Giáo án lớp 4 tuần 23 môn Lịch sử - Tiết 23: Văn học, khoa học thời Hậu Lê

LỊCH SỬ TIẾT 23 : VĂN HỌC , KHOA HỌC THỜI ØHẬU LÊ I . MỤC TIÊU : 1 . Kiến thức : - Biết được sự phát triển của văn học và khoa học thời Hậu Lê. 2 . Kĩ năng : - Nêu được tên một số tác phẩm , tác giả tiêu biểu dưới thời Hậu Lê: Lê Thánh Tông, Nguyễn Trãi, Ngô Sỹ Liên. 3 . Thái độ : - Có ý thức tìm hiểu về lịch sử giáo dục nước nhà. II .CHUẨN BỊ : GV : Tranh minh họa trong SGK ( phóng to) - Phiếu học tập. - Các nội dung sưu tầm về các tác phẩm văn học , khoa học ; về các nhà khoa học , nhà thơ thời Hậu Lê ( Nguyễn Trãi , Lê Thánh Tông , Lương Thế Vinh ). - Phiếu thảo luận nhóm : HS : SGK , VBT . III . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU : THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH P.PHÁP 1 phút 4 phút 1 phút 12 phút 13 phút 3 phút 1 phút 1.Khởi động : 2.Bài cũ : Trường học thời Hậu Lê - Yêu cầu HS đọc ghi hớ và trả lời câu hỏi. - GV nhận xét – Đánh giá. 3.Bài mới :Văn học và khoa học thời Hậu Lê - GV giới thiệu, ghi tựa. 4.Phát triển các hoạt động: Hoạt động1: Tìm hiểu văn học thời Hậu Lê Mục tiêu : Giúp HS nắm được tình hình phát triển văn học dưới thời Hậu Lê . - GV yêu cầu HS đọc SGK / 51, thảo luận nhóm để hoàn thành các câu hỏi. - GV yêu cầu đại diện các nhóm trình bày ý kiến thảo luận của nhóm. - Các tác phẩm văn học thời kì này được viết bằng chữ gì ? - Hãy kể tên các tác giả, tác phẩm văn học lớn thời kì này ? - Nội dung của các tác phẩm thời kì này nói lên điều gì ? - GV giới thiệu thêm về chữ Hán và chữ Nôm . à GV kết luận. Hoạt động2 : Tìm hiểu khoa học thời Hậu Lê Mục tiêu : Giúp HS nắm được tình hình phát triển khoa học dưới thời Hậu Lê . - GV yêu cầu HS đọc SGK / 52 , thảo luận nhóm để hoàn thành bảng thống kê về các tác giả , tác phẩm khoa học thời Hậu Lê . - Các tác giả , tác phẩm khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê ? - GV nhận xét kết quả làm việc của các nhóm. - Kể tên các lĩnh vực khoa học đã được các tác giả quan tâm nghiên cứu trong thời kì Hậu Lê ? - Hãy kể têân các tác giả, tác phẩm tiêu biểu trong thời kì trên ? à GV kết luận. Hoạt động 3: Củng cố Mục tiêu: Củng cố kiến thức vừa học - GV yêu cầu 2 HS đọc ghi nhớ cuối bài trong SGK / 52. - GV cho HS giới thiệu tư liệu về các tác giả , tác phẩm tiêu biểu trong thời kì Hậu Lê. - GV giới thiệu một số sách tham khảo 5.Tổng kết - Dặn dò : - GV nhận xét tiết học. - Chuẩn bị : Ôn tập . - Hát. - HS đọc và trả lời theo yêu cầu. - Lớp nhận xét. - HS nêu lại tựa bài. Hoạt động nhóm - HS hoạt động nhóm 4, làm việc theo yêu cầu GV. - Mỗi nhóm cử đại diện trình bày 1 ý trong phiếu , các nhóm khác theo dõi và bổ sung ý kiến. -Lớp nhận xét, bổ sung. Hoạt động nhóm - HS làm việc theo nhóm , nhận phiếu thảo luận , tham khảo SGK để hoàn thành phiếu . - Đại diện nhóm trình bày kết quả làm việc . - Lớp nhận xét, bổ sung. - HS trả lời. - Lớp nhận xét, bổ sung. Hoạt động lớp - 2 HS đocï lại phần ghi nhớ SGK / 52. - HS lắng nghe. Kiểm tra Thảo luận Mảnh ghép Trình bày Giảng giải Trực quan Thảo luận Trình bày Đàm thoại Củng cố Rút kinh nghiệm: MÔN : LỊCH SỬ TIẾT 23 : VĂN HỌC , KHOA HỌC THỜI ØHẬU LÊ I . MỤC TIÊU : 1 . Kiến thức : - Giúp HS biết đến thời Hậu Lê , văn học và khoa học phát triển rực rỡ , hơn hẳn các triều đại trước . 