Giáo án Ngữ văn 8 tiết 40: Nói giảm nói tránh

Tiết 40 Ngày soạn: /11/2017 NÓI GIẢM NÓI TRÁNH I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 1. Kiến thức - Học sinh hiểu được khái niệm của nói giảm nói tránh và giá trị biểu cảm của hai loại biện pháp tu từ này. 2. Kĩ năng - Rèn luyện kĩ năng phân tích và sử dụng hai biện pháp tu từ này trong cảm thụ văn và trong giao tiếp. 3. Thái độ - Có ý thức nói lời hay làm vừa lòng người khác II. PHƯƠNG PHÁP: Quy nạp. III. CHUẨN BỊ - Thầy: Soạn bài – Nghiên cứu bài. - Trò: Học bài – Làm bài tập. IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP 1. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là nói quá? Nêu tác dụng của nói quá? - Làm bài tập 5. 2. Bài mới: Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm và tác dụng của nói giảm nói tránh Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức I. Nói giảm nói tránh và tác dụng của nói giảm nói tránh - HS đọc VD1: ? Những từ ngữ in đậm trong mỗi đoạn trích có nghĩa là gì? ?Tại sao người viết lại dùng cách diễn đạt đó? ? Có những cách nói nào để giảm sự đau buồn? - HS đọc VD 2 ? Vì sao tác giả dùng từ bầu sữa mà không dùng một từ nào khác? - HS đọc VD 3: So sánh 2 cách nói, cho biết cách nào nhẹ nhành, tế nhị hơn đối với người nghe? 1. Ví dụ: * VD 1: - Đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê-nin và các vị cách mạng đàn anh khác: nói đến cái chết. - Đi: " chết - Chẳng còn: " chết. " diễn đạt theo cách đó là để giảm nhẹ, tránh đi phần nào sự đau buồn - Chết: từ trần, quy tiên. về suối vàng, băng hà, hy sinh * VD 2: - Dùng bầu sữa cốt là để tránh thô tục. * VD 3: - Lười lắm - Không được chăm chỉ lắm " tế nhị, có tính chất nhẹ nhàng hơn đối với người tiếp nhận. 2. Nhận xét: Gv: Giải thích ý nghĩa cách dùng các từ in đậm ở ví dụ a,b,c? - Cả ba ví dụ tác giả đều tránh từ chết để giảm bớt đau buồn. Gv: Giải thích ý nghĩa cách dùng từ in đậm ở ví dụ d? - Tránh dùng một từ ngữ có thể hơi thô và gây cười. Gv: Giải thích ý nghĩa các từ in đậm ở ví dụ e? - Cách nói thứ nhất hơi căng thẳng, nặng nề; cách nói thứ hai nhẹ nhàng, tế nhị hơn. Bài tập nhanh: Cho biết giá trị biểu cảm trong cách nói giảm nói tránh sau: - Bác Dương thôi đã thôi rồi. - Thân lươn bao quản lấm đầu. - Bà về năm ấy làng treo lưới. - Học sinh tự bộc lộ. - Gọi những cách nói vừa tìm hiểu trên là nói giảm, nói tránh. Hãy định nghĩa về nói giảm nói tránh? 3. Ghi nhớ: SGK Hoạt động 2: Luyện tập Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức II. Luyện tập Học sinh hoạt động cá nhân. Bài tập 1: a. Đi ngủ b. Chia tay nhau c. Khiếm thị d. Có tuổi e. Đi bước nữa Cho hs hoạt động nhóm: Chia lớp thành 2 nhóm, xem nhóm nào lên bảng đánh đúng và nhanh nhất. Hai nhóm nhận xét. Gv nhận xét. Bài tập 2: Các câu: a2, b2, c1, d1, e2. Học sinh thảo luận theo nhóm. Bài tập 3: - Bạn viết cẩu thả quá!................ Bạn viết chưa được cẩn thận lắm! - Lớp học trầm quá!.................... Lớp học chưa được sôi nổi lắm! - Món ăn này dở quá! Món ăn này chưa được ngon. 3. Củng cố: - Nắm được khái niệm, tác dụng của nói giảm, nói tránh. 4. Hướng dẫn học sinh tự học: - Học bài. - Đặt câu có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh? - Làm bài tập 4. V. Rút kinh nghiệm tiết dạy: ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................