Giáo án Lịch sử lớp 6 - Tiết 27 - Bài 22: Khởi nghĩa lý bí. nước Vạn Xuân

Ngày soạn: 15/03/2018 Ngày dạy: 21/03/2018 Tuần 28 (19/03/2018 – 24/03/2018) Tiết 27 – Lớp dạy 6/1 TIẾT 27 BÀI 22: KHỞI NGHĨA LÝ BÍ. NƯỚC VẠN XUÂN (542 - 602) (TT) I. MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức: -Trình bày được diễn biến chính của hai giai đoạn cuộc kháng chiến chống quân Lương: thời Lý Bí lãnh đạo và thời Triệu Quang Phục lãnh đạo. -HS phải nắm được năm 603 nhà Tùy huy đông một lực lượng lớn tấn công nước ta, nước Vạn Xuân lại rơi vào ách đô hộ của phong kiến phương Bắc. 2. Kỹ năng: - Rèn luyện kỹ năng phân tích và đọc lược đồ lịch sử. 3. Thái độ: - Học tập tinh thần chiến đấu chống ngoại xâm, bảo vệ tổ quốc của ông cha ta. 4. Định hướng năng lực được hình thành: - Năng lực chung: năng lực tự học, tìm kiếm thông tin - Năng lực chuyên biệt: Trình bày được cuộc kháng chiến trên lược đồ. Nhận xét về cách đánh của Triệu Quang Phục. II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC - Thầy: lược đồ khởi nghĩa Lý Bí, SGK, SGV, giáo án - Trò: sách giáo khoa. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức: - Ổn định lớp học, kiểm tra sỉ số 2. Kiểm tra bài cũ (3p): - Câu 1: trình bày diễn biến của cuộc khởi nghĩa Lý Bí ? - Câu 2: Lý Bí đặt tên nước là Vạn Xuân có ý nghĩa gì ? 3. Bài mới: Giới thiệu bài mới: Giới thiệu bài mới: Mùa xuân năm 544 cuộc khởi nghĩa Lý Bí thành công. Lý Bí lên ngôi hoàng đế và đặc tên nước là Vạn Xuân với hy vọng đất nước, dân tộc sẽ luôn trường tồn. Nhưng nhà Lương không cam chịu thất bại chúng quyết tâm xâm lược nước ta một lần nữa. Cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược diễn ra như thế nào? Nước Vạn Xuân có được trường tồn mãi mãi không? Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài học hôm nay. Bài 22: Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 – 602) (tt) HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS NỘI DUNG GHI BẢNG Hoạt động 3: Mục tiêu kiến thức cần đạt: Cá nhân, nhóm, lớp. Tìm hiểu cuộc kháng chiến chống quân Lương của Lý Nam Đế. ( 15p ) * Tổ chức thực hiện 3. Chống quân Lương xâm lược GV: : Dựa vào những kiến thức đã học, các em cho cô biết nhà Lương quay lại xâm lược nước ta nhằm âm mưu gì? " Các em biết không, sau 2 lần thất bại, nhà Lương vẫn chưa từ bỏ âm mưu xâm lược nước ta, một lần nữa nhà Lương xâm lược nước ta với âm mưu đặt lại ách đô hộ, đồng hóa dân tộc ta nhằm biến nước ta thành một châu, huyện của Trung Quốc. GV: Để thực hiện âm mưu đó nhà Lương đã làm gì? à Tháng 5 năm 545, vua Lương cử Dương Phiêu và Trần Bá Tiên chỉ huy một đạo quân lớn theo hai đường thủy và bộ tiến xuống Vạn Xuân. GV: Trước tình hình đó Lý Nam Đế đã làm gì? à Tổ chức kháng chiến chống quân Lương. GV: Treo lược đồ, giới thiệu và hướngdẫn học sinh tìm hiểu các kí hiệu trong lược đồ Tóm tắt dễn biến. Tường thuật sinh động diễn biến cuộc kháng chiến: Tháng 5/545 nhà Lương cử Dương Phiêu và Trần Bá Tiên, theo hai đường thuỷ và bộ tiến xuống xâm lược nước ta. Nghe tin Lý Nam Đế kéo quân đến Lục Đầu nghênh chiến. Do lực lượng địch rất mạnh nên phải lui về giữ thành ở cửa sông Tô Lịch (HN). Tại đây nhiều trận đánh đã diễn ra quyết liệt, thành bị vỡ, lão tướng Phạm Tu tử trận, Lí Nam Đế phải rút quân về Gia Ninh (Việt Trì- Phú Thọ), rồi về Hồ Điển Triệt. Điển Triệt ba mặt là dải đồi