2 . Kĩ năng : - Nêu được tên một số tác phẩm , tác giả dưới thời Hậu Lê . 3 . Thái độ : - Có ý thức tìm hiểu về lịch sử giáo dục nước nhà . II .CHUẨN BỊ : GV : Tranh minh họa trong SGK ( phóng to) - Phiếu học tập . - Các nội dung sưu tầm về các tác phẩm văn học , khoa học ; về các nhà khoa học , nhà thơ thời Hậu Lê ( Nguyễn Trãi , Lê Thánh Tông , Lương Thế Vinh ) . - Phiếu thảo luận nhóm : PHIẾU THẢO LUẬN Nhóm : .. Các tácgiả , tác phẩm văn học tiêu biểu thời Hậu Lê Tác giả Tác phẩm Nội dumg .. . Các tácgiả , tác phẩm khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê Tác giả Tác phẩm Nội dumg . . HS : SGK . III . HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC CHỦ YẾU : THỜI GIAN HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH P.PHÁP 1 phút 4 phút 1 phút 12 phút 12 phút 5 phút 1 phút Khởi động : Bài cũ : Trường học thời Hậu Lê - Trường học thời Hậu Lê mở ra để làm gì ? - Nhà Lê đã làm gì để khuyến khích học tập ? - GV nhận xét – Chấm điểm . Bài mới : Giới thiệu bài : - GV cho HS quan sát chân dung Nguyễn Trãi và nói nhưng hiểu biết về Nguyễn Trãi . à Giới thiệu : Thời Hậu Lê nhờ chú ý phát triển đến GD nên văn học và khoa học cũng được phát triển , đã dểå lại cho dân tộc ta những tác phẩm nổi tiếng của những tác giả tiêu biểu , trong đó có có NT Trong bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về khoa học và văn học thời Hậu Lê Hoạt động1: Tìm hiểu VĂN HỌC thời Hậu Lê Mục tiêu : Giúp HS nắm được tình hình phát triển VĂN HỌC dưới thời Hậu Lê . Cách tiến hành - GV yêu cầu HS đọc SGK / 51, thảo luận nhóm để hoàn thành bảng thống kê về các tác giả , tác phẩm văn học thời Hậu Lê PHIẾU THẢO LUẬN Nhóm . - Các tác giả , tác phẩm văn học tiêu biểu thời Hậu Lê ? Tác giả Tác phẩm Nội dung - GV theodõi, giúp đỡ các nhóm - GV yêu cầu đại diện các nhóm trình bày ý kiến thảo luận của nhóm . - GV nhận xét kết quả làm việc của các nhóm sau đó yêu cầu HS dựa vào nội dung phiếu để trả lời các câu hỏi : - Các tác phẩm văn học thời kì này được viết bằng chữ gì ? - Hãy kể tên các tác giả , tác phẩm văn học lớn thời kì này ? - Nội dung của các tác phẩm thời kì này nói lên điều gì ? - GV giới thiệu thêm về chữ Hán và chữ Nôm : Chữ Hán : Chữ viết củangười Trung Quốc . Khi người Trung Quốc sang xâm lược và đô hộ nước ta , họ đã truyền bá chữ Hán vào nước ta , lúc đó nước ta chưa có chữ viết nên tiếp thu và sử dụng chữ Hán . Chữ Nôm : Chữ viết do người Việt ta sáng tạo dựa trên hình dạng của chữ Hán . Việc sử dụng chữ Nôm nay càng phát triển qua các tác phẩm của các tác giả nổi tiếng như Nguyễn Trãi , vua Lê Thánh Tông cho thấy ý thức tự cường của dân tộc ta . - GV đọc cho HS nghe một số đoạn thơ , đoạn văn của các tác giả thời kì này ( lựa chọn trong mục IV tham khảo của GV . à GV kết luận:Như vậy , các tác giả , tác phẩm văn học thời kì này đã cho ta thấy cuộc sống của xã hội thời Hậu Lê Hoạt động2 : Tìm hiểu KHOA HỌC thời Hậu Lê Mục tiêu : Giúp HS nắm được tình hình phát triển KHOA HỌC dưới thời Hậu Lê . Cách