Giáo án Ngữ văn 8 - Trương Thanh Hà (Học kỳ 2)

ong nhà trường hôm nay là sự phát huy đạo học ngày trước. +Điểm cần bổ sung: mục đích học không chỉ để rèn luyện đạo đức mà còn rèn năng lực trí tuệ để con người sau này có đủ tài đức để xây dựng, cải tạo xã hội trên mọi lĩnh vực văn hoá, khoa học kĩ thuật, ... Cũng trong đoạn văn này tác giả đưa ra nhận xét Người ta đưa nhau ... ngũ thường tác giả phê phán lối học nào? -Phê phán lối học lệch lạc, không chú ý đến nội dung học tập. Phê phán lối học sai trái, học vì danh lợi bản thân. Khi nhận định Chúa tầm thường, thần nịnh hót, nước mất nhà tan đều do những điều tệ hại ấy, tác giả chỉ ra những tai hại nào của việc học lệch lạc, sai trái đó? +Đảo lộn giá trị con người, không còn tài đức nên đất nước rơi vào thảm hoạ. Thái độ của tác giả sau khi nói về mục đích về việc học như thế nào? -Xem thường lối học chuộng hình thức, lấy mục đích danh vọng cá nhân là chính. -Coi trọng lối học mục đích lấy mục đích thành người tốt đẹp làm đất nước vững bền. Từ đó tác giả nói lên mục đích học ở đây là gì? Khi bàn về cách học, tác giả đã đề xuất ý kiến gì? +Mở trường dạy học ở phủ, huyện; mở trường tư, con cháu của các nhà tiện đâu học đấy. +Phép dạy lấy Chu Tử làm chuẩn; học rộng rồi tóm gọn. +Theo điều học mà làm. Kế sách mới cho việc học là gì? +Mở rộng trường lớp, chấp nhận nhiều tầng lớp học. +Nội dung học từ thấp đến cao, hình thức học rộng nhưng gọn. +Học đi đôi với hành. Trong các phép học đó, em thích nhất phép học nào? Vì sao? Tại sao tác giả tin rằng phép học do mình đề suất có thể tạo được nhân tài cho nước nhà? -Vì học như thế sẽ tạo được nhiều người giỏi, giữ vững đoạ đức, biết gắn học với hành, tránh được lối học hình thức. Tác giả đã dùng những từ ngữ như cúi xin, xin chớ bỏ qua, những từ ngữ đó cho hiểu gì về thái độ của tác giả với việc học với vua? -Chân thành với sự học. Tin ở điều mình nói là đúng, tin là vua sẽ chấp thuận ý trên. Nhắc lại luận điểm 3. Mục đích chân chính của phép học là gì? +Tạo được người tốt, ... triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thịnh trị. →Mục đích học chân chính được đạt tới bằng cách học tích cực sẽ là cơ sở tạo ra người tài, đức. Tại sao có thể nói triều đình ngay ngắn liên quan đến đạo học thành? -Đạo học thành không còn liên quan đến lối học hình thức danh lợi cá nhân, không còn hiện tượng chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nhiều người tài giỏi làm quan có đạo đức sẽ khiến triều đình ngay ngắn, khiến việc cai trị quốc gia dễ dàng, nước nhà sẽ vững vàng, bình ổn. Vậy ý nghĩa to lớn của đạo học là gì? Sơ đồ trình tự lập luận của đoạn văn Mục đích chân chính của việc học Phê phán những lệch lạc sai trái Khẳng định quan điểm, phương pháp đúng đắn Tác dụng của việc học chânn chính I.Tìm hiểu chung và đọc 1.Tác giả-tác phẩm -Nguyễn Thiếp (1723-1804) tự Khải Xuyên, hiệu Lạp Phong cư sĩ, quê ở làng mật thôn, xã Nguyệt Ao, huyện La Sơn, tỉnh Hà Tĩnh. Ông là người học rộng, hiểu sâu. Ông đã tưng đỗ đạt, làm quan dưới triều Lê, nhưng sau đó từ quan về dạy học. -Bàn luận về phép học là phần trích từ bài tấu gửi vua Quang Trung của Nguyễn Thiếp và tháng 8/1791. -Tấu là một loại văn thư của bề tôi, thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề nghị. Tấu có thể được viết bằng văn xuôi, văn vần, văn biền ngẫu. 2.