Giáo án Hình học lớp 9 - Tiết 25, 26

TUẦN 13 Ngày soạn: 30/10/2017 Ngày giảng: Tiết 25: Luyện tập I . Mục tiêu: HS được củng cố điều kiện để hai đường thẳng y = ax + b (a ạ 0), và y = a’x + b’ (a’ạ 0) cắt nhau, //, trùng nhau. HS xác định được các hệ số a, b trong các hàm số, các bài toán cụ thể. Rèn luyện kỹ năng xác định được giá trị của các tham số đã cho trong các hàm số bậc nhất sao cho đồ thị của chúng là hai đường thẳng cắt nhau, //, trùng nhau. II . Phương tiện: GV thước thẳng, phấn màu HS thước kẻ, làm bài tập được giao III. Tiến trình lờn lớp: ổn định: Kiểm tra Bài mới: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng Hoạt động 1: Chữa bài tập GV yêu cầu HS lên chữa GV nhận xét bổ xung ? Đ/t y = - 2x và đ/t y = 2x +3 có vị trí ntn ? vì sao ? HS đọc đề bài HS lên bảng thực hiện HS nhận xét HS 2 đ/t cắt nhau vì 2 ạ – 2 Bài tập 22 (sgk/55) a) Đồ thị hàm số y = ax + 3 // đ/t y = - 2x khi a = - 2 ị hàm số đã cho y = - 2x + 3 b) Thay x = 2 và y = 7 và hàm số y = ax + 3 ta có: 7 = a..2 + 3 ị a = 2 Vậy hàm số đã cho y = 2x + 3 Hoạt động 2: Luyện tập ? Điều kiện để hàm số trên là hàm số bậc nhất ? ? Hai đường thẳng cắt nhau, //, trùng nhau khi nào ? GV yêu cầu 3 HS lên làm đồng thời. GV nhận xét bổ xung Lưu ý HS tìm tham số dựa vào ĐK 2 đ/t //, cắt nhau, trùng nhau. ? Bài toán cho biết gì ? yêu cầu tìm gì ? ? Em hiểu đồ thị hàm số y = ax – 4 cắt đ/t y = 2x – 1 tại điểm có hoành độ bằng 2 nghĩa là ntn ? ? Hãy tìm hệ số a trong hàm số y = ax – 4 ? GV yêu cầu HS làm tương tự với câu b GVnhận xét sửa sai Lưu ý HS biết y tìm x ntn; đ/t y = ax – 4 đi qua (-1;5) thay vào h/số tìm a ntn ? HS đọc đề bài và nêu yêu cầu của bài HS a, a’ ạ 0 HS a ạ a’ a = a’ ; b ạ b’ a = a’; b= b’ HS 1 câu a HS 2 câu b HS 3 câu c HS còn lại cùng làm và nhận xét HS nghe hiểu HS đọc đề bài HS trả lời HS x= 2 HS nêu cách tìm a HS hoạt động nhóm trình bày câu b Đại diện nhóm trình bày HS nghe hiểu Bài tập 24 (sgk/55) Hai hàm số trên là hai hàm số bậc nhất khi 2m + 1 ạ 0 ị m ạ – a) Hai đ/t song song Û 2m + 1 ạ 0 2m + 1 = 2 Û 3k ạ 2k – 3 m ạ – m = k ạ – 3 ị m = k ạ – 3 b) Hai đ/t cắt nhau Û 2m + 1 ạ 2 và m ạ –ị m ạ ± c) Hai đ/t trùng nhau Û m ạ – 2m + 1 = 2 Û 3k = 2k – 3 m ạ – m = k = - 3 ị m = ; k = -3 Bài tập 26 (sgk / 55) a) Đồ thị hàm số y = ax – 4 cắt đ/t y = 2x – 1 tại điểm có hoành độ bằng 2 ị x = 2 thay x = 2 vào 2 hàm số trên ta có a.2 – 4 = 2.2 – 1 Û 2a = 7 Û a = 3,5 Vậy hàm số đã cho y = 3,5 x - 4 b) Đồ thị y = ax – 4 cắt đ/t y = - 3x + 2 tại điểm có tung độ bằng 5 ị y = 5. Đ/t y = -3x + 2 đi qua điểm có tung độ bằng 5 do đó hoành độ của điểm này là nghiệm của phương trình 5 = - 3x + 2 Û 3x = -3 Û x = -1 Đ/t y = ax – 4 đi qua điểm có tọa độ (-1; 5) ta có 5 = a . (-1) – 4 Û a = -9 Vậy hàm số đã cho là y = - 9x – 4 4) Củng cố Các dạng bài tập – Tìm điều kiện của tham số để 2 đ/t //, cắt nhau, trùng nhau. - Tìm hệ số a, b. Kiến thước vận dụng - ĐK để 2 đ/t //, cắt nhau, trùng nhau. - Cho toạ độ (x; y) thay vào hàm số rồi giải PT GV lưu ý HS khi bài tập cho giá trị y, toạ độ điểm. 5) Hướng dẫn về nhà Xem lại cách vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0); ĐK