Giáo án Ngữ văn 7 tiết 1 đến 20

hơi vơi, hốt hoảng. Người mẹ đang được sống lại cùng kỉ niệm tuổi thơ đẹp đẽ và từ đó muốn nhẹ nhàng, cẩn thận ghi sâu vào lòng con. Điều đó có nghĩa là người mẹ muốn truyền cho cậu học sinh lớp 1 kia những cung bậc cảm xúc đẹp đẽ của cuộc đời, những người được cắp sách tới trường trong ngày đầu vào lớp 1. Đó cũng chính là tình yêu to lớn mà mẹ muốn dành cho con 2.Caûm nghó cuûa meï veà Giaùo duïc GV: Tổ chức hoạt động nhóm 1.Em hieåu theá giôùi kì dieäu ñoù laø gì ? 2.Vai trò của nhà trường ...? 3. Suy nghĩ của bản thân.... ? GV quan sát và giúp đỡ các nhóm HĐ HS trình bày. GV chốt Trong ñoaïn keát ngöôøi meï ñaõ noùi vôùi con : ‘‘Ñi ñi con, haõy can ñaûm leân, theá giôùi naøy laø cuûa con, böôùc qua caùnh coång tröôøng laø 1 theá giôùi kì dieäu seõ môû ra.’’ ?Em hieåu theá giôùi kì dieäu ñoù laø gì ? ( Thế giới sau cánh cổng mở ra cho chúng ta biết bao điều kì diệu mới mẻ, rộng lớn về tri thức văn hóa, tri thức cuộc sống, bồi đắp cho chúng ta biết bao nhiêu tư tưởng, tình cảm đẹp về đạo lí làm người, tình bạn, tình thầy trò,....để vươn lên phát triển toàn diện) ? Vai trò của nhà trường ...? Nơi cung cấp tri thức Giúp ta hoàn thiện nhân cách. Nơi ta được sống trong mối quan hệ trong sáng và mẫu mực ? Suy nghĩ của bản thân.... ? *Tổng kết: Gv tổ chức hoạt động chung cả lớp ? Em hãy nêu những nội dung chính của văn bản ? ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TIẾT 2 –BÀI 1 II. Tiếng Việt : TỪ GHÉP Mục tiêu a. KiÕn thøc : - Naém ñöôïc caáu taïo cuûa 2 loaïi töø gheùp : Töø gheùp chính phuï vaø töø gheùp ñaúng laäp . - Hieåu ñöôïc yù nghóa cuûa caùc loaïi töø gheùp . b. KÜ n¨ng : - RÌn kÜ n¨ng sö dông tõ ghÐp c. T­ t­ëng : - Gi¸o dôc häc sinh yªu quý vµ tù hµo vÒ TiÕng ViÖt cña chóng ta  3. Tìm hiểu các loại từ ghép và nghĩa của từ ghép. a. Từ ghép chính phụ GV tổ chức cho HS hoạt động chung cả lớp - Y.c học sinh đọc câu văn và yêu cầu (1) (1) Bà ngoại : người sinh ra mẹ mình. Tiếng bà chỉ chung có nghĩa khái quát hơn nghĩa của từ bà ngoại và tiếng bà là tiếng chính. (2) bà : ( Ba, cố, tôi, mụ, nội) (3) Các tiếng đứng sau từ bà có tác dụng chỉ cụ thể hơn, rõ hơn nghĩa của từ bà. Không thể đổi vị trí của các tiếng được ? Đặc điểm của từ ghép chính phụ bà ngoại: HS nhắc lại : - Có tiếng bà là tiếng chính, tiếng ngoại là tiếng phụ. Tiếng bà có nghĩa khái quát, tiếng ngoại có nghĩa cụ thể. Tiếng bà đứng trước và không thể thay đổi vị trí được. (4) : ? Thế nào là từ ghép Chính phụ? Hoàn thành kiến thức vào bảng - Có tc phân nghĩa,.... - Tiếng C...P.... b. Từ ghép đẳng lập GV tổ chức hoạt động nhóm GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK HS thực hiện yêu cầu. GV chốt kiến thức (1): bút, thước, bảng, phấn, đèn, điện, ... Từ ghép : bút