Giáo án Địa 11 - Một số vấn đề của Châu Phi

Bài 5 MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU LỤC VÀ KHU VỰC Tiết 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CỦA CHÂU PHI I. MỤC TIÊU Sau bài học, HS cần: 1. Kiến thức - Biết được Châu Phi khá giàu khoáng sản, song có nhiều khó khăn do khí hậu khô nóng, tài nguyên môi trường bị cạn kiệt, tàn phá,... - Dân số tăng nhanh, nguồn lao động khá lớn, song chất lượng cuộc sống thấp, bệnh tật, chiến tranh đe doạ, xung đột sắc tộc. - Kinh tế tuy có khởi sắc, nhưng cơ bản phát triển còn chậm. 2. Kĩ năng Phân tích lược đồ, bảng số liệu và thông tin để nhận biết các vấn đề của Châu Phi. 3. Thái độ Chia sẻ với những khó khăn mà người dân Châu Phi phải trải qua. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC - Bản đồ Địa lí tự nhiên Châu Phi; Bản đồ kinh tế chung Châu Phi. - Tranh ảnh về cảnh quan và con người, một số hoạt động kinh tế tiêu biểu của người dân Châu Phi. III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC Kiểm tra bài cũ: 04 phút Bài mới: 33 phút GV giới thiệu về con sông dài nhất thế giới: Sông Nin, nơi phát nguyên của sông Nin, với 2 nhánh chính Nin Xanh và Nin Trắng, những chặng đường sông Nin đi qua, những món quà tặng mà sông Nin đem đến cho người dân Châu Phi để dẫn dắt vào bài. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ 1: Nhóm - GV khái quát về vị trí địa lí Bước 1: - Dựa vào hình 5.1 SGK, hệ toạ độ trả lời câu hỏi: Đặc điểm khí hậu và cảnh quan Châu Phi? Gợi ý: + Kể tên các hoang mạc ở Châu Phi. + Nguyên nhân hình thành các hoang mạc. - Dựa vào kênh chữ trong SGK và hình 5.1 hãy: + Nhận xét sự phân bố và hiện trạng khai thác khoáng sản ở Châu Phi? + Hậu quả khai thác tài nguyên rừng ở Châu Phi? + Biện pháp khắc phục tình trạng khai thác quá mức các nguồn tài nguyên trên? Bước 2: - Đại diện nhóm trình bày, GV chuẩn kiến thức. - GV liên hệ cảnh quan bán hoang mạc ở Bình Thuận của Việt Nam. - Khoáng sản vàng của Châu Phi nhiều nhất thế giới. HĐ 2: Cặp Bước 1: HS dựa vào bảng 5.1, kênh chữ trong SGK: - So sánh và nhận xét tình hình sinh tử, gia tăng dân số của Châu Phi với thế giới và các Châu lục khác? - Nhận xét chung về tình hình xã hội Châu Phi. - Nhân tố chủ yếu dẫn đến tình trạng dân cư, xã hội Châu Phi hiện nay? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. HĐ 3: Cả lớp Bước 1: Dựa vào bảng 5.2 và kênh chữ trong SGK hãy: Nhận xét về tình hình phát triển kinh tế Châu Phi? Gợi ý: - So sánh tốc độ tăng trưởng kinh tế của một số khu vực thuộc Châu Phi với thế giới và Mĩ La Tinh. - Đóng góp vào GDP toàn cầu của Châu Phi cao hay thấp? - Những nguyên nhân là cho nền kinh tế Châu Phi kém phát triển? Bước 2: HS trình bày, GV chuẩn kiến thức. Liên hệ Việt Nam thời Pháp thuộc: Bắt người dân đi xây dựng các công trình giao thông, đồn điền... “Cao su đi dễ khó về Khi đi trai tráng khi về bủng beo” GV: Kinh tế Châu Phi hiện đang phát triển theo chiều hướng tích cực, liệu cuộc sống của người dân các nước Châu Phi đã cải thiện được chưa? Vì sao chưa cải thiện được? I. Một số vấn đề về tự nhiên 11 phút - Khí hậu đặc trưng: khô nóng. - Cảnh quan chính: hoang mạc, xa van. - Tài nguyên: bị khai thác mạnh. + Khoáng sản: cạn kiệt. + Rừng ven hoang mạc bị khai thác mạnh sa mạc hoá. * Biện pháp khắc phục: - Khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên. - Tăng cường thuỷ lợi hoá. II. Một số vấn đề về dân cư – xã hội 11 phút 1. Dân cư - Dân số tăng nhanh - Tỉ lệ sinh cao - Tuổi thọ trung bình thấp - Trình độ dân trí thấp 2. Xã hội - Xung đột sắc tộc - Tình trạng đói nghèo nặng nề - Bệnh tật hoành hành: HIV, sốt rét,... - Chỉ số HDI thấp * Nhiều tổ chức quốc tế giúp đỡ * Việt nam hỗ trợ về giảng dạy, tư vấn kĩ thuật. III. Một số vấn đề về kinh tế 33 phút - Kinh tế kém phát triển: + Tỉ lệ tăng trưởng GDP + Tỉ lệ đóng góp vào GDP toàn cầu thấp + GDP/ người thấp + Cơ sở hạ tầng kém - Nguyên nhân + Từng bị thực dân thống trị tàn bạo + Xung đột sắc tộc + Khả năng quản lí kém + Dân số tăng nhanh. IV. ĐÁNH GIÁ 06 phút A. Trắc nghiệm 1. Giải pháp nào nhằm hạn chế tình trạng sa mạc hoá ở Châu Phi? A. Trồng rừng. B. Khai thác hợp lí tài nguyên rừng. C. Đẩy mạnh thuỷ lợi hoá. 2. Ý nào không phải là nguyên nhân làm cho nền kinh tế một số nước Châu Phi kém phát triển: A. Bị cạnh tranh bởi các nước phát triển B. Xung đột sắc tộc C. Khả năng quản lí kém D. Từng bị thực dân thống trị tàn bạo. 3. Câu nào sau đây không chính xác? A. Tỉ lệ tăng trưởng GDP ở Châu Phi tương đối cao trong thập niên vừa qua. B. Hậu quả thống trị nặng nề của thực dân còn in dấu nặng nề trên đường biên giới các quốc gia. C. Một vài nước Châu PHi có nền kinh tế chậm phát triển. D. Nhà nước của nhiều quốc gia Châu Phi còn non trẻ, thiếu khả năng quản lí. B. Tự luận 1. Người dân Châu Phi cần có giải pháp gì để khắc phục khó khăn trong quá trình khai thác, bảo vệ tự nhiên? 2. Dựa vào bảng 5.1, nhận xét về tỉ suất sinh, tỉ suất tử, tỉ suất gia tăng tự nhiên của Châu Phi? V. HOẠT ĐỘNG NỐI TIẾP 02 phút HS trả lời các câu hỏi trong SGK.