Giáo án Lịch sử lớp 6 - Tiết 24: Lịch sử địa phương bắc ninh, vùng đất, con người và truyền thống lịch sử

Ngµy soan: 16/2/2019 Tiết 24: LỊCH SỬ ĐỊA PHƯƠNG BẮC NINH, VÙNG ĐẤT, CON NGƯỜI VÀ TRUYỀN THỐNG LỊCH SỬ A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Kiến thức: + Giúp học sinh hiểu được sự hình thành và phát triển tỉnh BN là một quá trình lịch sử lâu dài, gắn liền với lịch sử của đất nước qua các thời kì. + BN là vùng đất có truyền thống văn hóa lịch sử, mang nét truyền thống văn hóa dân tộc -  Kỹ năng: Bồi dưỡng cho học sinh kĩ năng quan sát, nhận xét, so sánh.    - Thái độ:    + Bồi dưỡng cho Hs tình yêu quê hương, tự hào về vùng đất con người BN.    + Luôn có ý thức rèn luyện, phấn đấu góp phần xây dựng quê hương BN ngày càng giàu đẹp. B.ĐỒ DÙNG –PHƯƠNG TIỆN: - Giáo viên: Lịch sử đảng bộ tỉnh BN  - Học sinh: Đọc trước bài mới. C.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: 1.Ổn định: 2.Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt HĐ 1: - BN là tỉnh có vị trí địa lý thuận lợi, là phên dậu phía Bắc của kinh thành Thăng Long – HN. - Là mảnh đất phù sa màu mỡ, nằm trong vùng có khí hậu nhiệt đới gió mùa, rất thuận lợi cho sự phát triển kinh tế.  - Trước khi hợp nhất (1963) tỉnh BN có 6 đơn vị hành chính gồm các huyện: Tiên Sơn, Thuận Thành, Yên Phong, Quế Võ, Gia Lương và thị xã BN. - Ngày 1/1/1997, tỉnh BN được tái lập với 6 đơn vị hành chính trực thuộc gồm các huyện: Tiên Sơn, Thuận Thành, Yên Phong, Quế Võ, Gia Lương và thị xã BN.  HĐ 2:  Thông qua bản đồ hành chính tỉnh BN, giáo viên giới thiệu vị trí địa lý thuận lợi của tỉnh BN  ? Nêu vị trí địa lý của tỉnh BN? ? Tóm tắt quá trình thay đổi tên của tỉnh BN?  Hiện nay BN có 8 huyện, thị xã, thành phố và 126 xã, phường, thị trấn. ? Tình hình BN từ khi hợp nhất tỉnh đến năm 2015?  - Thực hiện nghị quyết của Quốc hội khóa II, tỉnh BN hợp nhất với tỉnh BG thành tỉnh Hà Bắc. Tỉnh Hà Bắc hoạt động theo đơn vị hành chính mới từ ngày 1/4/1963. HĐ 3: ? Những truyền thống văn hóa tiêu biểu của tỉnh BN?  Về truyền thống khoa bảng của tỉnh BN: Ở xã Liên Bảo, huyện Tiên Du có Nguyễn Đăng Đạo thi hương, thi Hội, thi Đình. Sau đó Nguyễn Đăng Hạo đi sứ nổi tiếng ở nước Tàu, được vua Nguyên phong tặng là Khôi nguyên. Em trai là Nguyễn Đăng Minh đỗ cùng bảng và cháu gọi bằng chú là Nguyễn Đăng Đạo đỗ trạng nguyên.Xã Tam Sơn, huyện Đông Ngàn có bảng nhãn Ngô Đạm với chức hàn lâm thi thư, dự hội Tào Đàn được phong tước Thái Bảo. Trạng nguyên Ngô Miễn Thiệu là con.Tiến sĩ Ngô Diễn và Ngô Dịch là cháu ông. Cha truyền con nối hiển đạt, là một dòng họ danh vọng ở Đông Ngàn. I. Bắc