thước, bảng phấn, đèn điện,... (2) Các từ ghép trên không phân chia tiếng chính, tiếng phụ vì 2 từ có nghĩa tương đương nhau, ngang bằng nhau (3) Nghĩa của từ ghép khái quát hơn nghĩa của các tiếng tạo nên nó. GV: Các từ ghép trên là những từ ghép đẳng lập (4)? Thế nào là từ ghép đẳng lập? HS hoàn thành bảng - Có ...bình đẳng.... - Có ....hợp nghĩa,....khái quát .... c. Phân biệt từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập. GV tổ chức hoạt động cặp đôi GV gợi ý : - Vị trí - Vai trò của các tiếng trong từ ghép -Nghĩa của từ ghép so với các tiếng hợp thành HS thực hiện yêu cầu. GV chốt kiến thức - Vị trí + CP : Tiếng C đứng trước, tiếng phụ đứng sau, các tiếng không thể đổi vị trí cho nhau đực +ĐL: Không phân biệt chính phụ, trước sau và có thể đổi vị trí cho nhau được. - Vai trò của các tiếng trong từ ghép: +CP: Tiếng chính giữ vai trò chính, mang nghĩa khái quát, tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính. +ĐL: Các tiếng bình đẳng nhau về mặt ngữ pháp. -Nghĩa của từ ghép so với các tiếng hợp thành. + CP :Nghĩa hẹp hơn so với tiếng chính và mang tính chất phân nghĩa. +ĐL : Nghĩa rộng hơn so với nghĩa các tiếng hợp thành và mang tính chất hợp nghĩa. Gv bổ sung thêm. - Khả năng kết hợp với số từ. +CP: Có khả năng kết hợp. +ĐL : không có khả năng kết hợp. d. Hoàn thành bảng. Từ ghép CP Từ ghép ĐL -Làm bài tập toán -ăn cơm -trắng tinh. -vui tính -mưa ngâu -nhà xe -núi sông -ham muốn -xinh đẹp -học hành -cây cỏ GV yêu cầu HS nhắc lại kiến thức về 2 loại từ ghép CP và ĐL ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TIẾT 3 BÀI 1 – LIÊN KẾT TRONG VĂN BẢN Mục tiêu cần đạt : Giúp häc sinh a. KiÕn thøc : - Muoán ñaït ñöôïc muïc ñích giao tieáp thì vaên baûn phaûi coù tính lieân keát. Söï lieân keát aáy caàn ñöôïc theå hieän treân caû 2 maët : Hình thöùc ngoân ngöõ vaø noäi dung yù nghóa. - Caàn vaän duïng nhöõng kieán thöùc ñaõ hoïc ñeå böôùc ñaàu XD ñöôïc nhöõng vaên baûn coù tính lieân keát . b. KÜ n¨ng : - RÌn kÜ n¨ng liªn kÕt trong viÖc t¹o v¨n b¶n c. T­ t­ëng : - Giaùo dôc HS cã ý thøc v©n dông phÐp liªn kÕt khi giao tiÕp, t¹o lËp v¨n b¶n I / Lieân keát vaø phöông tieän lieân keát trong vaên baûn : 1 / Tính lieân keát cuûa vaên baûn : GV tổ chức hoạt đông cặp đôi GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK HS thực hiện yêu cầu. GV chốt kiến thức Ñoaïn vaên khoù hieåu vì giöõa caùc caâu vaên khoâng coù moái quan heä gì vôùi nhau vì có nói về đối tượng « mẹ tôi » nhưng đó là những người mẹ khác nhau nằm trong những văn bản khác nhau. ? Để đoạn văn dễ hiểu, khi viết văn chúng ta cần chú ý điều gì ? Để đoạn văn dễ hiểu, cần có sự thống nhất về mặt nội dung và đối tượng cần nói đến. 2 - Phöông tieän lieân keát trong vaên baûn GV tổ chức hoạt đông cặp đôi 1.Gv đưa ra bài tập nhanh Sắp xếp các câu văn dưới đây theo một thứ tự hợp lí để tạo thành một đoạn văn hoàn chỉnh: (1)Một quan chức của thành phố đã kết thúc buổi lễ phát phần thưởng như sau: (2) Và ông đưa tay chỉ về phía các thầy giáo, cô giáo ngồi trên các hành lang.