Đọc 3.Thể loại -Văn bản nghị luận. II.Phân tích 1.Bàn về mục đích của việc học -Nguyễn Thiếp mở đầu bằng hình ảnh so sánh dễ hiểu nhằm nhấn mạnh mục đích chân chính của việc học là học đạo. 2.Bàn về cách học -Với cách lập luận chặt chẽ từ ngữ cầu khiến đầy sức thuyết phục, tác giả muốn đề cập ý kiến học phải được phổ biến rộng bắt đầu từ những kiến thức có tính chất nền tảng, có như vậy mới có người tài giúp ích cho nước nhà. 3.Tác dụng của phép học -Việc học góp phần đào tạo nhân tài, mở mang dân trí, góp phần xây dựng đất nước thịnh trị. III.Tkết-ghi nhớ: SGK. c.Củng cố: Thấy được quan niệm của Nguyễn Thiếp về mục đích và tác dụng của việc học. Qua bài văn, học tập cách lập luận của tác giả. d.Hướng dẫn học ở nhà -Học kĩ bài và soạn và soạn bài: Thuế máu. ************************************************* Ngày soạn: 8/3/09 Ngày giảng: /3/09 (8c) /3/09 (8d) Tiết 102:TLV: LUYỆN TẬP XÂY DỰNG VÀ TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM 1.Mục tiêu cần đạt a.Kiến thức: Giúp Hs cũng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về cách thức xây dựng và trình bày luận điểm. b.Kĩ năng: Vận dụng được những hiểu biết đó vào việc tìm, sắp xếp và trình bày luận điểm trong một bàu văn nghị luận có đề tài gần gũi quen thuộc. c.Thái độ: giáo dục hs có ý thức trình bày luận điểm rõ ràng. 2.Chuẩn bị a.Gv:nghiên cứu kĩ bài,soạn giảng b.Hs:chuẩn bị bài cũ,bài mới 3.Tiến trình bài dạy a.Kiểm tra bài cũ: kiểm tra sự chuẩn bị bài của Hs. *Đặt vấn đề Trong căn nghị luận, công việc xd và trình bày luận điểm có vai trò vô cùng quan trọng và phần lớn cảm em cảm thấy rất khó làm. Vậy thì làm thế nào để thực tốt vấn đề này? Tiết luyện tập hôm nay... b.Dạy nội dung bài mới gv gv ? ? ? ? ? ? Lập dàn bài các luận điểm, luận cứ và dự kiến cách trình bày. -Có hai yêu cầu chuẩn bị: 1.Lập dàn bài và các luận điểm, luận cứ. 2.Dự kiến cách trình bày. Hs lựa chọn, dự kiến trình bày sao cho rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu. Hs đọc hệ thống luận điểm (bảng phụ) SGK (83) Hệ thống luận điểm này, có chỗ nào chưa chính xác? (Nội dung cần làm sáng tỏ ở đề văn trên là gì?) -Cần phải học tập chăm chỉ. -Đối tượng là các bạn họ cùng lớp. →Vì vậy 5 luận điểm trong SGK tuy đã tương đối phong phú nhưng lại chưa đảm bảo yêu cầu chính xác phù hợp đầy đủ và mạch lạc. -Luận điểm 1:thừa ý. thiếu một số luận điểm. +Đất nước bao giờ cũng cần có người tài giỏi. +Người tài giỏi không tự nhiên mà có mà phải qua quá trình học tập chăm chỉ. Sự sắp xếp các luận điểm đã phù hợp chưa? Cần phải sắp xếp như thế nào? -Trình bày hệ thống luận điểm mỗi nhóm một em trình bày-Gv nhận xét. Khi đã xây dựng được hệ thống luận điểm thì ta cần phải làm gì --> Em phải giúp bạn trình bày luận điểm e thành 1 đoạn văn nghị luận ngắn, hãy cho biết trong các câu sau có thể dùng những câu nào để giới thiệu luận điểm e? Trong số đó em thích câu nào nhất? (Gv dùng bảng phụ câu 1, 2, 3 /83) -Dùng cách 1 và cách 3. Hs đọc các luận cứ (mục b-83) Nên sắp xếp các luận cứ đó theo trình tự nào để sự trình bày luận điểm trên được rành mạch chặt chẽ? -Cách sắp xếp trong SGK là phù hợp bởi nó đảm bảo yêu cầu rành mạch sáng rõ luận cứ trước là cơ sở để tiếp nối luận cứ sau, luận cứ sau phát triển ý của luận cứ trước. Bài nghị luận nào cũng phải có kết bài. Vậy đoạn nghị luận nào cũng phải có kết đoạn không? -Có thể có hoặc không. Với đoạn văn trình bày luận điểm trên em nên viết như thế nào cho phù hợp với yêu cầu của bạn? -Bạn muốn kết thúc đoạn bằng một câu hỏi giống câu kết đoạn Hịch tướng sĩ. Em có thể kết thúc đoạn văn ấy theo cách nào khác? -Hs trình bày. -Gv nhận xét. Đọc luận điểm mà em vừa chuẩn bị trước lớp? -Hs đọc-Lớp nhận xét-Gv nhận xét. I.Chuẩn bị ở nhà *Đề bài: Hãy viết một bài báo tường để khuyên một số bạn trong lớp cần phải học tập chăm chỉ hơn. 1.Lập dàn bài a.Mở bài: Đối với mỗi Hs bên cạnh việc tu dưỡng rèn luyện đạo đức thì học tập là nhiệm vụ chính. b.Thân bài *Về lí luận: Học tập là nhiệm vụ chính của người Hs. -Học chăm chỉ sẽ có lợi như thế nào? (Hiện nay, sau này). *Về thực tiễn: Đa số các bạn trong lớp đều học tập chăm chỉ và đạt được kết quả tốt. -Chỉ còn một số bạn chưa chăm học do nhiều nguyên nhân chủ quan (VD). -Tác động của nguyên nhân khách quan làm một số bạn chưa chăm học. 2.Dự kiến trình bày II.Luyện tập trên lớp 1.Xây dựng hệ thống luận điểm Sắp xếp các ý: -Đất nước đang cần những người tài giỏi để đẩy nhanh nhịp độ sây dựng, phát triển về mọi mặt. -Trên đât nước ta đã và đang có nhiều bạn Hs học tập chăm chỉ là những tấm gương sáng cho chúng ta noi theo. -Nhưng muốn học giỏi đòi hỏi người học phải siêng năng chuyên cần, rất chăm chỉ. -Đáng tiếc trong lớp ta một số bạn còn ham chơi chưa chăm học làm cho thầy cô và cha mẹ phiền lòng. -Hậu quả của việc này trong hiện tại và tương lai đều rất tồi tệ. -Vậy các bạn nên hết vui chơi chịu khó học tập chăm chỉ để trở thành Hs khá giỏi sau này trở thành người có ích cho đất nước, trước mắt là hoàn thành nhiệm vụ của mình và làm vui lòng thầy cô và cha mẹ. 2.Trình bày luận điểm a.Lựa chọn cách trình bày luận điểm -Cách 1: Vì nó vừa có tác dụng chuyển đoạn, nối đoạn lại vừa giải thích được luận điểm mới đơn giản và dễ làm theo. -Cách 3: Vì hai câu trên không chỉ giải thích được luận điểm mới, nối với luận điểm trước đó mà còn tạo ra giọng điệu thân mật, gần gũi giọng đối thoại trao đổi trong văn nghị luận. b.Sắp xếp luận cứ c.Chọn cách kết thúc luận điểm *Cách kết đoạn: VD: Lúc bấy giờ, các bạn muốn vui chơi nữa liệu có được không? c.Củng cố Biết cách trình bày luận điểm trong đoạn văn diễn dịch và quy nạp, biết sắp xếp và có kĩ năng trình bày luận điểm trong bài văn nghị luận. d.Hướng dẫn học ở nhà -Viết lại thành bài văn hoàn chỉnh. -Đọc 3 đề tham khảo SGK(85). -Tuần sau viết bài số 6. *************************************** Ngày soạn: 5/3/09 Ngày giảng: 18/3/09 (8d) 19/3/09 (8c) Tiết 103+104: VIẾT BÀI VĂN SỐ 6 VĂN NGHỊ LUẬN 1.Mục tiêu cần đạt a.Kt: Giúp Hs vận dụng kĩ năng trình bày luận điểm vào việc viết bài văn chứng minh (hoặc giải thích) một vấn đề xã hội hoặc văn hoá gần gũi với các em. b.Kn:Tự đánh giá chính xác hơn trình độ hiểu biết của bản thân từ đó rút ra những kinh nghiệm cần thiết cho bản thân. c.Tđ: Giáo dục Hs ý thức học tập nghiêm túc. 2.Nội dung đề Đề 1: Hồ chủ tịch có dạy: Học với hành phải đi đôi. Học mà không hành thì vô ích. Hành mà không học thì không trôi chảy. Em hiểu lời dạy trên như thế nào? Đề 2: Một nhà văn nói: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người. Hãy chứng minh. 3.