Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 109 đến 112

lập văn bản bằng thể thơ năm chữ. 3. Thái độ - Yêu thích thể thơ này, có hứng thú sưu tầm thể thơ năm chữ để làm giàu thêm vốn văn học của mình. 4. Năng lực - Năng lực tự học, hợp tác, giao tiếp, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Giáo án, SGK, SGV, một số bài thơ năm chữ, máy chiếu 2. Học sinh - Vở ghi, SGK, một số bài thơ năm chữ (sưu tầm hoặc tự làm). C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức lớp: 6A 6D 2. Kiểm tra bài cũ ? Đọc thuộc lòng bài thơ Đêm nay Bác không ngủ - Minh Huệ? ? Nêu nghệ thuật bài thơ? 3. Bài mới * Hoạt động 1: Trải nghiệm - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp - Thời gian: 3 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Cho HS đọc lại bài thơ 5 chữ: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ - Minh Huệ GV: Gợi dẫn HS vào bài Đọc *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 2: Hoạt động cơ bản - Mục tiêu: Hiểu thể thơ năm chữ, HDHS tổ chức cho học sinh thi làm thơ năm chữ - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp, tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Thời gian: 20 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT GV: Yêu cầu học sinh quan sát lên máy chiếu và đọc ba đoạn thơ trong Sgk và một đoạn thơ sưu tầm HS: Quan sát và đọc 4 đoạn thơ - Ví dụ 4: Mặt trời chỉ có một Mọc lên để làm ngày Người có hai bàn tay Sinh ra mà làm việc Một sau và hai trước Kìa, ba bánh xích lô Giấc ngủ và giấc mơ Bốn chân giường người đỡ ( Vương Trọng) GV? Em hãy nhận xét số chữ trong mỗi câu thơ? GV? Số câu trong mỗi bài có hạn định không? GV? Bài thơ thường được chia khổ như thế nào? GV? Nhận xét cách ngắt nhịp trong các câu thơ? GV? Em hãy cho biết có mấy cách gieo vần, đó là những cách nào? HS: Xung phong trả lời, lớp nhận xét, bổ sung. GV: Nhận xét, sau đó yêu cầu học sinh quan sát lên máy chiếu và nhắc lại cách gieo vần: - Vần lưng: loại vần được gieo giữa dòng thơ - Vần chân: vần gieo ở cuối dòng thơ - Vần liền: các câu thơ có vần liên tiếp giống nhau ở cuối câu. - Vần cách: các vần tách ra không liền nhau GV: Yêu cầu học sinh: - Nhóm 1: Quan sát vào đoạn thơ 1 ( sgk) và cho biết cách gieo vần của đoạn 1 - Nhóm 2,3: Quan sát đoạn thơ 2( Sgk) và cho biết cách gieo vần đoạn 2 - Nhóm 4: Quan sát trên máy chiếu và tìm cách gieo vần 4 nhóm thảo luận trong 2 phút, sau 2 phút các nhóm đổi câu cho nhau và thảo luận 2 phút, sau 4 phút thay phiên nhau trình bày, nhận xét. GV: Nhận xét, yêu cầu học sinh quan sát trên máy chiếu xem bài của nhóm mình đúng và sai ở chỗ nào. HS: Quan sát cách gieo vần và trả lời, lớp nhận xét, bổ sung. GV nhận xét. GV? Vậy qua các đoạn trích ở sgk và những ví dụ các bài chúng ta đã tìm, em hãy nêu đặc điểm của thể thơ năm chữ? GV: Nhận xét và yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ ( SGK) GV: Em đã học và tập làm thơ 4 chữ vậy em hãy so sánh đặc điểm của thơ 4 chữ và năm chữ? HS: Trả lời, sau đó giáo viên yêu cầu học sinh quan sát lên máy chiếu và khái quát lại điểm giống và khác nhau. Thơ 4 chữ Thơ 5 chữ Đều có nguồn gốc từ thơ ca dân gian. - Số