Giáo án Ngữ văn 8 tiết 1 đến 12

c đời đứa trẻ. III. Tổng kết : Ho¹t ®éng 3 – LuyÖn tËp GV h­íng dÉn HS lµm bµi tËp: §äc diÔn c¶m ®o¹n v¨n thø nhÊt cña v¨n b¶n. Ho¹t ®éng 4 - H­íng dÉn häc ë nhµ S­u tÇm c¸c bµi th¬, bµi h¸t vÒ ngµy ®Çu tiªn ®i häc. - ChuÈn bÞ bµi cho tiÕt 2. D. RóT KINH NGHIÖM: Ngµy so¹n: 16/ 08/ 2014 Ngµy d¹y: /08/2014 Tiết 3 : Tiếng việt Tự học có hướng dẫn: CÊp ®é kh¸i qu¸t cña nghÜa tõ ng÷ a. môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc: - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ và mối quan hệ khái quát của nghĩa từ ngữ - Thông qua bài học, rèn luyện tư duy trong việc nhận thức mối quan hệ giữa cái chung và cái riêng. 2.KÜ n¨ng: Sö dông tõ trong mèi quan hÖ so s¸nh vÒ ph¹m vi nghÜa réng vµ nghÜa hÑp. 3.Th¸i ®é: Th«ng qua bµi häc HS biÕt c¸ch sö dông nghÜa cña tõ ng÷ trong nãi vµ viÕt. B. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn d¹y häc GV: Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp, b¶ng phô HS: ChuÈn bÞ bµi míi. C. tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: GV kiÓm tra vë so¹n cña HS 3.Tæ chøc d¹y häc bµi míi: Giíi thiÖu bµi míi: Hôm nay chúng ta học bài “Cấp đé khái quát của nghĩa từ ngữ”. Nghĩa của từ có tính chất khái quát nhưng trong một ngôn ngữ, phạm vi khái quát nghĩa của từ không giống nhau. Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß YÊU CẦU cÇn ®¹t GV h­íng dÉn hs hình thành từ nghĩa rông, từ nghĩa hẹp. * G/v phóng to sơ đồ trong sgk vào bảng phụ, treo lên bảng và hỏi: - Nghĩa của từ “động vật” rộng hơn hay hẹp hơn của các từ thú, chim, cá? Tại sao ? - Nghĩa của từ “thú” rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, hư¬u? Nghĩa của từ “chim” rộng hơn hay hẹp hơn “tu hú, sáo” ? Tại sao ? Nghĩa của từ “cá” rộng hơn hay hẹp hơn cá rô, cá thu? Tại sao ? - Nghĩa các từ thú chim, cá rộng hơn nghĩa cảu các từ nào, đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào ? H/s thảo luận nhóm GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý * Bµi tËp nhanh: Cho 3 từ : cây, cỏ, hoa. Tìm các từ có phạm vi nghĩa hẹp hơn và rộng hơn ba từ đó? ? Qua phân tích ví dụ, em hiểu thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng ? Thế nào là một từ ngữ có nghĩa hẹp ? Một từ ngữ vừa có nghĩa rộng, vừa có nghĩa hẹp được không ? Vì sao ? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. HS ®äc ghi nhí I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp 1.VÝ dô: 2.NhËn xÐt: * Nghĩa từ : Động vật > thú, chim, cá => Vì phạm vi ngữ nghĩa của từ “động vật” bao hàm nghĩa của 3 từ thú, chim, cá. * Nghĩa từ thú, chim, cá > voi, h­¬u, tu hú, sáo, cá rô, cá thu. * Nghĩa từ : Động vật > thú, chim, cá > voi, h­¬u, tu hú, sáo, cá rô, cá thu. HS tù t×m 1, Từ ngữ nghĩa rộng là phạm vi nghĩa của từ ngữ đó, bao hàm phạm vi của một số từ ngữ khác. 2, Từ ngữ có nghĩa hẹp : phạm vi nghĩa của từ ngữ đó được bao hàm trong phạm vi nghiã của từ ngữ khác. 3, Một từ vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp => tính chất hẹp, rộng của từ ngữ chỉ là tương đối * Ghi nhí: SGK Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập Bài tập 1 : G/v hướng dẫn h/s tự làm Y phôc QuÇn ¸o (quÇn ®ïi, quÇn dµi..) (¸o dµi, ¸o s¬ mi...) Bài tập 2 : Các từ là : chất đốt, nghệ thuật, thức ăn, nhìn, đánh Bài tập 3 : Bài tập 4: Bài tập 5 : Động từ có nghĩa rộng : Khóc Động từ có nghĩa hẹp : Nức nở, sụt sùi Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà D. RóT KINH NGHIÖM: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Ngµy so¹n: 17/ 08/ 2014 Ngµy d¹y /08/2014 Tiết 4 : Tập làm văn TÝnh thèng nhÊt vÒ chñ chñ ®Ò v¨n b¶n A. môc tiªu cÇn ®¹t 1. KiÕn thøc:Giúp h/s - Nắm được chủ đề của văn bản, tính thống nhất về chủ đề của văn bản trªn c¶ hai ph­¬ng diÖn néi dung vµ h×nh thøc. 2. KÜ n¨ng: Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề, biết xác định và duy trì đối tượng trình bày, chọn lựa, sắp xếp các phần sao cho văn bản tập trung nêu bật ý kiến, cảm xúc của mình. 3.Th¸i ®é: TÝch cùc, say mª häc hái kiÕn thøc míi. B. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn d¹y häc GV: Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp, b¶ng phô HS: ChuÈn bÞ bµi míi. C. tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: GV kiÓm tra vë so¹n cña HS 3.Tæ chøc d¹y häc bµi míi: Giíi thiÖu bµi míi: Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß YÊU CẦU cÇn ®¹t Kĩ thuật động não: HS ®ọc văn bản “Tôi đi học” và trả lời câu hỏi: ?Tác giả viết văn bản này nhằm mục đích gì ? Vậy chủ đề của văn bản “Tôi đi học” là gì? GV chèt: Vậy vấn đề chính, đối tượng được tác giả nêu lên trong văn bản người ta gọi là chủ đề ? Em hiểu chủ đề của văn bản là gì? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. * H/s đọc ghi nhớ, sgk GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ? Em hiểu thế nào là tính thống nhất về chủ đề văn bản ? Tính thống nhất này thể hiện ở các phương diện nào ? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. Kĩ thuật thảo luận nhóm: I. Chủ đề của văn bản 1. VÝ dô: V¨n b¶n T«i ®i häc 2. NhËn xÐt: - Văn bản kÓ l¹i những việc đã x¶y ra. - Chủ đề văn bản “Tôi đi học” : Là những kỷ niệm sâu sắc về buổi tùu trường đầu tiên * Chủ đề là đối tượng và vấn đề chủ yếu (chính) mà văn bản biểu đạt II.Tính thống nhất về chủ đề của văn bản 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: - Nhan đề : Tôi đi học => th«ng b¸o ®­îc néi dung chÝnh lµ nói về chuyện đi học - Từ ngữ, câu : + Đại từ “tôi” được lặp lại nhiều lần + Các câu đều nhắc đến kØ niệm của buổi tựu trường. * Tính thống nhất về chủ đề của văn bản là sự chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định không xa rời hay lạc sang chủ đề khác - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản thể hiện ở phương diện: * Hình thức : * Nội dung * Đối tượng : Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập III. Luyện tập Bài tập 1 : a, Văn bản “Rừng cọ quê tôi” nói về cây cọ ở rừng sông Thao, quê hương của tác giả => Nhan đề của văn bản * Thứ tự trình bày : Miêu tả hình dáng cây cọ, sự gắn bó của cây với hình tượng tác giả, tác dụng của cây cọ, tình cảm của cây cọ với người dân sông Thao. * Không nên thay đổi trật tự