Giáo án Địa lý lớp 10 - Ngưng đọng hơi nước trong khí quyển, mưa

NGƯNG ĐỌNG HƠI NƯỚC TRONG KHÍ QUYỂN . MƯA I.Mục tiêu : *Kiến thức : -Trình bày nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự ngưng đọng hơi nước , sự hình thành sương mù , mây, mưa . - Hiểu rõ các nhân tố ảnh hưởng đến lượng mưa . - Nhận biết sự phân bố mưa theo vĩ độ . - Hiểu rõ ảnh hưởng của đại dương đến phân bố mưa . * Kĩ năng : - Phân tích mối quan hệ nhân quả giữa các yếu tố : nhiệt độ , khí hậu , khí áp , đại dương .... với lượng mưa . - Phân tích biểu đồ ( đồ thị ) phân bố lượng mưa không đông đều theo vĩ độ . - Đọc bản đồ và giả thích sự phân bố mưa trên thế giới do ảnh hưởng của đại dương . II. Thiết bị dạy học : - Các hình vẽ , sơ đồ về quá trình hình thành mây , mưa . - Bản đồ phân bố mưa trên thế giới . - Phóng to biểu đồ các kiểu khí hậu trong SGK . III. Hoạt động dạy học : Khởi động : * Phương án 1 : GV yêu cầu học sinh trình bày về nguyên nhân , đặc điểm của gió Tây ôn đới , gió Mậu dịch , gió Mùa . GV nói : Gió có liên quan gì đến độ ẩm không khí không ? Khi nào thì hơi nước trong không khí ngưng đọng thành sương , mây . mưa ? * Phương án 2 : Các em đã từng học về độ ẩm không khí và mưa ở lớp sáu . Vậy độ ẩm không khí là gì ? Có mấy loại độ ẩm không khí ? Thế nào là sương mù , mây , mưa ? Sương mù , mây mưa được hình thành như thế nào ? Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HD 1 : Cặp hoặc nhóm I) Sự ngưng đọng hơi nước Bước 1 : HS dựa vào SGK , vốn hiểu biết , thảo luận theo gợi ý - Khi nào thì hơi nước trong không khí ngưng đọng ? ( điều kiện ngưng đọng hơi nước ) - Nguyên nhân làm cho nhiệt độ không khí giảm ? - Sương mù hình thành ở đâu ? Điều kiện để hình thành sương mù ? - Mây được hình thành như thế nào ? - Dựa vào hình vẽ : đọc tên các loại mây từ thấp lên cao . Mây nào thường gây ra mưa ? Bước 2 trong khí quyển . 1.Ngưng đọng hơi nước. -Hơi nước sẽ ngưng tụ khi có hạt nhân ngưng đọng như hạt bụi , khói , muối .... và một trong hai diều kiện : + Không khí chứa nhiều hơi nước + Khi không khí gặp lạnh 2) Sương mù + Là sư ngưng đọng hơi nước ở gần mặt đất 3) Mây và mưa. a.Mây + Là sự tích tụ hơi nước ở tầng cao b . Mưa - Các hạt nước trong đám mây HS trình bày kết quả , GV giúp HS chuẩn kiến thức . HĐ 2 : Cá nhân / cặp Bước 1 : HS dựa vào SGK , vốn hiểu biết , trả lời các câu hỏi : - Mưa được hình thành như thế nào ? - Nước rơi trong điều kiện nào thì gọi là tuyết rơi ? - Giải thích sự hình thành mưa đá Bước 2 : HS trình bày kết quả , GV giúp HS chuẩn kiến thức Hđ 3: Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới lương mưa. vận động , kết hợp với nhau , ngưng tụ thêm , kicks thước lớn hơn và rơi xưống thành mưa - Tuyết rơi : Nước rơi khi nhiệt độ ở 0*C , không khí yên tĩnh - Mưa đá : + Xẩy ra trong điều kiện thời tiết nóng oi bức . + Không khí đối lưu mạnh ---- > hạt nước trong mây bị đẩy lên đẩy xuống nhiều lần . gặp lạnh ---> hạt băng --> lớn dần - --> rơi xuống đất thành mưa đá . II. Các nhân tố ảnh hưởng đến Hđ 4: - Hs Phân tích biểu đồ sự phân bố lượng mưa theo vĩ độ. - Khu vực mưa nhiều ,mưa ít từ xích đạo về 2 cực. - Mối quan hệ khu vực mưa nhiều ,mưa ít với khí áp ,gió . - Gv tổng kết lượng mưa . 1. Khí áp. 2.Ph rông 3.Gió 4.Dòng biển 5.Địa hình III.Sự phân bố lượng mưa . 1. Mưa không đều theo vĩ độ . - ở xích đạo mưa nhiều nhất ,tiếp đến là vùng ôn đới. - Mưa ít ở chí tuyến , khi càng về 2 cực . Hđ5 : - Dựa vào bản đồ sự phân bố lượng mưa trên thế giới => nhận xét sự phân hoá lương mưa từ đông sang tây vĩ độ 40 B. - Mối quan hệ lượng mưa vơi vị trí gần biển xa biển ? - Tại sao có khu vực gần biển nhưng mưa ít ? - Gv tổng kết Hđ 6; - Tại sao ở vùng xích đạo lại mưa nhiều ? - Liên hệ thực tế So sánh 2. Mưa không đều do ảnh hưởng của đại dương . - Gần biển mưa nhiều ,xa biển mưa ít - dòng biển nóng chảy qua mưa nhiều ,dòng biển lạnh chảy qua mưa ít lượng mưa ở sườn đón gió và sườn khuất gió .theo độ cao . - Gv tổng kết IV.Hoạt động tiếp nối : ? Nhận xét và giải thích sự phân hoá lượng mưa ở nước ta - Sườn núi Tây - đông dãy trường sơn - Hà Nội - Huế - Tphcm