Đáp án *Đề 1: I.Mở bài -Nhân dân ta xưa nay thường nói về việc học bằng một từ đầu ý nghĩa học hành. Trong từ ấy có hai khái niệm rõ ràng học và hành. -Để nói rõ mối quan hệ giữa hai khái niệm ấy, có lần, nhân chuyện với Hs, Bác Hồ đã căn dặn: “...”. II.Thân bài 1.Giải thích ý nghĩa a.Học là gì? Là tiếp thu kiến thức lí luận. b.Hành là gì? Là làm, là thực hành, ứng dụng kiến thức. c.Học với hành phải đi đôi là gắn bó với nhau làm một. 2.Trình bày các lí lẽ a.Học mà không hành là vô ích -Hành là mục đích và là phương pháp của học. -Chỉ học lí thuyết suông, không vận dụng vào thực tiễn chẳng để làm gì? b.Hành mà không học thì hành không trôi chảy -Hành mà không có lí luận chủ đạo, lí thuyết soi sáng, khái niệm, dẫn dắt thì lúng túng. -Hành mà không học chỉ là phá hoại. 3.Phương hướng vận dụng a.Học cái gì? Học như thế nào? -Học ở sách vở, học trong thực tế, học ở kinh nghiệm những người đi trước. -Học siêng năng, chăm chỉ, có thực hành. b.Hành cái gì? Hành như thế nào? Học khác với hành ra sao? -Vận dụng điều đã học vào thực tế cuộc sống. -Học để nắm vững lí thuyết, hành để kiểm nghiệm. -Trong thực hành, kiến thức được củng cố và phát triển. III.Kết bài -Học với hành phải đi đôi là nguyên lí, là phương châm, là phương pháp học tập của chúng ta. -Nêu quyết tâm của người Hs đối với vấn đề đó. Đề 2: I.Mở bài: -Giới thiệu giá trị của sách. -Dẫn câu nói: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của con người. VD: Sách được kết tinh từ tinh hoa trí tuệ con người. Hay nói đúng hơn là 1 sản phẩm tinh thần kì diệu của con người làm ra để phục vụ cho chính mình. Có con người có sách, có sách thì có trí tuệ, quy luật đó sẽ mãi mãi không bao giờ thay đổi. Mà con người thì bất diệt vì vậy một nhà văn có nói: Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của con người. II.Thân bài *Ý nghĩa của câu nói: -Ngọn đèn sáng bất diệt là ngọn đèn không bao giờ tắt không bao giờ lụi tàn. -Ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người thì soi đường cho chúng ta mãi mãi, chỉ lối cho chúng ta tới công cuộc đổi mới là CNH-HĐH. *Vai trò của sách đối với cuộc sống con người (Từ ngàn xưa con người đã biết tạo ra những văn tự bằng thẻ tre mai rùa hay được khắc trên cây vách núi vỏ cây... bằng chữ tượng hình. Dần dần qua thời gian kĩ thuật phát triển thì sách trở thành 1 phần tất yếu của cuộc sống. Vd: sách ls, vật lí,...). *Đánh giá vai trò tác dụng của sách: sách tốt giúp con người hiểu biết đúng đắn về cuộc sống để từ hiểu biết mà yêu ghét đúng đắn. -Nuôi dưỡng khích lệ những khát vọng cao thượng. -Sách xấu: xuyên tạc cuộc sống con người, đề cao dt này mà bôi nhọ dt khác -Kích động những thị hiếu thấp hèn, đề cao lối sống bản năng. *Thái độ của bản thân với sách: đọc sách là 1 