để 2 đ/t //, cắt nhau, trùng nhau. Làm bài tập 24, 25 (sgk/55). Đọc trước bài 5 IV. Rỳt kinh nghiệm Ngày soạn: 30/10/2017 Ngày giảng: Tiết 26: Hệ số góc của đường thẳng y = ax + b ( a ạ 0) I . Mục tiêu: HS nắm được khái niệm góc tạo bởi đ/t y = ax + b và trục 0x và hiểu được hệ số góc của đ/t liên quan mật thiết với góc tạo bởi đ/t đó với trục 0x. HS biết tính góc a hợp bởi đ/t y = ax + b và trục 0x trong trường hợp hệ số a > 0 theo công thức a = tg a . Nếu a < 0 tính góc a một cách gián tiếp. II. Phương tiện : GV thước thẳng, phấn màu HS thước kẻ, tìm hiểu trước bài mới. III . Tiến trình lờn lớp: ổn định: Kiểm tra: HS 1 vẽ đồ thị hàm số y = 3x + 2. HS 2 vẽ đồ thị hàm số y = - 3x + 3 Bài mới: GV nêu vấn đề: Khi vẽ đồ thị hàm số y = ax + b (a ạ 0 ) trên mặt phẳng toạ độ x0y, gọi giao điểm của đ/t này với trục 0x là A thì đ/t tạo với trục 0x 4 góc phân biệt có 1 đỉnh chung là A. Vậy góc tạo bởi đ/t y = ax + b (aạ 0) với trục 0x là góc nào ? và góc đó có phụ thuộc vào hệ số của hàm số không ? ta học bài hôm nay Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng Hoạt động 1 GV đưa hình vẽ 10 lên bảng ? Góc a là góc nhọn hay góc tù ? GV nêu khái niệm về góc a tạo bởi đ/t y = ax + b với trục 0x GV bảng phụ hình 11 sgk ? Yêu cầu HS trả lời ?1 ? Dựa vào đâu để so sánh góc a1, a2, a3 ? ? So sánh các giá trị tương ứng của hệ số a trong các hàm số trên ? GV nêu nhận xét sgk GV giới thiệu hệ số góc ? Tương tự so sánh b1, b2, b3 và các hệ số a tương ứng trong các hàm số trên ? GV giới thiệu chú ý HS quan sát hình vẽ HS a > 0 góc nhọn a < 0 góc tù HS quan sát hình vẽ và trả lời HS tam giác vuông tg a = đ/ k ị a1 0) HS a1< a2 < a3 HS đọc nhận xét HS b1< b2 < b3 a1 < a2 < a3 HS đọc chú ý 1) Khái niệm hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ạ 0) a) Góc tạo bởi đ/t y = ax + b (a ạ 0) với trục 0x. góc tạo bởi tia At và tia Ax gọi là góc a Khi a > 0 đ tạo bởi góc nhọn; a < 0 đ tạo bởi góc tù y T A 0 x b) Hệ số góc - Khi a > 0 đ/t y = ax + b tạo với trục 0x một góc nhọn. Hệ số a càng lớn thì góc a càng lớn nhưng vẫn nhỏ hơn 900 - Khi a < 0 góc tạo bởi đ/t y = ax + b với trục 0x là góc tù, a càng lớn thì góc a càng lớn. ị a được gọi là hệ số góc * Chú ý: sgk/57 Hoạt động 2 GV yêu cầu HS đọc tìm hiểu VD1 về cách vẽ đồ thị. ? Để tính góc a vận dụng kiến thức nào ? ? áp dụng tỉ số nào để tính ? ? Nêu công thức tính góc a khi a > 0 ? HS đọc VD1 sgk HS tỉ số lượng giác của góc nhọn HS tg a = đ/ k HS a = tg a 2) Ví dụ * VD1: sgk/ 57 a) Vẽ đồ thị hàm số y = 3x + 2 b) Tính góc a Giải Ta có a Xét tam giác vuông A0B Ta có y 2 B a 0 x tan a = = 3 (3 là hệ số góc của đ/t y = 3x + 2 ) tan a = 3 ị a ằ 710 34’ 4) Củng cố ? Vì sao nói a là hệ số góc của đường thẳng y = ax + b (a ạ 0) ? HS trả lời: vì a và góc a có mối quan hệ rất mật thiết. a > 0 thì a nhọn; a < 0 thì a tù Khi a > 0 nếu a tăng thì góc a cũng tăng nhưng vẫn nhỏ hơn 900 Khi a < 0 nếu a tăng thì góc a cũng tăng nhưng vẫn nhỏ hơn 1800 5) Hướng dẫn về nhà: Cần nắm chắc mối quan hệ giữa a và góc a. Biết tính góc a bằng máy tính bỏ túi hoặc bảng số. Làm bài tập 27; 28; 29 (sgk /58 –59). IV. Rỳt kinh nghiệm