Giáo án môn Tin học 12 - Chủ đề: Bài tập và thực hành 10 hệ cơ sở dữ liệu quan hệ

Tiết 43 + 44 Ngày soạn: Chủ đề: BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH 10 HỆ CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ môc tiªu: KiÕn thøc. - N¾m ®­îc c¸c kh¸i niÖm vÒ hÖ CSDL quan hÖ. Kü n¨ng. BiÕt chän kho¸ cho c¸c b¶ng d÷ liÖu trong mét bµi to¸n quen thuéc; BiÕt c¸ch x¸c lËp liªn kÕt gi÷a c¸c b¶ng th«ng qua kho¸ ®Ó cã thÓ t×m ®­îc th«ng tin liªn quan ®Õn mét c¸ thÓ ®­îc qu¶n lÝ. Th¸i ®é. - Nghiªm tóc, ch¨m chØ , khoa häc. 4. Định hướng phát triển năng lực - Năng lực giải quyết vấn đề thông qua trao đổi, thảo luận. - Năng lực tự hoc. - Năng lực hợp tác. - Năng lực giao tiếp, sử dụng ngôn ngữ. II. PHƯƠNG PHÁP, THIẾT BỊ, TÀI LIỆU DẠY - HỌC 1. Giáo viên: Phòng máy vi tính, máy chiếu hoặc phần mềm Net Of School đã cài sẵn. 2. Học sinh: - Sách giáo khoa, sách bài tập - Xem trước nội dung bài thực hành số 10. 3. Phương pháp: Gởi mở thông qua hoạt động tư duy. - Dạy học theo quan điểm hoạt động. - Sử dụng máy chiếu, máy tính. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP A. HOẠT ĐỘNG TẠO TÌNH HUỐNG HỌC TẬP 1. Mục tiêu: Biết chọn khóa cho các bảng dữ liệu trong một bài toán quen thuộc; Biết cách xác lập liên kết giữa các bảng thông qua khóa để có thể tìm được những thông tin liên quan đến một cá thể đuợc quản lí. 2. Phương thức: - Chuyển giao nhiệm vụ: GV giao nhiệm vụ cho HS: Nêu khái niệm CSDL quan hệ, hệ quản trị CSDL quan hệ? Nêu các đặc trưng của một quan hệ trong CSDL quan hệ? Tr×nh bµy kh¸i niÖm kho¸, kho¸ chÝnh. Nh÷ng tiªu chÝ nµo gióp ta chän kho¸ chÝnh cho b¶ng. H·y cho vÝ dô vµ gi¶i thÝch. Khi nµo cã thÓ t¹o liªn kÕt gi÷a hai b¶ng. Trong hai b¶ng liªn kÕt víi nhau h·y ph©n biÖt b¶ng chÝnh, b¶ng tham chiÕu. Cho vÝ dô. - Học sinh suy nghĩ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu. - Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến hoạt động của HS - Giáo viên nhận xét: - 3. Gợi ý sản phẩm: Mỗi HS có thể trình bày sản phẩm với các mức độ khác nhau, GV lựa chọn một câu trả lời nào đó của HS để làm tình huống kết nối vào bài thực hành. B. HOẠT ĐỘNG KIẾN THỨC HÌNH THÀNH 1. Hoạt động 1: Chọn khóa * Mục tiêu: Biết chọn khóa cho các bảng dữ liệu trong một bài toán quen thuộc; * Phương thức: GV giao nhiệm vụ cho HS: Bµi to¸n: Së GD cña 1 tØnh tæ chøc k× thi ®Ó kiÓm tra chÊt l­îng m«n To¸n cho c¸c líp 12 cña tØnh. Trong c¬ së d÷ liÖu