(3) Các thầy, cô đều đứng dậy vẫy mũ, vẫy khăn đáp lại, tất cả đều xúc động về sự biểu lộ lòng yêu mến ấy của HS.(4) “Ra khỏi đây, các con ạ, các con không được quên gửi lời chào và lòng biết ơn đến những người đã vì các con mà không quản bao mệt nhọc, những người đã hiến cả trí thông minh và lòng dũng cảm cho các con, những người đã sống và chết vì các con, và họ đây này!” (5) Nghe lời kêu gọi cảm động, đáp ứng đúng những tình cảm của mình, tất cả học sinh đều đứng dậy, dang tay về phía các thầy, các cô. - Sô ñoà caâu hôïp lí : 1 - 4 - 2 - 5 – 3 ? Muốn đoạn văn trở thành một thể thống nhất, người viết phải làm gì? -HS : Sắp xếp các câu văn theo một trình tự hợp lí 2.GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK HS thực hiện yêu cầu. GV chốt kiến thức -Đoạn văn đã thống nhất về mặt nội dung. - Tuy nhiên, các câu văn còn rời rạc, chưa thống nhất về mặt hình thức - Sửa lại : (1) –(2) : Thêm cụm từ : Còn bây giờ trước câu (2) (3)sửa từ “đứa trẻ” bằng từ “con”. ?Từ BT nhanh và đoạn văn trên, hãy cho biết muốn đoạn văn trở thành một thể thống nhất, người viết phải làm gì? Sắp xếp các câu,các đoạn theo một trình tự hợp lí. Dùng từ, cụm từ, câu để tạo tính kết nối. *ghi nhớ c.Gv tổ chức hoạt động chung cả lớp . GV yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong SGK HS thực hiện yêu cầu. GV chốt kiến thức -Một văn bản được liên kết phải đảm bảo những điều kiện sau: +Có sự thống nhất với nhau về mặt nội dung. +Các câu, các đoạn phải được sắp xếp theo một trình tự hợp lí. + Có sử dụng phương tiện liên kết: từ, cụm từ ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TIẾT 4 – BÀI 1 IV LUYỆN TẬP 1.Văn bản. HD cặp đôi a.Nội dung chính của văn bản (1): Vai trò quan trọng của việc học tập (2): Tình yêu thương cao cả của người mẹ dành cho con. b.Nội dung của 2 đoạn chính là 2 nội dung chính của văn bản “Cổng trường mở ra” c. (1). Thêm vào cuối đoạn văn : Con thấy đó, việc học là một việc vô cùng quan trọng và cần thiết. Con hãy cố gắng học tập để làm giàu kiến thức cho bản thân và trở thành người có ích cho xã hội. (2): Thêm vào đầu đoạn văn En-ri-cô à, con có biết để con có được thân thể như ngày hôm nay thì mẹ của con đã hi sinh rất nhiều vì con không? Con có biết người mẹ đó vì con mà quên đi cuộc sống của chính mình không? 