Giáo án môn Sinh 7 tiết 12: Một số giun dẹp khác và đặc điểm chung của ngành giun dẹp

Tuần 06 Ngày soạn: ... Tiết: 12 Ngày dạy: ..... Bài 12 MỘT SỐ GIUN DẸP KHÁC VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA NGÀNH GIUN DẸP I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Phân biệt được hình dạng, cấu tạo, phương thức sống của một số đại diện ngành giun dẹp (tác hại, khả năng xâm nhập vào cơ thể,). - Nêu được những nét cơ bản về tác hại và cách phòng chống một số loài giun dẹp kí sinh. - Nêu được đặc điểm chung của ngành giun dẹp. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng khái quát kiến thức, quan sát. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ Giữ gìn vệ sinh môi trường & có biện pháp phòng tránh II. Phương pháp: Quan sát + so sánh + thảo luận nhóm. III. Thiết bị dạy học - Tranh vẽ hình 12.1 , 12.2 , 12.3 - Bảng phụ. IV.Tiến trình dạy học 1. Ồn định lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 7’ - Sán lá gan có cấu tạo thích nghi với đời sống kí sinh như thế nào? - Trình bày vòng đời của sán lá gan? 3. Nội dung bài mới a. Giới thiệu: 1’ Sán lá, sán dây, có số lượng rất lớn. Con đường chúng xâm nhập vào cơ thể rất đa dạng. Nên cần tìm hiểu chúng để có các biện pháp phòng tránh cho người và gia súc. b. Phát triển bài: Hoạt động 1: Tìm hiểu một số giun dẹp khác TG Hoạt động giáo viên Hoạt động học sinh Nội dung 19’ - Cho HS đọc thông tin SGK. - Sán lá máu , cơ thể lưỡng tính hay đơn tính ? Kí sinh bộ phận nào trong cơ thể? Xâm nhập cơ thể bằng đường nào? - Cho HS đọc thông tin về sán bã trầu. - Vật chủ kí sinh của sán bã trầu là gì? - Vật chủ trung gian của sán bả trầu là gì? Xâm nhập bằng con đường nào? - Cho HS đọc thông tin về sán dây. - Sán dây kí sinh ở bộ phận nào trong cơ thể? - Sán dây có đặc điểm gì khác? - Sán dây hấp thụ chất dinh dưỡng nhờ bộ phận nào? - Cho học sinh thảo luận 2 câu hỏi trong sách giáo khoa. - Giun dẹp thường kí sinh ở bộ phận nào trong cơ thể người và động vật? Vì sao? - Liên hệ thực tế: để phòng chống giun dẹp kí sinh, cần phải ăn uống giữ gìn vệ sinh như thế nào? Cho người và gia súc ? - Tiểu kết. - Đọc thông tin, trả lời câu hỏi . - Đơn tính, kí sinh trong máu người, xâm nhập qua da khi tiếp xúc với nước bẩn. - Đọc thông tin và ghi nhớ. - Thường kí sinh trong ruột lợn - Ốc gạo, ốc mút. Xâm nhập qua đường tiêu hóa. - Đọc thông tin và phát biểu. - Ở ruột non của trâu, bò lợn. - Dài 8 – 9 m. - Chất dinh dưỡng được hấp thụ trực tiếp qua bề mặt cơ thể của chúng. - Thảo luận và trả lời câu hỏi - Giun dẹp thường kí sinh trong ruột, gan, máu, . . . vì nơi đây giàu chất dinh dưỡng - Nên ăn uống có vệ sinh, ăn chín, uống sôi, tắm bằng nước sạch . - Kết luận. I. Một số giun dẹp khác 1. Sán lá máu Sán lá máu: đơn tính, kí sinh trong máu người, xâm nhập vào cơ thể qua da. 2. Sán bã trầu Sán bã trầu: kí sinh ở ruột lợn, vật chủ trung gian là ốc, vào cơ thể qua đường tiêu hóa. 3. Sán dây Sán dây: kí sinh ở ruột non người, cơ bắp trâu bò, vào cơ thể qua đường tiêu hóa. Bảng. Một số đặc điểm của đại diện giun dẹp Đại diện Nơi kí sinh Tác hại Con đường xâm nhập Cách phòngchống Sán lá gan Ruột trâu bò Gây hại cho vật chủ Đường têu hoá ăn sạch, thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm Sán dây Ruột non người và cơ bắp trâu bò Làm người bệnh xanh xao vàng vọt. Lợn và trâu bò bị bệnh gạo Qua đường tiêu hóa ăn sạch, thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm Sán lá máu Trong máu người Gây bệnh nguy hiểm cho người và động vật Qua da (do trong đất có phân bón và nước tưới Dùng đồ bảo hộ lao động . Phun thuốc bảo vệ thực vật Sán bã trầu Ruột lợn convật đau ốm, sức sống yếu Đường tiêu hóa Vệ sinh thực phẩm cho vật nuôi Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm chung của ngành giun dẹp 10’ - GV yêu cầc các nhóm xem lại bảng 1 à thảo luận tìm đặc điểm chung của ngành giun dẹp. - GV yêu cầu Hs tự rút ra kết luận. - Thảo luận nhómà yêu cầu nêu được: + Đặc điểm cơ thể . + Đặc điểm một số cơ quan. + Cấu tạo cơ thể liên quan đến lối sống. - Đại diện nhóm trình bày à nhóm khác bổ sung. II. Đặc điểm chung của ngành giun dẹp - Cơ thể dẹp có đối xứng 2 bên. - Phân biệt đầu đuôi lưng bụng. - Ruột phân nhánh, chưa có hậu môn. - Số lớn giun dẹp kí sinh còn có thêm: Giác bám. - Cơ quan sinh dục phát triển. - Phát triển qua các giai đoạn ấu trùng. Bảng. Một số đặc điểm của đại diện Giun dẹp TT Đại diện Đặc điểm so sánh Sán lông (Sống tự do) Sán lá gan (Kí sinh) Sán dây (kí sinh) 1 Cơ thể dẹp và đối xứng 2 bên + + + 2 Mắt và lông bơi phát triển + - - 3 Phân biệt đầu đuôi lưng bụng + + + 4 Mắt và lông bơi tiêu giảm - + + 5 Giác bám phát triển - + + 6 Ruột phân nhánh chưa có hậu môn + + - 7 Cơ quan sinh dục phát triển + + + 8 Phát triển qua các giai đoạn ấu trùng + + + 4.Củng cố: 1’ Gọi học sinh đọc khung kết luận. 5. Kiểm tra đánh giá: 5’ - Hãy kể tên 1 số giun dẹp. - Nêu đặc điểm chung của ngành giun dẹp . Tại sao lấy đặc điểm “ dẹp “ đặt tên cho ngành ? 6. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ - Học bài , làm bài tập, đọc mục “Em có biết” - Xem trước bài 13 “Giun đũa”. 7. Nhận xét tiết học: 1’ V. Rút kinh nghệm và bổ sung kiến thức tiết dạy