Giáo án Ngữ văn lớp 6 tiết 99: Lượm - Tố Hữu

Tuần 26 NS: 18.1.15 Tiết 99 ND: LƯỢM Tố Hữu œ {  I/ Mục tiêu: 1/ Kiến thức Vẻ đẹp hồn nhiên, vui tươi trong sáng và ý nghĩa cao cả trong sự hi sinh của nhân vật Lượm. Tình cảm yêu mến, trân trọng của tác giả dành cho nhân vật lượm. Các chi tiết miêu tả trong bài thơ và tác dụng của các chi tiết miêu tả đó. Nét đặc sắc trong nghệ thuật tả nhân vật kết hợp với tự sự và bộc lộ cảm xúc. 2/ Kĩ năng Đọc diễn cảm bài thơ. Đọc – hiểu bài thơ có sự kết hợp các yếu tố tự sự, miêu tả và biểu cảm. Phát hiện và phân tích ý nghĩa của các từ láy, hình ảnh hoán dụ và những lời đối thoại trong bài thơ. 3/ Thái độ: Biết ơn những người anh hùng đã hi sinh vì tổ quốc. II/ Chuẩn bị GV: - Phương pháp:đọc diễn cảm, phân tích, gợi tìm, thảo luận nhóm Phương tiện:tranh ảnh, một số bài thơ của Tố Hữu. HS: SGK, tập ghi, tập soạn. III/ Tiến trình lên lớp Ổn định Bài cũ: ? Học qua văn bản Đêm nay Bác không ngủ em hiểu được những ý nghĩa sâu sắc nào? ? Nêu ý nghĩa khổ thơ cuối ? Bài mới: * Giới thiệu: Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, nhiều chiến sĩ hi sinh xương máu bảo vệ Tổ Quốc, trong đó có cả những em thiếu niên còn nhỏ tuổi nhưng cũng tích cực tham gia kháng chiến, xem nhiệm vụ là cao cả quan trọng hơn cả mạng sống của mình. Đó là một chú bé liên lạc hồn nhiên, nhí nhảng vui tươi, yêu đời nhưng đầy dũng cảm mà chúng ta sẽ được tìm hiểu trong bài học hôm nay. Hoạt động của GV và HS Nội dung chính Bổ sung - GV hướng dẫn đọc: giọng vui, nhịp nhanh, nhấn mạnh ở những từ láy + Những câu cảm than, câu hỏi tu từ, cần đọc lắng xuống, chậm lại, ngừng giữa dòng thơ. - GV đọc mẫu 1 đoạn, gọi HS đọc (tt) ? Dựa vào chú thích dấu sao mà em đã tìm hiểu ở nhà, hãy cho biết những nét chính về tác giả Tố Hữu. ? Bài thơ được sáng tác trong hoàn cảnh nào? + Yêu cầu HS đọc chú thích, GV giải thích thêm. . Hiểm nghèo: nguy hiểm, gay go . Đường ra: Tố Hữu từ Huế ra miền bắc công tác. ? Bài được làm theo thể thơ nào ? (Số dòng trong khổ, số tiếng, nhịp, vần ) ? Bài thơ kể và tả về Lượm theo thứ tự nào ? + Trước khi Lượm hi sinh + Khi Lượm làm nhiệm vụ và hi sinh. + Sau khi Lượm hi sinh. ? Dựa vào trình tự lời kể hãy xác định bố cục của bài thơ ? ? Hãy nêu ý chính của mỗi đoạn ? ? Bài thơ xuất hiện mấy n/vật là những nhân vật nào ? - 2 nhân vật: + Chú bé liên lạc (Lượm) + Nhân vật người chú. ? Nhân vật nào được miêu tả ? ? N.vật nào tự bộc lộ cảm xúc, suy nghĩ của mình ? ? Lượm và người chú gặp nhau trong hoàn cảnh nào ? ? Hình ảnh Lượm được miêu tả ntn qua cái nhìn của tác giả ? ? Về trang phục ? ? Tại sao tác giả lại chọn cái mũ ca lô để miêu tả về trang phục của Lượm ? + Trang phục của chiến sĩ vệ quốc thời kháng chiến chống Pháp -> ý thức muốn làm chiến sĩ vệ quốc quân của Lượm ? Những từ ngữ hình ảnh nào miêu tả về dáng điệu của Lượm ? Những hình ảnh ấy giúp em hình dung được một chú bé Lượm ntn ? + Nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, khỏe khoắn. ? Cử chỉ của Lượm được miêu tả ntn ? Qua đó em nhận thấy Lượm có những nét đáng yêu, đáng quý naà ? + Hồn nhiên, yêu đời. ? Lời nói của L được thể hiện ở những câu thơ nào ? Lời nói đó thể hiện được tinh thần thái độ gì của Lượm đ/v công việc ? + Say mê công việc. ? Qua những chi tiết miêu tả trên giúp em hình dung được L là một chú bé liên lạc ntn ? + L nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, say mê với công việc, hồn nhiên, yêu đời. ? Theo em nét đặc sắc trong cách dùng từ ở đoạn thơ trên là gì ? + Từ láy gợi hình đặc sắc, loắt choắt, thoăn thoắt, nghênh nghênh ? Khi tái hiện hình ảnh L, tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật gì ? So sánh L như con chim chíchđường vàng. (S2 thật giản dị nhưng thật hay, cảm xúc giúp người đọc hình dung được cả dáng điệu nhỏ nhắn, nhanh nhẹn của L giữa không gian mênh mông trên cánh đồng lúa đầy nắng vàng - Thể hiện được tình cảm yêu mến của nhà thơ đ/v Lượm) I/ Tìm hiểu chung Đọc Tìm hiểu chú thích 2.1. Tác giả: Tố Hữu (Nguyễn Kim Thành) (1920 – 12/2/2002) quê ở Thừa Thiên Huế 2.2. Văn bản a/ Hoàn cảnh sáng tác: viết năm 1949 trong TK kháng chiến chống Pháp, in trong tập Việt Bắc (1946 - 1954) b/ Giải thích từ khó: (sgk) 3.Thể loại: thơ 4 tiếng - Nhịp: 2/2 chẵn đều - Vần: lưng, chân, liền, cách 4. Bố cục: 3 phần - Từ đầu -> cháu đi xa gần: H/ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ giữa 2 chú cháu. - Tiếp -> hồn bay giữa đồng: Câu chuyện về chuyến liên lạc cuối cùng và sự hi sinh của Lượm. - Còn lại: H/ảnh Lượm vẫn còn sống mãi. II/ Đọc - Hiểu văn bản 1/ Nội dung a. Hình ảnh Lượm */ Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ tình cờ với nhà thơ - Hoàn cảnh: Huế đổ máu - chiến tranh ác liệt. - Trang phục: cái xắc xinh xinh, ca lô đội lệch. - Dáng điệu: bé loắt choắt, chân thoăn thoắt, má đỏ bồ quân, đầu nghênh nghênh. - Cử chỉ: huýt sáo vang, như con chim chích, cười híp mí. - Lời nói hồn nhiên, chân thật “Cháu đi liên lạcnhà” -> Lượm nhỏ nhắn, nhanh nhẹn, hồn nhiên, yêu đời say mê công việc. Củng cố: Hình ảnh Lượm trong cuộc gặp gỡ với nhà thơ được miêu tả ở những phương diện nào ? Dặn dò: - Học bài, thuộc đoạn thơ đầu. Soạn câu hỏi 3, 4, 5.Soạn bài: Mưa.