Giáo án Địa lý lớp 10 - Vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển, phân bố nông nghiệp một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp

chương VII: địa lý nông nghiệp Bài 27: vai trò, đặc điểm, các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển, phân bố nông nghiệp một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp I- Mục tiêu: Sau bài học, học sinh cần: - Biết được vai trò và đặc điểm của nông nghiệp - Hiểu được ảnh hưởng của các nhân tố tự nhiên, kinh tế - xã hội tới sự phát triển và phân bố nông nghiệp. - Phân biệt được một số hình thức chủ yếu của tổ chức lãnh thổ NN. - Biết phân tích và nhận xét những đặc điểm phát triển, những thuận lợi và khó khăn của các điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội ở một địa phương đối với sự phát triển và phân bố nông nghiệp - Tham gia tích cực và ủng hộ những chính sách phát triển nông nghiệp và những hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp ở địa phương II- Thiết bị dạy học: III- Những kiến thức trọng tâm - Vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp không ngành nào thay thế được - Đặc điểm quan trọng của sản xuất nông nghiệp: Đất trồng là tư liệu sản xuất, cây trồng, vật nuôi là đối tượng lao động. - Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên là tiền đề cơ bản. Các nhân tố kinh tế - xã hội có ảnh hưởng quan trọng đối với sự phát triển và phân bố nông nghiệp. - Những đặc điểm cơ bản của 3 hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp. IV- Phương pháp dạy học: - Phương pháp đàm thoại - Phương pháp sơ đồ hóa kiến thức - Phương pháp làm việc theo nhóm V- Tiến trình lên lớp 1- ổn định lớp. 2- Bài mới. Hoạt động của giáo viên và học sinh Nội dung chính - Hoạt động 1 (cá nhân): Nông nghiệp xuất hiện từ khi nào ? Bao gồm những ngành nào ? - Nông nghiệp có vai trò gì đối với đời sống và sản xuất - Tại sao ở các nước đang phát triển, đông dân, đẩy mạnh phát triển nông nghiệp là chiến lược hàng đầu ? - Giáo viên bổ sung, giải thích thêm. Mở rộng ở các nước trên thế giới. Liên hệ Việt Nam - Hoạt động 2 (cặp/nhóm): Nêu các đặc điểm của sản xuất nông nghiệp, giải thích - Giáo viên củng cố - Hoạt động 3: Dựa vào sơ đồ sách giáo khoa, nêu các nhóm nhân tố, nhân tố ảnh hưởng tới sự phân bố và phát triển nông nghiệp - Nhóm 1: Lấy ví dụ chứng minh ảnh hưởng của nhóm nhân tố tự nhiên - Nhóm 2: Làm nhân tố kinh tế - xã hội - Giáo viên bổ sung giải thích, lấy thêm một số ví dụ khác - Tập quán ăn uống của từng dân tộc - Chính sách khoán 10 ở Việt Nam - Các giống lúa mới, "tứ hóa" trong nông nghiệp - Nêu sản xuất nông nghiệp hàng hóa - Giáo viên: Sản xuất lãnh thổ nông nghiệp có nhiều hình thức. Chúng ta chỉ đề cập ở đây 3 hình thức quan trọng nhất - Hoạt động 4 (nhóm, cá nhân): Nêu những điểm khác nhau cơ bản của 3 hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp trên. Lấy ví dụ ở Việt Nam. - Học sinh làm ra giấy, gọi trả lời. Giáo viên bổ sung củng cố. I- Vai trò và đặc điểm của nông nghiệp 1- Vai trò - Là một ngành sản xuất vật chất không thể thay thế được + Cung cấp lương thực, thực phẩm + Nguyên liệu cho công nghiệp + Nguồn hàng xuất khẩu thu ngoại tệ - Hiện nay 40% thế giới tham gia hoạt động nông nghiệp, chiếm 4% GDP toàn cầu 2- Đặc điểm: a/ Đất trồng là tư liệu sản xuất và không thể thay thế b/ Đối tượng của sản xuất nông nghiệp là cây trồng, vật nuôi c/ Sản xuất nông nghiệp có tính mùa vụ d/ SXNN phụ thuộc vào điều kiện TN e/ Trong nền kinh tế hiện đại, NN trở thành ngành sản xuất hàng hóa II- Các nhân tố ảnh hưởng tói sự phân bố và phát triển nông nghiệp 1- Nhân tố tự nhiên - Đất: Không có đất, hoạt động sản xuất nông nghiệp không thể diễn ra, quy định quy mô, cơ cấu và phân bố cây trồng, vật nuôi và năng suất - Khí hậu, nước: ảnh hưởng đến thời vụ, cơ cấu, tính ổn định hay bấp bênh của sản xuất nông nghiệp. - Sinh vật: Cơ sở tạo nên giống cây trồng, vật nuôi, cơ sở thức ăn, cơ cấu sự phát triển của ngành chăn nuôi. 2- Nhân tố kinh tế - xã hội - Dân cư, lao động ảnh hưởng cơ cấu sự phân bố cây trồng, vật nuôi. Là lực lượng lao động, tiêu thụ --> quan trọng để phát triển nông nghiệp - Sở hữu ruộng đất: ảnh hưởng đến con đường phát triển nông nghiệp - Tiến bộ khoa học kỹ thuật: ảnh hưởng nâng cao năng suất, chất lượng - Thị trường tiêu thụ: Điều tiết sản xuất, ảnh hưởng đến chuyên môn hóa III- Một số hình thức tổ chức lãnh thổ nông nghiệp Trang trại - Phát triển trong thời kỳ CN hóa - Mục đích SX hàng hóa - Thuê LĐ - Quy mô đất đai tương đối lớn Thể tổng hợp nông nghiệp - Trình độ cao - Kết hợp XNNN với các XNCN - Sử dụng có hiệu quả nhất vị trí địa lý, điều kiện SX - Quy mô đất đai lớn Vùng nông nghiệp - Hình thức cao nhất - Có điều kiện sinh thái NN. - Trình độ thâm canh đồng nhất để hình thành vùng CM hóa 4- Kiểm tra đánh giá: Nêu các đặc điểm của sản xuất nông nghiệp, đặc điểm nào quan trọng nhất ? 5- Hoạt động nối tiếp: Bài tập sách giáo khoa.