sắp xếp này. Vì đã có sự rµnh mạch, liªn kết giữa các ý. b, Chủ đề : Vẽ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi. c, Chủ đề được thể hiện trong toàn văn bản : Qua nhan đề và các ý cảu văn bản đều có sự liên kết, miêu tả hình dáng sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả, tác dụng của cây cọ * Chủ đề : - Vẻ đẹp rừng cọ là vẻ đẹp của vùng sông Thao - Tình yêu mến quê nhà của người sông Thao d, Các từ ngữ được lặp lại nhiều lần : Rừng cọ, lá cọ, các ý lớn trong phần thân bài. - Miêu tả hình dáng cây cọ - Nêu lên sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ với nhân vật tôi - Các công dụng của cây cọ đối với cuộc sống Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà - N¾m v÷ng néi dung bµi häc. - Lµm bµi tËp: 2, 3 SGK. - ChuÈn bÞ bµi míi: So¹n bµi Trong lßng mÑ. D. RóT KINH NGHIÖM: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Ngµy so¹n: 23/ 08/ 2014 Ngµy d¹y: /08/2014 Tiết 5 : V¨n b¶n Trong lßng mÑ (Trích tiểu thuyết tự thuật : Những ngày thơ ấu) ( Nguyên Hồng ) A. môc tiªu cÇn ®¹t - Có được những kiến thức sơ giản vè hồi kí. - Thấy được đặc điểm của thể văn hồi kí qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình, lời văn chân tình dạt dào cảm xúc. 1. KiÕn thøc: - Khái niệm hồi kí. - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Trong lòng mẹ” - Ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật. - Ý nghĩa giáo duc: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng, thiêng liêng. 2.KÜ n¨ng: - Bước đầu biết đọc – hiểu một văn bản hồi kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong vawb bản tự sự để pjhaan tích tác phẩm truyên - Hiểu khái niệm thể loại tự truyện hồi kí. 3. Th¸i ®é BiÕt th­¬ng c¶m nh÷ng ®øa trÎ bÊt h¹nh, cÇn gióp ®ì nh÷ng ng­êi nh­ bÐ Hång vµ kÝnh phôc häc tËp t¸c gi¶. B. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn d¹y häc GV: Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp, b¶ng phô HS: ChuÈn bÞ bµi míi. C. tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: (vÊn ®¸p) Nªu chñ ®Ò vµ nÐt ®Æc s¾c vÒ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n T«i ®i häc cña Thanh TÞnh. - TruyÖn ng¾n theo dßng håi t­ëng, c¶m nghÜ theo tr×nh tù thêi gian. 3.Tæ chøc d¹y häc bµi míi: Giới thiệu bài Ho¹t ®éng 2: §äc, hiÓu v¨n b¶n Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Môc tiªu cÇn ®¹t Kĩ thuật đặt câu hỏi HS ®äc chó thÝch vÒ t¸c gi¶. ?Trình bày hiểu biết của em về tác giả? ?Văn bản được viết theo thể loại nào ? ?Đoạn trích được chia làm mấy phần? Nội dung từng phần? Kĩ thuật động não GV h­íng dÉn HS t×m hiÓu văn bản ? Bµ c« ®· hái bÐ Hång ®iÒu g×? Cö chØ c­êi hái vµ néi dung lêi hái th¨m Êy cã g× ®Æc biÖt? ?Em có nhận xét gì về thái đé và nội dung câu hỏi của người cô? Cười rất kịch nghiã là gì? ?Vì sao bà cô lại có thái độ và cách cư sử như thế? Sau lời từ chối của bé Hồng bà cô lại hỏi gì? Nét mặt, thái đé thay đổi ra sao? Điều đó thể hiện gì? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. ? Điều đó đã làm rõ bản chất gì của cô? ?Cảnh ngộ của bé Hồng được giải thích qua câu văn nào? Cảnh ngộ của bé Hồng có gì đặc biệt? ?Cảnh ngộ ấy tạo nên thân phận bé Hồng như thế nào? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?Tr­íc c©u hái thø nhÊt, råi thø 2, 3 cña bµ c« ph¶n øng cña bÐ Hång nh­ thÕ nµo? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?Vậy khi nghe những lời nói giã dối, thâm độc xúc phạm đối với mẹ chú, bé Hồng đã có những phản ứng tâm lý gì? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. ?Qua sù ph©n tÝch trªn, em hiÓu g× vÒ t×nh c¶m cña bÐ Hång ®èi víi mÑ? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?NghÖ thuËt ®­îc sö dông trong ®o¹n v¨n vµ t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®ã? ?Cử chỉ, hành động, tâm trạng của bé Hồng khi bất ngờ gặp mẹ đ­îc thể hiện như thế nào? G/v bình . ?Cảm giác của bé Hồng khi ở trong lßng mẹ được miêu tả như thế nào? Hãy thử bình chi tiết này? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?Qua đoạn trích này em cảm nhận được gì về nhân vật bé Hồng? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?Qua văn bản em hiểu hồi kí là gì? Nội dung văn bản mà tác giả muốn gửi gắm đến chúng ta qua văn bản là gì? ? Đặc sắc nghệ thuật của “trong lòng mẹ” là gì? I. Tìm hiểu chung 1. Đọc v¨n b¶n 2. Tác giả : - (1918 – 1982) - Tên khai sinh là Nguyễn Nguyên Hồng. Quê ở Nam Định - Tác phẩm nổi tiếng : Tiểu thuyết Bỉ Vỏ, Cửa biển, Những ngày thơ ấu viết về những người nghèo khổ, 3,.Thể loại : - Tiểu thuyết - tự thuËt (tự truyện) - Kết hợp tự sự - miêu tả - biểu cảm 4. T×m hiÓu từ khó 5. Bố cục Phần 1 : Cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng. Phần 2 : Đoạn còn lại Cuộc gặp lại bất ngờ với người mẹ và tình yêu mãnh liệt II. T×m hiÓu chi tiÕt văn bản 1. Nh©n vËt ng­êi c« trong cuéc ®èi tho¹i víi bÐ Hång - Cử chỉ cười hỏi : Mày mày không - Cười “rất kịch” : Bộc lộ sự giả dối. - Giọng vẫn ngọt bình thản, mỉa mai , mắt long lanh nhìn cháu chằm chọc => vẫn tiếp tục đóng kịch, giả dối, đéc ác -Cháu cúi đầu im lặng - vỗ vai cười nói bộc lộ sự ác ý - châm chọc, nhục mạ, độc địa - Khi bé Hồng nức nởbà cô vẫn tươi cười Người cô là người đàn bà lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm. H ¶ mang ý nghĩa tố cáo người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mũ ruột rà trong xã hội thực dân nữa phong kiến. 2. Nh©n vËt bÐ Hång a. Hoàn cảnh thương tâm của bé Hồng -Mồ côi cha, mẹ do nghèo túng phải tha phương cầu thực. Hai anh em Hồng phải sống nhờ bà cô ruột, không đựoc thương yêu còn bị hắt hủi. => Cô đéc, đau khổ, luôn khao khát tình thương người mẹ. b. DiÔn biÕn t©m tr¹ng bÐ Hång khi nãi chuyÖn víi bµ c«. - Từ : Cúi đầu không đáp => cười đáp => sự th«ng minh, nhạy cảm, lßng tin yêu mẹ không muốn những sắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến. - Đến : khoé mắt cay cay => ròng ròng => chan hoà đầm đìa => cười dài trong tiếng khóc => thể hiện sự kìm nén, nổi đau xót tức tưởi đang dâng lên trong lßng. - Khi nghe cô tươi cười kể tình cảm tội nghiệp của mẹ mình “Cô tôi chưa rứt lời, cổ họng tôi nghẹn ứ mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì vụn mới thôi” - Tâm