Ninh từ buổi đầu lịch sử đến năm 1831. a. Khái quát về vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên tỉnh BN. - BN là tỉnh có vị trí địa lý thuận lợi, là phên dậu phía Bắc của kinh thành Thăng Long – HN. - Là mảnh đất phù sa màu mỡ, nằm trong vùng có khí hậu nhiệt đới gió mùa, rất thuận lợi cho sự phát triển kinh tế.  b. Lịch sử hình thành tỉnh BN (năm 1831):  - Từ buổi đầu xây dựng làng, xã trải qua nhiều thay đổi của lịch sử đến năm 1831 tỉnh BN được ra đời. - Đây là vùng đất có con người sinh sống từ rất sớm, định cư trên các triền núi và ven sông. - Quá trình thay đổi tên: + Thời Hùng Vương: BN thuộc bộ Vũ Ninh. + Thời Bắc thuộc: Quận Giao Chỉ và Giao Châu. + Thời Lý – Trần thuộc lộ Bắc Giang. + Thời Lê: Năm 1466 thuộc thừa tuyên Bắc Giang. Năm 1469, được gọi là trấn Kinh Bắc với 20 huyện nằm trong 4 phủ: Thuận An, Từ Sơn, Bắc Hà và Lạng Giang. + Thời Nguyễn: 1823 Trấn Kinh Bắc đổi thành trấn BN. Năm 1831, trấn Bắc Ninh đổi thành tỉnh BN. II. Bắc Ninh từ 1831 đến năm 2015: a. BN từ 1831 đến ngày hợp nhất tỉnh (1963).  - 1895, BN chia thành 2 tỉnh BN và Bắc Giang. BN gồm 10 phủ, huyện là: Phủ Từ Sơn, phủ Thuận Thành, phủ Gia Lâm và các huyện Văn Giang, Gia Bình, Lương Tài, Quế Dương, Võ Giàng, Tiên Du, Yên Phong.  - Trước khi hợp nhất (1963) tỉnh BN có 6 đơn vị hành chính gồm các huyện: Tiên Sơn, Thuận Thành, Yên Phong, Quế Võ, Gia Lương và thị xã BN.  b. BN từ khi hợp nhất tỉnh và tái lập tỉnh đến năm 2015: - Thực hiện nghị quyết của Quốc hội khóa II, tỉnh BN hợp nhất với tỉnh BG thành tỉnh Hà Bắc. Tỉnh Hà Bắc hoạt động theo đơn vị hành chính mới từ ngày 1/4/1963. - Ngày 1/1/1997, tỉnh BN được tái lập với 6 đơn vị hành chính trực thuộc gồm các huyện: Tiên Sơn, Thuận Thành, Yên Phong, Quế Võ, Gia Lương và thị xã BN.  III. Con người và truyền thống văn hóa:  - BN là nơi phát tích vương triều Lý, khai mở nền văn minh Đại Việt. - Người BN giỏi làm ruộng và buôn bán, có nhiều làng nghề nổi tiếng. - Có truyền thống hiếu học: Trải qua 845 năm (1075-1919) khoa cử đã có 395 người đỗ đại khoa. Từ năm 1945 đến 2004, BN có 295 người có học vị tiến sỹ. - BN xưa là một trong những trung tâm Phật giáo của nước ta, là tỉnh có nhiều lễ hội. - Có lối sinh hoạt văn hóa đặc sắc, với 44 làng hát quan họ gốc và 329 làng quan họ thực hành. - 30/9/2009, Dân ca quan họ BN được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. 4.Củng cố bài học: GV nhấn mạnh: BN có vị trí địa lý quan trọng, là cửa ngõ phía Bắc của Thăng Long, có nhiều địa danh nổi tiếng 5. H­íng dÉn tù häc: Đọc trước bài mới ----------------------------------------------------