộ công chức về hưu, nhà tuy nghèo nhưng mọi người rất yêu thương nhau. Con cái ngoan ngoãn chăm học, chăm làm. Gia đình bác luôn thực hiện tốt bổn phận của công dân - Cô chú Hùng là gia đình giàu có. Chú là giám đốc công ty TNHH. Cô là kế toán cho một ty xuất nhập khẩu. Do cô chú mải làm ăn, không quan tâm đúng mức đến các con nên con cái của cô chú đã mắc phải các thói hư như bỏ học, đua đòi bạn bè. Gia đình cô chú không quan tâm đến mọi người xung quang. Trước đây chú Hùng còn trốn nghĩa vụ quân sự. - Bà Yến về hưu, lại ốm đau luôn. Chồng bà mất sớm để lại cho bà 3 đứa con không có tiền ăn học, chỉ đi làm thêm cho các gia đình khác kiếm miếng ăn qua ngày không có tiền thuốc thang. - Gia đình bác Huy có hai con trai lớn. Vợ chồng bác thường hay cái nhau. Mỗi khi gia đình bất hoà là bác Huy lại uống rượu và chửi bới lung tung. Hai con trai bác cũng cãi nhau và xưng hô rất vô lễ. HS tiếp tục kể về một số loại gia đình : - Gia đình không giàu nhưng mọi người yêu thương nhau, thực hiện tốt bổn phận, trách nhiệm của mình, sinh hoạt văn hóa lành mạnh, con cái ngoan ngoãn, chăm học, chăm làm. - Gia đình giàu có nhưng cha mẹ thiếu gương mẫu ( trong làm ăn, trong quan hệ với xóm giềng, trong cư xử với nhau, mắc những thói xấu...), con cái hư hỏng. - Gia đình bất hòa, thiếu nề nếp gia phong. - Gia đình bất hạnh vì quá đông con và nghèo túng. GV : Nói đến gia đình văn hóa, trước hết là nói đến đời sống văn hóa- tinh thần của gia đình thể hiện ở những điểm như sau : - Các thành viên trong gia đình có tình cảm gắn bó, quan tâm yêu thương nhau ; có nề nếp gia phong trên kính dưới nhường, con cái ngoan ngoãn hiếu thỏa, không khí gia đình đầm ấm, thuận hòa - Sinh hoạt văn hóa tinh thần lành mạnh : Mọi thành viên gia đình có nhu cầu, sở thích văn hóa lành mạnh, tích cực học tập, không sa vao các TNXH. Để có đời sống tinh thần lành mạnh, phong phú, không thể không có cơ sở của nó là đời sống vật chất của gia đình. Vì vậy để xây dựng gia đình văn hóa, mọi thành viên gia đình phải tích cực lao động, tùy theo khả năng, sức lực của mình, làm ra nhiều của cải nhằm nâng cao mức sống của gia đình, làm cho đời sống gia đình ngày càng đầy đủ, no ấm. GV: Qua các hoạt động từ tiết 1, chúng ta đã tìm hiểu một số nội dung của gia đình văn hoá cụ thể: - Tiêu chuẩn. - Nội dung hoạt động. - Bài học thực tiễn Qua thảo luận chúng ta rút bài học về gia đình văn hoá: 1) Thế nào là gia đình văn hoá? 2) Ý nghĩa của gia đình văn hoá? 3) Bổn phận trách nhiệm của bản thân? HS: Đọc phần nội dung bài học trong sách giáo khoa. GV và HS trao đổi về những điều các em chưa hiểu hoặc chưa biết. GV: Hướng dẫn HS tóm tắt các ý của bài và ghi nhớ. GV: Trong thời đại mở cửa ngày nay, gia đình VN đang đứng trước những thử thách lớn do ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường. Các sản phẩm văn hóa độc hại, các tệ nạn xã hội, lối sống thực dụng đã làm tổn hại, rạn nứt nền nếp gia phong, thuần phong mĩ tục VN. Ở nhiều gia đình tình cảm, đạo lí, trách nhiệm đối với gia đình bị sa sút, con cái hư hỏng, nạn bạo lực gia đình gia tăngVì vậy vấn đề gia đình và xây dựng gia đình văn hoá có ý nghĩa hết sức quan trọng. Gia đình là tế bào xã hội, là cái nôi hình thành nhân cách con người. Xây dựng gia đình văn hoá lá góp phần làm cho xã hội bình yên hạnh phúc. Hs chúng ta phải cố gắng rèn luyện góp phần xây dựng gia đình có lối sống văn hoá - giữ vững truyền thống của dân tộc. Tiêu chuẩn Gia đình văn hoá: - Xây dựng kế hoạch hoá gia đình. - Xây dựng gia đình hoà thuận, tiến bộ, hạnh phúc, sinh hoạt văn hoá lành mạnh. - Đoàn kết với cộng đồng. - Thực hiện tốt nghĩa vụ công dân. - Gia đình bác Ân tuy không giàu nhưng vui vẻ, đầm ấm, cuộc sống hạnh phúc. - Gia đình chú Hùng giàu nhưng không hạnh phúc thiếu hẳn cuộc sống tinh thần lành mạnh - Gia đình bà Yến bất hạnh vì nghèo. - Gia đình bác Huy bất hoà, thiếu lề nếp gia phong. * Giữa đời sống vật chất và đời sống tinh thần của gia đình có mối quan hệ chặt chẽ. Nhưng không phải cứ đời sống vật chất cao thì đời sống tinh thần của gia đình cũng cao. Thực tế cho thấy, có những gia đình giàu có nhưng bất hạnh vì các thành viên trong gia đình không thực hiện tốt bổn phận của mình hoặc ăn chơi đua đòi, sa vào các tệ nạn xã hội, làm tổn hại danh dự của gia đình. Ngược lại có những gia đình không giàu, thậm chí còn khó khăn về kinh tế nhưng gia đình hạnh phúc vì mọi người thương yêu nhau thực hiện tốt bổn phận trách nhiệm của mình 1) Tiêu chuẩn gia đình văn hoá: - Gia đình hoà thuận, hạnh phúc, tiến bộ. - Thực hiện KHHGĐ. - Đoàn kết với hàng xóm láng giếng, hoàn thành nghĩa vụ công dân. 2) Ý nghĩa: -Đối với cá nhân và gia đình: Gia đình là tổ ấm nuôi dưỡng mỗi con người. Gia đình góp phần rất quan trọng hình thành nên những con người phát triển đầy đủ, sống có văn hóa, có đạo đức và chính những con người đó đem lại sự bình yên và phát triển bền vững cho gia đình. -Đối với xã hội: Gia đình là tế bào của xã hội.Gia đình hạnh phúc bình yên thì xã hội ổn định. Góp phần xây dựng XH văn minh tiến bộ. 3) Trách nhiệm -Đối với mọi người nói chung: Thực hiện tốt bổn phận, trách nhiệm của mình với gia đình, sống giản dị, không ham những thú vui thiếu lành mạnh, không sa vào TNXH. -Đối với HS: phải chăm học, chăm làm, kính trọng, vâng lời, giúp đỡ ông bà cha mẹ, thương yêu anh chị em; không đua đòi ăn chơi., không làm điều gì tổn hại đến danh dự gia đình. * Biểu hiện trái với gia đình văn hoá: - Coi trọng tiền bạc. - Không quan tâm giáo dục con. - Không có tình cảm đạo lí. - Con cái hư hỏng. Đua đòi ăn chơi. - Vợ chồng bất hoà,không chung thủy - Bạo lực trong gia đình. Nguyên nhân: - Cơ chế thị trường. - Chính sách mở cửa, ảnh hưởng tiêu cực của nền văn hoá ngoại lai. - Tệ nạn xã hội. - Lối sống thực dụng - Quan niệm lạc hậu. HOẠT ĐỘNG 3: LUYỆN TẬP GV : Em hãy phân biệt các biểu hiện đúng và sai, lành mạnh và không lành mạnh trong sinh hoạt văn hóa của gia đình ? - Biểu hiện đúng, lành mạnh: Mọi thành viên trong gia đình tích cực học tập, tìm hiểu tình hình đát nước, địa phương; có nhu cầu, sở thích về văn hóa lành mạnh( sách báo, phim ảnh, nghệ thuật khác); thường xuyên giúp đỡ nhau thực hiện tốt bổn phận với gia đình. - Biểu hiện sai, thiếu lành mạnh: Thành viên trong gia đình ăn chơi đua đòi, sử dụng văn hóa phẩm độc hại, thấp kém, sa vào TNXH ( rượu chè, cờ bạc, ma túy), thiếu tình cảm trách nhiệm với nhau, cư xử thiếu văn hóa, bạo lực gia đình. HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG Gv :Nhận xét bổ sung và chốt lại vấn đề: Nói đến gia đình văn hoá là nói đến đời sống vật chất và tinh thần. Đó là sự kết hợp hài hoà tạo nên gia đình hạnh phúc. Gia đình hạnh phúc sẽ góp phần tạo nên xã hội ổn định và văn minh. GV : Hãy tìm hiểu kĩ nội dung và các tiêu chuẩn gia đình văn hóa ở địa phương em ? HOẠT ĐỘNG 5 : TÌM TÒI MỞ RỘNG GV : Tìm những câu tục ngữ, ca dao nói về gia đình văn hóa ? D. Dặn dò Về nhà xem lại nội dung phần I. Chuẩn bị phần nội dung bài học.