trạng đau đớn, uất ức cực điểm nh­ng vÉn v÷ng lßng kÝnh yªu ®v mÑ - NghÖ thuËt so s¸nh c. Cảm giác sung sướng cực điểm khi ở trong lòng mẹ - Gọi cuống quýt, mừng tủi, xót xa đau đớn, hi vọng thể hiện sự khát khao tình mẹ. - Hành động : Chạy đuổi theo chiếc xe - Cử chỉ : Vội vã, bối dối, lập cập - Hành động : Khóc oà => dỗi hờn, mà hạnh phúc, tức tưởi, mà mãn nguyện * Bé Hồng : Rất đáng thương, đáng yêu, trong đau khổ vẫn dành cho người mẹ một cách đằm thắm trọn vẹn, là chú bé giàu tình cảm, giàu tự trọng III. Tổng kết : Ghi nhớ sgk - * Nội dung : * Nghệ thuật : Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập §äc diÔn c¶m ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ, kÓ tãm t¾t ®o¹n trÝch. HS lµm viÖc ®éc lËp. Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà 1, Làm bài tập số 3, 5 sgk 2, ? Vì sao xếp “Tôi đi học” và “trong lòng mẹ” là hồi kí - tự truyện (Tác giả kể lại thời ấu thơ của mình một cách chân thực) ? Vì sao nói, “Trong lòng mẹ” mang đạm yếu tố trữ tình 3, ChuÈn bÞ bµi míi: Tr­êng tõ vùng. D. RóT KINH NGHIÖM: Ngµy so¹n:20/08/2014 Ngµy d¹y: /08/2014 TiÕt 7 TiÕng ViÖt: tr­êng tõ vùng A. môc tiªu cÇn ®¹t Hiểu được thế nào là trường từ vựng và xác lập được một số trường từ vựng gần gũi. - Biết cách sử dụng các từ cùng trường từ vựng để nâng cao hiệu quả diễn đạt. 1. KiÕn thøc: - Nắm được khái niệm trường từ vựng 2.KÜ n¨ng: - Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào cùng trường từ vựng. - Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc hiểu và tạo lập văn bản. B. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn d¹y häc GV: Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp, b¶ng phô máy chiếu HS: ChuÈn bÞ bµi míi. C. tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: (vÊn ®¸p) Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? Cho ví dụ GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸. 3.Tæ chøc d¹y häc bµi míi: Giới thiệu bài Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Môc tiªu cÇn ®¹t Kĩ thuật động não. - G/v chép đo¹n văn trong sgk vào bảng phụ, chú ý từ gạch chân ? Nhãm tõ in ®©m trong VD trªn chØ vÒ g×? ?Nét chung vÒ nghĩa của nhóm từ trên là gì? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. ?Vậy nếu tập hợp các từ in đậm ấy bằng một nhóm từ thì chúng ta có một trường từ vựng. Theo em, trường từ vựng là gì? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?Do hiện tượng nhiều nghiã, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khac nhau không ? Cho ví dụ ?Tác dụng của chuyển trưòng từ vựng trong thơ văn và trong cuộc sống hàng ngày ? Cho ví dụ ? Kĩ thuật thảo luận nhóm: ?Trường từ vựng và cấp đọ khái quát của nghĩa từ ngữ khác nhau ở điểm nào ? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. I. Thế nào là trường từ vựng 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: * Bài tập : - Mặt, mắt, da, gò má, đùi, cánh tay, miệng, + Đối tượng : Người + Nét chung về nghĩa : Chỉ bộ phận của cơ thể con người. * Trường từ vựng là tập hợp các từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. - Một tr­êng từ vựng bao gåm nhiều trường từ vựng nhỏ hơn => Tác dụng của cách chuyển từ vựng trong thơ văn làm tăng sức gợi cảm *Phân biệt trường từ vựng và cấp độ khái quát của từ ngữ a, Trường từ vựng là tập hợp những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa, trong đó các từ có thể khác nhau về từ loại b, Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ là một tập hợp các từ có quan hệ so sánh về phạm vi nghĩa rộng hay hẹp, trong đó các từ phải có cùng từ loại. Bàn (nghĩa rộng) : Bàn gỗ (hẹp) => DT Đánh (Nghĩa rộng) : Cắn (hẹp) => ĐT Hoạt động 3 : Hướng dẫn luyện tập Bài 1 : G/v hướng dẫn h/s tự làm Từ vựng “người ruột thịt” : tôi, thầy, mẹ tôi, cô tô, anh em tôi Bµi 2 : H/s làm theo nhóm a, Dụng cụ đánh bắt thuỷ sản b, Dụng cụ để đựng Bµi b,c,d T­¬ng tù Bài 3 : Các từ in đậm thuộc từ vựng “thái độ” Bài 4 : Khứu giác : mũi, thơm, điếc, thính Thính giác : tai, nghe, điếc, rõ, thính Bài 5 : * Từ lưới : - Trường dụng cụ đánh bắt thuû sản : lưới, nơm * Từ lạnh : - Trường thời tiết : lạnh, nóng ấm * Tấn công : - Trường chiến thuật quân sự : phòng ngự, phòng thủ, phản công, tấn công . Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà Học lý thuyết Làm hết các bài tập còn lại - ChuÈn bÞ bµi míi: Bè côc cña v¨n b¶n. D. RóT KINH NGHIÖM: . Ngày soạn: 23/ 8/ 2014 Ngày dạy: / 8/ 2014 Tiết 8 : Tập làm văn bè côc cña v¨n b¶n A. môc tiªu cÇn ®¹t - Nắm được yêu cầu của văn bản về bố cục. - Biết cách xây dựng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng phản ánh, ý đồ giao tiếp của người viết và nhận thức của người đọc 1. KiÕn thøc: - Bố cục văn bản, t/d của việc xây dựng bố cục. 2.KÜ n¨ng: - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định. - Vận dụng kiến thức về bố cục trong việc đọc hiểu văn bản. 3.Th¸i ®é: TÝch cùc chñ ®éng, häc tËp nghiªm tóc. B. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn d¹y häc GV: Tµi liÖu tham kh¶o, phiÕu häc tËp, b¶ng phô HS: ChuÈn bÞ bµi míi. C. tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: (vÊn ®¸p) Thế nào là từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp? Cho ví dụ GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸.` 3.Tæ chøc d¹y häc bµi míi: Giới thiệu bài Ho¹t ®éng 2: H×nh thµnh kiÕn thøc Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Môc tiªu cÇn ®¹t Kĩ thuật động não. * Văn bản : “Người thầy ®¹o cao ®øc träng” ?Văn bản trên có thể chia làm mấy phần? Chỉ ra các phần đó? ? Cho biết nhiệm vụ từng phần trong văn bản? ? Phân tích mối quan hệ từng phần trong văn bản? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. GV nhËn xÐt, bæ sung, chèt ý. ?Từ đó em hãy cho biết : - Bố cục của văn bản gồm mấy phần - Nhiệm vụ của từng phần là gì? * Văn bản “Tôi đi học” ? Thân bài của văn bản “Tôi đi học” kể về những sự kiện nào? Các sự kiện ấy được sắp xếp như thế nào? Kĩ thuật động não: * Văn bản “Trong lßng mẹ” ? Chỉ ra diễn biến của tâm trạng bé Hồng ở phần thân bài ? ? H·y cho biÕt c¸ch s¾p xÕp c¸c sù viÖc trong phÇn th©n bµi cña v¨n b¶n “ Ng­êi thÇy ®¹o cao ®øc träng ” ? ? Qua việc tìm hiểu các câu hỏi trên em hãy cho