cách tự bồi dưỡng kiến thức, 1 thú vui tinh thần, biết chọn sách để đọc. III.Kết bài -Khẳng định lại tác dụng của sách từ trước đến nay. *Biểu điểm -Điểm 9-10: Bài viết có bố cục chặt chẽ, đủ ý, sắp xếp hệ thống luận điểm theo trình tự hợp lí, có sự liên kết, lí lẽ, lập luận giàu sức thuyết phục, lời văn trôi chảy dễ hiểu. -Điểm 7-8: Bài viết có bố cục rõ ràng, đủ ý sắp xếp hệ thống luận điểm theo trình tự hợp lí, giữa các luận điểm có sự liên kết, lí lẽ lập luận giàu sức thuyết phục, lời văn trong sáng dễ hiểu, còn sai 1-2 lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. -Điểm 5-6: Bố cục rõ ràng, đủ ý, lí lẽ lập luận còn sơ sài, chưa có sức thuyết phục cao, còn sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. -Điểm dưới trung bình: Bố cục thiếu cân đối, chưa đủ luận điểm, văn viết lủng củng, trình bày cẩu thả, sai nhiều lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. *Đánh giá nhận xét: -Ý thức chuẩn bị: -Ý thức làm bài: BÀI 26 Kết quả cần đạt -Thấy được bộ mặt giả nhân giả nghĩa, thủ đoạn tàn bạo của chính quyền TDP trong việc sử dụng người dân thuộc địa làm bia đỡ đạn trong các cuộc chiến tranh phi nghĩa. Cảm nhận được tính chiến đấu mạnh mẽ cùng nghệ thuật trào phúng sắc sảo của văn chính luận Nguyễn Ái Quốc. -Biết phân biệt vai xã hội trong hội thoại và xác định thái độ đúng đắn trong quan hệ giao tiếp. -Sơ bộ nắm được vai trò của yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận và cách đưa yếu tố đó và bài văn nghị luận. Ngày soạn: 17/3/2009 Ngày giảng: 20/3/09 (8c, d) Tiết 105+106:Văn bản: THUẾ MÁU (Trích "Bản án chế độ thực dân Pháp" - Nguyễn Ái Quốc) 1.Mục tiêu cần đạt a.Kt: Giúp Hs hiểu được bản chất độc ác, bộ mặt giả nhân, giả nghĩa của thực dân Pháp qua việc dùng người dân các xứ thuộc địa làm vật hi sinh cho quyền lợi của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc. Hình dung ra số phận bi thảm của nhiều người bị bóc lột Thuế máu theo trình tự miêu tả của tác giả. b.Kn: Rèn kĩ năng đọc diễn cảm, có sắc thái biểu cảm phù hợp với sắc thái trào phúng của tác giả. c.Tđ: Thấy rõ ngòi bút lập luận sắc bén, trào phúng sâu cay của Nguyễn Ái Quốc trong văn nghị luận. 2.Chuẩn bị a.Gv: nghiên cứu kĩ bài, soạn giảng. b.Hs: chuẩn bị bài cũ, bài mới. 3.Tiến trình bài dạy a.Kiểm tra bài cũ (3') ? Bàn luận về phép học giúp ta hiểu được mục đích của việc học tập là gì? *Đáp án: Học tập là để làm người có đạo đức có tri thức góp phần làm hưng thịnh đất nước chứ không phải để cầu danh lợi. Muốn học tốt phải có phương pháp, học cho rộng nhưng phải nắm cho gọn đặc biệt học phải đi đôi với hành. *Đặt vấn đề (1') Lên án chủ nghĩa thực dân Pháp là một trong những chủ đề quan trọng hàng đầu đối với lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc trong giai đoạn hoạt động cách mạng những năm 20 của thế kỉ XX ở Pháp và một số nước châu Âu khác. Người viết Bản án chế độ thực dân Pháp bằng tiếng Pháp và coi đó là một nhiệm vụ cách mạng to lớn cần kíp. Vậy nội dung của tác phẩm này ntn chúng ta cùng tìm hiểu qua đoạn trích Thuế máu. b.Dạy nội dung bài mới ? hs ? gv ? gv gv ? ? hs ? hs hs ? hs ? hs ? hs hs ? hs ? hs ? hs ? hs ? hs ? hs ? hs gv gv ? hs ? hs ? hs ? hs gv ? hs ? hs ? ? hs ? hs ? hs ? ? hs ? hs ? hs gv ? hs ? hs ? hs ? hs ? hs ? hs ? hs Nhắc lại những hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Ái Quốc? -Nguyễn Ái Quốc (1890-1969) là một trong những tên gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kì hoạt động cách mạng trước 1945, sinh ra tại xã Kim Liên ,huyện Nam Đàn ,tỉnh Nghệ An .Gia đình và quê hương có truyền thống c/m.Bản thân là 1 nhà yêu nước,1 chiến sĩ c/sản nhiệt thành c/m,1 trái tim yêu nước thương dân,yêu thương những người cùng khổ, sẵn sàng chịu sự hi sinh cao nhất vì đltd của tq ,vì hp của đồng bào. Bản án chế độ thực dân Pháp ra đời trong thời gian nào? -Sự ra đời của tác phẩm đã giáng đòn tiến công quyết liệt vào chủ nghĩa thực dân vạch ra con đường cách mạng tươi sáng cho các dân tộc bị áp bức. Đoạn trích nằm ở phần nào của tác phẩm? Yêu cầu: Thay đổi giọng cho phù hợp khi mỉa mai châm biếm, khi đau xót ,đòng cảm,khi căm hờn phẫn nộ ,khi giễu nhại trào phúng khi bác bỏ mạnh mẽ . -Nhấn mạnh và kéo dài ở 1 số từ ngữ,h/ả thể hiện nt trào phúng. Gv đọc mẫu phần 1. 2 Hs đọc tiếp hết. Gv n/x cách đọc, sửa lỗi . Gv:trong bài có 1 số từ khó như bản xứ, an -nam -mít, lính khố đỏ. Em hãy gt.(hs dựa vào cthích sgk) Văn bản được viết bằng thể loại nào? Bố cục của đoạn trích được chia thành mấy phần? Bố cục của đoạn trích gồm 3 phần rõ ràng 1.chiến tranh và người bản xứ 2.chế độ lính tình nguyện 3.kq của sự hi sinh Em có nx gì về cách đặt tên chương, tên các phần của văn bản. - tên chương:thuế máu-->là thứ thuế tàn nhẫn ,dã man nhất nó bóc xương máu, mạng sống con người.Nhân đề rất độc đáo có g/trị tố cáo tội ác của bọn t/dân 1 cách đanh thép. - tên các phần làm nổi rõ cái thứ "thuế máu" vô cùng kì lạ và vô nhân đạo của bọn thực dân,gợi số phận thảm thương của người dân t/địa bao hàm cả lòng căm phẫn và thái độ mỉa mai. Theo dõi đoạn văn trình bày luận cứ 1 và cho biết: Trước khi có ctranh, bọn cai trị TDP có thái độ ntn đối với người bản xứ? +Trước năm 1914 họ là những tên da đen bẩn thỉu, những tên an-nam-mít bẩn thỉu, chỉ biết kéo xe và ăn đòn của các quan cai trị. Khi chiến tranh xảy ra thì số phận của họ ra sao? +Chiến tranh bùng nổ: những kẻ khốn nạn ấy trở thành những đứa con yêu, những người bạn hiền, được phong cho cái danh hiệu tối cao là chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do. So sánh thái độ của các quan cai trị thực dân đối với người dân thuộc địa ở 2 thời điểm trước chiến tranh và khi cuộc chiến tranh đã xảy ra? -Trước chiến tranh: Bị xem là giống người hạ đẳng, bị đánh đập đối xử như súc vật. -Chiến tranh bùng nổ: Lập tức được tâng bốc, vỗ về được phong cho nhiều danh dự cao quí. Qua các chi tiết trên, tác giả đã dùng nghệ thuật gì? -Nghệ thuật đối lập tương phản, từ ngữ mỉa mai chiến tranh vui tươi, bạn hiền, con yêu, chiến sĩ bảo vệ tự do. Các cụm từ đặt trong dấu ngoặc kép được dùng với dụng ý gì? -Mỉa mai, châm biếm sự giả dối của chế độ thực dân. Tại sao người bản xứ từ địa vị hèn hạ bỗng trở thành những đứa con yêu, những người bạn hiền thậm chí được phong cho danh hiệu tối cao là Chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do? -Thực dân Pháp muốn che dấu dã tâm lợi dụng xương máu của họ trong cuộc chiến tranh cho quyền lợi của Pháp. Bằng nghệ thuật đối lập, tương phản mỉa mai châm biếm tác giả đã vạch trần thủ đoạn gì của chủ nghĩa thực dân? -Tác giả đã nói lên thủ đoạn lừa bịp của chính quyền thực dân để bắt đầu biến người dân các nước thuộc địa thành vật hi sinh cho lợi ích, danh dự của kẻ cầm quyền. Người dân thuộc địa đã phải trả giá cho cái vinh sự đột ngột ấy như thế nào? -Người bản xứ phải: +Phải đột ngột xa lìa vợ con, rời bỏ mảnh ruộng hoặc đàn cừu, đi phơi thây trên các bãi chiến trường châu Âu +Xuống tận đáy biển để bảo vệ tổ quốc của các loài thuỷ quái. +Bỏ xác tại những miền hoang vu thơ mộng. +Đưa thân cho người ta tàn sát trên bờ sông Mác-nhơ hoặc trên bãi lầy miền Săm-pa-nhơ. +Lấy máu mình tưới những vòng nguyệt quế của các cấp chỉ huy. +Lấy xương mình chạm lên những chiếc gậy của ngài thống chế. Em có nhận xét gì về cách đưa dẫn chứng và lời bình luận của tác giả ở đoạn văn này? -Sử dụng yếu tố tự sự dưới hình thức liệt kê liên tục các tư liệu hiện thực có thật. Tác dụng của việc nêu dẫn chứng và lời bình luận đó? -Tăng thêm tính xác thực và gợi cảm của luận cứ, dễ thuyết phục người đọc, có sức tố cáo mạnh mẽ. -->Tác giả kể ra bao cái chết thảm thương của chính người thuộc địa trên các bãi chiến trường ác liệt xa xôi. *Chú ý vào luận cứ 2 và cho biết: Số phận của người bản xứ ở địa phương được khái quát bằng những sự việc nào? -Ở hậu phương: +Những người làm kiệt sức trong các xưởng thuốc súng ghê tởm... nhiễm phải những luồng khí độc đỏ ối của người Pháp... khạc ra từng miếng phổi chẳng khác gì hít phải hơi ngạt. Bằng những chi tiết trên ta thấy được tuy không trực tiếp ra mặt trận nhưng rất nhiều người dân thuộc địa làm công việc chế tạo vũ khí, phục vụ chiến tranh ở địa phương cũng phải chịu những bệnh tật và những cái chết hết sức đớn đau. Cách cấu tạo lời văn trong đoạn này có gì đặc biệt? -Cả đoạn văn chỉ có 1 câu với những dấu ngắt ý (, ;) hình ảnh biểu tượng; đưa ra dẫn chứng bày tỏ thái độ tố cáo lượng thông tin cao nhanh truyền cảm. *Theo dõi luận cứ 3. Luận cứ 3 được cấu tạo ntn? -Cả đoạn là 1 câu. Chứng cớ là những con số thống kê. +Tổng cộng có 70 vạn người bản xứ đã đặt chân đất Pháp trong số ấy 8 vạn người không bao giờ còn trông thấy mặt trời trên quê hương đất nước mình nữa. Lời văn ấy mang lại hiệu quả gì cho đoạn văn này? -Thông tin chính xác, nhanh về số phận những người bản xứ đã bỏ mình trên đất nước Pháp trong mấy năm chiến tranh thế giới thứ nhất. Đây là 1 sự thực trong chiến tranh. Chúng ta vừa tìm hiểu đoạn văn thứ nhất Chiến tranh và người bản xứ, chúng ta thực sự xúc động trước số phận đau thương của những người bản xứ, những nô lệ da đen da vàng đã phải nộp thuế máu cho bọn TDP trong đại chiến thế giới lần thứ nhất. Vậy chế độ lính tình nguyện và kết quả của sự hi sinh ra sao tiết học sau chúng ta sẽ tìm hiểu. HẾT TIẾT 1 Tác giả đã chỉ ra các thủ đoạn, mánh khoé bắt lính của bọn thực dân như thế nào? -Thoạt tiên tóm người nghèo, khoẻ. -Sau đó đến con nhà giàu, nếu không muốn đi lính phải xì tiền ra. -Sẵn sàng