Giáo án Ngữ văn 9 - Chủ đề: Truyện Kiều

lªn ntn. - Thông hiểu diễn đạt lại kiến thức 6 ? Gi¸ trÞ cña tõ " §iÓm" trong c©u th¬. - Thông hiểu - Phân tích, tổng hợp. 7 - Em có NX gì về cách dùng từ ngữ và bút pháp NT của t/g khi gợi tả m.xuân? - Thông hiểu - Giải thích. - So sánh, phân tích, tổng hợp 8 - Điều đó gợi cho em liên tưởng gì về cảm xúc? - Để viết 1 câu thơ lục bát mà vẽ đc b/tranh phong cảnh m.xuân tháng 3,theo em t/g phải có năng lực nổi bật nào? - Vận dụng Giải thích 9  Tám c©u th¬ tiÕp t¶ c¶nh g×? -LÔ héi cã nh÷ng h.®éng nào? - Nhận biết tự tìm hiểu SGK 10 -Kg khÝ lÔ héi ®­îc kh¾c ho¹ qua nh÷ng từ ngữ,h×nh ¶nh nµo? - Các từ ngữ đó thuộc từ loại nào? - Nhận biết tự tìm hiểu SGK 11 ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷, biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong ®o¹n. - Thông hiểu - Đánh giá, trình bày quan điểm 12 Nh÷ng tõ ng÷ Êy gîi lªn kg khÝ vµ ho¹t ®éng cña lÔ héi ntn? - Nhận biết - Nhận xét, đánh giá sự kiện theo gợi ý sách giáo khoa. 13 C¶m nhËn cña em vÒ lÔ héi truyÒn thèng cña d©n téc. - Vận dụng - Kĩ năng phân tích, so sánh, nhận xét, tổng hợp. 14 Ngµy nay p. tôc nµy cßn tån t¹i kg? - nhận xét, tổng hợp. 15   Ngµy nay p. tôc nµy biểu hiện ntn - Vận dụng cao  - nhận xét, tổng hợp. Tiết 4: TT Câu hỏi - bài tập Mức độ Năng lực- phẩm chất 1  Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch?   Nhận biết - Đọc, tự tìm hiểu SGK 2 §¹i ý cña ®o¹n trÝch? Thông hiểu 3 Cã thÓ chia ®o¹n trÝch thµnh mÊy phÇn chÝnh, néi dung tõng phÇn? Nhận biết Nhận xét, đánh giá. 4   Phương thức biểu đạt chính là gì?   Nhận biết Biểu cảm,kết hợp m/tả,t/sự 5 Cã thÓ coi ®©y lµ ®o¹n th¬ t¶ c¶nh hay t¶ t×nh, v× sao? Cảnh tn trong 6 câu thơ đầu đc t/g miêu tả qua những h/ảnh nào? Gợi lên điều gì? Thông hiểu - Diễn đạt lại kiến thức theo cách hiểu của học sinh. 6 H/a ®ã gãp phÇn diÔn t¶ t.tr¹ng cña KiÒu ntn? - Thông hiểu - Diễn đạt lại kiến thức theo cách hiểu của học sinh 7 Em có NX gì vÒ bót ph¸p NT ®­îc s.dông? 6 c©u ®Çu diÔn t¶ h. c¶nh KiÒu ë lÇu ntn? - Thông hiểu phân tích, tổng hợp 8 - Em hiểu câu thơ: “Nửa tình nửa cảnh như chia tấm lòng” ntn? - Vận dụng Giải thích 9 Tám c©u thơ cuối diÔn t¶ ®iÒu g×. Nhí vÒ Kim Träng,Thuý KiÒu nhí nh÷ng g×? ? Nhí th­¬ng ng yªu trong c¶nh ngé b¶n th©n m×nh ®ang bÊt h¹nh, ®iÒu ®ã cho thÊy KiÒu lµ c« g¸i cã p/c nµo ®¸ng quý. ? Em hiÓu g× vÒ c¸c h×nh ¶nh "qu¹t nång, Êp l¹nh'',''s©n Lai, gèc tö''. (SGK) ? T/gi¶ sö dông NT g× khi diễn tả nỗi nhớ của Kiều? -8 c©u th¬ cuèi m.tả cảnh thực hay hư? Mçi c¶nh vËt ®Òu cã nÐt riªng nh­ng l¹i cã nÐt chung ®Ó diÔn t¶ t©m tr¹ng KiÒu. Em h·y ph©n tÝch vµ chøng minh ®iÒu ®ã? -Để diễn tả nỗi buồn của Kiều trước cảnh vật, t/g đã s.dụng biện pháp NT gì? - NX c¸ch dïng ®iÖp ng÷, tõ l¸y, C©u hái tu tõ trong ®o¹n cuèi? - C¸ch dïng NT ®ã cã t¸c dông nh­ thÕ nµo trong viÖc diÔn t¶ t©m tr¹ng nh©n vËt? - Nhận biết - Kĩ năng phân tích, so sánh, nhận xét, tổng hợp.  - Diễn đạt lại kiến thức theo cách hiểu của học sinh. - Kĩ năng phân tích, so sánh, nhận xét nhận xét 10 - VS khi nhớ đến K.Trọng, Kiều cảm thấy: ''TÊm son gét röa bao giê cho phai''? - Nhận biết - Nhận xét, đánh giá 11 - Nçi nhí cha mÑ cã g× kh¸c víi c¸ch thÓ hiÖn nçi nhì ng­êi yªu? - Thông hiểu - Đánh giá, trình bày quan điểm 12 Th¸i ®é, t×nh c¶m cña NguyÔn Du đối víi nh©n vËt nh­ thÕ nµo?  - Vận dụng - Kĩ năng phân tích, so sánh, nhận xét, tổng hợp 13 Nêu nét đặc sắc về NT của đ/trích? nhận xét  Nhận xét, tổng hợp. 14 Qua nh÷ng lêi gi·i bµy th­¬ng nhí Êy, em hiÓu KiÒu lµ ng­êi con ntn? Vận dụng cao So sánh, nhận xét, tổng hợp. Nàng đã quên cảnh ngộ bản thân để nghĩ về K.Trọng,nghĩ về cha mẹ mình. BƯỚC 3:   Thiết kế tiến trình   (Soạn giáo án) Ngày soạn: 4/9/2018 Ngµy d¹y : CHỦ ĐỀ: TRUYỆN KIỀU - Tiết 1 TiÕt 26 TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du A. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức Giúp HS: Nắm được những nét chủ yếu về cuộc đời, con người, sự nghiệp văn học của Nguyễn Du. Nắm được cốt truyện, những giá trị cơ bản về nội dung và nghệ của thuật của Truyện Kiều. 2.Tư tưởng: Thấy được Truyện Kiều là kiệt tác của văn học dân tộc. 3.Kĩ năng:Rèn luyện kĩ năng phân tích tác phẩm văn học. 4. Năng lực: – Năng lực tư duy. – Năng lực tự học/ tự giải quyết vấn đề. – Năng lực đọc hiểu – Năng lực cảm thụ. – Năng lực diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ. B. Chuẩn bị: Gv:Chân dung tác giả Nguyễn Du, tập thơ truyện Kiều. Hs:bài soạn - Phương pháp, kĩ thuật. - Phân tích gợi tìm, nêu vấn đề, bình giảng, phát vấn đàm thoại. C. tiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc NÒn nÕp, sÜ sè 2. KiÓm tra ? Qua håi 14 ‘’Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ’’, em hiÓu g× vÒ vua Quang Trung, bän x©m l­îc nhµ Thanh vµ bÌ lò b¸n n­íc Lª Chiªu Thèng. 3. Bµi míi * GV giíi thiÖu truyÖn KiÒu: Cã mét nhµ th¬ mµ ng­êi ViÖt Nam kh«ng ai kh«ng mÕn yªu vµ kÝnh phôc, cã mét truyÖn th¬ mµ h¬n hai tr¨m n¨m qua kh«ng mÊy ng­êi ViÖt Nam kh«ng thuéc lßng nhiÒu ®o¹n hay vµi c©u. Ng­êi Êy, th¬ Êy ®· trë thµnh niÒm tù hµo cña d©n téc ViÖt Nam. §ã lµ nguyÔn Du - ®¹i thi hµo d©n téc- mét danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi víi kiÖt t¸c “TruyÖn KiÒu” Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t - GV giíi thiÖu t­îng ®µi nhµ th¬ trong sgk. - HS ®äc t­ liÖu SGK. - GV h­íng dÉn t×m hiÓu trªn ba ý lín: TiÓu sö, cuéc ®êi, con ng­êi. ? Em h·y g/thiÖu vµi nÐt vÒ tiÓu sö cña t/g. ? Hoµn c¶nh xuÊt th©n cña nhµ th¬. ? H/c¶nh xuÊt th©n Êy cã ¶.h­ëng g× ®Õn t/g ? Thêi ®¹i NguyÔn Du sèng cã g× ®¸ng chó ý ®· ¶nh h­ëng ntn ®Õn ND ? Cuéc ®êi NguyÔn Du cã nh÷ng b­íc th¨ng trÇm nµo. ? B¶n th©n NguyÔn Du lµ ng­êi ntn. ? C¸c yÕu tè ®ã cã ¶nh h­ëng g× ®Õn ND. - GV giíi thiÖu sù nghiÖp s¸ng t¸c cña NguyÔn Du, nhÊn m¹nh tÇm vãc cña mét thiªn tµi ? Theo em nh÷ng yÕu tè nµo t¹o nªn thiªn tµi NguyÔn Du. ? Cho biÕt nguån gèc t¸c phÈm. - GV nhÊn m¹nh : Tuy dùa vµo cèt truyÖn n­íc ngoµi nh­ng phÇn s¸ng t¹o cña NguyÔn Du trong t¸c phÈm lµ rÊt lín, n©ng ng«n ng÷ tiÕng ViÖt thµnh ng«n ng÷ nghÖ thuËt. - GV cho häc sinh xem tranh ¶nh, v¨n b¶n truyÖn KiÒu. HS đọc – tóm tắt tp ? Dung l­îng vµ kÕt cÊu t¸c phÈm ntn. - GV: truyÖn gåm 3254 c©u lôc b¸t dÞch ra 20 thø tiÕng, xuÊt b¶n ë nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. ? Kh¸i qu¸t nh÷ng gi¸ trÞ c¬ b¶n cña TruyÖn KiÒu trªn hai ph­¬ng diÖn .