biết : - C¸ch sắp xếp tổ chức nội dung ở phần thân bài cña v¨n b¶n? - Các ý ở phần thân bài được sắp xếp theo trình tự nào? I. Bố cục của văn bản 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: * Văn bản gồm 3 phần - Từ đầu danh lợi +Mở bài : giải thích ông Chu Văn An nêu ra chủ đề + Thân bài : Công lao, uy tín, tính cách của ông Trình bày nội dung chủ yếu làm rõ chủ định -Kết bài : Tình cảm của mọi người đối với ông Chu Văn An => tổng kết chủ đề văn bản * Mối quan hệ giữa các phần trong văn bản - Các phần có chức năng nhiệm vụ riêng nhưng luôn gắn bó chặt chẽ với nhau - Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề của văn bản “Người thầy đạo cao đức trọng” * Ghi nhớ : sgk (1, 2) II. Cách bố trí, sắp xếp nội dung phần thân bài cảu văn bản * Cách sắp xếp nội dung phần thân bài của văn bản “Tôi đi học”: - Sắp xếp theo thứ tự hồi tưởng những kỷ niệm - C¶m xúc được sắp xếp theo thứ tự thời gian – không gian. * Diễn biến tâm trạng bé Hồng trong đoạn trích “Trong lòng mẹ”: - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã đày đoạ mẹ mình của bé Hồng khi nghe bà cô cố tình bịa chuyện nói xấu mẹ em - Niềm vui sướng cực độ của bé Hồng khi được ở trong lòng mẹ * C¸c sự việc nãi về Chu Văn An - Thêi gian: hiÖn t¹i - qu¸ khø - Chu Văn An là người tài cao - Chu Văn An là người đạo đức, được học trò kính trọng *Ghi nhớ : sgk III. Luyện tập a, Trình bày theo thứ tự không gian: Nhìn xa - đến gần - đến tận nơi – đi xa dần. - Giíi thiÖu ®µn chim. - Miªu t¶ ®µn chim b»ng quan s¸t - Xen víi miªu t¶ lµ c¶m xóc vµ nh÷ng liªn t­ëng so s¸nh. b, Trình bày theo thứ tự thời gian : Về chiều, lúc hoàng hôn. - Theo kh«ng gian hÑp: Miªu t¶ trùc tiÕp Ba V×. - Theo kh«ng gian réng: Miªu t¶ Ba V× trong mqh hµi hoµ víi c¸c sù vËt xung quanh nã. c, Bµn vÒ mèi quan hÖ gi÷a sù thËt lÞch sö vµ c¸c truyÒn thuyÕt (c¸ch lÝ gi¶i mang ®Ëm mµu s¾c huyÒn tho¹i d©n gian vÒ nh÷ng ®o¹n kÕt bi tr¸ng cña mét sè anh hïng d©n téc ®­îc nh©n d©n ta t«n vinh, ng­ìng mé) - Hai luận cứ được sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm cần chứng minh Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà - N¾m v÷ng néi dung bµi häc Làm bài tập 2 – 3 - Học thuộc bài Chuẩn bị bài học : So¹n bµi Tøc n­íc vì bê D. RóT KINH NGHIÖM: .. Ngµy so¹n:26/08/2014 Ngµy d¹y: / /2014 TiÕt 9 V¨n b¶n: tøc n­íc vì bê (Trích: Tắt đèn) (Ngô Tất Tố) A. môc tiªu cÇn ®¹t - Biết đọc hiểu đoạn trích trong TP truyện hiện đại . - Thấy đượn bút pháp hiện thực trong nghệ thuật viết truyện của nhà văn NTT - Hiểu được cảnh ngộ cơ cực của người dân của người dân trong XH tàn ác, bất nhân dưới chế độ cũ thấy được sức phản kháng mảnh liệt, tiềm tàng trong những người dân hiền lành và quy luật của C/S có áp bức- có đấu tranh. 1.KiÕn thøc: - Cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích “Tức nước vỡ bò” - Giá trị hiện thực và nhân đạo qua một đoạn trchs trong t/p “Tắt đèn.” - Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả kể chuyện và xây dựng nhân vật. 2.KÜ n¨ng: Tóm tắt VB truyện . - Vận dụng kiến thức về các phương thức biểu đạt trong VB tự sự để p/t TP tự sự theo khuynh hướng hiện thực. 3. Th¸i ®é BiÕt th­¬ng c¶m nh÷ng con ng­êi bÊt h¹nh B. ChuÈn bÞ ph­¬ng tiÖn d¹y häc GV: Tµi liÖu tham kh¶o HS: ChuÈn bÞ bµi míi. C. tæ chøc c¸c ho¹t ®éng d¹y häc Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng 1.