Giáo án Địa Lý – Lớp 4 Bài 5: Tây Nguyên

THIẾT KẾ BÀI DẠY Môn: Địa Lý – Lớp: 4 Bài 5: Tây Nguyên Người soạn: Phạm Thanh Vân Ngày soạn: 20/9/2018 I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: Nêu tên và chỉ được vị trí các cao nguyên trên bản đồ. Trình bày được các đặc điểm địa hình và khí hậu ở Tây Nguyên. Giải thích được đặc điểm địa hình và khí hậu ở Tây nguyên. 2. Kĩ năng: Rèn kỹ năng chỉ bản đồ, kỹ năng sử dụng đồ dùng trực quan, kỹ năng làm việc nhóm, kỹ năng thuyết trình. 3. Thái độ: Học sinh thêm yêu quý, tự hào về các vùng miền của đất nước. Học sinh tích cực, chủ động học tập. II. Đồ dùng dạy – học: 1. Giáo viên: Thiết kế bài dạy, sách giáo khoa. Lược đồ các cao nguyên ở Tây Nguyên, bảng số liệu về độ cao của các cao nguyên, bảng số liệu về lượng mưa trung bình tháng (mm) ở Buôn Ma Thuột. 2. Học sinh: Sách giáo khoa, vở ghi. Một số hình ảnh cảnh mùa mưa, mùa khô ở Tây Nguyên. Phần chuẩn bị bài mới. III. Phương pháp dạy học: Phương pháp thảo luận nhóm. Phương pháp giảng giải minh họa. Phương pháp trực quan. Phương pháp vấn đáp. Phương pháp thuyết trình. IV. Các hoạt động dạy – học: 1. Ổn định lớp: (1 phút) GV: Cho HS hát bài "Chú voi con". HS: Hát 2. Kiểm tra bài cũ: (5 phút) GV: Bài trước các con đã được tìm hiểu về vùng nào ở nước ta? HS: Vùng Trung du Bắc Bộ. GV: Hãy mô tả vùng Trung du Bắc Bộ? HS: Trung du Bắc Bộ là vùng đồi với các đỉnh tròn, sườn thoải. GV: Trung du Bắc Bộ thích hợp để trồng những loại cây gì? HS: Cây ăn quả và cây công nghiệp. GV: Nêu tác dụng của việc trồng rừng ở vùng trung du Bắc Bộ? HS: Để che phủ đất trống, đồi trọc. GV: Nhận xét câu trả lời của HS. GV kết luận: Trung du Bắc Bộ là vùng đồi với các đỉnh tròn, sườn thoải. thế mạnh ở đây là trồng cây ăn quả và cây công nghiệp, đặc biệt là trồng chè. Đất trống, đồi trọc đang được phủ xanh bằng việc trồng rừng, trồng cây công nghiệp lâu năm và cây ăn quả. 3. Bài mới: 3.1. Giới thiệu bài: (1 phút) Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Đầu giờ, các con đã hát bài hát về con vật gì? - Chú voi con thường sống ở vùng nào nước ta? - KL: Chú voi con thường sống ở vùng Tây Nguyên ở nước ta. - Hôm nay cô và các con sẽ cùng nhau tìm hiểu về vùng Tây Nguyên. GV ghi tên bài. - Yêu cầu 2 HS nhắc lại tên bài. - Đầu giờ đã hát bài hát về chú voi con. - Chú voi con thường sống ở khu vực Tây Nguyên. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS nhắc lại tên bài: Tây Nguyên 3.2. Hoạt động 1: Tây Nguyên – xứ sở của các cao nguyên xếp tầng: (15 phút) * Mục tiêu: - HS nêu tên và chỉ được trên bản đồ các cao nguyên ở Tây Nguyên. - HS trình bày được đặc điểm địa hình và tự nhiên một số cao nguyên ở Tây Nguyên. Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Vùng đất Tây Nguyên cao, rộng lớn bao gồm các cao nguyên xếp tầng cao, thấp khác nhau. - GV treo lược đồ các cao nguyên ở Tây Nguyên. - GV chỉ bản đồ và nói: Tây Nguyên thuộc miền Trung nước ta, có độ cao trung bình từ 200 – 1500m và rộng 54,641 km2. Phía Tây Giáp với Lào và Cam-pu-chia, phía Đông là Duyên hải Nam Trung Bộ. - GV yêu cầu HS lên bảng chỉ trên bản đồ và đọc tên các cao nguyên theo hướng từ Bắc xuống Nam. (gọi 3 HS) - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: GV chỉ bản đồ và nói: từ Bắc xuống Nam có cao nguyên Kon Tum, cao nguyên Plây Ku, cao nguyên Đắk Lắk, cao nguyên Lâm Viên, cao nguyên Di Linh. - Cho HS quan sát bảng số liệu độ cao trung bình của các cao nguyên và yêu cầu HS sắp xếp theo thứ tự độ cao tăng