2.Luyện tập từ ghép đẳng lập và từ ghép CP a. HD nhóm Từ ghép CP Mưa phùn, mùa xuân, chân mạ, xanh lá mạ, dây khoai, cà chua, xanh rợ, trảng ruộng, cây sấu, cây nhội, cây bàng, mùa hạ, mưa bụi, bằng lăng, nảy lộc Từ ghép ĐL ốm yếu b,c HD cá nhân Từ ghép chính phụ : xanh ngắt, nhãn lồng, mùa gặt. 3.Luyện tập về liên kết trong văn bản HD cá nhân (3) –(2) – (1) 2 câu văn liên kết với nhau về mặt thời gian khi chúng ta đặt chúng trong văn cảnh cụ thể ta sẽ hiểu được người mẹ không ngủ được vì đang có nhiều suy nghĩ cho ngày mai là ngày khai trường của con. Như vậy chúng liên kết với nhau chặt chẽ chứ không hề rời rạc HD học sinh giỏi tìm hiểu hoạt động D và E về nhà ............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. TIẾT 5 ĐẾN TIẾT 8 –BÀI 2- I VĂN BẢN CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ . I.Chuẩn bị : 1.Giáo viên : kế hoạch bài soạn, tài liệu tham khảo. 2.Học sinh : Soạn bài. II. Các hoạt động dạy học. Hoạt động khởi động. Hoạt động nhóm: Cả nhóm cùng nhau xây dựng đoạn văn với nội dung : Điều em mong muốn về gia đình của em. B.Hoạt động hình thành kiến thức. 1. Đọc văn bản Hoạt động chung cả lớp. a.Đọc. b.Tác giả, tác phẩm. -Tác giả Khaùnh Hoaøi. -Taùc phaåm + Laø vaên baûn nhaät duïng vieát veà quyeàn treû em. +Truyeän ngaén ñöôïc trao giaûi nhì trong cuoäc thi thô vaên vieát veà quyeàn treû em toå chöùc taïi Thuî Ñieån 1992 cuûa tg Khaùnh Hoaøi. c.Theå loaïi:Truyeän ngaén d. Boá cuïc : 3 phaàn . + Töø ñaàu -> nhö vaäy : chia buùp beâ + Tieáp -> caûnh vaät : chia tay lôùp hoïc + Coøn laïi : anh em chia tay * Chuû ñeà : Truyeän vieát veà cuoäc chia tay ñau ñôùn, caûm ñoäng cuûa 2 anh em Thaønh vaø Thuyû, khi cha meï li hoân . 2.Tìm hiểu văn bản. Hoạt động nhóm Mục a.b.c.d làm như SHD. a - Chia buùp beâ : *. Taâm traïng cuûa Thuyû : - Thuyû: run baàn baät, kinh hoaøng, tuyeät voïng, buoàn thaêm thaúm, mi söng moïng vì khoùc nhieàu . => Taâm traïng buoàn baõ, ñau ñôùn, khoå sôû vaø baát löïc. *.Tình caûm cuûa Thủy với anh trai : - Thuyû : vaù aùo cho anh, baét con veä só gaùc cho anh . => Tình caûm yêu thương gaén boù vaø luoân quan taâm, chaêm soùc, giuùp ñôõ laãn nhau . * Chia buùp beâ : - Thuyû tru treùo leân giaän döõ ... => khoâng muoán chia reõ buùp beâ, khoâng muoán chia reõ anh em . b- Chia tay lôùp hoïc : - Em khoâng ñöôïc ñi hoïc nöõa - Coâ Taâm söûng soát . “ Trôøi ôi ! ”, coâ Taâm taùi maët vaø nöôùc maét giaøn giuïa => Gôïi söï caûm thoâng, xoùt thöông cho hoaøn caûnh baát haïnh cuûa Thuyû. c - Anh em chia tay : - Thuyû : Ñaët con Em nhoû quaêng tay vaøo con Veä só . => Tình anh em khoâng theå chia lìa. ?Vaên baûn naøy ñaõ cho em hieåu theâm gì veà taùc giaû ? - Taùc giaû laø ngöôøi yeâu meán treû em, luoân mong muoán treû em ñöôïc haïnh phuùc . Bµi häc: - Ca ngợi tình cảm nhân hậu, trong sáng, vị tha của hai em bé. - Miêu tả và thể hiện nỗi đau xót, tủi hờn của những em bé chẳng may rơi vào hoàn cảnh bất hạnh. - Chuùng