qu¶n lÝ k× kiÓm tra nµy cã 3 b¶ng d­íi ®©y: Bảng Thí Sinh STT SBD Họ tên thí sinh Ngày sinh Trường 1 HA10 Đỗ Hà Anh 02/01/1990 Lê Hồng Phong 2 HA11 Lê Như Bình 21/11/1990 Phan Chu Trinh 3 HA12 Trần Thị Cúc 14/05/1991 Phan Chu Trinh 4 HA13 Lê Văn Danh 12/05/1991 Trần Hưng Đạo 5 HA14 Trịnh Thị Thu Hà 03/04/1991 Trần Hưng Đạo 6 HA15 Nguyễn Văn Thân 01/06/1990 Lê Hồng Phong Bảng Đánh Phách STT SBD Phách 1 HA10 S28 2 HA11 S27 3 HA12 S26 4 HA13 S25 5 HA14 S24 6 HA15 S23 Bảng Điểm Thi STT Phách Điểm 1 HA10 9 2 HA11 6 3 HA12 8 ? V× sao cÇn cã 3 b¶ng. ? Em hãy chọn khoá cho mỗi bảng trong CSDL trên và giải thích lí do lựa chọn đó. - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu. - Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến hoạt động của HS - Giáo viên nhận xét. * Gợi ý sản phẩm: + B¶ng thÝ sinh chän tr­êng SBD lµm kho¸ chÝnh; + B¶ng ®¸nh ph¸ch chän tr­êng SBD hoÆc tr­êng Ph¸ch lµm kho¸ chÝnh; + B¶ng ®iÓm thi chän tr­êng Ph¸ch lµm kho¸ chÝnh Chó ý: Trong c¶ 3 b¶ng, tr­êng STT ®Òu cã thÓ lµm kho¸ cho mçi b¶ng bëi v× trong mçi b¶ng kh«ng cã hai b¶n ghi (hµng) nµo gièng hÖt nhau. Trªn thùc tÕ tr­êng STT còng lµ kho¸ nh­ng kh«ng nªn chän lµm kho¸ chÝnh v× ®èi víi thÝ sinh hay ®èi víi mét cuéc thi, SBD míi cã ý nghÜa x¸c ®Þnh thÝ sinh, kh«ng phô thuéc vµo danh s¸ch ®­îc s¾p xÕp ra sao. Ngoµi ra cã thÓ chän nhiÒu h¬n 1 tr­êng lµm kho¸ cho mçi b¶ng. 2. Hoạt động 2: Xác lập liên kết giữa các bảng. * Mục tiêu: Biết cách xác lập liên kết giữa các bảng thông qua khóa để có thể tìm được những thông tin liên quan đến một cá thể đuợc quản lí. * Phương thức: GV giao nhiệm vụ cho HS: ? H·y chØ ra mèi liªn kÕt cÇn thiÕt ®Ó kÕt xuÊt ®­îc kÕt qu¶ thi nh­ trªn. ? X¸c ®Þnh b¶ng chÝnh vµ b¶ng tham chiÕu trong mçi liªn kÕt. - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu. - Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến hoạt động của HS - Giáo viên nhận xét. * Gợi ý sản phẩm: - Liªn kÕt b¶ng ThÝ sinh vµ ®¸nh ph¸ch th«ng qua tr­êng SBD. - Liªn kÕt b¶ng ®iÓm thi vµ b¶ng ®¸nh ph¸ch th«ng qua tr­êng ph¸ch. - ViÖc x¸c ®inh b¶ng chÝnh vµ b¶ng tham chiÕu ë ®©y x¸c ®Þnh th«ng qua tr­êng ®ã lµ kho¸ ë b¶ng nµo? VÝ dô: Ở liªn kÕt gi÷a hai b¶ng ThÝ sinh vµ ®¸nh ph¸ch th× SBD lµ kho¸ ë c¶ hai b¶ng nªn cã thÓ chän b¶ng bÊt kú lµm b¶ng chÝnh vµ b¶ng kia lµ b¶ng tham chiÕu. ë hai b¶ng cßn l¹i còng vËy. Ho¹t ®éng 3. Cñng cè kü n¨ng lµm viÖc víi M.Access_ minh ho¹ kiÕn thøc. * Mục