(ND-NT) ( Bän quan l¹i, tay ch©n, bu«n thÞt b¸n ng­êi Së Khanh, Ho¹n Th­ t¸n ¸c , bØ æi) - Theo em gi¸ trÞ nh©n ®¹o cña 1 t/p th­êng ®­îc thÓ hiÖn qua nh÷ng néi dung nµo? ? TruyÖn KiÒu kÕt tinh nh÷ng thµnh tùu nghÖ thuËt v¨n häc, tiªu biÓu nhÊt lµ thµnh tùu vÒ mÆt nµo - GV giíi thiÖu thªm vÒ nghÖ thuËt x©y dùng, miªu t¶ t©m lÝ nh©n vËt, t¶ c¶nh vµ t¶ c¶nh ngô t×nh... - GV kh¸i qu¸t chung thµnh tùu cña t¸c phÈm. ? Qua toµn bé phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du vµ t¸c phÈm TK. - HS ®äc ghi nhí sgk. I. T¸c gi¶ - NguyÔn Du (1765- 1820), tªn ch÷ lµ Tè Nh­, hiÖu Thanh Hiªn. - Quª:Tiªn §iÒn, Nghi Xu©n, Hµ TÜnh. * Hoµn c¶nh xuÊt th©n - XuÊt th©n trong gia ®×nh ®¹i quÝ téc, nhiÒu ®êi lµm quan, cã truyÒn thèng v¨n häc. -> T¹o n¨ng khiÕu bÈm sinh. * Hoµn c¶nh x· héi - Cã nhiÒu biÕn ®éng lín lao. - Tõng l­u l¹c nhiÒu n¨m, tr¶i qua nhiÒu gian tru©n. - HiÓu biÕt s©u réng, tõng tr¶i, gÇn gòi víi nh©n d©n, am hiÓu vµ yªu th­¬ng hä. -> T¹o vèn sèng phong phó, tr¸i tim nh©n ®¹o giµu t×nh th­¬ng. * Sù nghiÖp th¬ v¨n - Ch÷ H¸n: 243bµi víi 3tËp th¬ “Thanh Hiªn Thi tËp” “ Nam trung t¹p ng©m” “ B¨c hµnh t¹p lôc” - Ch÷ n«m: - “ TruyÖn KiÒu” ( §o¹n tr­êng t©n thanh) “ V¨n chiªu hån” => Thiªn tµi NguyÔn Du ( tµi n¨ng bÈm sinh, vèn sèng phong phó, tr¸i tim yªu th­¬ng ) II. T¸c phÈm TruyÖn KiÒu 1. Hoµn c¶nh ra ®êi: -Kho¶ng ®Çu TK 19 ( 1805-1809 ) * Nguån gèc - Dùa theo cèt truyÖn '' Kim V©n KiÒu truyÖn '' cña Thanh T©m Tµi Nh©n ( Trung Quèc ) Lóc ®Çu cã tªn " §o¹n tr­êng t©n thanh" ( TiÕng kªu míi ®øt ruét ) sau ®æi thµnh "TruyÖn KiÒu." 2. Đọc-Tãm t¾t t¸c phÈm - Gåm 3254 c©u th¬ lôc b¸t, chia lµm 3 phÇn : + GÆp gì vµ ®Ýnh ­íc. + Gia biÕn vµ l­u l¹c. + §oµn tô. 3. Gi¸ trÞ t¸c phÈm a. Gi¸ trÞ néi dung * Gi¸ trÞ hiÖn thùc - Lµ bøc tranh hiÖn thùc vÒ mét XH bÊt c«ng,tµn b¹o. - Ph¶n ¸nh sè phËn bi kÞch cña con ng­êi, nhÊt lµ ng­êi phô n÷ * Gi¸ trÞ nh©n ®¹o - Tè c¸o nh÷ng thÕ lùc b¹o tµn chµ ®¹p quyÒn sèng cña con ng­êi. - Tr©n träng ®Ò cao vÎ ®Ñp, tµi n¨ng, nh©n phÈm, kh¸t väng... cña con ng­êi. - C¶m th«ng xãt th­¬ng tr­íc sè phËn ®au khæ cña con ng­êi, nhÊt lµ ng­êi phô n÷. b, Gi¸ trÞ nghÖ thuËt :ng«n ng÷ nghÖ thuËt : giµu h×nh ¶nh biÓu c¶m, nhiÒu biÖn ph¸p tu tõ: Èn dô, nh©n ho¸, ®iÖp, t¶ c¶nh ngô t×nh, ­íc lÖ t­îng tr­ng ( tiÕp thu v¨n häc d©n téc) - ThÓ lo¹i : truyÖn th¬ N«m lôc b¸t, kÕt hîp gi÷a tù sù víi tr÷ t×nh... ( tiÓu thuyÕt b»ng th¬ ). => TK lµ mét kiÖt t¸c; NguyÔn Du lµ mét thiªn tµi v¨n häc, mét danh nh©n v¨n ho¸, mét nhµ nh©n ®¹o chñ nghÜa. Ghi nhí: sgk 4.Cñng cè ? V× sao nãi “ TruyÖn KiÒu” lµ b¶n c¸o tr¹ng - Tè c¸o c¸c thÕ lùc ®en tèi trong x· héi phong kiÕn ( tõ bän sai nha, quan xö kiÖn, quan tæng ®èc träng thÇn ®Õn bän chñ chøa ®Òu Ých kØ, tham lam tµn nhÉn, coi rÎ sinh m¹ng phÈm gi¸ con ng­êi. => søc m¹nh cña ®ång tiÒn lµm tha ho¸ con ng­êi, xoa mê c«ng lÝ 5. H­íng dÉn - Tãm t¾t cèt truyÖn, n¾m ch¾c gi¸ trÞ néi dung, nghÖ thuËt t¸c phÈm. - So¹n bµi '' ChÞ em Thuý KiÒu '', chó ý nghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt Ngày soạn: 4/9/2018 Ngµy d¹y : CHỦ ĐỀ: TRUYỆN KIỀU - Tiết 2 TiÕt 27 ChÞ em Thuý KiÒu ( TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du ) A.Mục tiêu: 1.Kiến thức :*Giúp HS: -Thấy được NT miêu tả nhâh vật của Ndu:khắc hoạ những nét riêng về nhan sắc, tài năng, tínhcách, số phận TK, TVbằng bút pháp nghệ thuầt cổ điển. -Thấy đườc cảm hứng nhân đạo trong TK:trân trọng ca ngợi vẻ đẹp của con người 2.Tư tưởng:Giáo dục học sinh biết trân trọng, ca ngợi vẻ đẹp con người. 