ta caàn phaûi bieát traân troïng giöõ gìn haïnh phuùc gia ñình . - Phê phán những bậc cha mẹ thiếu trách nhiệm với con cái. - Trẻ em có quyền được sống hạnh phúc trong mái ấm có tình thương và sự chăm sóc của cả cha lẫn mẹ 3.Tìm hiểu về bố cục và những yêu cầu về bố cục của văn bản. a.Bố cục: - Coù 1 baïn vieát giaáy xin pheùp nghæ hoïc, baïn saép xeáp caùc yù nhö sau : +GV : Treo baûng phu 1ï - hs ñoïc - Lí do nghæ hoïc, Quoác hieäu, Teân ñôn, Hoï vaø teân - ñòaï chæ, Caùm ôn, Lôøi höùa, Nôi vieát, ngaøy ..., Kí teân . - Em coù nhaän xeùt gì veà caùch saép xeáp treân? - Trình töï laù ñôn loän xộn +GV : Treo baûng phuï 2- hs ñoïc ? Em coù nhaän xeùt gì veà noäi dung vaø trình töï laù ñôn ? ( trình töï hôïp lí ) *GV : Söï saép ñaët noäi dung caùc phaàn trong vaên baûn theo 1 trình töï hôïp lí ñöôïc goïi laø boá cuïc . ? Em hieåu boá cuïc laø gì ? * Boá cuïc : Laø söï boá trí , saép xeáp caùc phaàn, caùc ñoaïn theo 1 trình töï, 1 heä thoáng raønh maïch vaø hôïp lí . b.Yêu cầu về bố cục Mục a.b làm như SHD GV cho HS hoạt động nhóm Mục c. Hoạt động cặp đôi Boá cuïc vaên baûn “ Cuoäc chia tay cuûa nhöõng con buùp beâ ” : - MB: Giôùi thieäu nhaân vaät Toâi, em toâi vaø vieäc chia tay. - TB : + H/c gñ, t/c 2 anh em + Chia ñoà chôi vaø chia buùp beâ . + Hai anh em chia tay - KB : + Buùp beâ khoâng chia tay. 4. Tìm hiểu về mạch lạc của văn bản Mục a.b Hoạt động cá nhân - Vaên baûn coù tính maïch laïc laø : + Caùc phaàn, caùc ñoaïn , caùc caâu trong vaên baûn ñeàu noùi veà moät ñeà taøi, bieåu hieän 1 chuû ñeà chung xuyeân suoát. + Caùc phaàn, caùc ñoaïn, caùc caâu trong vaên baûn ñöôïc tieáp noái theo moät trình töï roõ raøng, hôïp lí laøm cho chuû ñeà lieàn maïch. C.Hoạt động luyện tập Bài 1 GV tổ chức HĐ nhóm * Bố cục của văn bản : MB : « Ngày xửa ngày xưa,chiến thắng » Cuộc đua đầu tiên của Rùa và Thỏ. TB : « Thỏ vô cùng thất vọngkết thúc đường đua » Sự ganh đua và những cuộc đua tiếp theo giữa Rùa và Thỏ. KB : Cuộc đua kết thúc và ý nghĩa của sự tiếp sức. * Văn bản đảm bảo tính mạch lạc : -Câu chuyện kể có trình tự hợp lí. - Các phần của câu chuyện đều nói về tính ganh đua giữa Rùa và Thỏ. - Câu chuyện cuộc đua đầu tiên tưởng chừng kết thúc nhưng không nó tiếp diễn và có kết thúc thật bất ngờ. Bài 2 GV tổ chức hoạt động nhóm và làm như SHD D Hoạt động vận dụng Yêu cầu HS giỏi làm bài 1 E. Hoạt động tìm tòi mở rộng Làm như SHD III.Nhật kí qua bài học . TỪ TIẾT 9 ĐẾN TIẾT 12 BÀI 3 NHỮNG CÂU HÁT NGHĨA TÌNH I.Chuẩn bị  1.Giáo viên : Kế hoạch bài dạy 2.Học sinh : Soạn bài, sưu tầm những câu ca dao nghĩa tình. II. Các hoạt động dạy học A.Hoạt động khởi động. Làm như SHD B.Hoạt động hình thành kiến thức mới 1.Đọc văn bản. Tổ chức cho HS hoạt động cá nhân ?Học sinh đọc như thế nào cho đúng yêu cầu của những câu hát nghĩa tình ? HS đọc ?Yêu cầu HS đọc thầm phần chú thích. 