tiêu: Cñng cè kü n¨ng lµm viÖc víi M.Access. * Phương thức: GV giao nhiệm vụ cho HS: H·y dïng hÖ QTCSDL Access ®Ó lµm c¸c viÖc sau: T¹o lËp CSDL nãi trªn: gåm 3 b¶ng(Mçi b¶ng víi kho¸ ®· chän), thiÕt ®Æt liªn kÕt cÇn thiÕt, nhËp d÷ liÖu gi¶ ®Þnh (Kho¶ng trªn 10 thÝ sinh). §­a ra kÕt qu¶ thi ®Ó th«ng b¸o cho thÝ sinh; §­a ra kÕt qu¶ thi theo tr­êng; §­a ra kÕt qu¶ thi cña toµn tØnh theo thø tù gi¶m dÇn cña ®iÓm thi. - Học sinh tiếp nhận nhiệm vụ, trao đổi thực hiện theo yêu cầu. - Trong quá trình HS làm việc, GV chú ý đến hoạt động của HS - Giáo viên nhận xét. * Gợi ý sản phẩm: ý (3) ë ®©y cã thÓ hiÓu theo hai ý: + Thø nhÊt lµ ®­a ra kÕt qu¶ thi chung nh­ng nhãm c¸c thÝ sinh theo tr­êng. + Thø hai lµ ®­a ra kÕt qña thi theo tõng tr­êng_ ý nµy hay h¬n. Ký n¨ng thùc hiÖn c©u nµy: ta nªn t¹o truy vÊn trªn DL nguån lµ Query KÕt qu¶ thi. V× c¸c tr­êng lµ hoµn toµn gièng nhau. Trong cöa sæ Show Table ta chän thÎ Queris vµ chän KÕt qu¶ thi sau ®ã chän hiÓn thÞ c¸c tr­êng, ë ®iÒu kiÖn läc chän läc theo tõng “Tªn tr­êng”. D. VẬN DỤNG VÀ MỞ RỘNG 1. Mục tiêu: Giúp hoc sinh tự vận dung, tìm tòi mở rộng các kiến thức trong bài học và tương tác với cộng đồng. Tùy theo năng lực mà các em sẽ thực hiện ở các mức độ khác nhau. 2. Phương thức: - GV giao nhiệm vụ cho HS: Cho cơ sở dữ liệu quản lý Ngân hàng gồm các bảng sau: Bảng Khách hàng: MaKH (Mã khách hàng) TenKH (Tên khách hàng) DiaChi (Địa chỉ) SoTK (Số tài khoản) NgayDK (Ngày đăng kí) A101 Nguyễn Văn An Hà Nội NH100002 1/1/2016 A102 Lý Thị Bình Lạng Sơn NH100003 1/2/2016 A103 Đinh Văn Chương Hòa Bình NH100004 1/3/2016 Bảng Thanh toán: SoPhieu (Số phiếu) MaKH (Mã khách hàng) MaDV (Mã Dịch vụ) NgayDK (Ngày đăng kí) MaNV (Mã nhân viên) Thanhtoan (Thanh toán) 1 A101 1 4/1/2016 1 20000000 2 A102 2 4/2/2016 2 30000000 3 A103 3 4/3/2016 3 40000000 Bảng Dịch vụ: MaDV (Mã dịch vụ) TenDV (Tên dịch vụ) 1 Chuyển khoản 2 Gửi tiền vào tài khoản 3 Rút tiền trong tài khoản Bảng Nhân viên: MaNV (Mã nhân viên) TenNV (Tên nhân viên) DiaChi (Địa chỉ) NgaySinh (Ngày sinh) NgayLam (Ngày làm) 1 Nguyễn Văn Hoàn Hà Nội 21/1/1970 1/1/2016 2 Lý Thị Tâm Lạng Sơn 14/2/1988 1/2/2016 3 Đinh Văn Lực Hòa Bình 31/3/1989 1/3/2016 a. Hãy chọn khóa chính cho các bảng và giải thích lựa chọn đó. b. Xác định mối liên kết giữa các bảng và giải thích. 3. Gợi ý sản phẩm: Phần hướng dẫn hs trả lời các câu hỏi (Đáp án và các tình huống trả lời câu hỏi phần vận dụng của hs)