3.Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng vận dụng bài học để miêu tả nhân vật 4. Năng lực: – Năng lực tư duy. – Năng lực tự học/ tự giải quyết vấn đề. – Năng lực đọc hiểu – Năng lực cảm thụ. – Năng lực diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ. B.Chuẩn bị:Gv:Chân dung chị em TK, Bảng phụ HS:Bài soạn - Phương pháp, kĩ thuật. - Phân tích gợi tìm, nêu vấn đề, bình giảng, phát vấn đàm thoại. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Tæ chøc NÒn nÕp, sÜ sè 2. KiÓm tra ? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung truyÖn KiÒu. ? T¸c phÈm cã nh÷ng thµnh c«ng lín nµo vÒ nghÖ thuËt. 3. Bµi míi Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t -Gv ®äc mÉu, nªu yªu cÇu ®äc: Miªu t¶ 2nh©n vËt b»ng th¸i ®é ngîi ca( giäng tr©n träng ) Gäi HS ®äc ? VÞ trÝ ®o¹n trÝch? - KiÓm tra viÖc t×m hiÓu chó thÝch ë 1 sè chó thÝch:1,2,5,9,14? - §o¹n trÝch chia lµm mÊy phÇn ? Tr×nh tù miªu t¶ ? (4 c©u ®Çu : giíi thiÖu kh¸i qu¸t 2 chÞ em 4c©u tiÕp: T¶ vÎ ®Ñp Thuý V©n 12 c©u tiÕp t¶ vÎ ®Ñp cña Thuý KiÒu 4 c©u cuèi: NX vÒ cuéc sèng 2 chÞ em ) - Nªu ®¹i ý cña ®äan trÝch ( nhan ®Ò do ng­êi so¹n s¸ch ®Æt ra) - §äc ®o¹n 1 ? VÎ ®Ñp 2 chÞ em TK ®­îc gt b»ng h/a nµo? T/g sd NT g× khi miªu t¶, giíi thiÖu nh©n vËt? - NhËn xÐt c©u th¬ cuèi ®o¹n ?( c©u th¬ ng¾n gän cã t/d g×?) - NhËn xÐt vÒ c¸ch gt 2 chÞ em cña t/g? - §äc ®o¹n 2 : 4 c©u tiÕp - Nh÷ng h/a NT nµo mang tÝnh ­íc lÖ khi gîi t¶ vÎ ®Ñp cña Thuý V©n? - Tõ “ trang träng” gîi vÎ ®Ñp ntn? - Nh÷ng ®­êng nÐt nµo cña TV ®­îc t/g nh¾c tíi? - B/p NT nµo ®­îc sd khi miªu t¶ TV? - NX vÒ nh÷ng h/a ẩn dụ ? DiÔn xu«i ý 2 c©u th¬. V× sao t¶ TV tr­íc. - C¶m nhËn vÒ vÎ ®Ñp cña TV qua nh÷ng yÕu tè NT ®ã? Ch©n dung Thuý V©n gîi tÝnh c¸ch, sè phËn ntn? ( M©y thua, tuyÕt nhường). - §äc ®o¹n 3? ? C©u th¬ nµo kh¸i qu¸t vÎ ®Ñp cña Thuý KiÒu. - Khi gîi t¶ vÎ ®Ñp TK t/g còng sd nh÷ng NT mang tÝnh ­íc lÖ, cã nh÷ng ®iÓm nµo gièng vµ kh¸c khi miªu t¶ TV? (Giống nhau là t/g cũng s/dụng NT mang tính ước lệ,tượng trưng,so sánh,ẩn dụ để m/tả vẻ đẹp của 2 chị em.Nhưng khác nhau t/g dùng phép đòn bẩy,điển tích,thành ngữ,nhân hóa,ngoài ra còn tập trung m/tả đoi mắt của TK vì đôi mắt thÓ hiÖn phÇn tinh anh cña t©m hån,trÝ tuÖ) ? VÎ ®Ñp s¾c s¶o, mÆn mµ cña Thuý KiÒu ®­îc tËp trung thÓ hiÖn qua tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo. Em hiÓu g× vÒ c¸c h×nh ¶nh ®ã. (Làn thu thủy nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh) Một hai nghiêng nước nghiêng thành Sắc đành đòi một tài đành họa hai) - H/a ẩn dụ “ lµn thu thuû” gîi vÎ ®Ñp? - “NÐt xu©n s¬n” gîi t¶ vÎ ®Ñp?(chú thích) -“ Mét haithµnh” gîi t¶ vÎ ®Ñp?(chú thích) - T/g t¶ bao nhiªu c©u th¬ cho s¾c cña nµng? ( 6 câu) ? Cã thÓ kh¸i qu¸t vÒ s¾c ®Ñp cña Thuý KiÒu ntn. GV: Bªn c¹nh vÎ ®Ñp h×nh thøc,Thuý KiÒu cßn ®­îc kh¾c ho¹ qua nh÷ng nÐt đẹp về tµi n¨ng ? KiÒu cã nh÷ng tµi n¨ng g×. ? B¶n ®µn Êy khiÕn em hiÓu g× vÒ t©m hån nµng. ( t©m hån ®a sÇu, ®a c¶m) ? NhËn xÐt vÒ bót ph¸p nghÖ thuËt khi m/tả tài năng của Kiều? ? Theo quan niÖm thÈm mÜ cña chÕ ®é PK, tµi n¨ng cña nµng ®¹t møc ®é ntn. ? Qua c¸ch miªu t¶, bøc ch©n dung vÒ vÎ ®Ñp hoµn mÜ Êy l¹i ngÇm dù b¸o vÒ mét cuéc ®êi nh­ thÕ nµo. - C¶m høng nh©n ®¹o trong ®o¹n trÝch ? ( C¶m høng nh©n ®¹o cña t/p TK: ®Ò cao gi¸ trÞ con ng­êi; nh©n phÈm, tµi n¨ng, kh¸t väng, ý thøc vÒ th©n phËn c¸ nh©n) -HS đọc 4 câu thơ cuối ? Bèn c©u th¬ cuèi gióp em hiÓu thªm vÒ ®iÒu g×. ( t­ c¸ch, lèi sèng, phÈm chÊt cña hai chÞ em.) -NT ­íc lÖ cæ ®iÓn mang ®Æc ®iÓm g×? C¶m høng nh©n v¨n + T¶ vÎ ®Ñp TV©n + T¶ vÎ ®Ñp TKiÒu ®Tr©n träng ®Ò ca gîi con ng­êi I. §äc – t×m hiÓu chó thÝch 1, §äc 2. Chó thÝch . - VÞ trÝ ®o¹n trÝch : phÇn ®Çu t/p ( giíi thiÖu gia c¶nh nhµ V­¬ng viªn ngo¹i) 3, Bè côc: 4 phần 4, §¹i ý: : giíi thiÖu vÎ ®Ñp cña 2 chÞ em Thuý KiÒu II. §äc hiÓu v¨n b¶n 1, Giíi thiÖu vÎ ®Ñp 2 chÞ em “ Tè Nga” c« g¸i ®Ñp “ Mai tuyÕt”: ¦íc lÖ ® vÎ ®Ñp thanh cao, duyªn d¸ng, trong tr¾ng. “ M­êi ph©n” kh¸i qu¸t vÎ ®Ñp chung vµ vÎ ®Ñp riªng “ mçi ng­êi mét vΔ ® C¸ch giíi thiÖu ng¾n gän nh­ng næi bËt ®Æc ®iÓm cña 2 chÞ em 2,VÎ ®Ñp cña Thuý V©n - “ trang träng” -> gîi cao sang, quÝ ph¸i. -C¸c ®­êng nÐt: khu«n mÆt, m¸i tãc, lµn da,nô c­êi, giäng nãi ® so s¸nh ( h×nh ¶nh Èn dô) víi thứ cao ®Ñp nhÊt cña tù nhiªn: Tr¨ng, m©y, hoa,tuyÕt, ngäc. - VÎ ®Ñp trung thùc, phóc hËu, quý ph¸i. - VÎ ®Ñp hµi hoµ ªm ®Òm víi xung quanh® cuéc ®êi b×nh lÆng, su«n sÎ. 3,VÎ ®Ñp Thuý KiÒu *Nhan sắc: - KiÒu cµng s¾c s¶o mÆn mµ So bÒ tµi s¾c lại là phÇn h¬n. + So s¸nh, ®ßn bÈy-> VÎ ®Ñp v­ît tréi cña Thuý KiÒu + “ lµn thu thuû ® gîi lªn sèng ®éng vÎ ®Ñp ®«i m¾t s¸ng trong, long lanh, linh ho¹t + “ nÐt xu©n s¬n” -> gîi ®«i l«ng mµy thanh tó trªn g­¬ng mÆt trÎ trung +“ Mét haithµnh” ® vÎ ®Ñp s¾c s¶o, trÎ trung, sèng ®éng. => VÎ ®Ñp tuyÖt thÕ giai nh©n, thiªn nhiªn ®Êt trêi ph¶i hên ghen. * Tài năng: - Tµi: §a tµi ® ®¹t ®Õn møc lÝ t­ëng + CÇm, kú, thi, ho¹ ® ®Òu giái ® ca ngîi c¸i t©m ®Æc biÖt cña Thuý KiÒu. + §Æc biÖt tµi ®µn: lµ së tr­êng, n¨ng khiÕu (nghÒ riªng): V­ît lªn trªn mäi ng­êi ( ¨n ®øt) + Cung “ B¹c mÖnh” - KiÒu s¸ng t¸c ® ghi l¹i tiÕng lßng 1 tr¸i tim ®a sÇu ®a c¶m. NT: PhÐp liÖt kª, dïng ®iÓn cè. -> Tµi n¨ng hiÕm cã. Tµi s¾c vÑn toµn. => Cuéc ®êi Ðo le, bÊt h¹nh, ®au khæ. 4.Cuộc sốngcña 2 chÞ em Thuý KiÒu - Phong lưu - еi c¸c, gia phong, th¸i ®é ®iÒm nhiªn, ®óng mùc, phÈm chÊt trong tr¾ng... => Th¸i ®é ®Ò cao, tr©n träng, lÝ t­ëng ho¸ nh©n vËt. III. tổng kết + NT : - Bót ph¸p ­íc lÖ, Èn dô, nh©n ho¸, so s¸nh, ®iÓn cè, gîi nhiÒu h¬n t¶ + ND : - §Ò cao, ca ngîi vÎ ®Ñp, tµi n¨ng cña nh©n vËt; dù c¶m vÒ kiÕp ng­êi tµi hoa b¹c mÖnh. => C¶m høng nh©n v¨n. IV.LuyÖn tËp: 4. Cñng cè :1. Trong hai bøc ch©n dung TV vµ TK, em thÊy bøc ch©n dung nµo næi bËt h¬n? Ch©n dung Thuý V©n ®­îc miªu t¶ tr­íc ®Ó lµm nÒn næi bËt lªn ch©n dung Thuý KiÒu.( thñ ph¸p ®ßn bÈy). NguyÔn Du dµnh bèn c©u th¬ ®Ó gîi t¶ Thuý V©n, dµnh tíi m­êi hai c©u ®Ó miªu t¶ vÎ ®Ñp cña Thuý KiÒu. VÎ ®Ñp cña Thuý V©n chñ yÕu lµ ngo¹i h×nh, cßn vÎ ®Ñp cña TK lµ c¶ nhan s¾c, tµi n¨ng, t©m hån. 5 H­íng dÉn: -Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch, n¾m ch¾c gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. - So¹n bµi ''C¶nh ngµy xu©n'', häc thuéc ®o¹n trÝch. Ngày soạn: 6/9/2018 Ngµy d¹y : CHỦ ĐỀ: TRUYỆN KIỀU - Tiết 3 TiÕt 28 C¶nh ngµy xu©n ( TrÝch ''TruyÖn KiÒu''- NguyÔn Du ) A. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức Giúp HS: - Thấy được nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của Nguyễn Du: kết hợp bút pháp tá và gợi, sử dụng từ ngữ giàu chát tạo hình để miêu tả cảnh ngày xuân với những đặc điểm riêng. Tác giả miêu tả cảnh mà nói lên được tâm trạng của nhân vật. 2.Tư tưởng:Giáo dục lòng yêu thiên nhiên sống hòa hợp với thiên nhiên. 3.Kĩ năng: Vận dụng bài học để viết văn tả cảnh. 4. Năng lực: – Năng lực tư duy. – Năng lực tự học/ tự giải quyết vấn đề. – Năng lực đọc hiểu – Năng lực cảm thụ. – Năng lực diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ. B. Chuẩn bị: Thầy: SGK- SGV- Truyện Kiều- Tư liệu- Thiết bị dạy học. Trò: SGK- Soạn văn bản- Đọc thêm tư liệu. - Phương pháp, kĩ thuật. - Phân tích gợi tìm, nêu vấn đề, bình giảng, phát vấn đàm thoại. - Động não. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1.Tæ chøc : NÒn nÕp, sÜ sè 2.KiÓm tra 1. §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch ‘’ ChÞ em Thuý KiÒu’’. Nªu ®Æc s¾c NT, ND ®o¹n trÝch. 2. Bót ph¸p t¶ ng­êi cña NguyÔn Du cã g× ®Æc s¾c? 3. Bµi míi * GV giíi thiÖu bµi: NguyÔn Du kh«ng chØ lµ bËc thÇy trong nghÖ thuËt t¶ ch©n dung mµ cßn trong t¶ c¶nh thiªn nhiªn. Sau bøc tranh ch©n dung hai nµng tè nga diÔm lÖ lµ bøc tranh t¶ c¶nh ngµy xu©n th¸ng ba tuyÖt vêi. §o¹n th¬ " C¶nh ngµy xu©n" gåm 18 dßng lôc b¸t ( tõ c©u 39 ®Õn 56) cña " TruyÖn KiÒu" tiªu biÓu cho bót ph¸p t¶ c¶nh t¶ t×nh cña thi hµo NguyÔn Du. Ho¹t ®éng cña GV- HS Néi dung cÇn ®¹t - GV h­íng dÉn ®äc, chó ý nhÞp th¬. - HS ®äc v¨n b¶n. - GV h­íng dÉn HS t×m hiÓu chó thÝch. - HS giíi thiÖu vÞ trÝ ®o¹n trÝch, tãm t¾t Nêu ®¹i ý. ? V¨n b¶n ®­îc viÕt theo ph­¬ng thøc biÓu ®¹t nµo. ( Tù sù. miªu t¶, biÓu c¶m ) ? §o¹n trÝch kÕt cÊu theo tr×nh tù mét cuéc du xu©n, h·y chØ ra bè côc cña ®o¹n trÝch, tãm t¾t néi dung tõng phÇn. (+4 câu đầu: Gợi tả khung cảnh ngày xuân. +8 câu tiếp: Gợi tả khung cảnh lễ hội trong tiết thanh minh- 3/3 âm lịch. +6 câu cuối: Cảnh chi em thơ thẩn trở về.) - HS ®äc 4 c©u th¬ ®Çu. ? Khung c¶nh ngµy xu©n ®­îc t¸c gi¶ gîi t¶ qua h×nh ¶nh nµo. GV: “Thiều quang chín chục đã ngoài 60” - Thiều quang có nghĩa là gi? (SGK) ? T¸c gi¶ sö dông nghÖ thuËt g×. ? Hai c©u th¬ nh¾c ®Õn (t) nh­ng l¹i cã søc gîi vÒ c¶ kg gian. §ã lµ mét thêi gian, kg gian ntn? GV: t/g dùng h/a chim én bay đi bay lại trong bầu trời xuan,rất nhanh như chiếc thoi chạy đi chạy lại trên khung dệt kg chỉ giúp ng dọc hình dung cảnh xuân rất đặc trưng mà còn gợi ra (t) ngày xuân trôi rất nhanh.) - Điều đó gợi cho em liên tưởng gì về cảm xúc? ( cảm giác nuối tiếc (t) trôi quá nhanh,nay đã sang tháng 3 – tức là đã qua tháng giêng,tháng 2) ? Gi¸ trÞ cña tõ " §iÓm" trong c©u th¬. (Trên thảm cỏ non trải rộng tới chân trời là 1 m.xanh bát ngát,trên cái nền xanh dịu đó điểm xuyết 1 vài bông hoa lê trắng.Màu trắng-xanh hài hòa tới mức tuyệt diệu,tất cả đều khoáng đạt,trong trẻo,nhẹ nhàng,thanh khiết.Chữ điểm lµm cho c¶nh vËt sinh ®éng, có hồn chứ kg tÜnh t¹i) - Em có NX gì về cách dùng từ ngữ và bút pháp NT của t/g khi gợi tả m.xuân? - Để viết 1 câu thơ lục bát mà vẽ đc b/tranh phong cảnh m.xuân tháng 3,theo em t/g phải có năng lực nổi bật nào? (Có tài q.sát,chọn lọc chi tiết.Tài dùng T.V,thơ lục bát.Tâm hồn nhạy cảm với vẻ đẹp tn). ? Qua ®ã em thÊy kg gian, c¶nh vËt, mµu s¾c cña m.xu©n hiÖn lªn ntn. -HS đọc 8 c©u th¬ tiÕp -8 c©u th¬ tiÕp t¶ c¶nh g×? -LÔ héi cã nh÷ng h.®éng nào? (trong ngày tết thanh minh có 2 hđ diễn ra cùng 1 lúc). -Kg khÝ lÔ héi ®­îc kh¾c ho¹ qua nh÷ng từ ngữ,h×nh ¶nh nµo? (gần xa,nô nức,yến anh,chị em,dập dìu,tài tử,giai nhân,ngựa xe,áo quần,sắm sửa,ngổn ngang). - Các từ ngữ đó thuộc từ loại nào? (ĐT,DT,TT) ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷, biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong ®o¹n. ? Nh÷ng tõ ng÷ Êy gîi lªn kg khÝ vµ ho¹t ®éng cña lÔ héi ntn. ? C¶m nhËn cña em vÒ lÔ héi truyÒn thèng cña d©n téc. (Ng đi lễ,chơi hội là những tài tử giai nhân,trai thanh,gái lịch,vừa đi vừa rắc những thoi vàng (hàng mã),đốt tiền giấy -> cúng những linh hồn đã mất.Đó là tr.thống v.hóa tâm linh tưởng nhớ ng thân đã khuất- 1 tr.thống của các DT phương đông,1 trong những p.tục cổ truyền lâu đời kg hoàn toàn mang tính mê tín,lạc hậu.) ? Ngµy nay p. tôc nµy cßn tån t¹i kg? ( có) - HS ®äc 6 c©u th¬ cuèi. ? C¶nh t­îng cuèi lÔ héi ®c gîi t¶ qua h×nh ¶nh, chi tiÕt ®iÓn h×nh nµo. ? C¶nh vËt, kg khÝ m. xu©n ë 6 c©u cuèi cã g× kh¸c víi 4 c©u ®Çu. (Cảnh đẹp nhưng buồn – kg còn cái náo nhiệt mà nhạt dần,cảnh ít,ng thưa,vắng, (t) và kg gian thay đổi: Sáng->chiều tà,lúc vào hội khác lúc tan hội.) ? C¸c tõ l¸y " tµ tµ", "th¬ thÈn", " thanh thanh", " nao nao" gîi cho ta liªn t­ëng g× vÒ t©m tr¹ng con ng. (Linh c¶m ®iÒu s¾p x¶y ra: Kiều sẽ gÆp mé Đ¹m Tiªn, và gÆp chàng thư sinh Kim Träng) ? Em h/tËp ®c g× tõ NT m.t¶ c¶nh tn cña NguyÔn Du. ? Gi¸ trÞ néi dung cña VB. -So s¸nh c¶nh tn trong 2 c©u th¬ cæ vµ 2 c©u th¬ KiÒu? I.§äc – t×m hiÓu chung 1.§äc 2.Chó thÝch 3.XuÊt xø: - N»m ë phÇn ®Çu cña t¸c phÈm.Tõ c©u 39 => 56.( Sau ®o¹n t¶ tµi s¾c cña chÞ em Thuý KiÒu.) 4.§¹i ý: T¶ c¶nh chÞ em Thuý KiÒu ®i ch¬i xu©n trong tiÕt thanh minh 5.Bè côc: 3 phÇn II. §äc hiÓu v¨n b¶n 1. Khung c¶nh ngµy xu©n - H/a “Ðn ®­a thoi”,Thiều quang chín chục. + H×nh ¶nh Èn dô, chän läc. -> Thêi gian, kg gian sèng ®éng, trôi nhanh - Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. + H×nh ¶nh ®Æc s¾c, bót ph¸p gîi t¶, tõ ng÷ thuÇn ViÖt giµu nh¹c ®iÖu. =>Bøc tranh xu©n ®Ñp, tinh kh«i, giµu søc sèng vµ cã hån. 2. C¶nh lÔ héi trong tiết thanh minh - LÔ t¶o mé, héi ®¹p thanh. + Từ ghép, tõ l¸y gîi t¶, tõ H.V, Èn dô, so s¸nh. => Kg khÝ ®«ng vui, rén rµng, tấp nập,lµ nÐt ®Ñp vµ gi¸ trÞ tr. thèng v¨n ho¸ DT. 3.C¶nh chÞ em KiÒu du xu©n trë vÒ - Tµ tµ bãng ng¶... - Th¬ thÈn, thanh thanh... - Nao nao, nho nhá... + Tõ l¸y gîi t¶, ­íc lÖ t­îng tr­ng, -> T©m tr¹ng ng b©ng khu©ng, xao xuyÕn vÒ 1 ngµy vui xu©n ®· hÕt, linh c¶m ®iÒu g× s¾p x¶y ra. III. Tæng kÕt + NT: - Miªu t¶ tn theo tr×nh tù thêi gian, kg gian. - Tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶m; biÖn ph¸p so s¸nh, Èn dô. + ND: Bøc tranh thiªn nhiªn, lÔ héi mïa xu©n t­¬i ®Ñp, trong s¸ng. IV. LuyÖn tËp - Sù tiÕp thu thi cæ: Cá, ch©n trêi, cµnh lª... - Sù s¸ng t¹o: “Xanh tËn ch©n trêi” -> Kg gian bao la. “Cµnh lª tr¾ng ®iÓm”. Bót ph¸p ®Æc t¶, ®iÓm nhÊn, gîi sù thanh tao, tinh khiÕt. 4. Cñng cè : Miªu t¶ thiªn nhiªn theo tr×nh tù thêi gian, kh«ng gian. - Tõ ng÷ gîi t¶, gîi c¶m; biÖn ph¸p so s¸nh, Èn dô. Bøc tranh thiªn nhiªn, lÔ héi mïa xu©n t­¬i ®Ñp, trong s¸ng. 5 H­íng dÉn - Häc thuéc lßng bµi th¬. - N¾m ch¾c thµnh c«ng vÒ nghÖ thuËt, néi dung cña bµi th¬. - ChuÈn bÞ bµi: Thuật ngữ Ngày soạn: 7/9/2018 Ngµy d¹y: TiÕt 37 KiÒu ë lÇu Ng­ng BÝch - Tiết 4 ( TrÝch ''TruyÖn KiÒu'' - NguyÔn Du) A. Mục tiêu cần đạt: 1.Kiến thức Giúp HS: -Qua tâm trạng cô đơn, buồn tủi và nỗi niềm thương nhớ của Kiều, cảm nhận được tấm lòng thuỷ chung, hiếu thảo của nàng. -Thấy được nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật của Nguyễn Du: diễn biến tâm trạng được thể hiện qua ngôn ngữ độc thoại và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình. 2.Tư tưởng:Bày tỏ lòng thương cảm đối với thân phận người phụ nữ dưới chế độ xã hội cũ. 3.Kĩ năng:Rèn luyện kĩ năng viết văn tả cảnh ngụ tình. 4. Năng lực: – Năng lực tư duy. – Năng lực tự học/ tự giải quyết vấn đề. – Năng lực đọc hiểu – Năng lực cảm thụ. – Năng lực diễn đạt, sử dụng ngôn ngữ. B. Chuẩn bị: GV: SGV- SGK- Soạn giáo án- Truyện Kiều- Tranh ảnh- Thiết bị dạy học. HS: SGK- Soạn bài- Đọc tư liệu- Vẽ tranh. - Phương pháp, kĩ thuật. - Phân tích gợi tìm, nêu vấn đề, bình giảng, phát vấn đàm thoại. C. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1 Tæ chøc NÒn nÕp, sÜ sè 2. KiÓm tra 1. §äc thuéc lßng, diÔn c¶m ®o¹n trÝch'' ChÞ em Thuý KiÒu'', ®o¹n trÝch cã nh÷ng thµnh c«ng g× vÒ nghÖ thuËt. 2. Bøc tranh'' C¶nh ngµy xu©n'' cã g× ®Æc s¾c , thÓ hiÖn tµi n¨ng t¶ c¶nh cña NguyÔn Du nh­ thÕ nµo. 3. Bµi míi V.S T.Kiều lại phải ra ở lầu Ngưng Bích?Lầu này ở đâu?Vị trí ấy có t/dụng gì? - Ở lầu xanh,Kiều bị lừa,bị nhục,nên rút dao ra định tự tử,nhưng vì có Đạm Tiên báo mộng ngăn cản nên đành thôi.Tú Bà sợ Kiều chết thì kg những rắc rối cho mình mà còn mất cả chì lẫn chài nên tìm cách ngọt nhạt xoa dịu rồi lập kế đưa Kiều ra ở tạm lầu Ngưng Bích bên bờ biển Lâm Tri.Mụ nói để chờ dịp tìm ng dứng đắn sẽ gả cho,nhưng thực chất là bày mưu gian hiểm buộc Kiều phải tiếp khách. - Vị trí: trơ vơ,vắng vẻ bên bờ biển là để dễ dàng th/hiện độc kế,nhưng ngoài ý muốn đen tối của Tú Bà,chính nơi này chỉ có nước với trời lại là cơ hội cho nghệ sĩ thăng hoa dệt thành bài thơ tả cảnh ngụ tình tuyệt tác. Ho¹t ®éng cña GV vµ HS Néi dung cÇn ®¹t - GV h­íng dÉn ®äc, giäng trÇm buån, nhÊn m¹nh tõ ng÷ kh¾c ho¹ t©m tr¹ng. - HS ®äc phÇn ®Çu chó thÝch.( 1,8,9,10) ? Nªu vÞ trÝ ®o¹n trÝch. - §¹i ý cña ®o¹n trÝch? ? Cã thÓ chia ®o¹n trÝch thµnh mÊy phÇn chÝnh, néi dung tõng phÇn. (+ 6 câu đầu: h/cảnh cô đơn tội nghiệp của T.K. + 8 câu thơ tiếp: Nỗi nhớ ng thân. + 8 câu cuối: tâm trạng đau buồn lo âu của T.K trước cảnh vật). - Phương thức biểu đạt chính là gì? ( biểu cảm,kết hợp m/tả,t/sự)