Giáo án Địa lý lớp 8 - Đặc điểm sông ngòi Việt Nam

Bài : 33 ĐẶC ĐIỂM SÔNG NGÒI VIỆT NAM I. MỤC TIÊU : * Giúp cho HS - Bốn đặc điểm cơ bản của sông ngòi nước ta - Mối quan hệ của sông ngòi nước ta với các nhân tố tự nhiên và xã hội - Giá trị tổng hợp và to lớn của nguồn lợi do sông ngòi mang lại - Giáo dục cho các em trách nhiệm bảo vệ môi trường nước và các dòng sông để phát triển kinh tế lâu bền II. CHUẨN BỊ : - BĐ mạng lưới sông ngòi VN , BĐTN Việt Nam , Bảng 33.1 , tranh ảnh … III. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC : On định lớp : (1p) Báo cáo sĩ số Kiểm tra bài cũ : (4p) Bài mới : (35p) - Giới thiệu bài : Vì sao sông ngòi , kênh rạch , ao hồ … là những hình ảnh quen thuộc của chúng ta ? Ở quê em có sông , hồ nào ? Đặc điểm của nó ra sao ? Nó có vai trò gì trong đời sống của nhân dân ta ? Đó là những vấn đều chúng ta sẽ học hôm nay . Hoạt động của GV và HS Nội dung Hoạt động 1 : (20p) . HĐ nhóm * Nhóm 1 : Tìm hiểu mục a nói về mạng lưới sông ngòi nước ta . Vì sao có nhiều sông suối và phần lớn sông nhỏ , ngắn , dốc ? ( Vì nước ta bề ngang hẹp và nằm sát biển , địa hình ¾ là đồi núi , có nhều núi ăn ra sát biển và mưa nhiều ) * Nhóm 2 : Tìm hiểu về hướng chảy của sông . Tại sao sông ngòi nước ta chảy theo hướng TB – ĐN và hướng vòng cung ? ( Hướng TB - ĐN : Sông Hồng , s. Đà , S.Mã , S.Cả , S.Tiền , S.Hậu … ) (Hướng vòng cung : S.Lô , S.Gâm , S.Cầu , S.Thương , S.Lục Nam) * Nhóm 3 : Tìm hiểu về sự khác nhau rõ rệt của mùa lũ và mùa cạn : Dựa vào H.33.1 mùa lũ trên các các lưu vực sông có trùng nhau không ? Giải thích vì sao có sự khác biệt đó / ( Nước sông có 2 mùa rõ rệt , lượng nước mùa lũ chiếm 70 – 80% lượng nước cả năm, gấp 2 đến 3 lần , có nơi gấp đến 4 lần lượng nước mùa cạn . Mùa lũ nước dâng cao và chảy mạnh ) ( Mùa lũ trên các sông không trùng nhau vì chế độ mưa ở mỗi lưu vực 1 khác . Chẳng hạn như các sông ở Trung Bộ vào các tháng cuối năm 9 , 10 , 11 , 12 , còn các sông Bắc Bộ có lũ vào các tháng 6 – 10 ) * Nhóm 4 : Tìm hiểu về lượng phù sa của sông ngòi nước ta ? Em hãy cho biết lượng phù sa lớn có những tác động nhưu thế nào đến thiên nhiên và đời sống dân cư ở đồng bằng S.Hồng và S.Cửu Long ( Sông ngòi nước ta vận chuyển tới 839 tỷ m3 nước , cùng với hàng trăm triệu tấn phù sa . Bình quân m3 nước sông có 223g cát , bùn và các chất hoà tan . Tổng lượng phù sa là 200 triệu tấn / năm ) ( Lượng phù sa lớn làm cho đất đai màu mở , bồi đắp đồng bằng làm cho đồng bằng ngày càng mở rộng ) Hoạt động 2 : Hoạt động cá nhân (15p) ? Em hãy cho biết 1 số giá trị sông ngòi nước ta ? ( Cung cấp phù sa cho đồng ruộng , phát triển thuỷ lợi , thuỷ điện , thuỷ sản , du lịch , giao thông vận tải , cung cấp nước sinh hoạt cho con người … ) ? Nguyên nhân làm cho sông ngòi nước ta bị ô nhiễm ? ( Đánh bắt thuỷ sản bằng hoá chất , nước thảy công nghiệp , bệnh viện , vứt rác bừa bãi , xác động thực vật … ) ? Biện pháp làm cho sông ngòi không bị ô nhiễm ? Liên hệ ở địa phương em ? ( Nước thảy công nghiệp , nước từ đồng ruộng phải qua xử lý rồi mới cho xuống sông , không vức rác , xác động thực vật xuống sông , không dùng hoá chất hoặc điện để đánh bắt cá … ) 1. Đặc điểm chung : - Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc , nhiều nước nhiều phù sa , chảy theo 2 hướng chính : TB – ĐN và hướng vòng cung . - Chế độ nước của sông ngòi có 2 mùa rõ rệt : mùa lũ và mùa cạn . Mùa lũ chiếm tới 70 – 80% lượng nước cả năm nên dễ gây ra lũ lụt 2. Khai thác kinh tế và bảo vệ sự trong sạch của các dòng sông : - Sông ngòi nước ta có giá trị cung cấp phù sa cho đồng ruộng , phát triển thuỷ lợi , thuỷ điện , cung cấp nước sinh hoạt cho con người … - Cần phải tích cực chủ động phòng chống lũ lụt , bảo vệ và khai thác hợp lý các nguồn lợi trên sông ngòi và chống làm ô nhiễm nguồn nước . 4. Đánh giá : (4p) - Nêu những đặc điểm chung của sông ngòi Việt Nam ? - Nêu giá trịkinh tế của sông ngòi nước ta ? 5. Dặn dò : ( 1p ) Về học bài , làm bài tập 3 trang 120 , chuẩn bị bài 34