Giáo án lớp 5 môn Toán - Tiết 114: Thể tích hình hộp chữ nhật

TOÁN Tiết 114 : THỂ TÍCH HÌNH HỘP CHỮ NHẬT A. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - Có biểu tượng về thể tích hình hộp chữ nhật. - Biết cách tính và công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật Kỹ năng - Biết vận dụng công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật để giải một số bài tập liên quan. Thái độ: - Yêu thích môn toán, ham học hỏi tìm tòi. - Có ý thức cẩn thận khi làm bài. Đồ dùng Dạy - học + GV: Chuẩn bị hình vẽ. + HS: Hình hình hộp chữ nhật a = 5 cm ; b = 3 cm ; c = 4 cm. C. Các hoạt động Dạy - Học: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH Khởi động: Kiểm tra bài cũ: HS làm bài tập: Câu 1: Đọc các số đo: 5m3, 2019m3, 0.015m3 Đúng ghi Đ, sai ghi S: Câu 2: 0.25m3 Hai mươi lăm phần trăm mét khối Hai mươi lăm phần nghìn mét khối Không phẩy không hai mươi lăm mét khối Không phẩy hai mươi lăm mét khối Câu 3 Trong hai hình hộp chữ nhật dưới đây: Hình hộp chữ nhật A gồm ...... hình lập phương? Hình hộp chữ nhật B gồm ...... hình lập phương? Hình ...... có thể tích lớn hơn? Hát 2. Bài mới : Thể tích hình hộp chữ nhật v Hoạt động 1: HS hình thành về biểu tượng thể tích hình hộp chữ nhật. Tìm được các quy tắc và công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật. - Hoạt động nhóm lớp Phương pháp: thảo luận, đàm thoại * GV hướng dẫn HS tìm ra công thức tính thể tích hình hộp chữ nhật GV giới thiệu hình hộp chữ nhật (hình trơn). Giáo viên giới thiệu hình lập phương cạnh 1 cm ® 1 cm3 - Tổ chức học sinh thành 4 nhóm Lắp vào hình hộp chữ nhật 1 hàng, 20 khối và lắp được 16 hàng ® đầy 1 lớp. Tiếp tục lắp cho đầy hình hộp chữ nhật. - Vừa quan sát, vừa vẽ vào hình từng lớp cho đến đầy hình hộp chữ nhật Để tính thể tích hình hộp chữ nhật trên bằng xăng-ti-mét khối ta cần tìm số hình lập phương 1 cm3 xếp vào đầy hộp Sau khi xếp 10 lớp hình lập phương 1 cm3 thì vừa đầy hộp. Mỗi lớp có: 20 x 60 = 320 (hình lập phương 1 cm3 10 lớp có: 320 x 10 = 3200 (hình lập phương 1 cm3) - Đại diện nhóm trình bày và nêu số hình lập phương 1 cm3 Vậy cần có bao nhiêu khối hình lập phương 1 cm3 - Nêu cách tính. a = 20 hình lập phương 1 cm Gv chốt lại: Hình hộp chữ nhật có 3200 hình lập phương cạnh 1 cm. b = 16 hình lập phương 1 cm Chỉ theo số đo a – b – c ® thể tích. 320 hình lập phương 1 cm –>Có 10 lớp (chỉ chiều cao 10 cm) - Vậy có 3200 hình lập phương 1 cm (320 x 10 = 3200 hình lập phương 1 cm - Thể tích 1 hình lập phương 1 cm3 - Vậy thể tích hình hộp chữ nhật = 20 ´ 16 ´ 10 = 3200 cm3 Học sinh lần lượt ghi ra nháp và nêu quy tắc. Vậy muốn tìm thể tích hình hộp chữ nhật ta làm sao? Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao (cùng một đơn vị đo) Học sinh nêu công thức V = a ´ b ´ c v Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh vận dụng một số quy tắc tính để giải một số bài tập có liên quan. Phương pháp: Đàm thoại, quan sát, thực hành -Hoạt động cá nhân, lớp Bài 1: Tính thể tích hình hộp chữ nhật có chiều dài a, chiều rộng b, chiều cao c: a = 5cm, b = 4 cm, c = 9 cm a = 1.5m, b = 1.1m, c = 0.5m a = dm b = dm c = dm Học sinh đọc đề. Học sinh làm bài vào bảng con - Học sinh sửa bài Thể tích hình hộp chữ nhật: 5 x 4 x 9 = 180 cm3 Thể tích hình hộp chữ nhật: 1.5 x 1.1 x 0.5 = 0.825m3 Thể tích hình hộp chữ nhật: x x = dm3 GV chốt lại: +Biết cách tính thể tích hình hộp chữ nhật, nhớ công thức tính, ôn phép nhân số tự nhiên, số thập phân +Lưu ý dơn vị đo - Học sinh làm bài và sửa bài. Bài 2: - Giáo viên nêu: Muốn tính được thể tích khối gỗ ta có thể làm như thế nào? - Giáo viên chốt lại. + Chia khối gỗ thành hai hình hộp chữ nhật + Tính tổng thể tích của hai hình hộp chữ nhật Học sinh quan sát hình vẽ khúc gỗ, rồi nhận xét Học sinh thảo luận nhóm đôi làm bài vào vở rồi sửa bài Có thể có 3 cách: Cách 1: Bổ dọc hình hộp chữ nhật Cách 2: Bổ ngang Hình hộp chữ nhật Cách 3: Vẽ thêm hình hộp chữ nhật a = 12 cm, b = 8 cm, c = 5 cm rồi tính Cách 1 : Thể tích của hình hộp chữ nhật (1) là: 12 x 8 x 5 = 480 (cm3) Chiều dài của hình hộp thứ (2) là: 15 – 8 = 7 (cm) Thể tích của hình hộp chữ nhật (2) là: 7 x 6 x 5 = 210 (cm3) Thể tích của khối gỗ là: 480 + 210 = 690 (cm3) Đáp số: 690 cm3 Cách 2: Thể tích của hình hộp chữ nhật (1) là: 15 x 6 x 5 = 450 (cm3) Chiều rộng của hình hộp (2) là: 12 – 6 = 6 (cm) Thể tích của hình hộp chữ nhật (2) là: 8 x 6 x 5 = 240 (cm3) Thể tích của khối gỗ là: 450 + 240 = 690 (cm3) Đáp số: 690 cm3 Bài 3: - Giáo viên phân tích đề, gợi mở - Giáo viên yêu cầu học sinh quan sát bể nước trước và sau đó bỏ hòn đá vào và nhận xét - Giáo viên nhận xét các ý kiến của học sinh và kết luận: lượng nước dâng cao hơn (so với khi chưa bỏ hòn đá vào bể) là thể tích của hòn đá. - Từ đó GV yêu cầu HS nêu hướng giải bài toán và tự làm bài, nêu kết quả - GV đánh giá bài làm của HS và nêu lời giải bài toán - Học sinh đọc đề bài - Thảo luận nhóm 5 - Làm vào vở cá nhân, 1 học sinh làm trên bảng Bài giải Thể tích của hòn đá bằng thể tích của hình hộp chữ nhật (phần nước dâng lên) có đáy là đáy của bể cá và có chiều cao là: 7 - 5 = 2 (cm) Thể tích của hòn đá là: 10 x 10 x 2 = 200 (cm3) Đáp số: 200 cm3 Chú ý: Có thể giải bài này bằng cách tính: + Thể tích nước trong bể + Tổng thể tích nước trong bể và thể tích hòn đá + Thể tích hòn đá. - Học sinh làm bài và sửa bài Củng cố: “Ai nhanh ai đúng” theo hình thức trắc nghiệm, ai giơ tay trả lời nhanh và chính xác sẽ được thưởng Thể tích hình hộp chữ nhật được tính theo công thức : V = a x b x c C) V = a x b x c V = (a + b) x c D) V =(axb) + c Tính thể tích hình hộp chữ nhật trong hình: a= 2,5 m, b= 1,8 m, c= 2m GV chốt lại: Qui tắc tính thể tích hình hộp chữ nhật: Muốn tính thể tích hình hộp chữ nhật ta lấy chiều dài nhân với chiều rộng rồi nhân với chiều cao (cùng một đơn vị đo) V= a x b x c (a, b, c là ba kích thức của hình hộp chữ nhật Hoạt động nối tiếp: - GV nhận xét giờ học. - GV dặn các em về nhà ôn lại bài vừa học và xem trước bài tiếp theo: “Thể tích hình lập phương” Họ và tên: Cao Minh Hiếu (3112150055) Thực tập lớp 5/7 trường tiểu học Bông Sao (Q8)