Giáo án Ngữ văn 6 tiết 41: Văn bản Thầy bói xem voi

Ngày soạn: Ngày dạy: Tiết 41: Văn bản THẦY BÓI XEM VOI A. Mục tiêu bài học: qua bài học giúp học sinh: - Hiểu được ý nghĩa nội dung và hình thức của văn bản - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và kể chuyện sáng tạo. - Rèn cho học sinh thói quen nghĩ đến tính khả thi của mọi kế hoạch, giúp các em có nhận thức chính xác khi đánh giá một vấn đề. B. Chuẩn bị: - GV: sgk, giáo án - HS: sgk, vở ghi, vở bài tập C. Tiến trình dạy học 1. KTBC:(4p) - Kể lại câu chuyện: Ếch ngồi đáy giếng và nêu ý nghĩa bài học? 2. Tiến trình dạy học. HĐ của GV HĐ của HS Nội dung cần đạt Hđ1: Giới thiệu bài:1’: Chúng ta mới tìm hiểu câu chuyện ngụ ngôn đầu tiên với bài học cho kẻ hiểu biết hạn hẹp lại chủ quan, kiêu ngạo và chuốc lấy hậu quả, đồng thời khuyên con người phải khiêm tốn, mở rộng tầm hiểu biết của mình dù ở môi trường nào. Vậy truyện ngụ ngôn còn có ý nghĩa bài học gì nữa chúng ta sẽ cùng tìm hiểu qua văn bản Thầy bói xem voi. Hs lắng nghe Hd2: Hình thành kiến thức mới. I.Đọc – tìm hiểu chung - Ai là tác giả của văn bản Thầy bói xem voi.? - Theo em văn bản này thuộc thể loại nào? Nhắc lại những đặc điểm của thể loại ấy? GV hướng dẫn HS cách đọc: to, rõ ràng, chú ý lời các thầy bói: tự tin, hăm hở và quả quyết. GV đọc mẫu, gọi HS đọc tiếp - Trình bày các sự việc chính trong câu chuyện? - Từ các sự việc chính ở trên, em hãy tóm tắt ngắn gọn văn bản? - Theo em truyện có thể chia thành mấy phần? Nêu nội dung từng phần? Phương thức biểu đạt chính của văn bản là gì? - Nhân vật chính trong câu chuyện là ai? Họ thực hiện những việc gì? (Nhân vật chính: 5 ông thầy bói, sự việc: xem voi) - Các thầy bói này có đặc điểm chung gì? - Các thầy nảy ra ý định xem voi trong hoàn cảnh nào? - Em thấy cách mở truyện đã có gì buồn cười và hấp dẫn? Vì sao? (5 thầy bói mù không biết hình thù voi, ế hàng tán gẫu, tiện có voi đi qua nảy ra ý định xem voi (chuyện đùa vui) Em hãy nêu cách các thầy bói xem voi.? - Em có nhận xét gì về cách xem ấy? Có buồn cười k? GV: Cái buồn cười và hấp dẫn là ở chỗ các thầy đều không nhìn được nên phải xem bằng tay. Cái làm người ta lí thú hơn nữa là : mù lại thích xem (muốn nhìn bằng mắt khi mắt không còn khả năng nhìn) con voi to lớn, quen thuộc mà không biết. - Sau khi tận tay sờ voi các thầy bói đã phán về voi ntn? - Biện pháp nghệ thuật nào đã được các tác giả dân gian sử dụng trong cách phán của các thầy? Tại sao năm thầy bói đã sờ tận tay vào con voi mà lại có ý kiến trái ngược nhau về nó? Họ đã đúng chỗ nào? Sai chỗ nào? Em có nhận xét gì về cách phán của các thầy? GV: Năm thầy bói có 5 cách xem voi khác nhau. Mỗi thầy chọn 1 bộ phận của voi để sờ, các thầy tả rất đúng từng bộ phận của con voi. Nhưng ko ai đưa ra kết luận đúng về con voi, vì các thầy đều đem đặc điểm của bộ phận thay cho toàn thể. Đây là một cách đánh giá chủ quan , phiến diện. Cả 5 thầy đều nói sai nhưng có ai nhận ra điều này ko ? Thái độ ý kiến của các thầy như thế nào chúng ta chuyển sang phần tiếp theo GV: Cả năm thầy bói đều phán sai về voi nhưng ai cũng khẳng định chỉ có mình là đúng và phủ nhận ý kiến người khác. Đó là thái độ chủ quan sai lầm. Các thầy sai về phương pháp nhận thức lấy từng bộ phận riêng lẻ để định nghĩa về con voi nghĩa là sai về cách tư duy. Cả 5 thầy đều đúng nhưng chỉ đúng với từng bộ phận của cơ thể con voi. Ở phương diện này có thể nói từng thấy rất đúng và rất cụ thể. những hình ảnh được miêu tả đầy ấn tượng với những so sánh “Sun sun con đỉa”, “chần chẩn đòn càn” .. là chính xác không có gì phải bàn cãi. Song cái sai của họ ở chỗ là mỗi thầy chỉ sờ được vào 1 bộ phận con voi những đã vội vã nhận xét, đã tưởng, đã phán đó là toàn bộ con voi. Cả 5 thầy đều chung 1 cách xem voi phiến diện: Dùng bộ phận để nói toàn thể. - Vậy theo em hình dáng con voi phải ntn mới đúng? (Phải là sự tổng hợp những nhận xét của 5 thầy) - Hậu quả của việc xem voi, phán về voi của các thầy là gì? - Theo em vì sao các thầy lại đánh nhau? GV cho Hs lấy ví dụ trong cs hàng ngày. - Vậy em thấy bài học triết lý rút ra từ câu chuyện ngụ ngôn này là gì? - Hãy tìm những thành ngữ quen thuộc nói về sự việc này? + Thầy bói nói mò + Thấy cây chẳng thấy rừng’ - Truyện có những nét đặc sắc nào về nghệ thuật? - Em hãy khái quát lại toàn bộ nội dung của truyện? Hs nhắc lại Hs đọc - P1: Từ đầu . “sờ đuôi”: giới thiệu 5 ông thầy bói và việc xem voi - P2: tiếp “chổi sể cùn”: các thầy bói phán về voi - P3: còn lại: hậu quả của việc xem voi Hs trả lời - Đặc điểm: + Đều mù + không biết con voi hình thù ntn. -->muốn xem voi - Hoàn cảnh xem voi: Ế hàng, ngồi tán gẫu, có voi đi qua Hs lắng nghe Hs trả lời. Dùng tay sờ voi. Mỗi thầy chỉ sờ được một bộ phận của con voi. -Đúng với từng bộ phận con voi -Sai: lấy bộ phận nói toàn thể. èCác nhận định trên chỉ hợp lý với từng bộ phận của con voi. Hs lắng nghe HS suy nghĩ và trả lời I. Đọc – Tìm hiểu chung 1. Tác giả: dân gian 2. Tác phẩm: - Thể loại: truyện ngụ ngôn II. Đọc – Tìm hiểu chi tiết 1. Đọc, giải thích từ khó - Phàn nàn: thái độ không vui vì không hài lòng, biểu thị bằng lời nói. - Hình thù: hình dáng. * Các sự việc chính: 1. Giới thiệu về 5 ông thầy bói, lý do của việc xem voi 2. Năm thầy bói xem và phán về voi 3. Hậu quả của việc xem voi 2. Bố cục: 3 phần - P1: Từ đầu . “sờ đuôi”: giới thiệu 5 ông thầy bói và việc xem voi - P2: tiếp “chổi sể cùn”: các thầy bói phán về voi - P3: còn lại: hậu quả của việc xem voi 3.Phương thức biểu đạt: Tự sự 4. Phân tích a, Hoàn cảnh xem voi - Đặc điểm: + Đều mù + không biết hình thù con voi. àmuốn xem voi - Hoàn cảnh: Ế hàng, ngồi tán gẫu, có voi đi qua àNgắn gọn, hấp dẫn b. Cách xem, cách phán và thái độ của các thầy *Cách xem voi: Xem bằng tay, sờ từng bộ phận. --> khác thường, buồn cười. *Cách phán về voi. -Vòi: Sun sun như con đỉa -Ngà: Chần chẫn như cái đòn càn -Tai: Bè bè như cái quạt thóc -Chân: Sừng sững như cái cột đình -Đuôi: Tun tủn như cái chổi sể cùn àNT: So sánh, từ láy tượng hình, cụm tính từ.--> Sinh động, hấp dẫn. =>Cách đánh giá chủ quan , phiến diện. *Thái độ +Tưởnghóa ra +Không phải +Đâu có +Ai bảo +Các thầy nói ko đúng cả. àTự tin, quả quyết, câu phủ đinh. àThái độ chủ quan sai lầm. c, Hậu quả - Đánh nhau toác đầu, chảy máu - Không ai có nhận thức đúng về voi. -->Nguyên nhân: + Mắt mù + Không chịu lắng nghe ý kiến của người khác. + Do hoàn cảnh (ế hàng) d, Bài học - Muốn hiểu biết đúng và đầy đủ về bất cứ sự vật, sự việc gì, chúng ta cần phải xem xét, đánh giá một cách thận trọng, toàn diện và tổng hợp ý kiến của nhiều người. - Cần mạnh dạn, tự tin bảo vệ ý kiến của mình nhưng đồng thời phải biết lắng nghe, tham khảo ý kiến của người khác. III. Tổng kết 1. Nghệ thuật: - Lời kể ngắn gọn, dễ nhớ, cách lựa chọn nhân vật phù hợp, độc đáo. - Sử dụng từ láy tượng hình, phép so sánh, chi tiết chọn lọc, pha chút hóm hỉnh. 2. Nội dung: - Chế diễu cách xem và phán voi của năm ông thầy bói - Khuyên con người muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng 1 cách toàn diện. HD3: Luyện tập: - Em hãy nêu điểm chung và điểm riêng của 2 văn bản truyện ngụ ngôn đã học? - Điểm chung: Nêu ra bài học về nhận thức, nhắc người ta không được chủ quan trong việc nhìn nhận sự vật, hiện tượng xung quanh - Điểm riêng: + Ếch ngồi đáy giếng: Phải mở rộng tầm hiểu biết không kiêu ngạo, coi thường những đối tượng xung quanh + Thầy bói xem voi: Phải tìm hiểu sự vật, hiện tượng và bổ trợ cho nhau trong bài học về nhận thức) HD4: Hướng dẫn về nhà: (1P) - Học bài - Hoàn thành các bài tập. Hs lắng nghe