2. Tìm hiểu văn bản. Tổ chức cho HS hoạt động nhóm Giao cho mỗi nhóm thảo luận 1 bài ca dao HS thảo luận. GV chốt ý : Bài 1 : Coâng cha nhö nuùi ngaát trôøi Nghóa meï nhö nöôùc ôû ngoaøi bieån Ñg Nuùi cao bieån roäng meânh moâng Cuø lao chín chöõ ghi loøng con ôi. - Laø lôøi meï ru con, noùi vôùi con -> Ca ngôïi coâng lao to lôùn cuûa cha meï vaø nhaéc nhôû keû laøm con phaûi coù boån phaän chaêm soùc vaø phuïng döôõng cha meï. - Duøng hình aûnh so saùnh, ví von quen thuoäc cuûa ca dao vöøa cuï theå, vöøa s/ñoäng. - Cuø lao chín chöõ : Cuï theå hoùa coâng cha nghóa meïvaø tình caûm bieát ôn cuûa con caùi - Duøng ngoân ngöõ coù aâm ñieäu cuûa lôøi ru khieán cho nd chaûi chuoát, ngoït ngaøo. Bài 2 Anh em naøo phaûi ngöôøi xa Cuøng chung baùc meï, mét nhaø cuøng thaân Yeâu nhau nhö theå tay chaân Anh em hoaø thuaän, hai thaân vui vaày. - Lôøi cuûa oâng baø, coâ baùc noùi vôùi con chaùu - Lôøi cuûa cha meï noùi vôùi con - lôøi cuûa anh em ruoät thòt taâm söï vôùi nhau - Tình caûm anh em laø söï gaén boù thieâng lieâng nhö chaân, tay -> Hình aûnh so saùnh dieãn taû söï gaén boù,keo sôn, khoâng theå chia caét => Baøi ca laø tieáng haùt tình caûm veà tình anh em yeâu thöông gaén boù ñem laïi haïnh phuùc cho nhau Bài 3 + Phaàn ñaàu : Lôøi ngöôøi hoûi (Phaàn ñoái) + Phaàn sau : Lôøi ngöôøi ñaùp ( Phaàn ñaùp ) - Caùc ñòa danh : Naêm cöûa oâ, soâng Luïc Ñaàu, soâng Thöông, nuùi Taûn Vieân Laø nhöõng nôi noåi tieáng nhieàu thôøi, caûnh saéc ña daïng -> Gôïi truyeàn thoáng lòch söû, vaên hoùa dt =>Hoûi - ñaùp ñeå baøy toû söï hieåu bieát veà veà kieán thöùc ñòa lí, lòch söû . Theå hieän nieàm töï haøo, tình yeâu ñoái vôùi queâ höông ñaát, nöôùc giaøu ñeïp. Bài 4 Ñöùng beân ni ñoàng, ngoù beân teâ ñoàng... Ñöùng beân teâ ñoøng, ngoù beân ni ñoàng... - Doøng thô ñaàu coù caáu truùc ñaëc bieät vôùi nhöõng ñieäp ngöõ, ñaûo ngöõ vaø pheùp ñoái xöùng =>Gôïi söï roäng lôùn meânh moâng vaø gôïi veû ñeïp truø phuù cuûa caùnh ñoàng. Thaân em nhö cheõn luùa.... Phaát phô döôùi ngoïn naéng hoàng.... - Hình ¶nh so saùnh ->Gôïi söï treû trung, hoàn nhieân vaø söùc soáng ñang xuaân cuûa coâ thoân nöõ ñi thaêm ñoàng. =>Tình yeâu ruoäng ñoàng vaø tình yeâu con ngöôøi. 3.Tìm hiểu về từ láy. a.Hoạt động cặp đôi. Chốt : Đăm đăm, mếu máo, liêu xiêu. b.Hoạt động cặp đôi Chốt : -Từ toàn bộ : Đăm đăm. -Từ láy bộ phận : +Láy phụ âm đầu : Mếu máo. + Láy phần vần : liêu xiêu. ? HS lấy thêm ví dụ về các loại từ láy HS lấy ví dụ. c.Nghĩa của từ láy : HD nhóm lớn : -Nhóm 1 : lí nhí, li ti, ti hí : Gợi sự nhỏ bé. -Nhóm 2 : nhấp nhô, phập phồng, bập bềnh : Gợi sự nhấp nhô, không bằng phẳng. Nhóm 3 : Oa oa, tích tắc, gâu gâu : Mô phỏng âm thanh. d.HD