dần. - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: cao nguyên Đắk Lắk (400m), cao nguyên Kon Tum (500m), cao nguyên Di Linh (1000m), cao nguyên Lâm Viên (1500m). - GV tổ chức cho HS thảo luận nhóm: Chia lớp thành 4 nhóm thảo luận về đặc điểm của các cao nguyên, sử dụng hình ảnh, tư liệu đã chuẩn bị: - Nhiệm vụ: +Nhóm 1: Cao nguyên Đắk Lắk. +Nhóm 2: Cao nguyên Kon Tum. +Nhóm 3: Cao nguyên Di Linh. +Nhóm4: Cao nguyên Lâm Viên. - Cho HS thảo luận trong 5 phút. - Yêu cầu đại diện nhóm 1 lên trình bày. - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: Cao nguyên Đắk Lắk là cao nguyên thấp nhất ở Tây Nguyên với độ cao 400m, bề mặt khá bằng phẳng, nhiều sông suối và đồng cỏ, đây là nơi đất đai phì nhiêu nhất, đông dân nhất ở Tây Nguyên. - Yêu cầu đại diện nhóm tổ 2 lên trình bày. - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: Cao nguyên Kon Tum là một cao nguyên rộng lớn với độ cao 500m. Bề mặt cao nguyên khá bằng phẳng, có chỗ giống như đồng bằng. Trước đây, toàn vùng được phủ đầy rừng rậm nhiệt đới, nhưng hiện nay rừng còn rất ít, thực vật chủ yếu là các loại cỏ. - Yêu cầu đại diện nhóm tổ 3 lên trình bày. - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: Cao nguyên Di Linh cao 1000m gồm những đồi lượn song dọc theo những dòng sông. Bề mặt cao nguyên tương đối bằng phẳng được phủ bởi một lớp đất đỏ ba-dan dày, tuy không phì nhiêu bằng ở cao nguyên Đắk Lắk. - Yêu cầu đại diện nhóm tổ 4 lên trình bày. - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: Cao nguyên Lâm Viên là cao nguyên cao nhất với 1500m. Nơi đây có địa hình phức tạp, nhiều núi cao, thung lũng sâu; sông, suối có nhiều thác ghềnh, ở đây có nhiều rừng thông nhất Tây Nguyên. - Hỏi: Qua phần vừa tìm hiểu, các con thấy Tây Nguyên là vùng đất có đặc điểm địa hình như thế nào? - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: Vùng đất Tây Nguyên cao, rộng lớn bao gồm các cao nguyên xếp tầng cao, thấp khác nhau. Được gọi là xứ sở của các cao nguyên xếp tầng - HS quan sát. - HS quan sát, lắng nghe. - HS lên bảng chỉ và đọc tên các cao nguyên: cao nguyên Kon Tum, cao nguyên Plây Ku, cao nguyên Đắk Lắk, cao nguyên Lâm Viên, cao nguyên Di Linh. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS quan sát, lắng nghe. - HS sắp xếp: cao nguyên Đắk Lắk (400m), cao nguyên Kon Tum (500m), cao nguyên Di Linh (1000m), cao nguyên Lâm Viên (1500m). - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe nhiệm vụ của nhóm mình. - HS thảo luận nhóm. - HS trình bày: Cao nguyên Đắk Lắk là cao nguyên thấp nhất ở Tây Nguyên với độ cao 400m, bề mặt khá bằng phẳng, nhiều sông suối và đồng cỏ, đây là nơi đất đai phì nhiêu nhất, đông dân nhất ở Tây Nguyên. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS trình bày: Cao nguyên Kon Tum là một cao nguyên rộng lớn với độ cao 500m. Bề mặt cao nguyên khá bằng phẳng, có chỗ giống như đồng bằng. Trước đây, toàn vùng được phủ đầy rừng rậm nhiệt đới, nhưng hiện nay rừng còn rất ít, thực vật chủ yếu là các loại cỏ. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS trình bày: Cao nguyên Di Linh cao 1000m gồm những đồi lượn song dọc theo những dòng sông. Bề mặt cao nguyên tương đối bằng phẳng được phủ bởi một lớp đất đỏ ba-dan dày, tuy không phì nhiêu bằng ở cao nguyên Đắk Lắk. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS trình bày: Cao nguyên Lâm Viên là cao nguyên cao nhất với 1500m. Nơi đây có địa hình phức tạp, nhiều núi cao, thung lũng sâu; sông, suối có nhiều thác ghềnh, ở đây có nhiều rừng thông nhất Tây Nguyên. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS trả lời: Vùng đất Tây Nguyên cao, rộng lớn bao gồm các cao nguyên xếp tầng cao, thấp khác nhau. Cao nhất là cao nguyên lâm viên (1500m), thấp nhất là cao nguyên Đắk Lắk (400m). - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe, nhắc lại, ghi vở. - GV: Vừa rồi, các con đã tìm hiểu địa hình vùng đất Tây Nguyên. Tiếp theo, cô và các con sẽ cùng tìm hiểu xem khí hậu vùng này có gì đặc biệt nhé. 3.3 Hoạt động 2: Tây Nguyên có 2 mùa rõ rệt: mùa mưa và mùa khô. (13 phút) * Mục tiêu: - HS trình bày được đặc điểm khí hậu vùng Tây Nguyên. Nội dung Hoạt động của GV Hoạt động của HS - Khí hậu Tây Nguyên có hai mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. - Mùa mưa bắt đầu từ tháng 5 đến tháng 10 thường có những ngày mưa kéo dài liên miên, cả rừng núi bị phủ một bức màn nước trắng xóa. - Mùa khô bắt đầu từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau, trời nắng gay gắt, đất khô vụn bở. - Yêu cầu 1 HS lên bảng chỉ vị trí thành phố Buôn Ma Thuột trên bản đồ. - Hỏi: Thành phố Buôn Ma Thuột nằm trên cao nguyên nào? - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: GV chỉ bản đồ và nói: Thành phố Buôn Ma Thuột nằm trên cao nguyên Đắk Lắk. - Yêu cầu HS quan sát bảng số liệu về lượng mưa trung bình tháng ở Buôn Ma Thuột và hỏi: + Ở Buôn Ma Thuột có mấy mùa? Là những mùa nào? + KL: Ở Buôn Ma Thuột có 2 mùa là mùa mưa và mùa khô. + Mùa mưa vào tháng nào? + Mùa khô vào tháng nào? + KL: Mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 10, mùa khô từ tháng 11 đến tháng 4. + So sánh lượng mưa ở tháng 4 với tháng 5, tháng 10 với tháng 11? + Nhận xét gì về sự chuyển giao giữa 2 mùa? + KL: 2 mùa có sự chênh lệch rõ rệt về lượng mưa. - Cho HS thảo luận nhóm đôi, mô tả đặc điểm của Tây Nguyên vào mùa mưa và mùa khô. - Yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi trong 3 phút. - Yêu cầu các nhóm trình bày (3 nhóm). - Yêu cầu HS nhận xét. - GV nhận xét. - KL: Khí hậu Tây Nguyên có 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. Mùa mưa thường có những ngày mưa kéo dài liên miên, cả rừng núi bị phủ một bức màn nước trắng xóa. Vào mùa khô, trời nắng gay gắt, đất khô vụn bở. - HS lên bảng chỉ. - HS trả lời: Thành phố Buôn Ma Thuột nằm trên cao nguyên Đắk Lắk. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. - HS trả lời: có 2 mùa là mùa mưa và mùa khô. - HS lắng nghe. - Mùa mưa vào tháng 5,6,7,8,9,10. - Mùa khô vào tháng 11,12,1,2,3,4. - Lượng mưa ở tháng 5 và tháng 10 cao hơn 2 lần so với lượng mưa tháng 4 và tháng 11. - 2 mùa có sự chuyển giao rõ rệt. - HS lắng nghe. - HS thảo luận nhóm đôi. - HS trình bày: Mùa mưa thường có những ngày mưa kéo dài liên miên, cả rừng núi bị phủ một bức màn nước trắng xóa. Vào mùa khô, trời nắng gay gắt, đất khô vụn bở. - HS nhận xét. - HS lắng nghe. - HS lắng nghe. V. Củng cố, dặn dò: (5 phút) GV: Yêu cầu HS nêu lại đặc điểm địa hình và khí hậu vùng Tây Nguyên? HS trả lời: Tây Nguyên gồm các cao nguyên xếp tầng cao thấp khác nhau như cao nguyên Kon Tum, Đắk Lắk, Lâm Viên, Di Linh, Ở đây, khí hậu có 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. GV: Yêu cầu HS nhận xét. HS: Nhận xét. GV: Nhận xét. KL: Tây Nguyên gồm các cao nguyên xếp tầng cao thấp khác nhau như cao nguyên Kon Tum, Đắk Lắk, Lâm Viên, Di Linh, Ở đây, khí hậu có 2 mùa rõ rệt là mùa mưa và mùa khô. GV: Nhận xét giờ học, nhắc nhở HS chuẩn bị bài học sau. HS: Lắng nghe.