æn ®Þnh tæ chøc: 2.KiÓm tra bµi cò: (vÊn ®¸p) Qua đoạn trích “Trong lßng mẹ” của Nguyên Hồng, em hãy nêu cảm nhận của em ? GV nhËn xÐt, ®¸nh gi¸. 3.Tæ chøc d¹y häc bµi míi: Ho¹t ®éng cña thÇy vµ trß Môc tiªu cÇn ®¹t Hãy giới thiệu vài nét về Ngô Tất Tố và đoạn trích “Tức nước vì bờ”? Kĩ thuật động não: H/s đọc chú thích 3. G/v giải thích thêm - Sưu còn gọi là thuế thân-thuế đinh ?Theo em đo¹n trích có thể được chia thành mấy phần ? Nội dung từng phần là gì? HS: Suy nghÜ tr¶ lêi. ?Chị Dậu chăm sóc anh Dậu trong hoàn cảnh nào? Hoàn cảnh này cho thấy chị Dậu đang ở tình thế nào? ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ chÞ DËu? ?Cai lệ đại diện cho tầng lớp xã hội nào trong chế độ thực dân nữa phong kiến? ?Tên cai lệ có mặt ở làng Đông Xá với vai trò gì? ?Vì sao hắn chỉ là một tên tay sai mạt hạng? ?Ngòi bút hiện thực của Ngô Tất Tố đã khắc hoạ hình ảnh cai lệ bằng những chi tiết điển hình nào? ?Có thể hiểu gì về bản chất xã hội cũ từ hình ảnh cai lệ này? ?Chị Dậu đại diện cho tầng lớp nào trong xã hội phong kiến? - Nhân vật chị Dậu được khắc hoạ bằng chi tiết nổi bật nào? (Lời nói, cử chỉ hµnh động diễn biến tâm lí?) ?Qua đoạn trích, theo em vì sao mà chị Dậu có sức mạnh lạ lùng khi quật ngã hai tên tay sai như vậy? ?Đoạn trích đã cho em thấy được những tính cách nào ở nhân vật chị Dậu? G/v: Câu nói “Thà chịu được” ? QuaVB, em hiÓu gì về XH, nông th«n VN trước CMT8? ?Về nghệ thuật kể truyện và miêu tả nhân vật, đoạn trích có những đặc điểm gì đặc sắc I. T×m hiÓu chung: 1 Tác giả, t¸c phÈm: Ngô Tất Tố (1893–1954), Quê : B¾c Ninh. - Là cây bút xuất sắc trong dòng văn học hiện thực 30 – 45. - Là nhà văn của nông dân, chuyên viết về nông thôn và phụ nữ * “Tắt đèn” (1937 ) VB thuéc Chương 18, của tác phẩm 2. §äc ,T×m hiÓu từ khó 3. Bố cục : 2 phần - Từ đầu ngon miệng hay không? Cảnh buổi sáng ở nhà chị Dậu - Đoạn còn lại Cuộc đối mặt với bọn cai lệ - người nhà Lý trưởng và chị Dậu vùng lên cự lại. II. ph©n tÝch: 1. Cảnh gia đình chị Dậu vào buổi sáng - Hoàn cảnh : + Sưu thuế căng thẳng => chưa có tiền nộp + Bán con + khoai + chó => cứu chồng + Chồng ốm thập tử nhất sinh => nguy cơ bị bắt + Hàng xóm cho gạo để nấu cháo => Tình thế nguy cấp, tìm mọi cách để bảo vệ chồng. - Là phụ nữ đảm đang, hết lßng thương chồng con, dịu dàng, tình cảm - Nghèo khổ, cuộc sống không lối thoát. * Nghệ thuật tương phản => Nổi bật tình cảnh khốn quẫn của người nhân dân nghèo dưới ách áp bức bóc lột của chế độ phong kiến tàn nhẫn 2. Chị Dậu đương đÇu với cai lệ và người nhà Lý trưởng a, Cai lệ : - Giai cấp thống trị - Nghề : + Đánh trói người. + Đánh, bắt những người thiếu thuế => Là hiện thân của cái nhà nước bất nhân lúc bÊy giê. - Ngôn ngữ : Qu¸t, hét, chửi, mắng - Cử chỉ, hành động : Sầm sập tiến vào, trợn mắt, giật phắt, tát, đanh, sấn đến, nhảy vào Hống hách, thô