nhóm lớn Nghĩa của từ láy so với tiếng gốc : HD cá nhân Mềm mại : tăng lên Đo đỏ : Giảm bớt. 4.Tìm hiểu về quá trình tạo lập văn bản. a,b.HD nhóm lớn : GV cho 1 văn bản có sẵn Yêu cầu HS thảo luận trả lời câu hỏi Định hướng câu hỏi. Xây dựng bố cục cho văn bản. Diễn đạt thành văn bản. Kiểm tra văn bản. c.HD cá nhân -Văn bản phải đáp ứng đầy đủ các yêu cầu trên. d. HD cá nhân. Làm như SHD C.Hoạt động luyện tập. 1 Luyện tập đọc hiểu. HS hoạt động nhóm lớn. Chốt : a.Đời sống tâm hồn, tình cảm của nhân dân ta thật giản dị, đậm sâu, ngọt ngào, phong phú mà không kém phần lãng mạn. b.Thể thơ : lục bát và lục bát biến thể. 2.Luyện tập về từ láy HS hoạt động cá nhân a.Điền từ : Lấp ló, thâm thấp, nhức nhối, xinh xinh, xinh xắn, xinh xẻo, nho nhỏ,chênh chếch, vội vàng, vội vã, thích thú. b.Từ đúng : -nhẹ nhàng,xấu xa,tan tành. c.HS tự đặt câu với các từ còn lại : nhẹ nhõm, xấu xí,tan tác. d. Từ láy : lon ton, lách cách, gờn gợn, Từ ghép : các từ còn lại. 3.Luyện tập các bước tạo lập văn bản. HS hoạt động cặp đôi. Yêu cầu HS đọc lại lí thuyết bài trước. HS thực hiện yêu cầu. D.Hoạt động vận dụng Yêu cầu Hs làm bài viết số 1 : Đề bài : Em hãy tả lại cảnh đẹp đêm trăng rằm Trung thu mà em thấy ý nghĩa nhất. E.Hoạt động tìm tòi và mở rộng. III.Nhật kí qua bài dạy TỪ TIẾT 13 ĐẾN TIẾT 16 BÀI 4 NHỮNG CÂU HÁT THAN THÂN, CHÂM BIẾM I.Chuẩn bị : 1.Giáo viên : Kế hoạch bài dạy, sưu tầm những câu hát về chủ đề ca dao than thân, châm biếm. 2.Học sinh : Soạn bài, sưu tầm những câu ca dao theo chủ đề bài học. II. Các hoạt động dạy – học. A.Hoạt động khởi động HS hoạt động nhóm lớn Làm như SHD. B.Hoạt động hình thành kiến thức 1.Đọc văn bản. a.Đọc GV yêu cầu HS nêu giọng đọc cho phù hợp với các bài ca dao khác nhau. b.Chú thích GV yêu cầu HS đọc thầm. 2.Hiểu văn bản Hoạt động nhóm lớn Bài1 Thöông thay thaân phaän con taèm... .............. luõ kieán tí ti .......... .............. haïc laùnh ñöôøng maây... ............. con cuoác giöõa trôøi .... - Lµ lêi ng­êi lao ®éng th­¬ng cho th©n phËn nh÷ng ng­êi khèn vµ còng lµ chÝnh m×nh trong x· héi cò - “thöông thay” lµ tiÕng than biÓu thÞ sù th­¬ng c¶m, xãt xa ë møc ®é cao - Ñieäp töø thöông thay ñöôïc laëp laïi 4 laàn ->Toâ ñaäm moái thöông caûm, xoùt xa cho cuoäc ñôøi cay ñaéng nhieàu beà cuûa ngöôøi lao ñoäng. - Thaân phaän cuûa con taèm vaø cuoäc ñôøi luõ kieán nhoû beù suoát ñôøi ngöôïc xuoâi , laøm luïng vaát vaû nhöng höôûng thuï ít - Töôïng tröng cho con ngöôøi (ng­êi lao ®éng )nhoû nhoi, yeáu ñuoái,cuoäc ñôøi khoù nhoïc, vaát vaû nhöng chòu ñöïng vaø hy sinh b. 4 caâu thô tieáp : - Haïc : Cuoäc ñôøi phieâu baït,laän ñaän - Quoác : Noãi oan traùi, tuyeät voïng => Möôïn hình aûnh con quoác ñeå noùi tôùi tieâng keâu thöông veà noãi oan traùi khoâng ñöôïc leõ coâng baèng soi toû - Lµ nh÷ng Èn dô-> nçi khæ nhiÒu bÒ cña nhiÒu phËn ng­êi trong x· héi cò 2- Baøi2: Thaân em nhö traùi baàn troâi Gioù daäp soùng doài bieát taáp vaøo ñaâu. - DiÔn t¶ th©n phËn ng­êi phô n÷ trong x· héi cò - Hình aûnh so saùnh -> gîi liªn t­ëng ®Õn th©n phËn nghÌo khã, soá phaän chìm noåi, leânh ñeânh, voâ ñònh cuûa ngöôøi phuï nöõ trong xaõ hoäi phong kieán. - DiÔn t¶ xóc ®éng, ch©n thùc th©n phËn nhá bÐ, ®¾ng cay cña ng­êi phô n÷ x­a -> gôïi söï thöông caûm - Baøi ca laø lôøi cuûa ngöôøi phuï nöõ than thaân cho thaân phaän beù moïn,chìm noåi ,troâi daït, voâ ñònh 3. Baøi 3: - Chuù toâi : + hay töûu hay taêm-> NghÜa lµ nghiÖn r­îu, n¸t r­îu + hay nöôùc cheø ñaëc-> nghiÖn chÌ + hay nguû tröa -Öôùc : ngaøy möa ñeâm thöøa troáng canh - Nhöõng ñieàu hay vaø öôùc ñeàu baát bình thöôøng -> Giôùi thieäu nhaân vaät baèng caùch noùi ngöôïc ñeå gieãu côït, chaâm bieám nhaân vaät “chuù toâi” => Laø ngöôøi ñaøn oâng voâ tích söï, löôøi bieáng, thích aên chôi höôûng thuï. -> Chaâm bieám, cheá gieãu nhöõng haïng ngöôøi nghieän ngaäp vaø löôøi bieáng b, Baøi 2: Soá coâ chaúng giaøu thì ngheøo ... Soá coâ coù meï coù cha ... Soá coâ coù vôï coù choàng ... Sinh con ñaàu loøng chaúng gaùi thì trai - Ñaây laø kieåu noùi döïa nöôùc ñoâi, khoâng coù yù nghóa tieân ñoaùn =>Thaày laø keû löøa bòp, doái traù. - Coâ gaùi xem boùi laø ngöôøi ít hieåu bieát , muø quaùng - Ngheä thuaät phoùng ñaïi gaây cöôøi -> ñeå laät taåy chaân dung vaø baûn chaát löøa bòp cuûa thaày. - Pheâ phaùn, chaâm bieám nhöõng keû haønh ngheà boùi toaùn vaø nhöõng ngöôøi meâ tín 3.Tìm hiểu về đại từ Hoạt động nhóm lớn Chốt : (1)Trỏ con cò- người nông dân Chức năng :Tôi 1 :Phụ ngữ cho ĐT Tôi 2 : Chủ ngữ (2) Tôi- Thành Chức năng : Tôi1 : Phụ ngữ cho DT Tôi 2 :Phụ ngữ cho DT Tôi 3 :Chủ ngữ (3) : Ấy :Trỏ sự việc Chức năng : Chủ ngữ. (4) Thế : Trỏ sự việc Chức năng : Phụ ngữ cho ĐT (5) Ai : Dùng để hỏi người. (6) Sao : Dùng để hỏi sự việc. b.Hoàn thành định nghĩa GV lấy thêm ví dụ về Đại từ làm vị ngữ c. Học sinh hoàn thành vào 6 nhóm trong bảng SHD -Nhóm 1 :Tôi, chúng tôi, nó, chúng nó,ta, chúng ta,họ mày, hắn -Nhóm2 : bấy nhiêu. -Nhóm 3 :vậy, thế. -Nhóm 4 :Hỏi về người, vật : Ai, gì -Nhóm 5 : bao nhiêu. Nhóm 6 : Các từ còn lại. C.Hoạt động luyện tập 1. Luyện tập đọc – hiểu HS hoạt động cá nhân. a.Hs tìm những câu ca dao và nêu nội dung dựa vào bài ca dao số 2. b.Điểm chung của những bài ca dao châm biếm : -Nội dung : Chế giễu con người với những thói hư tật xấu và những tệ nạn trong xã hội. -Nghệ thuật : Gây cười bằng giọng điệu mỉa mai châm biếm và cách nói ngược 2.Luyện tập đại từ. HS làm việc cá nhân. a.Thế :13 tuổi. Thế :Đang học bài. Thế : Đẹp quá. b.- Những đại từ : ông bà, anh em. Các từ còn lại là danh từ dùng để