chữ: 4 chữ - Số câu:không hạn định - Khổ thơ: (thường chia 4 hoặc 2 câu hoặc không) - Nhịp: 2/2 - Vần: chân, lưng, liền, cách, thanh B, thanh T - Số chữ: gồm 5 chữ - Số câu:không hạn định - Khổ thơ: (thường chia 4 hoặc 2 câu hoặc không) - Nhịp: 2/3 hoặc 3/2 - Vần: chân, lưng, liền, cách, thanh B, thanh T GV: Cho học sinh chơi trò chơi điền tiếp chữ còn thiếu vào đoạn thơ trên máy chiếu Hôm qua em đến Mẹ .. từng bước Hôm nay mẹ . Một mình đến lớp. ( Đi học- Minh Chính) GV: Để thay đổi không khí lớp học giáo viên yêu cầu học sinh hát đoạn thơ được phổ nhạc ở trên Đọc Suy nghĩ - trả lời Trả lời Suy nghĩ - trả lời Trả lời Lắng nghe Thảo luận Trả lời Trả lời Đọc So sánh I. Đặc điểm thơ năm chữ 1. Đọc ví dụ 2. Nhận xét - Số chữ: Mỗi câu thơ gồm 5 chữ - Số câu: không hạn định - Khổ thơ: (thường chia 4 hoặc 2 câu) hoặc không chia khổ - Nhịp: 2/3 hoặc 3/2 - Vần: chân, lưng, liền, cách * Ghi nhớ ( SGK) *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học để HDHS luyện tập - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp, tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề - Thời gian: 10 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT * Hướng dẫn học sinh thi làm thơ năm chữ GV: Yêu cầu học sinh đọc ví dụ đoạn thơ mô phỏng Sgk, nêu cách ngắt nhịp, gieo vần trong đoạn thơ đó. GV: Cho học sinh thảo luận nhóm trong 4 phút chọn bài thơ hay nhất đã làm ở nhà, sau đó treo lên bảng, chỉ rõ cách gieo vần, nhịp trong bài thơ đã làm và bình nội dung của bài thơ. Đọc và xung phong chỉ ra cách ngắt nhịp, gieo vần, lớp bổ sung, nhận xét Thảo luận nhóm sau đó treo bảng phụ và chỉ rõ nhịp, cách gieo vần, bình nội dung bài làm của nhóm, nhóm khác nhận xét II. Thi làm thơ năm chữ 1. Thi làm thơ năm chữ theo mô phỏng 2. Thi làm thơ năm chữ có vần, nhịp tự chọn. *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học tập làm thơ 5 chữ - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 4 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT GV: Tổ chức trò chơi “ Ngẫu hứng cùng sáng tác thơ 5 chữ” với chủ đề về thầy cô giáo, môi trường. với vần, nhịp tự chọn. GV: Phổ biến trò chơi tiếp sức trong 4 phút, 4 tổ lần lượt tiếp sức và sáng tác thơ với chủ đề đã cho, sau 4 phút các tổ sẽ quan sát bài làm của mình và nhận xét, tuyên dương những tổ làm tốt GV: Nhận xét, bổ sung, sửa chữa. Chơi tiếp sức, sáng tác thơ ngẫu hứng với chủ đề đã cho, hết thời gian 4 phút các tổ thay phiên nhau nhận xét, bổ sung. Bài tập *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 5: Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học tìm hiểu thêm các bài thơ theo thể thơ 5 chữ - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 5 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT GV: Cho HS đọc một số bài thơ theo thể thơ 5 chữ mà HS biết Đọc diễn cảm Bài tập * Củng cố: ? Thế nào là thơ 5 chữ? * Hướng dẫn tự học - Nhớ đặc điểm của thể thơ năm chữ. Nhớ một số vần cơ bản. Nhận diện được thể thơ năm chữ.Sưu tầm một số bài thơ viết theo thể thơ này hoặc tự sáng tác thêm các bài thơ năm chữ. - Chuẩn bị Tiết 110, 111 Cây tre Việt Nam * Rút kinh nghiệm Ngày soạn: 19/03/2017 Ngày