Giáo án môn Sinh học 8 - Kì II - Bài 43: Giới thiệu chung hệ thần kinh

Tuần: 24 Ngày soạn: ............................ Tiết: 47 Ngày dạy: ............................... Chương IX: THẦN KINH VÀ GIÁC QUAN Bài 43: GIỚI THIỆU CHUNG HỆ THẦN KINH I. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Trình bày được cấu tạo và chức năng của nơron, đồng thời xác định rõ nơron là đơn vị cấu tạo cơ bản của hệ thần kinh. - Phân biệt được các thành phần cấu tạo của hệ thần kinh (bộ phận trung ương và bộ phận ngoại biên). - Phân biệt được chức năng của hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng. 2. Kĩ năng Rèn kĩ năng quan sát, làm việc sgk, phân tích. 3. Thái độ HS yêu thích bộ môn hơn. II. Phương pháp Quan sát + Đàm thoại + Hoạt động nhóm nhỏ. III. Thiết bị dạy học Tranh phóng to hình 43.1-43.2 SGK IV. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: ( kiểm tra 15 phút) 3. Bài mới: a. Giới thiệu: 1’ Ở bài 6 chúng ta đã tìm hiểu sơ lược về cấu tạo của nơron, phản xạ của cơ thể. + Phản xạ là gì? (là phản ứng của cơ thể trả lời các kích thích của môi trường dưới sự điều khiển của hệ thần kinh) + Chức năng của hệ thần kinh là gì? Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta giải đáp vấn đề trên. b. Phát triển bài: Hoạt động 1: Tìm hiểu đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh. TG Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Nội dung 5’ - Yêu cầu HS đọc thông tin cho biết hệ thần kinh có vai trò gì? - Cho HS quan sát hình 43.1 SGK kết hợp với kiến thức đã học ở bài 6 mô tả cấu tạo và nêu chức năng của hệ thần kinh. - Nhận xét. - Vai trò của hệ thần kinh: + Điều khiển điều hòa phối hợp hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan. + Đảm bảo sự thích nghi của cơ thể với môi trường. - Quan sát hình kết hợp với kiến thức đã học trả lời. - Cấu tạo: + Thân nơron (chứa nhân) + Các sợi nhánh. + Một sợi trục ( thường có bao miêlin), tận cùng sợi trục có các cúc xinap (nơi tiếp giáp giữa các nơron hoặc với các cơ quan trả lời. - Nơron có chức năng cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh - Ghi bài. * Vai trò của hệ thần kinh: - Điều khiển điều hòa phối hợp hoạt động của các cơ quan, hệ cơ quan. - Đảm bảo sự thích nghi của cơ thể với môi trường. I. Nơron – đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh: 1. Cấu tạo của noron: - Mỗi nơron gồm: + Thân hình sao, chứa nhân + Sợi trục: có bao miêlin. + Tận cùng là các cúc xinap: nơi tiếp xúc giữa các nơron. - Thân và sợi nhánh tạo nên chất xám trong trung ương thần kinh - Sợi trục là thành phần cấu tạo nên chất trắng và các dây thần kinh. - Nơron là đơn vị cấu tạo của hệ thần kinh. 2. Chức năng của nơron: - Cảm ứng: là khả năng tiếp nhận các kích thích và phản ứng lại các kích thích bằng hình thức phát sinh xung thần kinh. - Dẫn truyền xung thần kinh: là khả năng lan truyền xung thần kinh theo một chiều nhất định từ nơi phát sinh hoặc tiếp nhận về thân nơron và truyền đi dọc theo sợi trục. Hoạt động 2: Các bộ phận của hệ thần kinh 20’ - Cho HSquan sát hình 43.2 sgk hoàn chỉnh nội dung ở mục 1 SGK - Dựa vào cấu tạo hệ thần kinh được chia làm mấy bộ phận ? - Nhận xét. - Cho HS tham khảo mục 2 SGK. - Dựa vào chức năng hệ thần kinh được chia thành mấy phân hệ ? - So sánh hệ thần kinh vận động và hệ thần kinh sinh dưỡng? - Nhận xét. - Hoàn chỉnh nội dung: + Não,tủy sống + Bó sợi vận động , bó sợi cảm giác - Hai bộ phận: bộ phận trung ương (bộ não, tủy sống), bộ phận ngoại biên (các dây thần kinh, hạch thần kinh). - Ghi bài - Hai phân hệ: hệ thần kinh sinh dưỡng và hệ thần kinh vận động. - Hệ thần kinh vận động (cơ xương) liên quan đến các hoạt động của cơ vân là hoạt động có ý thức - Hệ thần kinh sinh dưỡng điều khiển hoạt động của các cơ quan nộ tạng (sinh dưỡng và cơ quan sinh sản), là hoạt động không có ý thức. - Ghi bài. II. Các bộ phận của hệ thần kinh: 1. Cấu tạo: - Bộ phận trung ương: + Não chứa trong hộp sọ. + Tủy sống trong ống xương sống được bảo vệ trong các khoang xương và màng não tủy. - Bộ phận ngoại biên: + Dây thần kinh do các bó sợi cảm giác và bó sợi vận động tạo nên. + Hạch thần kinh. 2. Chức năng: gồm - Hệ thần kinh vận động (cơ xương) liên quan đến hoạt động của các cơ vân là hoạt động có ý thức. - Hệ thần kinh sinh dưỡng điều hòa hoạt động của các dinh dưỡng và cơ quan sinh sản là hoạt động không có ý thức. 4. Củng cố: 1’ Đọc thông tin khung màu hồng SGK. 5. Kiểm tra đánh giá: 2’ Trả lời câu hỏi SGK. 6. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ - Đọc mục em có biết? - Xem trước bài 44, chuẩn bị mỗi nhóm một con ếch (hoặc cóc, nhái, chẫu chàng, ) 7. Nhận xét tiết học: 1’ V. Rút kinh nghệm và bổ sung kiến thức tiết dạy: