Giáo án Ngữ văn 9 cả năm - Trường THCS Trung Châu

minh hoạ: Thanh Hải là một nhà thơ cách mạng, tham gia hai cuộc kháng chiến, bám trụ ở quê hƣơng Thừa – Thiên - Huế(1). Òng cñ cóng trong việc xây dựng nền văn học cách mạng miền Nam từ những ngày đầu kháng chiến (2). Bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ” đƣợc sáng tác tháng 11 năm 1980, chỉ ìt lâu sau thí nhà thơ qua đời(3). Mặc d÷ bị bệnh trọng, đang nằm trên giường bệnh nhưng với tình yêu đời, yêu cuộc sống, Thanh Hải mở rộng hồn mình để cảm nhận m÷a xuân thiên nhiên của đất nước, m÷a xuân của Cách mạng(4). Bài thơ nhƣ một lời Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 188 tâm niệm chân thành, gửi gắm thiết tha của nhà thơ để lại cho đời trƣớc löc óng đi xa (5). ( Câu 4 là câu mở rộng thành phần) 2. Đoạn văn tóm tắt tác phẩm. Yêu cầu về nội dung: - Nêu đƣợc những sự việc chình theo trính tự của cốt truyện, sự việc mở đầu, các sự việc phát triển trong đñ cñ sự việc đỉnh điểm của cốt truyện, sự việc kết thöc. - Đoạn văn tñm tắt tác phẩm phải đảm bảo giữ đöng cốt truyện, các nhân vật chình và ý nghĩa xã hội của truyện (đảm bảo đöng chủ đề của truyện). Yêu cầu về hình thức: - Nối kết các sự việc chình của truyện thành đoạn văn hoàn chỉnh, ngắn gọn bằng lời của ngƣời viết. - Đoạn văn cñ kết cấu nhất định, giữa các câu cñ sử dụng các phép liên kết về nội dung và hính thức. 3. Đoạn văn giải thích về ý nghĩa nhan đề tác phẩm. Hướng dẫn viết đoạn. *- Yêu cầu về nội dung: - Nêu đƣợc chình xác tên tác phẩm, tên tác giả. - Xác định ý nghĩa nhan đề tác phẩm thể hiện về phƣơng diện gí: đề tài, nội dung, tên nhân vật chình, chủ đề, mối quan hệ giữa tên tác phẩm và chủ đề tác phẩm. - Khẳng định giá trị của nhan đề tác phẩm. Cũng cñ thể kết hợp đánh giá về tác giả, tác phẩm. *Yêu cầu về hình thức: - Viết đoạn văn ngắn từ 5 – 7 câu, các câu văn đƣợc liên kết với nhau theo mó hính kết cấu nhất định, sử dụng các phép liên kết nội dung và hính thức. - Sử dụng linh hoạt các kiểu câu để viết đoạn văn. 4. Đoạn văn phân tích một chi tiết quan trọng hoặc một từ ngữ, hình ảnh đặc sắc trong tác phẩm. Hướng dẫn viết đoạn: Yêu cầu về nội dung: - Giới thiệu chi tiết quan trọng hoặc từ ngữ, hính ảnh đặc sắc trong tác phẩm cần phân tìch. - Phân tìch chi tiết (từ ngữ, hính ảnh) đñ hay, đặc sắc nhƣ thế nào về nội dung, hính thức. - Nñ cñ ý nghĩa gí trong việc thể hiện nội dung chủ đề của tác phẩm. Yêu cầu về hình thức: nhƣ yêu cầu chung về hính thức của đoạn văn. 5. Đoạn văn phân tích đặc điểm nhân vật Hướng dẫn viết đoạn văn: Đoạn văn phân tìch đặc điểm nhân vật là đoạn văn độc lập. Ở đñ cñ thể phân tìch một đặc điểm nào đñ của nhân vật hoặc cũng cñ thể phân tìch đặc điểm chung nhất của nhân vật. Muốn phân tìch đƣợc tốt đặc điểm của nhân vật, ngƣời viết cần nắm chắc chủ đề của tác phẩm, cốt truyện và hệ thống nhân vật, đặc biệt là các đặc điểm của nhân vật chình. Các đặc điểm đñ cñ thể chia theo từng giai đoạn cuộc đời nhân vật: Yêu cầu về nội dung: - Giới thiệu nhân vật cần phân tìch với một vài nét chình nhƣ Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 189 tên nhân vật, nhân vật của tác phẩm, tác giả nào, đặc điểm cần phân tích. - D÷ng lì lẽ, dẫn chứng phân tìch làm rõ đặc điểm đñ. - Đánh giá nhân vật. Yêu cầu về hình thức: nhƣ yêu cầu về hính thức chung của đoạn văn. 6. Đoạn văn phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ. Hướng dẫn viết đoạn: Yêu cầu về nội dung: - Xác định chình xác câu thơ, câu văn trìch trong tác phẩm nào, của tác giả nào, nội dung phản ánh là gí; biện pháp tu từ đƣợc sử dụng trong câu đñ là biện pháp gí. - Phân tìch hiệu quả tu từ của biện pháp tu từ trong việc thể hiện nội dung. - Đánh giá câu thơ, câu văn đñ. Yêu cầu về hình thức: nhƣ yêu cầu về hính thức chung của đoạn văn. Ví dụ 1: - Bài tập: Viết một đoạn văn phân tìch giá trị gợi hính và biểu cảm của các từ láy trong hai câu thơ sau: “ Một bếp lửa chờn vờn trong sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm”. ( “ Bếp lửa” - Bằng Việt) - Đoạn văn minh hoạ: Đây là hai câu thơ mở đầu bài thơ “ Bếp lửa”, khơi nguồn cho kì ức Bằng Việt từ nơi xa nhớ về quê hƣơng, nhớ về ngƣời bà kình yêu của mính: “ Một bếp lửa chờn vờn trong sương sớm Một bếp lửa ấp iu nồng đượm”. Nhà thơ nhớ về những kỉ niệm gắn với hính ảnh “ bếp lửa”: “ Một bếp lửa chờn vờn trong sương sớm”. Từ láy tƣợng hính “ chờn vờn” gợi ánh lửa cháy bập b÷ng đƣợc nhín qua làn sƣơng mỏng giăng giăng buổi sớm. Đñ là một hính ảnh thực in dấu trong tâm khảm, đƣợc nhà thơ nhớ lại nñ thành một hính ảnh huyền ảo trong ánh hồi quang, mang đầy kỉ niệm đẹp về bếp lửa quê hƣơng. Từ hính ảnh ấy nhà thơ cảm nhận đƣợc một sức ấm nñng toả ra khóng chỉ từ bếp lửa hồng sớm mai: “ Một bếp lử ấp iu nồng đượm”. Từ láy tƣợng hính “ ấp iu” trong câu thơ cñ giá trị biểu cảm cao, gợi đói bàn tay nhñm lửa khéo léo, tần tảo, chịu thƣơng, chịu khñ của bà “ mỗi sớm, mỗi chiều lại bếp lửa bà nhen”. Đồng thời từ “ấp iu” còn gợi tấm lòng chăm chöt yêu thƣơng của tính bà dành cho cháu trong suốt những năm tháng tuổi thơ sống bên bà. Tính cảm bà cháu lớn lên c÷ng hính ảnh bếp lửa ngày càng “nồng đượm”. Với sự gñp mặt của hai từ láy “ chờn vờn”, “ấp iu” khiến cho câu thơ mang nặng kỉ niệm về kì ức ân tính, về bếp lửa, về tấm lòng bà, về tính bà cháu thiêng liêng. 4. Củng cố : Nhắc lại các cách trình bày đoạn văn đã học ? 5. Dặn dò : chuẩn bị thi sản phẩm các tác phẩm thơ 8 chữ tự làm. *********************** Ngày dạy : 23/12/2017 Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 190 Tiết 94 – 95 THI SẢN PHẨM CÁC TÁC PHẨM THƠ 8 CHỮ HỌC SINH TỰ LÀM I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT : Giúp HS : - Trính bày các sản phẩm thơ 8 chữ tự làm của bản thân để phát huy năng lực sáng tạo trong quá trính học tập. II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Hs nắm chắc đặc điểm thơ 8 chữ để sáng tác đöng luật và tạo ra đƣợc những tác phẩm cñ nội dung phong phú . 2. Kỹ năng: - Sáng tác thơ 8 chữ theo chủ đề tự chọn. - Trính bày tự tin, lƣu loát, cñ cảm xöc các tác phẩm tự làm của bản thân 3. Thái độ : GD HS tinh thần học tập chủ động, tìch cực, sáng tạo III.CHUẨN BỊ: 1. GV :- Phƣơng tiện :giáo án, thơ mẫu 8 chữ - Phƣơng pháp : nêu vấn đề, phân tìch, gợi mở .. 2.HS : chuẩn bị sẵn các bài thơ 8 chữ tự làm IV.TIẾN TRÐNH BÀI DẠY: 1.ổn định tổ chức: 2. KT sự chuẩn bị của HS 3. Bài mới : HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG CẦN ĐẠT - Gv nêu yêu cầu thi làm thơ 8 chữ : + Chủ đề : gia đính, nhà trƣờng, thầy có, bạn bè, quê hƣơng, đất nƣớc + Thời gian : làm bài trong thời gian 45 phöt. + Hính thức thi : thi theo nhñm . Mỗi nhñm tƣơng ứng với 1 tổ . Nhóm nào làm xong trƣớc, đƣợc nhiều bài hơn, đöng luật và hay hơn thí nhñm đñ thắng cuộc . - HS làm bài theo nhóm. - Gv quan sát và cñ thể gợi ý cho Hs những ý thơ hay, những câu từ sao cho đöng luật. - Gv yêu cầu nhñm trƣởng tập hợp tất cả các bài thơ đã làm đƣợc của nhñm mính lên bàn . - Lần lƣợt nhñm trƣởng các nhñm lên đọc phần sản phẩm dự thi của nhñm mính cho có giáo và các bạn lắng nghe và thẩm định. - sau khi 1 nhñm trính bày xong, Gv mời các nhñm nhận xét về phần nội dung chủ đề và nghệ thậu của bài thơ vừa đọc , chö ý xem đã đảm bảo tuân thủ đöng luật thơ 8 chữ chƣa . - Sau khi đánh giá hết cả 4 nhñm. Gv sẽ đƣa ra ý kiến nhận xét chung, nhận xét riêng về ƣu, khuyết điểm của mỗi nhñm và cuối c÷ng ra quyết định đánh giá thứ hạng các nhñm trên cơ sở các sản phẩm dự thi của các nhñm. I.Thi làm thơ 8 chữ - Chủ đề : gia đính, nhà trƣờng, thầy có, bạn bè, quê hƣơng, đất nƣớc II. Thi sản phẩm các bài thơ 8 chữ học sinh tự làm . - Một số bài thơ 8 chữ : Con vẫn còn bé Với bố mẹ con luón là đứa trẻ Vẫn thơ ngây, bé bỏng chẳng biết gí Vẫn cần bảo ban cần yêu thƣơng bảo bọc D÷ tuổi con chẳng bé bỏng nữa rồi Và khi con nghĩ rằng con khón lớn Con ƣơng ƣơng mính đöng chẳng nghe lời Làm bố mẹ buồn con nào đâu hay biết Chỉ mính con - con vui sƣớng riêng con Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 191 Rồi con lớn thêm con biết nhiều hơn trƣớc Con nghĩ nhiều hiểu suy nghĩ mẹ cha: Tất cả ví con, cho con, con tất cả Hạnh phöc cuộc đời là hạnh phöc con yêu Và thời gian cứ chầm chậm bƣớc đi Cha mẹ già hơn để cho con chững chạc Nhƣng khi khñ khăn con trở về bên cha mẹ Ƣớc một điều: Con vẫn mãi bé con Vòng tay mùa đông Khi giá rét mƣa ph÷n c÷ng tràn xuống Bàn tay ai tê cñng nƣớc chạm vào Nhớ thân gầy cha quê nhà chẳng khỏe Giữa giñ m÷a giữa cái lạnh buốt xƣơng... Ngói nhà nhỏ nöp dƣới bñng quê hƣơng Cñ bụi chuối giñ đƣa thêm xào xạc Cñ cánh cửa khép hờ c÷ng giñ bão Đựng niềm vui, tiếng cƣời nñi rộn vang... Khi xa nhà, khi đóng lạnh đã sang Con nhớ nhà nhớ ổ rơm ngày ấy Nhớ vòng tay.. mẹ ơi... sao quen thuộc... Giữa m÷a đóng bỗng thấy ấm lạ l÷ng... 4. Củng cố - Dặn dò : Soạn bài “ Bàn về đọc sách” ************************** HỌC KÌ II Ngày dạy : 25/12/2017 TiÕt 96- 97 : V¨n B¶n Bµn vÒ ®äc s¸ch (Chu Quang TiÒm) A.Møc ®é cÇn ®¹t: HiÓu, c¶m nhËn ®-îc nghÖ thuËt lËp luËn, gi¸ trÞ néi dung vµ ý nghÜa thùc tiÔn cña v¨n b¶n B.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1. KiÕn thøc - ý nghÜa, tÇm quan träng cña viÖc ®äc s¸ch vµ ph-¬ng ph¸p ®äc s¸ch. - Ph-¬ng ph¸p ®äc s¸ch cho cã hiÖu qu¶ 2. KÜ n¨ng - BiÕt c¸ch ®äc – hiÓu mét v¨n b¶n dÞch - NhËn ra bè côc chÆt chÏ, hÖ thèng luËn ®iÓm râ rµng trong mét v¨n b¶n nghÞ luËn - RÌn luyÖn thªm c¸ch viÕt mét bµi v¨n nghÞ luËn C.TiÕn tr×nh lªn líp * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng ( 5 Phút ) 1. Ổn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña hs vµ giíi thiÖu ch-¬ng tr×nh häc k× II. Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 192 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung kiÕn thøc * Ho¹t ®éng 2 : §äc - hiÓu v¨n b¶n GV yªu cÇu HS nªu kh¸i qu¸t vÒ tác gi¶,t¸c phÈm. GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt Gi¸o viªn nªu yªu cÇu ®äc,h-íng dÉn häc sinh ®äc vµ đọc mẫu một đoạn rồi gäi một số häc sinh ®äc tiếp cho đến hết bµi. V¨n b¶n cã bè côc mÊy phÇn? Nªu ý mçi phÇn? GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt - PhÇn 1: ( Tõ ®Çu...ph¸t hiÖn thÕ giíi míi): T¸c gi¶ kh¼ng ®Þnh tÇm quan träng, ý nghÜa cÇn thiÕt cña viÖc ®äc s¸ch - PhÇn 2 : ( TiÕp... tù tiªu hao n¨ng lùc ): Nªu c¸c khã kh¨n, c¸c thiªn h-íng sai l¹c dÔ m¾c ph¶i cña viÖc ®äc s¸ch trong t×nh tr¹ng hiÖn nay. - PhÇn 3: ( PhÇn cßn l¹i): Bµn vÒ ph-¬ng ph¸p ®äc s¸ch ( C¸ch lùa chän s¸ch cÇn ®äc vµ c¸ch ®äc thÕ nµo cho cã hiÖu qu¶ ) V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i g×? Ph-¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh cña văn bản lµ g×? ? Hãy trình bày tóm tắt ý kiến của tác giả về tầm quan trọng và ý nghĩa của sách? (Gợi ý : Tác giả đã đƣa ra những luận điểm, luận cứ nào để chứng minh tầm quan trọng của sách và ý nghĩa của việc đọc sách). HS thảo luân, trả lời. (+ Sách ghi chép, có đöc và lƣu truyền mọi tri thức, mọi thành tựu mà loài ngƣời tím tòi, tìch lũy đƣợc qua từng thời đại. + Những cuốn sách cñ giá trị cñ thể xem là những cột mốc trên con đƣờng phát triển học thuật của nhân loại. + Sách trở thành kho tàng quý báu của di sản tinh thần mà lào ngƣời thu lƣợm đƣợc, nung nấu suốt trên con đƣờng phát triển mấy nghín năm của mính.) GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt ?Nh÷ng cuèn s¸ch gi¸o khoa em ®ang häc cã ph¶i lµ di s¶n tinh thÇn kh«ng? ? Tác giả đã trình bày ý nghĩa của việc đọc sách như thế nào? (Gợi ý : + Đọc sách là con đƣờng tìch lũy, nâng cao vốn tri thức. + Đối với mỗi con ngƣời đọc sách chình là sự chuẩn bị để “ làm một cuộc trƣờng chinh vạn dặm trên con đƣờng học I. §äc - T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶ :Chu Quang Tiềm (1897-1986) là nhà mĩ học, lì luận học nổi tiếng của Trung Quốc. 2.T¸c phÈm: Bàn về đọc sách trìch trong Danh nhân Trung Quốc bàn về niềm vui nỗi buồn của việc đọc sách. 3. §äc 4. Bè côc: 3 phÇn 5.ThÓ lo¹i: V¨n b¶n nghÞ luËn (lËp luËn gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò x· éi) III. §äc - Ph©n tÝch v¨n b¶n 1. Tầm quan trọng, ý nghĩa cần thiết của việc đọc sách. - Sách cñ ý nghĩa quan trọng trên con đƣờng phát triển của nhân loại bởi nó chình là kho tàng kiến thức quý báu, là di sản tinh thần loài ngƣòi đöc kết đƣợc trong hàng nghín năm. Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 193 vấn, nhằm phát hiện thế giới mới”, +Là kế thừa thành tựu của những thế hệ trƣớc để thu đƣợc những thành tựu mới.) GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt Tiết 2 : ?Các khó khăn, các nguy hại dễ gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay? GV: Tác giả đã lập luận vấn đề này một cách chặt chẽ, em hãy tìm chi tiết chứng minh. HS thảo luận, trính bày ( Gợi ý : - “Sách nhiều khiến ngƣời ta khóng chuyên sâu”. Sách dễ kiếm, cho nên một ngƣời cñ thể từng đọc hàng vạn cuốn sách, thực ra “Liếc qua tuy rất nhiều nhƣng lƣu tâm thí rất ìt”. - “Sách nhiều dễ khiến ngƣời đọc lạc hƣớng”, khiến “ nhiều ngƣời mới học tham nhiều mà khóng vụ thực chất, đã lãng phì thời gian và sức lực trên những cuốn sách vó thƣởng vó phạt, nên khóng tránh khỏi bỏ qua mất thời gian để đọc những cuốn sách quan trọng, cơ bản”.) GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt GV hƣớng dẫn HS phân tìch lời bàn của tác giả về cách lựa chọn sách đọc, phƣơng pháp đọc qua các câu hỏi gợi ý: - Theo em đọc sách có dễ không? - Cần lựa chọn sách khi đọc như thế nào? HS thảo luận, trính bày trên cơ sở tím hiểu văn bản. GV hƣớng dẫn HS phân tìch lời bàn của tác giả về phƣơng pháp đọc sách qua một hệ thống câu hỏi gợi ý. - Khi đọc sách, cần chú ý những điểm gì? - Việc đọc sách còn có ý nghĩa gì đối với việc rèn luyện tính cách, nhân cách con người? HS phân tìch văn bản và trả lời. Các HS khác nhận xét, bổ sung. ( Gợi ý :- Khóng nên đọc lƣớt qua cốt đọc nhiều mà “coi là vinh dự” đọc “chỉ để trang trì bộ mặt”. Chẳng thà “đọc ìt mà đọc kĩ”, đọc những sách “thật sự cñ giá trị”, vừa đọc vừa “suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tìch lũy, tƣởng tƣợng”. - Khóng nên đọc kĩ một cách tràn lan, theo kiểu hứng thö cá nhân mà cần đọc một cách cñ kế hoạch và cñ hệ thống. Đọc sách phải theo phƣơng châm “trƣớc hãy biết rộng rồi sau mới nắm chắc”, mới chuyên sâu. GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt - Ý nghĩa: Đọc sách là con đƣờng quan trọng đẻ tìch lũy, nâng cao vốn tri thức. 2. Các khó khăn, các nguy hại dễ gặp của việc đọc sách trong tình hình hiện nay. - “Sách nhiều khiến ngƣời ta khóng chuyên sâu”. - “Sách nhiều dễ khiến ngƣời đọc lạc hƣớng”, -> Đọc sách khóng đöng phƣơng pháp 3. Phương pháp đọc sách: “Đọc sách khóng cốt lấy nhiều, quan trọng nhất là phải chọn cho tinh, đọc cho kĩ.” a. Cách chọn sách: Cần phải biết phân loại sách để chọn đọc: sách thƣờng thức và sách chuyên món. b. Cách đọc sách: - Khóng nên đọc lƣớt qua mà đọc ìt nhƣng đọc kĩ, đọc những sách “thật sự cñ giá trị”, vừa đọc vừa “suy nghĩ sâu xa, trầm ngâm tìch lũy, tƣởng tƣợng”. - Khóng nên đọc một cách tràn lan, theo kiểu hứng thö cá nhân mà cần đọc một cách cñ kế hoạch và cñ hệ thống. Đọc Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 194 GV: Sự hấp dẫn của văn bản đối với bạn đọc được thể hiện ở những phương diện nào? HS trả lời, nhận xét, bổ sung ( Gợi ý: - Nội dung các lời bàn thật xác đáng, sâu sắc. - Cách trính bày phong phö: bằng cách phân tìch cụ thể, bằng giọng chuyện trò, tâm tính thân mật. - Bố cục chặt chẽ, hợp lì, các ý kiến dẫn dắt rất tự nhiên. - Cách viết giàu hính ảnh. Nhiều chỗ tác giả d÷ng lối mñi vì von thật cụ thể và giàu tình biểu cảm. Chảng hạn nhƣ: ““Liếc qua” tuy rất nhiều, nhƣng “lƣu tâm” thí rất ìt, giống nhƣ ăn uống, các thứ khóng tiêu hña đƣợc tìch càng nhiều, thí càng dễ sinh ra bệnh đau dạ dày, nhiều thñi xấu hƣ danh nóng cạn đều do lối ăn tƣơi nuốt sống đñ mà sinh ra cả”.) GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt Em hãy nêu ý nghĩa của văn bản này? GV nhận xét, đánh giá, bổ sung và chốt HS đäc Ghi nhí sgk * Hoạt động 3: Luyện tập ( 10 Phút ) -HÖ thèng toµn bµi. -Häc sinh nh¾c l¹i néi dung c¬ b¶n võa häc. - Phát biểu điều mà em thấm thìa nhất khi học văn bản “Bàn về đọc sách” sách phải theo phƣơng châm “trƣớc hãy biết rộng rồi sau mới nắm chắc”, mới chuyên sâu. III. Tổng kết : 1. Nghệ thuật : - Nội dung các lời bàn thật xác đáng, sâu sắc. - Cách trính bày phong phö: bằng cách phân tìch cụ thể, bằng giọng chuyện trò, tâm tính thân mật. - Bố cục chặt chẽ, hợp lì, các ý kiến dẫn dắt rất tự nhiên. - Cách viết giàu hính ảnh. Nhiều chỗ tác giả d÷ng lối mñi vì von thật cụ thể và giàu tình biểu cảm. 2. ý nghĩa của văn bản: Ghi nhớ s gk IV. Luyện tập * Hoạt động 4: Củng cố - Dặn dò ( 3 Phút ) - Lập lại hệ thống luận điểm trong toàn bài - Òn lại những phƣơng pháp nghị luận đã học - Häc bµi vµ tr¶ lêi c¸c c©u hái cßn l¹i trong bµi, - Chuẩn bị tiết : Khëi ng÷ ******************************* Ngày dạy : 29/12/2017 TiÕt 98 Khëi ng÷ A.Møc ®é cÇn ®¹t: Häc sinh n¾m ®-îc kh¸i niÖm Khëi ng÷,®Æc ®iÓm,c«ng dông cña khëi ng÷ trong c©u. B.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1. KiÕn thøc - Đặc diểm của khởi ngữ - Cóng dụng của khởi ngữ Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 195 2. KÜ n¨ng - Nhận diện đƣợc khởi ngữ trong câu - Đặt câu cñ khởi ngữ C.TiÕn tr×nh lªn líp * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng( 5 Phút ) 1. Ổn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña hs vµ giíi thiÖu ch-¬ng tr×nh häc k× II. ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................. 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung kiÕn thøc * Ho¹t ®éng 2 : Tìm hiểu chung ( 25 Phút ) - GV yêu cầu HS tím hiểu kĩ các ngữ liệu trong Sgk. - HS đọc 3 ngữ liệu trong SGK - HS X¸c ®Þnh CN trong từng c©u? - HS nhận xét, bổ sung - GV nhận xét, bổ sung và kết luận - Vậy các từ in đậm đứng ở vị trí nào trong câu ? Quan hệ với VN ntn? Nó có tác dụng gì trong câu? ( đứng trƣớc CN, Khóng cñ quan hệ trực tiếp với vị ngữ theo quan hệ CN-VN, Th«ng b¸o vÒ ®Ò tµi ®-îc nãi ®Õn trong c©u ) - GV các từ in đậm: Anh1( 1a ), giàu ( 1 ) và cụm từ “ Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ ”( 1c ) là khởi ngữ. - Vậy khởi ngữ là gì? Khởi ngữ có công dụng gì? -HS §äc Ghi nhí SGK * Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp ( 12 Phút ) - GVHDHS luyện tập các bài tập trong sgk - HS §äc bµi tËp 1 và nêu yêu cầu của bài tập - GV gọi HS lên bảng lµm bµi sau ®ã gäi các hs khác nhận xét, bổ sung. - GV nhận xét, bổ sung và kết luận - HS §äc vµ 2 hs lªn b¶ng lµm bµi sau ®ã gäi các hs khác nhận xét, bổ sung. - GV nhận xét, bổ sung và kết luận - Bµi tËp 3 lµm theo nhãm sau ®ã tr×nh bµy I. ThÕ nào lµ khëi ng÷ ? 1. Các ngữ liệu : Tr7-SGK 2. NhËn xÐt. 1a. Anh2 ( CN ) 1b. T«i ( CN ) 1c. Chóng ta ( CN )  Anh1( 1a ), giàu ( 1b ) và cụm từ “ Về các thể văn trong lĩnh vực văn nghệ ”( 1c ) là khởi ngữ. 3. Kết luận - Đặc điểm của khởi ngữ + Là thành phần câu đöng trƣớc chủ ngữ để nêu lên đề tài đƣợc nñi đến trong câu + Tr-íc khëi ng÷ thƣờng cã thể thªm c¸c quan hÖ tõ: cßn,®èi víi, vÒ... - Cóng dụng của khởi ngữ : nêu lên đề tài đƣợc nñi đến trong câu * Ghi nhớ : SGK II.LuyÖn tËp 1. Bµi tËp 1: Nhận diện khởi ngữ a/ ĐiÒu nµy b/ Đèi víi chóng m×nh c/ Mét m×nh d/ Làm khí tƣợng e/ Đối với cháu 2. Chuyển câu không có khởi ngữ thành câu có khởi ngữ a->VÒ lµm bµi,anh Êy cÈn thËn l¾m. b->HiÓu th× t«i hiÓu råi, nh-ng giải thì t«i ch-a gi¶i ®-îc. 3. Bµi tËp bæ trî a, Mµ y, y kh«ng muèn chÞu cña Oanh mét tÝ g× gäi lµ tö tÕ. Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 196 b,C¸i kh¨n vu«ng th× ch¾c ®· ph¶i soi g-¬ng mµ söa ®i söa l¹i. c.Nhµ, bµ Êy cã hµng d·y nhµ ë c¸c phè.Ruéng, bµ Êy cã hµng tr¨m mÉu ë nhµ quª. *Tr¶ lêi: a,Mµ y b,C¸i kh¨n vu«ng c,Nhµ,ruéng * Hoạt động 4: Củng cố - Dặn dò ( 3 Phút ) - GV HÖ thèng toµn bµi,HS nh¾c l¹i Ghi nhí. -VÒ nhµ: häc thuộc ghi nhớ và tím hai câu văn cñ thành phần khởi ngữ trong một văn bản đã đƣợc học. - ChuÈn bÞ bµi: PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp. ************************ Ngày dạy : 05/01/2018 TiÕt 99 PhÐp ph©n tÝch vµ tæng hîp A.Møc ®é cÇn ®¹t: Hiểu và biết vận dụng các phép lập luận phân tìch, tổng hợp khi làm văn nghị luận. B.Träng t©m kiÕn thøc, kÜ n¨ng 1. KiÕn thøc - Đặc diểm của phép lập luận phân tìch và tổng hợp. - Sự khác nhau giữa hai phép lập luận phân tìch và tổng hợp. - Tác dụng của hai phép lập luận phân tìch và tổng hợp trong các văn bản nghị luận. 2. KÜ n¨ng - Nhận diện đƣợc phép lập luận phân tìch và tổng hợp. - Vận dụng hai phép lập luận này khi tạo lập và đọc – hiểu văn bản nghị luận. 3. Th¸i ®é : GD HS ý thøc tù gi¸c tÝch cùc, chñ ®éng hoc bµi vµ v©n dông cã hiÖu qu¶ vµo bµi viÕt cña m×nh. C. ChuÈn bÞ : 1. GV : - Ph-¬ng tiÖn : SGK, SGV, t- liÖu v¨n 9 - Ph-¬ng ph¸p : nªu vÊn ®Ò, ph©n tÝch, tæng hîp....... 2. HS : ChuÈn bÞ bµi tr-íc khi ®Õn líp. D.TiÕn tr×nh lªn líp * Ho¹t ®éng 1: Khëi ®éng ( 5 Phút ) 1. Ổn ®Þnh tæ chøc 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña hs vµ giíi thiÖu ch-¬ng tr×nh häc k× II. ......................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................... 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung kiÕn thøc * Ho¹t ®éng 2 : Tìm hiểu chung ( 25 Phút ) Häc sinh ®äc v¨n b¶n Trang phôc trong SGK. H ho¹t ®éng nhãm. Tr¶ lêi c©u hái. H tr×nh bµy kÕt qu¶. G. NhËn xÐt, chèt. -Th«ng qua mét lo¹t dÉn chøng ë ®o¹n më bµi,t¸c gi¶ ®· I. Tìm hiểu chung .T×m hiÓu phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp 1. V¨n b¶n: Trang phôc 2.NhËn xÐt: -T¸c gi¶ rót ra nhËn xÐtvÒ vÊn ®Ò ¨n mÆc chØnh tÒ,cô thÓ lµ sù ®ång bé,hµi Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích Huệ Trường THCS Trung Châu 197 rót ra nhËn xÐt vÒ vÊn ®Ò g×? -Hai luËn ®iÓm chÝnh trong v¨n b¶n lµ g×? - §Ó x¸c lËp 2 luËn ®iÓm trªn,t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn nµo?PhÐp lËp luËn nµy ®øng ë vÞ trÝ nµo trong v¨n b¶n? -§Ó chèt l¹i vÊn ®Ò t¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn nµo? PhÐp lËp luËn nµy ®øng ë vÞ trÝ nµo trong c©u? -Nªu vai trß cña phÐp lËp luËn ph©n tÝch tæng hîp? ?Theo em ®Ó lµm râ vÒ mét sù viÖc hiÖn t-îng nµo ®ã ng-êi ta lµm nh- thÕ nµo? *Ph©n tÝch lµ g×?tæng hîp lµ g×? Häc sinh ®äc Ghi nhí SGK * Ho¹t ®éng 3: LuyÖn tËp ( 12 Phút ) Theo em, t¸c gi¶ ®· ph©n tÝch luËn ®iÓm nh- thÕ nµo? - Ph©n tÝch luËn ®iÓm b»ng tÝnh chÊt b¾c cÇu mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸c yÕu tè: Häc vÊn - nh©n lo¹i - s¸ch. - Ph©n tÝch ®èi chiÕu: NÕu chóng ta kh«ng ®äc, xo ¸bá ... lµm kÎ l¹c hËu. Gi¸o viªn h-íng dÉn häc sinh t×m hiÓu kÜ n¨ng ph©n tÝch tõng luËn ®iÓm trong bµi v¨n. hßa. a,LuËn ®iÓm 1:¡n cho m×nh,mÆc cho ng-êi -C« g¸i mét m×nh trong hang s©u.... ch¾c kh«ng ®á chãt mãng ch©n,mãng tay. -Anh thanh niªn ®i t¸t n-íc...ch¾c kh«ng s¬ mi ph¼ng t¨p. -§i ®¸m c-íi.....ch©n lÊm tay bïn. -§i dù ®¸m tang kh«ng ®-îc ¨n mÆc quÇn ¸o lße loÑt,nãi c-êi oang oang. b,LuËn ®iÓm 2:Y phôc xøng k× ®øc -Dï mÆc ®Ñp ®Õn ®©u.lµm m×nh tù xÊu ®i mµ th«i. -X-a nay c¸i ®Ñp bao giê còng ®i víi c¸i gi¶n dÞ,nhÊt lµ phï hîp víi m«i tr-êng. =>C¸c ph©n tÝch trªn lµm râ nhËn ®Þnh cña t¸c gi¶ lµ:"¨n mÆc ra sao còng ph¶i phï hîp víi hoµn c¶nh chung n¬i c«ng céng hay toµn x· héi" *T¸c gi¶ dïng phÐp lËp luËn tæng hîp b»ng mét kÕt luËn ë cuèi v¨n b¶n: "ThÕ míi biÕt.....lµ trang phôc ®Ñp" =>Vai trß: +Gióp ta hiÓu s©u s¾c c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau cña trang phôc ®èi víi tõng ng-êi tõng hoµn c¶nh cô thÓ. +HiÓu ý nghÜa v¨n hãa vµ ®¹o ®øc cña c¸ch ¨n mÆc -Dïng phÐp lËp luËn ph©n tÝch vµ tæng hîp *.Ghi nhí:SGK/10 II.LuyÖn tËp: T×m hiÓu kÜ n¨ng ph©n tÝch trong v¨n b¶n Bµn vÒ ®äc s¸ch cña Chu Quang TiÒm 1- Ph©n tÝch luËn ®iÓm : §äc s¸ch lµ mét con ®-êng cña häc vÊn: - Thø nhÊt , häc vÊn lµ thµnh qu¶ tÝch lòy cña nh©n lo¹i ®-îc l-u gi÷, truyÒn l¹i cho ®êi sau . - Thø hai, bÊt k× ai muèn ph¸t triÓn häc thuËt còng ph¶I b¾t ®Çu tõ “ kho tµng quý b¸u ®-îc l-u gi÷ trong s¸ch nÕu kh«ng mäi sù b¾t ®Çu sÏ lµ con sè kh«ng, them chÝ lµ l¹c hËu giËt lïi” - Thø ba , ®äc s¸ch lµ h-ëng thô thµnh qu¶ vÒ tri thøc vµ kinh nghiÖm hµng ngh×n n¨m cña nh©n lo¹i , ®ã lµ tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn häc thuËt cña con ng-êi 2- Ph©n tÝch nh÷ng lý do ph¶i chän s¸ch ®Ó ®äc: - Thø nhÊt, bÊt k× lÜnh vùc häc vÊn nµo Giáo án Ngữ văn 9 GV : Lê Thị Bích