giảng: 6A, 6D 01/04/2017 Bài 26 - Tiết 110 CÂY TRE VIỆT NAM ( Thép Mới ) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Hình ảnh cây tre trong đời sống và tinh thần của người Việt Nam. - Những đặc điểm nổi bật về giọng điệu, ngôn ngữ của bài kí. 2. Kỹ năng - Đọc diễn cảm và sáng tạo bài văn xuôi giàu chất thơ bằng bằng sự chuyển dịch giọng đọc phù hợp. - Đọc - hiểu văn bản kí hiện đại có yêu tố miêu tả, biểu cảm. - Nhận ra phương thức biểu đạt chính: miêu tả kết hợp biểu cảm, thuyết minh, bình luận. - Nhận biết và phân tích được tác dụng của các phép so sánh, nhân hóa, ẩn dụ. 3. Thái độ Giáo dục lòng yêu mến cảnh sắc thiên nhiên bình dị của quê hương, đất nước, lũy tre làng từ lâu đã là một nét đẹp của làng quê Việt Nam => phẩm chất cao quý của con người Việt Nam. 4. Năng lực - Năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề, phân tích. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Giáo án, SGK, SGV, tài liệu tham khảo 2. Học sinh - Vở ghi, SGK, soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức lớp: 6A 6D 2. Kiểm tra bài cũ ? Cảnh mặt trời mọc trên biển, đảo Cô Tô được khắc họa như thế nào? 3. Bài mới * Hoạt động 1: Trải nghiệm - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp - Kĩ năng: Trực quan - Thời gian: 3 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Cho HS xem clip “Viếng lăng Bác” Hàng tre ở lăng Bác. Gợi dẫn HS vào bài: Như chúng ta đã biết: Mỗi dân tộc, mỗi quốc gia đều chọn cho mình một loài cây hay một loài hoa để làm biểu tượng: Đất nước Cu Ba với hình ảnh tượng trưng là cây mía, nước Nga là những hàng bạch dương sương trắng nắng tan. Hay đến với đất nước Bun- ga- ri là đến với đất nước của những của những cánh đồng hoa hồng ngào ngạt hương sắc. Từ bên kia địa cầu, quay trở về đất nước Nhật Bản, ta sẽ được sống trong không gian của sắc hoa anh đào. Việt Nam ta, từ lâu đã chọn cây tre làm biểu tượng cho tâm hồn, khí phách, tinh hoa của dân tộc. Từ bao đời nay, cây tre đã gắn bó với người dân Việt Nam , bạn đồng hành , thủy chung, can đảm của người Việt từ thuở xa xưa khai hoang, dựng nước. Tre hóa thân thành thế giới văn hóa , in hình bóng đậm đà vào văn hóa thi ca, nhạc họa, vào sâu tâm thức con người Việt Nam. Bởi thế mà nhà văn Thép Mới đã dành những lời tốt đẹp nhất để viết về tre với bao vẻ đẹp và phẩm chất đáng quý Quan sát, lắng nghe *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Mục tiêu: Nắm được những nét chung về văn bản, những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp, tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Thời gian: 20 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Gọi HS đọc chú thích */98 ? Em hiểu gì về tác giả ? Nêu nội dung chính của văn bản GV chốt ý Đọc chú thích * SGK / 98 Suy nghĩ - trả lời - Hình ảnh cây tre là người bạn thân của nhân dân Việt Nam Lắng nghe I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả - Tên thật Hà Văn Lộc (1925 - 1991) - Ngoài báo chí Thép Mới còn viết nhiều bút kí, thuyết minh phim. 2. Tác phẩm Bài Cây tre Việt Nam là lời bình cho bộ phim cùng tên của các nhà điện ảnh Ba Lan GV đọc mẫu một đoạn Y/c HS đọc tiếp hết Y/c HS