Giáo án Địa lý lớp 10 - Vai trò và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố dịch vụ

Vai trò và các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố dịch vụ A. Mục tiêu bài học: Sau khi học xong bài học, học sinh phải cần: - Trình bày được cơ cấu của ngành dịch vụ và vai trò to lớn ngành dịch vụ trong nền kinh tế hiện đại. - Hiểu và trình bày được các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ, đặc biệt nhân tố kinh tế - xã hội. - Trình bày được những đặc điểm phân bố ngành dịch vụ trên thế giới. - Đọc và phân tích được lược đồ tỉ trọng của các ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP. B. Thiết bị dạy học: - Lược đồ về tỉ lệ lao động làm dịch vụ (phóng to). - Bản đồ Tự nhiên thế giới. - Bản đồ các nước trên thế giới. - Bản đồ Tự nhiên Việt Nam, Du lịch Việt Nam. - Một số tranh ảnh, báo, tạp chí, tờ bướm, … về ngành dịch vụ. C Hoạt động dạy học: Kiểm tra 1 số kiến thức cũ đã học. Khởi động. Yêu cầu HS kể tên 3 nhóm ngành kinh tế chính và kể tên các nhóm ngành đã học -> GV giới thiệu ngành dịch vụ. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính HĐ 1: Cả lớp. Yêu cầu HS kể tên một số ngành nghề không thuộc ngành nông nghiệp và công nghiệp, từ đó hình thành cho HS khái niệm ngành dịch vụ. Hướng dẫn cho HS phân biệt được sự khác nhau cơ bản giữa ngành dịch vụ với các ngành nông nghiệp và công nghiệp. HĐ 2: nhóm. Bước 1: Nhóm 1: Dựa vào hiểu biết và SGK, thảo luận về I. Cơ cấu và vai trò của ngành dịch vụ. Dịch vụ: Gồm các ngành không trực tiếp tạo ra sản phẩm vật chất. cơ cấu của các ngành dịch vụ, nêu ví dụ cho từng nhóm ngành -> phân biệt sự khác nhau cơ bản giữa các nhóm ngành. Nhóm 2: Thảo luận về vai trò của ngành DV. Tìm ví dụ minh hoạ. Gợi ý cho nhóm 2: Dựa vào bản đồ Tự nhiên thế giới và bản đồ Tự nhiên Việt Nam, Du lịch Việt Nam nêu ví dụ cho ý thứ ba. Nhóm 3: Dựa vào SGK, vốn hiểu biết, trình bày về: - Sự thay đổi tỉ lệ lao động của khu vực dịch vụ trong cơ cấu lao động trên thế giới. - Sự khác biệt về tỉ lệ lao động của khu vực dịch vụ trong cơ cấu lao động giữa các nhóm nước, giải thích vì sao? Bước 2: Đại diện các nhóm trình bày. GV chuẩn xác kiến thức. GV hỏi: - Tại sao nói các ngành dịch vụ phát triển mạnh có tác dụng thúc đẩy các ngành sản xuất vật chất? 1. Cơ cấu. Hết sức phức tạp, có 3 nhóm: - Dịch vụ kinh doanh. - Dịch vụ tiêu dùng. - Dịch vụ công cộng. - Nêu ví dụ cụ thể về cơ cấu lao động ở một số nước phát triển & một số nước đang phát triển. Giải thích. - Tại sao ngành du lịch ngày càng quan trọng? Chuyển ý: Tại sao ngành DV chiếm tỉ trọng cao nhất và ngày càng cao trong cơ cấu GDP của các nước phát triển? HĐ 3: Cá nhân/cặp. Bước 1: HS hoàn thành phiếu học tập 1. Bước 2: Đại diện HS lên trình bày và nêu ví dụ cho từng 2. Vai trò. - Thúc đẩy các ngành sản xuất vật chất. - Sử dụng tốt hơn nguồn lao động -> tạo thêm việc làm. - Khai thác tốt hơn tài nguyên thiên nhiên, di sản văn hoá, lịch sử & các thành tựu của khoa học. 3. Đặc điểm và xu hướng phát triển. Lao động trong ngành dịch vụ tăng nhanh. - Có sự cách biệt rất lớn về tỉ lệ lao động trong ngành dịch vụ giữa nước phát triển và đang phát triển. - Du lịch là một ngành dịch vụ quan trọng ở nhiều nước. II. Các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố yếu tố. GV đưa thông tin phản hồi, giúp HS chuẩn kiến thức. GV hỏi: - Dân cư phân tán thành điểm nhỏ gây khó khăn gì cho hoạt động dịch vụ? - Hãy mô tả những hoạt động dịch vụ sôi nổi phục vụ tết Nguyên đán ở địa phương em. - Hãy nêu một vài tài nguyên du lịch ở địa phương em. Chuyển ý: Ta đã biết ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng lớn trong cơ cấu GDP ở các nước phát triển. Điều đó giúp ta có thể hình dung bức tranh phân bố ngành dịch vụ trên thế giới. Nhưng cụ thể như thế nào? HĐ 4: Cá nhân/cặp. Bước 1: Nhận xét sự phân hoá về tỉ trọng của các ngành dịch vụ trong cơ cấu GDP của các nước trên thế giới qua H. 48.1. Bước 2: - Xác định trên bản đồ Các nước trên thế giới các ngành dịch vụ. - Trình độ phát triển kinh tế và năng suất lao động xã hội. - Các đặc điểm về dân số và sức mua của dân cư. - Sự phân phố dân cư. - Truyền thống văn hoá, phong tục tập quán. - Sự phân bố các tài nguyên du lịch. III. Đặc điểm phân bố các ngành dịch vụ trên thế giới. trung tâm dịch vụ lớn nhất, nhì thế giới. Bước 3: GV chuẩn xác kiến thức. Kể chuyện về các nước có các thành phố chuyên môn hoá một số loại dịch vụ (Hollywood: thành phố điện ảnh nổi tiếng nhất thế giới. Las vegas, Monano: thành phố nổi tiếng về dịch vụ du lịch và sòng bạc,…) - ở các nước phát triển, ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu GDP. - Các thành phố cực lớn chính là các trung tâm dịch vụ lớn – có vai trò to lớn trong nền kinh tế toàn cầu. - ở mỗi nước lại có các thành phố chuyên môn hoá về một số loại dịch vụ. - Các trung tâm giao dịch, thương mại hình thành trong các thành phố lớn. Đánh giá. 1. Sắp xếp các ý ở cột A với cột B sao cho hợp lý. 1. Chọn câu trả lời đúng nhất. Dịch vụ là ngành: A. Chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu GDP của các nước trên thế giới. B. Chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu GDP của các nước phát triển. C. Chiếm tỉ trọng khá thấp trong cơ cấu GDP của các nước đang phát triển. D. A, B, C đúng. E. B, C đúng. 2. Phân tích các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố các ngành dịch vụ. Bước 5: Bài tập về nhà. Làm câu hỏi và bài tập trong SGK. Bước 6: Phụ lục. Phiếu học tập của HĐ 3: Dựa vào SGK, hiểu biết của em hoàn thành sơ đồ dưới đây: Sơ đồ các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố của ngành dịch vụ. Rỳt kinh nghiệm sau bài dạy........................................................................... ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………….. -------------------------------------