tiến hành : - GV yêu cầu HS đọc SGK / 52 , thảo luận nhóm để hoàn thành bảng thống kê về các tác giả , tác phẩm khoa học thời Hậu Lê . - Các tác giả , tác phẩm khoa học tiêu biểu thời Hậu Lê ? - GV nhận xét kết quả làm việc của các nhóm sau đó yêu cầu HS dựa vào nội dung phiếu để trả lời các câu hỏi : - Kể tên các lĩnh vực khoa học đã được các tác giả quan tâm nghiên cứu trong thời kì Hậu Lê ? - Hãy kể têân các tác giả , tác phẩm tiêu biểu trong thời kì trên ? à GV kết luận : Dưới thời Hậu Lê , khoahọc cũng như văn học nước ta phát triển rực rỡ , hơn hẳn các thời kì trước . Củng cố : - GV yêu cầu 2 HS đọc ghi nhớ cuối bài trong SGK / 52 . - GV cho HS giới thiệu tư liệu về các tác giả , tác phẩm tiêu biểu trong thời kì Hậu lê . - GV giới thiệu thêm một số sách tham khảo . TRÒ CHƠI HỌC TẬP : - GV tổ chức thi làm nhanh đúng các bài tập trong VBT theo phân công . - GV nhận xét tuyên dương tổ làm tốt Dặn dò : - GV nhận xét tiết học . - Về xem lại bài đã học . - Chuẩn bị : Ôn tập . - Hát . - Trường học thời Hậu Lê mở ra nhằm đào tạo những người trung thành với chế độ phong kiến và nhân tài cho đất nước . Tổ chức Lễ xướng danh . Tổ chức Lễã vinh quy (Lễ đón rước người đỗ) . Khắc tên tuổi người đỗ đạt cao vào bia đá dựng ở Văn Miếu để tôn vinh người có tài. Ngoài ra, nhà Hậu Lê còn kiểm tra định kì trình độ của quan lại để các quan phải thường xuyên học tập. - Lớp nhận xét . - HS quan sát , phát biểu ý kiến . - HS lắng nghe . Hoạt động nhóm - HS hoạt động nhóm ( 4 – 6 HS ) làm việc theo yêu cầu GV . - Mỗi nhóm cử đại diện trình bày 1 ý trong phiếu , các nhóm khác theo dõi và bổ sung ý kiến . Tác giả Tác phẩm Nội dung Nguyễn Trãi Bình Ngô đại cáo Phản ánh khí phách anh hùng và niềm tự hào dân tộc . Vua Lê Thánh Tông Hội Tao đàn Các tác phẩm thơ Ca ngợi nhà Hậu Lê ; đề cao và ca ngợi công đức của nhà vua Nguyễn Trãi Ức trai thi tập Nói lên tâm sự của nhưngngười muốn đem tài năng , trí tuệ ra giúp ích cho đất nước , cho dân nhưnglại bị quan lại ghen ghét , vùi dập Lý Tử Tấn Nguyễn Húc Các bài thơ - Các tác phẩm văn học thời kì này được viết bằng cả chữ Hán và chữ Nôm . - HS lắng nghe . Hoạt động nhóm - HS làm việc theo nhóm , nhận phiếu thảo luận , tham khảo SGK để hoàn thành phiếu . - Đại diện nhóm trình bày kết quả làm việc . Tác giả Tác phẩm Nội dung Ngô sĩ Liên Đại Việt sử kí toàn thư Ghi lại lịch sử nước ta từ thời HùngVương đến thời Hậu Lê Nguyễn Trãi Lam Sơn thực lục Ghi lại diễn biến cuộc khởi nghĩa Lam Sơn Dư địa chí Xác định lãnh thổ quốc gia , nêu lên những tài nguyên thiên nhiên , sản phẩm phong phúcủa đất nước và một số phong tục tập quán của nhân dân ta . Lương thế Vinh Đại thành toán pháp Kiến thức toán học . - Thời Hậu Lê các tác giả đã nghiên cứu lĩnh vực : lịch sử , địa lý , toán học y học - Bộ Đại Việt sử kí toàn thư của Ngô Sĩ Liêm . + Bộ Lam Sơn thực lục , Dư địa chí của Nguyễn Trãi . + Đại thành toàn pháp của Lương Thế Vinh . - 2 HS đocï lại phần ghi nhớ SGK / 52 . - HS lắng nghe . - Các nhóm thi đua . - Lớp nhận xét . Kiểm tra Trực quan , Giảng giải Thảo luận Trình bày Đàm thoại Giảng giải Trực quan Thảo luận Trình bày Củng cố Trực quan Trò chơi