giải thích chú thích ? Bài có thể chia làm mấy đoạn? Nội dung mỗi đoạn - Đ1: Từ đầu như người: Phẩm chất của cây tre - Đ2: từ nhà thơ chung thủy: Tre gắn bó với con người trong lao động - Đ3: từ như tre mọc thẳng chiến đấu: Tre sát cánh với con người trong chiến đấu - Đ4: còn lại: Tre là người bạn đồng hành của dân tộc trong hiện tại và tương lai ? Hãy tìm chi tiết miêu tả phẩm chất đáng quý của cây tre GV đọc một đoạn trong bài tre Việt Nam của Nguyễn Duy ? Để miêu tả phẩm chất của cây tre tác giả dùng nghệ thuật gì? GV chốt ý - Nghe - theo dõi SGK - Đọc tiếp văn bản - Giải thích - 4 đoạn - Dáng mộc mạc, thanh cao, mầm non mọc thẳng, màu xanh tươi mà nhã nhặn Nghe Suy nghĩ - trả lời Nghe * Chú thích * Bố cục: 4 đoạn II. Đọc - hiểu văn bản 1. Phẩm chất của cây tre - Vào đâu tre cũng sống, cũng xanh tốt, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc => Dùng nhiều tính từ gợi tả những phẩm chất đáng quý của tre Việt Nam => Thanh cao, giản dị, bền bỉ *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học đọc diễn cảm bài thơ - Phương pháp - Kĩ năng: Đọc diễn cảm - Thời gian: 5 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT GV cho HS đọc diễn cảm bài thơ Tre Việt Nam của Nguyễn Duy Đọc diễn cảm III. Luyện tập *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học viết đoạn văn miêu tả cây cối - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 3 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Dựa vào những hiểu biết của mình, e hãy viết đoạn văn miêu tả cây tre Viết bài Bài tập *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 5: Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học tìm hiểu các tác phẩm viết về cây tre Việt Nam - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 5 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT ? Hãy sưu tầm những đoạn văn, đoạn thơ, câu ca dao, tục ngữ, truyện cổ tích VN có nói đến cây tre. Tái hiện Bài tập * Củng cố: ? Phẩm chất đáng quý của cây tre? * Hướng dẫn tự học - Chuẩn bị Tiết 111 Cây tre Việt Nam (Tiếp theo): Tre gắn bó với đời sống của người Việt Nam như thế nào * Rút kinh nghiệm Ngày soạn: 19/03/2017 Ngày giảng: 6A 01/04/2017 6D 04/04/2017 Bài 26 - Tiết 111 CÂY TRE VIỆT NAM (Thép Mới) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Hình ảnh cây tre trong đời sống và tinh thần của người Việt Nam. - Những đặc điểm nổi bật về giọng điệu, ngôn ngữ của bài kí. 2. Kỹ năng - Đọc diễn cảm và sáng tạo bài văn xuôi giàu chất thơ bằng bằng sự chuyển dịch giọng đọc phù hợp. - Đọc - hiểu văn bản kí hiện đại có yêu tố miêu tả, biểu cảm. - Nhận ra phương thức biểu đạt chính: miêu tả kết hợp biểu cảm, thuyết minh, bình luận. - Nhận biết và phân tích được tác dụng của các phép so sánh, nhân hóa, ẩn dụ. 3. Thái độ Giáo dục lòng yêu mến cảnh sắc thiên nhiên bình dị của quê hương, đất nước, lũy tre làng từ lâu đã là một nét đẹp của làng quê Việt Nam => phẩm chất cao quý của con người Việt Nam. 4. Năng lực - Năng lực hợp tác, giải quyết vấn đề, phân tích. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Giáo án, SGK, SGV, tài liệu tham khảo 2. Học sinh - Vở ghi, SGK, soạn bài theo câu hỏi đọc hiểu C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức lớp: 6A 6D 2. Kiểm tra bài cũ ? Cảnh mặt trời mọc trên biển, đảo Cô Tô được khắc họa như thế nào? 3. Bài mới * Hoạt động 1: Trải nghiệm - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp - Kĩ năng: Trực quan - Thời gian: 3 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Cho HS xem hình ảnh cây tre VN Gợi dẫn HS vào bài: Tre là đề tài muôn thủa của các nhà thơ, nhà văn. Tre là người bạn đồng hành của dân tộc Việt Nam.“Tre đã đi vào các tác phẩm thơ ca, tục ngữ ca dao Ở tục ngữ: “Tre già măng mọc”, trong thơ Trần Đăng Khoa:“Bụi tre tần ngần gỡ tóc”, trong thơ Tế Hanh: “Nước gương trong soi tóc những hàng tre” , và hình ảnh tre lại một lần nữa được đi vào tác phẩm của Thép Mới đó là bài cây tre Việt nam và đây cũng chính là lời bình cho bộ phim Cây tre Việt nam của nhà điện ảnh Ba Lan. Hôm nay cô cùng các em tìm hiểu tiếp bài học này. Quan sát, lắng nghe *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Mục tiêu: Nắm được những nét chung về văn bản, những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp, tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Thời gian: 20 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Hưíng dÉn häc sinh t×m hiÓu c©y tre g¾n bã víi con ngưêi, d©n téc ViÖt Nam. GV nªu l¹i ý bao qu¸t cña bµi v¨n: “C©y tre lµ ngưêi b¹n th©n cña n«ng d©n ViÖt Nam, b¹n th©n cña nh©n d©n ViÖt Nam”. GV: C©y tre g¾n bã víi con ngưêi, d©n téc ViÖt Nam ë nh÷ng viÖc lµm g× ? - Tre g¾n bã víi con ngưêi trong lao ®éng s¶n xuÊt; trong chiÕn ®Êu. GV: T×m c¸c chi tiÕt, h×nh ¶nh tre g¾n bã víi ngưêi d©n ViÖt Nam trong lao ®éng, s¶n xuÊt? - Tre bao bäc xãm lµng; - Dưíi bãng tre: ngưêi d©n dùng nhµ, sinh sèng vµ g×n gi÷ mét nÒn v¨n hãa; - Gióp n«ng d©n trong s¶n xuÊt, tre như lµ c¸nh tay cña ngưêi n«ng d©n; - G¾n bã víi mäi løa tuæi. GV chèt ý: C©y tre g¾n bã víi con ngưêi tõ thuë lät lßng n»m trong n«i tre cho ®Õn khi nh¾m m¾t xu«i tay trªn chiÕc giưêng tre. GV: Trong chiÕn ®Êu, tre g¾n bã víi ngưêi ntn? - Tre lµ vò khÝ, tuy th« s¬ nhưng rÊt cã hiÖu qu¶: gËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp qu©n thï, tre xung phong vµo ®ån giÆc. - Tre bÊt khuÊt, tre gi÷ lµng, gi÷ nư íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn; Tre hi sinh b¶o vÖ con ngưêi. GV: T¸c gi¶ ®· t«n vinh c©y tre b»ng nh÷ng danh hiÖu cao quý nµo? - Tre, anh hïng lao ®éng! Tre, anh hïng chiÕn ®Êu! §äc thÇm néi dung ®o¹n 2, 3 cña v¨n b¶n. Phát hiện Suy nghĩ, trả lời Lắng nghe Trả lời Suy nghĩ, trả lời I. Tìm hiểu chung II. Đọc - hiểu văn bản 1. Phẩm chất của cây tre 2. Sự g¾n bã c©y tre víi con ng­êi ViÖt Nam, d©n téc ViÖt Nam. * Trong lao ®éng s¶n xuÊt - Tre bao bäc xãm lµng; - Dưíi bãng tre: ngưêi d©n dùng nhµ, sinh sèng vµ g×n gi÷ mét nÒn v¨n hãa; - Gióp n«ng d©n trong s¶n xuÊt, tre như lµ c¸nh tay cña ngưêi n«ng d©n; - G¾n bã víi mäi løa tuæi. => C©y tre g¾n bã víi con ngưêi tõ thuë lät lßng n»m trong n«i tre cho ®Õn khi nh¾m m¾t xu«i tay trªn chiÕc giưêng tre. * Trong chiÕn ®Êu: - Tre lµ vò khÝ, tuy th« s¬ nhưng rÊt cã hiÖu qu¶: gËy tre, ch«ng tre chèng l¹i s¾t thÐp qu©n thï, tre xung