Giáo án Địa lý 9 - Tiết 14: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông

TUẦN: TIẾT: 14 GIAO THÔNG VẬN TẢI VÀ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG S: G: I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Sau bài học, học sinh: - Nắm được đăc điểm phân bố các mạng lưới và các đầu mối GTVT chính của nước ta. - Trình bày được tình hình phát triển của bưu chính viễn thông và tác động của những bước tiến này đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước. 2. Kĩ năng - Xác định trên bản đồ (lược đồ) một số tuyến đường giao thông quan trọng, một số sân bay, bến cảng lớn. + Các quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh, 5, 6, 22,...; đường sắt Thống Nhất. + Các sân bay quốc tế: Hà Nội, Đà Nẵng, TP Hồ Chí Minh; + Các cảng lớn: Hải Phòng, Đà Nẵng, Sài Gòn. - Biết phân tích sơ đồ, bản số liệu, biểu đồ để thấy tình hình phát triển của GTVT và BCVT. - Vận dụng kiến thức và kĩ năng để nhận xét và giải thích sự phát triển các ngành GTVT ở địa phương. 3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ các tuyến đường giao thông địa phương. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực chung: Tự học, tính toán, năng lực đọc hiểu văn bản. - Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng số liệu thống kê. 5. Các nội dung tích hợp an ninh quốc phòng - Thấy được tầm quan trọng của GTVT và bưu chính viễn thông đối với quốc phòng an ninh. - Có ý thức trách nhiệm cao trước sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn hiện nay. II. CHUẨN BỊ CỦA GV và HS 1. Đối với GV: - Bản đồ GTVT Việt Nam. 2. Đối với HS: SGK + Tập bản đồ + vở ghi chép + Atlat Địa lí. III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP 1. Ổn định 2. KTBC: - Nêu cơ cấu và vai trò của ngành dịch vụ? - Đặc điểm phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta? Tại sao Hà Nội, TP HCM là hai trung tâm dịch vụ lớn nhất nước ta? 3. Bài mới A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (Thời gian: 5 phút) 1. Mục tiêu: Nêu được tình hình phát triển và phân bố giao thông vận tải, bưu chính viễ thông. 2. Phương pháp-kĩ thuật: Vấn đáp qua tranh ảnh. – Cá nhân. 3. Phương tiện: 1 số tranh ảnh về GTVT và bưu chính viễn thông. 4. Phương thức hoạt động Bước 1: Giao nhiệm vụ: GV cung cấp 1 số tranh ảnh về GTVT và bưu chính viễn thông. Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi: - Những hình ảnh đó gợi cho em nghĩ đến ngành dịch vụ nào của nước ta? - Em biết gì về hoạt động của ngành đó? - Hoạt động các ngành này có ảnh hưởng gì đến an ninh quốc phòng? Bước 2: HS quan sát tranh, có thể trao đổi với bạn bên cạnh để bổ sung cho nhau. Bước 3: HS báo cáo kết quả. (1 HS trả lời, 1 HS khác nhận xét) Bước 4: GV kết nối vào bài mới: GTVT và bưu chính viễn thông đang phát triển rất nhanh. Các loại hình dịch vụ này ngày càng đa dạng và hoạt động có hiệu quả. B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC Hoạt động 1: Giao thông vận tải (Thời gian: 20 phút) 1. Mục tiêu: Hiểu và trình bày được tình hình phát triển các loại hình GTVT nước ta. - Đọc sơ đồ, bản đồ xác định các tuyến giao thông quan trọng, các sân bay, cảng biển của nước ta. 2. Phương pháp-kĩ thuật: PP sử dụng tranh ảnh, SGK. 3. Hình thức tổ chức: Cặp đôi. Hoạt động của GV và HS Nội dung Bước 1: GV cho HS đọc thông tin SGK + quan sát hình ảnh, thảo luận nhóm trên cơ sở trả lời những ý sau: - Nêu vai trò của ngành GTVT? - Xác định các loại hình GTVT tương ứng với các hình đã cho? - Loại hình vận tải nào có vai trò quan trọng nhất trong vận chuyển hàng hóa, vì sao? - Xác định các tuyến đường bộ, đường sắt xuất phát từ thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; tên 1 số sân bay và cảng biển. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, GV quan sát, hỗ trợ. Bước 3: HS báo cáo kết quả trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: GV nhận xét, bổ sung và chuẩn kiến thức. GV tích hợp giáo dục an ninh quốc phòng: GTVT có vai trò đặc biệt quan trọng trong 2 cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta cũng như trong sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước. GTVT là ngành sản xuất quan trọng đứng hàng thứ tư sau CN khai thác, CN chế biến và sản xuất nông nghiệp. Một ngành tuy không tạo ra của cải vật chất, nhưng lại được ví như mạch máu cơ thể. GTVT là cơ sở hạ tầng quan trọng để thúc đẩy kinh tế phát triển; đồng thời tăng cường tiềm lực quốc phòng toàn dân, xây dựng thế trận phòng thủ bảo vệ Tổ quốc. I. Giao thông vận tải 1. Tình hình phát triển - GTVT nước ta phát triển đầy đủ các loại hình, phân bố rộng khắp cả nước, chất lượng đang được nâng cao. 2. Các loại hình giao thông vận tải - Đường bộ: chuyên chở được nhiều hàng hóa và hành khách nhất, được đầu tư nhiều nhất. Các tuyến quan trọng là QL1A, QL5,QL 18, QL 51, QL 22, đường Hồ Chí Minh. - Đường Sắt: quan trọng nhất là tuyến Bắc -Nam. - Đường sông: mới được khai thác ở mức độ thấp, tập trung vận tải ở Lưu vực sông Cửu Long và lưu vực sông Hồng. - Đường biển: gồm vận tải ven biển và vận tải biển quốc tế. Hoạt động vận tải biển quốc tế đang được đẩy mạnh với các cảng biển Hải Phòng, Đà Nẵng và Sài Gòn - Đường hàng không: hàng không Việt Nam đã và đang phát triển theo hướng hiện đại hóa. Các sân bay quốc tế lớn nhất là Nội Bài, Tân Sơn Nhất và Đà Nẵng. - Đường ống: vận tải đường ống ngày càng phát triển, chủ yếu chuyên chở dầu mỏ và khí. Hoạt động 2: Bưu chính viễn thông (Thời gian: 12 phút) 1. Mục tiêu: Nêu được tình hình phát triển của ngành bưu chính viễn thông và tác động của những bước tiến này đến đời sống kinh tế - xã hội của đất nước. 2. Phương pháp-kĩ thuật: PP sử dụng tranh ảnh, SGK. 3. Hình thức tổ chức: Cá nhân. Hoạt động của GV và HS Nội dung Bước 1: GV cho HS đọc thông tin SGK trả lời những ý sau: - Nêu những dịch vụ cơ bản của bưu chính viễn thông? - Tình hình phát triển của dịch vụ điện thoại và internet? - Cho biết tác động của việc phát triển dịch vụ điện thoại và internet đến đời sống kinh tế-xã hội ở nước ta? - Nêu những dịch vụ mới có chất lượng cao của ngành bưu chính viễn thông? Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ. Bước 3: HS báo cáo kết quả trước lớp (1 HS trả lời, 1 HS khác nhận xét). Bước 4: GV nhận xét, bổ sung và chuẩn kiến thức. GV nhấn mạnh: Dịch vụ điện thoại và internet cung cấp thông tin nhanh chóng kịp thời, góp phần đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp, nhanh chóng hội nhập với nền kinh tế thế giới. GV tích hợp giáo dục an ninh quốc phòng: Nhiệm vụ trước mắt và lâu dài của ngành bưu chính-viễn thông là phải tiếp tục phát triển bền vững và bảo vệ an toàn mạng lưới thông tin; vừa bảo vệ lợi ích và chủ quyền quốc gia, vừa đấu tranh có hiệu quả với chiến lược "diễn biến hòa bình", bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch trong và ngoài nước. II. Bưu chính viễn thông - Bưu chính có những bước phát triển mạnh mẽ: mạng lưới bưu điện rộng khắp, nhiều loại dịch vụ mới với chất lượng cao. - Viễn thông: phát triển nhanh và hiện đại. - Dịch vụ điện thoại và internet phát triển với tốc độ rất nhanh. - Những dịch vụ mới có chất lượng cao của ngành bưu chính viễn thông: chuyến phát nhanh, chuyển tiền nhanh, thư điện tử, báo điện tử, học qua mạng internet... C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP (Thời gian: 5 phút) - Mục tiêu: giúp HS củng cố, hoàn thiện kiến thức, kĩ năng vừa lĩnh hội được. - Phương thức hoạt động: GV yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ: Trả lời các câu hỏi trắc nghiệm khách quan và tự luận: 1. Quốc lộ 1A không đi qua vùng kinh tế nào của nước ta? A. Tây Nguyên. B. Đông Nam Bộ. C. Đồng bằng sông Cửu Long. D.Trung du và miền núi phía Bắc. 2. Loại hình giao thông vận tải đường biển nước ta phát triển khá nhanh vì A. đường biển ngày càng hoàn thiện hơn. B. nhiều cảng biển được xây dựng hiện đại. C. nền ngoại thương Việt Nam phát triển khá nhanh. D. ngành đóng tàu biển của Việt Nam đang phát triển. D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, MỞ RỘNG GV cho HS tìm hiểu: - Các cây cầu lớn thay phà qua sông Hàn, sông Tiền... - Tầm quan trọng của giao thông vận tải và bưu chính viễn thông đối với với quốc phòng và an ninh nước ta hiện nay là gì? - Liên hệ với tình hình thực tế về sự phát triển của ngành GTVT và bưu chính viễn thông ở địa phương em gắn với quốc phòng an ninh.