cao, phía tây là những đồi thấp và chỉ có một con đường đi vào đây. Lợi dụng trời mưa to, có nội gián chỉ đường, tướng giặc huy động quân tấn công dồn dập, quân của Lý Nam Đế thua to phải rút lui vào động Khuất Lão. Anh trai vua là Lý Thiên Bảo và Lý Phật Tử đem 1 cánh quân lui về Thanh Hóa. Tại đây Lý Nam Đế đã trao quyền cho tướng trẻ của mình là Triệu Quang Phục. Tháng 4 năm 548 Lý Nam Đế mất. Cho HS trình bày lại diễn biến Mặc dù cuộc khởi nghĩa diễn ra vô cùng quyết liệt nhưng cuối cùng bị thất bại. GV: Vì sao cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược của Lý Nam Đế lại thất bại? à Nước Vạn Xuân mới thành lập, lực lượng còn yếu, quân Lương lực lượng mạnh lại dồn sức tấn công liên tục. Tướng giặc rất lão luyện xảo quyệt. GV: Theo em, thất bại của Lý Nam Đế có phải là sự sụp đổ của nước Vạn Xuân không? Tại sao? à Không phải vì tại động Khuất Lão Lý Nam Đế đã trao quyền chỉ huy cho Triệu Quang Phục và dưới sự lãnh đạo của Triệu Quang Phục, cuộc kháng chiến của nhân dân ta vẫn còn tiếp diễn. Vậy dưới sự lãnh đạo của Triệu Quang Phục quân ta đã đánh bại Quân Lương như thế nào chúng ta cùng đi qua phần tiếp theo. Hoạt động 4: Mục tiêu kiến thức cần đạt : (cá nhân, lớp) tìm hiểu cuộc kháng chiến chống quân Lương do Triệu Quang Phục lãnh đạo. (13p) * Tổ chức hoạt động 4. Triệu Quang Phục đánh bại quân Lương như thế nào ? GV: Vì sao Lý Bí lại trao quyền lại cho Triệu Quang Phục? à Vì ông là người có công lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Lương. GV: Việc đầu tiên Triệu Quang Phục làm sau khi được trao quyền lãnh đạo nghĩa quân là gì? àÔng chọn Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến. GV:Theo em, vì sao Triệu Quang Phục lại chọn Dạ Trạch làm căn cứ kháng chiến? à Triệu Quang Phục quê của ông ở Hưng Yên nên ông rất am hiểu về địa hình ở đây. - Dạ Trạch 1 vùng đầm lầy mênh mông, lau sậy um tùm, ở giữa có 1 bãi đất khô ráo có thể ở được. Đường vào bãi rất kín đáo, khó khăn, chỉ có thể dùng thuyền nhỏ, chống sào lướt nhẹ trên đám cỏ nước, theo mấy con lạch nhỏ mới tới được, ở đây có rất nhiều rắn độc và rất lợi cho chiến thuật đánh du kích và phát triển lực lượng. => giải thích đánh du kích là gì. Căn cứ hiểm yếu dễ phòng thủ khó tấn công. GV chiếu hình ảnh Dạ Trạch GV: Giới thiệu lược đồ và trình bày diễn biến cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược đã diễn ra như thế nào? à Triệu Quang Phục đã bí mật đem quân đóng trên bãi nổi. Ban ngày, nghĩa quân tắt hết khói lửa im hơi lặng tiếng như không có người. Ban đêm thì nghĩa quân chèo thuyền ra đánh úp trại giặc, cướp vũ khí, lương thực. - Quân Lương tăng cường lực lượng bao vây Dạ Trạch và cố sức tấn công. Nghĩa quân anh dũng chống trả. Tình thế giằng co kéo dài quân địch chán nản. Đến 550, nhà Lương có loạn Trần Bá Tiên phải bỏ về nước chớp thời cơ nghĩa quân phản công đánh tan quân xâm lược, chiếm được Long Biên. Kháng chiến kết thúc thắng lợi. GV cho thảo luận nhóm:2 phút ( theo bàn) Câu hỏi: Em hãy nêu nguyên nhân thắng lợi của cuộc kháng chiến chống quân Lương xâm lược do Triệu Quang Phục lãnh đạo? GV: mời nhóm khác nhận xét à Được nhân dân ủng hộ. Tận dụng ưu thế của Dạ Trạch để phát triển chiến tranh du kích gây cho địch nhiều thiệt hại, chớp thời cơ để phản công. - Triệu Quang Phục là một tướng trẻ có tài biết lợi dụng ưu thế của vùng Dạ Trạch để tiến hành chiến tranh du kích phát triển lực lượng lãnh đạo nhân dân đánh tan quân Lương xâm lược. GV: Sau khi đánh bại quân Lương, Triệu Quang phục đã làm gì? Số phận của nước Vạn Xuân như thế nào? Chúng ta cùng tìm hiểu mục 5. NướcVạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào? Hoạt động 5: Mục tiêu kiến thức cần đạt: (Cá nhân, lớp) Nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc như thế nào? (10 phút) * Tổ chức hoạt động dạy học 5. Nước Vạn Xuân độc lập kết thúc như thế nào ? GV:Sau khi đánh bại quân Lương, Triệu Quang Phục đã làm gì? à Năm 550 Triệu Quang Phục lên ngôi vua, tổ chức lại chính quyền. GV: 20 năm sau nước Vạn Xuân xảy ra sự kiện gì? à Lý Phật Tử kéo quân về cướp ngôi sử củ gọi là Hậu Lý Nam Đế để phân biệt với Lý Nam Đế của Lý Bí. - Lúc này ở Trung Quốc nhà Tùy đã thay thế nhà Lương, sau khi thay thế nhà Lương nhà Tùy yêu cầu Lý Phật Tử sang chầu. GV: Vì sao nhà Tuỳ lại yêu cầu Lý Phật Tử sang chầu? Thái đồ của Lý Phật Tử như thế nào? à Cũng như triều đại nhà Lương, nhà Tuỳ vẫn âm mưu thôn tính và đồng hoá dân tộc ta Do vậy nhà Tuỳ đòi Lý Phật Tử sang chầu, để nhân đó có thể bắt ông rồi lập chính quyền cai trị ở nước ta như trước. - Lý Phật Tử không chịu khuất phục nên thoái thác không đi. GV : Trước thái độ kiên quyết của Lý Phật Tử, nhà Tùy đã có hành động gì? à Năm 603, mười vạn quân Tùy tấn công Vạn Xuân, Lý Phật Tử bị bắt. Nhà nước Vạn Xuân độc lập đã kết thúc. GV: Hiện nay để tưởng nhớ công lao đối với Lý Nam Đế và Triệu Quang Phục thì nhân dân ta đã làm gì? à Để tưởng nhớ công ơn của các vị anh hùng thì nước ta đã đặt tên đường, trường học, lập đền thờ,...như trường Triệu Quang Phục ở Hưng Yên, đường mang tên Lý Nam Đế ở Nha Trang. 3/ Chống quân Lương xâm lược. - Tháng 5 năm 545, Trần Bá Tiên và Dương Phiêu chia quân làm hai đường thủy và bộ tiến đánh Vạn Xuân. - Lý Nam Đế chống cự không nổi phải lui quân về giữ thành ở cửa sông Tô Lịch (Hà Nội)" thành Gia Ninh" hồ Điển Triệt" động Khuất Lão. - Năm 548 Lý Nam Đế mất. 4. Triệu Quang Phục đánh bại quân Lương như thế nào ? - Triệu Quang Phục chọn DạTrạch làm căn cứ kháng chiến, dùng chiến dịch du kích. - Năm 550, nhà Lương có loạn lợi dụng thời cơ Triệu Quang Phục phản công, chiếm được Long Biên. Kháng chiến thắng lợi. 5. Nước Vạn Xuân độc lập kết thúc như thế nào ? -Năm 550 Triệu Quang Phục lên ngôi vua ( Tiệu Việt Vương). Tổ chức lại chính quyền. - Năm 570 Lý Phật Tử cướp ngôi Vua (hậu Lý Nam Đế). - Năm 603, nhà Tùy xâm lược Vạn Xuân. Lý Phật Tử bị bắt. 4. Củng cố (4 phút) L Ý P H Ậ T T Ử D Ạ T R Ạ C H T R I Ệ U T Ú C H Ồ N G D U K Í C H 6 0 3 CÂU 1 CÂU 2 CÂU 3 CÂU 4 CÂU 5 CÂU 6 Câu 1: Năm 571, Triệu Quang Phục bị ai cướp ngôi ? (8 ô chữ) Câu 2: Nơi căn cứ của Triệu Quang Phục khi đánh bại quân Lương? (7 ô chữ) Câu 3: Triệu Quang Phục là con của ai? (8 ô chữ) Câu 4: Dạ Trạch là một vùng đầm lầy ven sông .. (4 ô chữ) Câu 5: Triệu Quang Phục đã chọn chiến thuật nào để đánh giặc? (6 ô chữ) Câu 6: Nhà Tùy tấn công nước Vạn Xuân vào năm nào? (3 ô chữ) 5. Hướng dẫn về nhà (1 phút) -Về nhà học bài và trình bày lại diễn biến cuộc khởi nghĩa trên lược đồ -Chuẩn bị bài mới bài 23 trang 62. + Chính sách bóc lột của nhà Đường có gì khác so với các thời khác? + Tìm hiểu hai cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan và Phùng Hưng. 6. Rút kinh nghiệm tiết dạy