phong vµo ®ån giÆc. - Tre bÊt khuÊt, tre gi÷ lµng, gi÷ nưíc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn; Tre hi sinh b¶o vÖ con ngưêi. -> Tre anh hïng -> C©y tre lµ biÓu tưîng cao quý cña d©n téc ViÖt Nam. *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học đọc diễn cảm bài văn - Phương pháp - Kĩ năng: Đọc diễn cảm - Thời gian: 5 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT GV cho HS đọc diễn cảm lại bài văn Đọc diễn cảm III. Luyện tập *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học liên hệ kiến thức thực tế - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 3 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT Nêu những vai trò, tác dụng của cây tre trong cuộc sống hàng ngày? - Trình bày kiến thức thực tế Bài tập *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 5: Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học tìm hiểu các tác phẩm viết về cây tre Việt Nam - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 5 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT - Cây tre gắn bó với đời sống người dân Việt Nam như thế nào? - Hãy tìm một số bài thơ viết về cây tre. Quan sát, Trình bày-> nhận xét -> bổ xung Bài tập : Viết đoạn văn trình bày suy nghĩ * Củng cố: ? Sự gắn bó của cây tre với con người và dân tộc Việt Nam như thế nào? * Hướng dẫn tự học - Chuẩn bị Tiết 112: Câu trần thuật đơn - Làm bài tập phần luyện tập bài Các thành phần chính của câu * Rút kinh nghiệm Ngày soạn: 19/03/2017 Ngày giảng: 6A 03/04/2017 6D 05/04/2017 Bài 26 - Tiết 112 CÂU TRẦN THUẬT ĐƠN A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Đặc điểm ngữ pháp của câu trần thuật đơn. - Tác dụng của câu trần thuật đơn. 2. Kỹ năng - Nhận diện được câu trần thuật đơn trong văn bản và xác định được chức năng của câu trần thuật đơn. - Sử dụng câu trần thuật đơn trong nói và viết. 3. Thái độ - Biết dùng câu trần thuật đơn trong nói và viết. 4. Năng lực - Năng lực phân tích, giải thích, giải quyết vấn đề, sử dụng ngôn ngữ. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ 1. Giáo viên - Giáo án, SGK, SGV, ví dụ mẫu, máy chiếu 2. Học sinh - Vở ghi, SGK, Làm bài tập phần luyện tập bài Các thành phần chính của câu C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Ổn định tổ chức lớp: 6A 6D 2. Kiểm tra bài cũ ?Thế nào là thành phần chính, thành phần phụ của câu? Lấy ví dụ và phân tích cấu tạo của các thành phần câu. 3. Bài mới * Hoạt động 1: Trải nghiệm - Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh. - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp - Thời gian: 3 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT ? Thế nào là câu GV giới thiệu các kiểu câu thường gặp Gợi dẫn HS vào bài: Trong cuéc sèng, ®Ó nªu mét ý kiÕn hay giíi thiÖu vÒ mét sù vËt, sù viÖc nµo ®ã ta th­êng sö dông c©u trÇn thuËt ®¬n. VËy c©u trÇn thuËt ®¬n lµ g×? Tái hiện, trả lời *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 2: Hình thành kiến thức - Mục tiêu: Nắm được thế nào là câu trần thuật đơn - Phương pháp - Kĩ năng: Vấn đáp, tái hiện, nêu và giải quyết vấn đề. - Thời gian: 20 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT * Ho¹t ®éng 1: hưíng dÉn häc sinh t×m hiÓu kh¸i niÖm c©u trÇn thuËt ®¬n. - Gäi mét häc sinh ®äc H? §o¹n v¨n trªn ®ưîc trÝch tõ v¨n b¶n nµo? S«ng nưíc Cµ Mau Bµi häc ®ưêng ®êi ®Çu tiªn Vưît th¸c Bøc tranh cña em g¸i t«i ( §¸p ¸n B ) H? §o¹n v¨n gåm mÊy c©u? H·y chØ râ tõng c©u cô thÓ? + 9 c©u H? C¸c c©u trong ®o¹n trÝch ®ưîc dïng víi nh÷ng môc ®Ých g×? + KÓ, t¶, nªu ý kiÕn. + Hái + Béc lé c¶m xóc + Ra lÖnh H? C©u hái th¶o luËn: Nèi môc ®Ých cét A víi c©u ë cét B sao cho ®óng? + C©u 1,2,6,9 ( dïng ®Ó kÓ, t¶, giíi thiÖu) + C©u 4 ( dïng ®Ó hái) + C©u 3,5,8 ( dïng ®Ó béc lé c¶m xóc) + C©u 7 (dïng ®Ó ra lÖnh) H? Dùa trªn c¬ së kiÕn thøc ®· häc ë bËc TiÓu häc, h·y ph©n lo¹i c¸c c©u trªn theo môc ®Ých nãi? + C©u trÇn thuËt: C©u 1,2,6,9 + C©u nghi vÊn: c©u 4 + C©u c¶m th¸n: c©u 3,5,8 + C©u cÇu khiÕn: 7 H? X¸c ®Þnh chñ ng÷, vÞ ng÷ cña bèn c©u trÇn thuËt: + C©u 1: T«i / ®· hÕch r¨ng lªn, x× mét h¬i râ dµi CN VN + C©u 2: Råi, víi ®iÖu bé khinh khØnh, t«i / m¾ng CN VN + C©u 6: Chó mµy/ h«i nh có mÌo thÕ nµy, CN VN ta / nµo chÞu ®ưîc CN VN + C©u 9: T«i/ vÒ, kh«ng mét chót bËn t©m CN VN H? Cã thÓ s¾p xÕp bèn c©u trªn thµnh mÊy lo¹i? 2 lo¹i: + C©u cã mét côm C-V: 1, 2, 9 ( c©u ®¬n) + C©u cã hai côm C-V: 6 ( c©u ghÐp) - Trªn c¬ së ®· x¸c ®inh ®îc c©u trÇn thuËt vµ c©u ®¬n. Em h·y chØ ra c¸c c©u trÇn thuËt ®¬n trong ®o¹n trÝch? + C©u 1,2,9 H? VËy theo em c©u trÇn thuËt ®¬n lµ g×? - Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc: C©u trÇn thuËt ®¬n lµ lo¹i c©u do mét côm C-V t¹o thµnh, dïng ®Ó giíi thiÖu, t¶ hoÆc kÓ vÒ mét sù viÖc, sù vËt hay ®Ó nªu mét ý kiÕn. H? §Ó x¸c ®Þnh c©u trÇn thuËt ®¬n ta ph¶i dùa vµo nh÷ng yÕu tè nµo? + C¨n cø vµo cÊu t¹o vµ môc ®Ých nãi’’ - Gäi häc sinh ®äc ghi nhí SGK/ 101 - Quan s¸t - §äc to râ rµng - Tr¶ lêi - Ph¸t hiÖn, tr¶ lêi - Nªu môc ®Ých nãi cña c¸c c©u - Quan s¸t, th¶o luËn nhãm theo bµn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi. - Suy nghÜ, tr¶ lêi - X¸c ®Þnh CN, VN cña c¸c c©u trÇn thuËt - Tr¶ lêi - Ph¸t hiÖn, tr¶ lêi - HS tr¶ lêi - Chó ý l¾ng nghe - §äc ghi nhí I. C©u trÇn thuËt ®¬n lµ g×? 1. VÝ dô (SGK/101) - C©u trÇn thuËt: 1,2,6,9 - C©u nghi vÊn:4 - C©u c¶m th¸n: 3, 5, 8. - C©u cÇu khiÕn: 7. - C©u cã 1 côm C-V: 1,2,9(c©u ®¬n) - C©u cã 2 côm C-V: 6 (c©u ghÐp) ->C©u trÇn thuËt ®¬n: c©u 1,2,9 2. NhËn xÐt: C©u trÇn thuËt ®¬n lµ c©u: - Do mét côm C-V t¹o thµnh. - Dïng ®Ó giíi thiÖu, t¶ hoÆc kÓ vÒ mét sù viÖc, sù vËt hay ®Ó nªu mét ý kiÕn. 3. Ghi nhí SGK/101 *Điều chỉnh, bổ sung: * Hoạt động 3: Hoạt động luyện tập - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học làm bài tập luyện tập - Phương pháp - Kĩ năng: Nêu và giải quyết vấn đề - Thời gian: 5 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT * Ho¹t ®éng 2: Híng dÉn häc sinh luyÖn tËp Bµi 1: - Gi¸o viªn gäi mét häc sinh ®äc néi dung vµ yªu cÇu bµi tËp a) §iÒn tõ cßn thiÕu vµo chç trèng ®Ó t¹o thµnh c©u trÇn thuËt ®¬n - ....chÝn vµng - Líp 6A b) H·y ®Æt mét c©u trÇn thuËt ®¬n dïng ®Ó giíi thiÖu, t¶ hoÆc kÓ. - Gäi 2 HS lªn b¶ng lµm bµi tËp Bµi 2(bµi 1/SGK/ 101) - Gi¸o viªn gäi mét häc sinh ®äc néi dung vµ yªu cÇu bµi tËp H? T×m c¸c c©u trÇn thuËt ®¬n vµ cho biÕt t¸c dông cña chóng? + C©u 1, 2 lµ c©u trÇn thuËt ®¬n, trong ®ã: C©u 1: Ngµy thø n¨m trªn ®¶o C« T«/ lµ mét C ngµy trong trÎo, s¸ng sña. V -> dïng ®Ó giíi thiÖu, miªu t¶ vÒ C« T«. C©u 2: bÇu trêi C« T«/còng trong s¸ng nh vËy C V -> dïng ®Ó nªu ý kiÕn nhËn xÐt vÒ vÎ ®Ñp trong s¸ng cña C« T« sau trËn b·o. Bµi 3: ( bµi 2/SGK/101) Gi¸o viªn gäi mét häc sinh ®äc néi dung vµ yªu cÇu bµi tËp H? Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c¸c c©u trªn? Chóng thuéc lo¹i c©u nµo vµ cã t¸c dông g×? C©u 1: .cã mét vÞ thÇn thuéc nßi rång, con trai C ThÇn Long N÷ / tªn lµ L¹c Long Qu©n. V C©u 2: Cã mét con Õch / sèng l©u ngµy trong mét C V c¸i giÕng nä. C©u 3: Bµ ®ì TrÇn/ lµ ngưêi huyÖn §«ng TriÒu C V -> C¸c c©u trªn lµ c©u trÇn thuËt ®¬n cã t¸c dông giíi thiÖu nh©n vËt Bµi 4: (bµi 3/SGK/102) H( c©u hái th¶o luËn nhãm )? Nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt + C¶ ba vÝ dô ®Òu giíi thiÖu nh©n vËt phô tríc, råi tõ viÖc lµm míi giíi thiÖu nh©n vËt chÝnh. Trong bµi tËp 2, nh©n vËt chÝnh l¹i ®îc giíi thiÖu ngay tõ ®Çu. Bµi 5: (bµi 4/SGK/103) - Gi¸o viªn gäi mét häc sinh ®äc néi dung vµ yªu cÇu bµi tËp H? Nªu nhËn xÐt vµ t¸c dông cña c©u më ®Çu? + Ngoµi t¸c dông giíi thiÖu cßn cã t¸c dông miªu t¶ ho¹t ®éng cña c¸c nh©n vËt. Bµi 6: ( bµi 5 SGK/ 103) H? H·y nhí vµ viÕt l¹i ®o¹n th¬ “Tõ ngµy HuÕ ®æ m¸u..Nh¶y trªn con ®ưêng vµng” trong bµi th¬ “Lưîm” ( Thêi gian 5-10 phót). - GV cho häc sinh chÊm chÐo ( 2 bµn ®æi vë cho nhau) - GV chÊm ®iÓm, nhËn xÐt chung * Bµi tËp bæ trî C©u trÇn thuËt ®¬n lµ: C©u do mét côm C-V t¹o thµnh C©u dïng ®Ó kÓ, t¶ C©u do mét côm C-V t¹o thµnh dïng ®Ó giíi thiÖu. C©u do mét côm C-V t¹o thµnh dïng ®Ó giíi thiÖu, t¶ hoÆc kÓ hay ®Ó nªu mét ý kiÕn. - §äc to râ rµng. - Lªn b¶ng lµm bµi tËp - §äc to râ rµng. - Ph¸t hiÖn,ph©n tÝch,tr¶ lêi. - §äc to râ rµng - Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p, x¸c ®Þnh lo¹i c©u, t¸c dông. - Quan s¸t ng÷ liÖu trong SGK,®äc thÇm - Th¶o luËn nhãm theo bµn trong 2 phót, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi - §äc to râ rµng - Nªu nhËn xÐt - Nhí- viÕt - ChÊm chÐo - L¾ng nghe II. LuyÖn tËp Bµi 1 - Bµi 2 ( bµi 1/SGK/ 101)T×m c¸c c©u trÇn thuËt ®¬n vµ cho biÕt t¸c dông cña chóng? - Bµi 3 (bµi 2/SGK/101) X¸c ®Þnh lo¹i c©u vµ t¸c dông. - Bµi 4: (bµi 3/SGK/102) Nªu nhËn xÐt vÒ c¸ch giíi thiÖu nh©n vËt - Bµi5 (bµi 4/SGK/103) Nªu nhËn xÐt vµ t¸c dông cña c©u më ®Çu. - Bµi 6 ( bµi 5/SGK/103): ChÝnh t¶ ( Nhí- viÕt) *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 4: Hoạt động vận dụng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học viết đoạn văn có sử dụng câu trần thuật đơn - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 5 phút. HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ ND CẦN ĐẠT ViÕt ®o¹n v¨n cã ®é dµi 4 ®Õn 6 c©u nªu c¶m nghÜ vÒ h×nh ¶nh c©y tre qua bµi “C©y tre ViÖt Nam” trong ®ã cã sö dông c©u trÇn thuËt ®¬n. - Viết bài Bài tập *Điều chỉnh, bổ sung: Hoạt động 5: Hoạt động tìm tòi, mở rộng - Mục tiêu: Vận dụng kiến thức đã học tìm hiểu phát hiện câu trần thuật dơn trong văn bản - Phương pháp - Kĩ năng: Cá nhân - Thời gian: 3 phút HĐ CỦA THẦY HĐ CỦA TRÒ