trói, xích nhốt người ta như xúc vật, sẵn sàng đàn áp dã man nếu như có người chống đối. Tại sao tác giả gọi đó là Những vụ nhũng lạm hết sức trắng trợn? -Ăn tiền công khai từ việc tuyển quân. -Tự do làm tiền... Từ đó thấy thực trạng bắt lính tình nguyện như thế nào? Phản ứng của người bắt lính tình nguyện có gì khác thường? -Tìm mọi cơ hội trốn thoát. -Tự làm cho mình mắc bệnh nặng. Phủ toàn quyền Đông Dương đã tuyên bố điều gì? -Các bạn đã tấp nập đầu quân ..., kẻ thì hiến dâng cánh tay của mình. Trong thực tế thì sự thật nào đã được phơi bày? -Tốp thì bị xích tay ... những vụ bạo động ở Sài Gòn ở Biên Hoà. Qua các chi tiết trên tác giả đã dùng nghệ thuật gì? (đối lập, tương phản) Ở đây diễn ra sự đối lập giữa sự thật và lời nói, sự đối lập này có ý nghĩa gì? -Vạch trần thủ đoạn lừa gạt tàn nhẫn của chính quyền thực dân đối với người dân bản xứ. Khi chiến tranh chấm dứt số phận của người dân bản xứ ra sao? -Trở lại giống người bẩn thỉu. -Khi chiến tranh chấm dứt thì các lời tuyên bố tình tứ của các ngài cầm quyền cũng tự dưng dưng im bặt. Những người từng hi sinh bao xương máu, từng được tâng bốc trước đây mặc nhiên trở lại giống người hèn hạ. Tội ác của bọn thực dân được tác giả miêu tả qua các chi tiết nào? -Lột hết của cải, đưa xuống tàu về nước. -Đánh đập. -Cho ăn như cho lợn ăn, xếp họ như xếp lợn dưới hầm tàu. -Tuyên bố Chúng tôi không cần đến các anh nữa, cút đi. Sau khi bị bóc lột trắng trợn, đối xử như súc vật người dân thuộc địa lại trở về vị trí hèn hạ như ban đầu sau khi bị bóc lột trắng trợn hết thuế máu. Bỉ ổi hơn nữa chính quyền thực dân không ngần ngại đầu độc cả một dân tộc để vơ vét cho đầy túi khi cấp môn bài bán lẻ thuốc phiện cho thương binh Pháp và vợ con của tử sỉ người Pháp. Việc lặp lại kiểu câu nghi vấn Chẳng phải ... đó sao? có ý nghĩa như thế nào? -Khẳng định sự thật, đồng thời bộc lộ tình cảm cảm xúc của người viết. Cấu trúc câu văn mở đầu với Chẳng phải kết thúc với đó sao được lặp lại có tác dụng gì? -Tạo sự nhịp nhàng cho lời văn. -Tăng thêm sức thuyết phục của lí lẽ và chứng cớ. Từ đó sự thật nào được phơi bày? -Sự bỉ ổi vô nhân đạo của thực dân Pháp. -Cái giá của Thuế máu mà người lính Việt Nam được trả. Tác giả kết thúc đoạn văn bằng niềm tin như thế nào? -Thế giới văn minh và người Pháp sẽ đứng về phía chúng tôi để lên án bọn cá mập thực dân ... Cách kết thúc ấy có tác dụng như thế nào? -Chỉ ra con đường đấu tranh cách mạng cho các dân tộc thuộc địa. Nét đặc sắc về nội dung của văn bản? -Ba phần của chương được sắp xếp theo trình tự trước, trong và sau khi xảy ra cuộc chiến tranh thứ nhất. +Nghệ thuật châm biếm đả kích sắc sảo đối lập. +Giọng điệu vừa đanh thép vừa mỉa mai. +Dùng từ ngữ sáng tạo. -Mang nhiều yếu tố biểu cảm. Giá trị tố cáo của văn bản? Tố cáo tội ác của TDP (đã biến người dân nghèo khổ ở các xứ thuộc địa để phục vụ cho lợi ích của mình cho các cuộc chiến tranh tàn khốc). Vạch ra đường lối đấu tranh đúng đắn cho các dân tộc bị áp bức. I.Tìm hiểu chung và đọc 1.Tác giả -tác phẩm (5') -Nguyễn Ái Quốc là một trong những tên gọi của chủ tịch Hồ Chí Minh trong thời kì hoạt động cách mạng trước 1945. -Bản án chế độ thự