Giáo án Sinh học 9 - Học kì I - Bài 14: Thực hành quan sát hình thái nhiễm sắc thể

Tuần: 08 Ngày soạn: Tiết: 15 Ngày dạy: Bài 14 THỰC HÀNH QUAN SÁT HÌNH THÁI NHIỄM SẮC THỂ I. Mục tiêu 1. Kiến thức - Nắm được đặc điểm hình thái NST qua các kì trong nguyên phân. - Nhận dạng được NST ở các kì. - Biết các bước thực hành quan sát trên kính hiển vi. 2. Kĩ năng - Rèn luyện kĩ năng sử dụng kính hiển vi. - Biết cách quan sát tiên bản hiển vi hình thái NST. - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực , ứng xử giao tiếp trong nhóm . - Kĩ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm được phân công . - Kĩ năng thu thập và xử lí thông tin khi quan sát hình thái NST qua tiêu bản kính hiển vi. - Kĩ năng so sánh, đối chiếu, khái quát đặc điểm hình thái NST. - Kĩ năng tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp. 3. Thái độ Thực hành nghiêm túc. II. Phương pháp Thí nghiệm, thực hành, dạy học nhóm, trực quan III. Thiết bị dạy học - Tiêu bản cố định NST: giun đũa, châu chấu, trâu, bò, lợn, người, hành, lúa nước - Kính hiển vi. - Hộp tiêu bản. IV. Tiến trình dạy học 1. Ổn định lớp: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 5’ - Trình bày thí nghiệm của Moocgan trên ruồi giấm. Qua đó, em có nhận xét gì? - Thế nào là di truyền liên kết? Di truyền liên kết có ý nghĩa gì? 3. Bài mới: a. Mở bài: 2’ Nhắc lại những biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào? Trong tiết hôm nay, các em sẽ tiến hành nhận dạng hình thái NST ở các kì qua tiêu bản. b. Phát triển bài: Hoạt động 1: Cách tiến hành Mục tiêu: Biết cách tiến hành. TG Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung 10’ - GV nêu yêu cầu của buổi thực hành. - GV hướng dẫn HS cách sử dụng kính hiển vi: + Lấy ánh sáng: mở tụ quan, quay vật kính nhỏ vào vị trí làm việc, mắt trái nhìn vào thị kính, dùng 2 tay quay gương hướng ánh sáng khi nào có vòng sáng đều, viền xanh là được. + Đặt mẫu trên kính, đầu nghiêng nhìn vào vật kính, vặn ốc sơ cấp cho kính xuống dần tiêu bản khoảng 0,5 cm. Nhìn vào thị kính vặn ốc sơ cấp cho vật kính từ từ lên đến khi ảnh xuất hiện. Vặn ốc vi cấp cho ảnh rõ nết. Khi cần quan sát ở vật kính lớn hơn chỉ cần quay trực tiếp đĩa mang vật kính ấu vào vị trí làm việc. + Trong tiêu bản có các tế bào đang ở thời kì khác nhau. Cần nhận dạng NST ở các kì trên tiêu bản. - Yêu cầu HS vẽ lại hình khi quan sát được, giữ ý thức kỉ luật (không nói to). - HS nêu yêu cầu. - HS ghi nhớ cách sử dụng kính hiển vi. - HS chú ý. I. Cách tiến hành - Đặt tiêu bản lên kính. Lúc đầu , dùng vật kính có bội giác bé để lựa chọn điểm quan sát đạt yêu cầu. Sau đó, chuyển sang bội giác lớn để quan sát tiếp. - Trong tiêu bản có các tế bào đang ở các kì khác nhau: tế bào ở kì trung gian có nhân tròn không thấy rõ NST, các tế bào đang phân chia ở các kì khác nhauđược nhận biết thông qua vị trí của NST trong tế bào. Hoạt động 2: Thực hành và thu hoạch Mục tiêu: Biết cách sử dụng kính hiển vi và vẽ được hình thái NST 18’ - GV chia nhóm, phát dụng cụ thực hành: mỗi nhóm 1 kính hiển vi và một hộp tiêu bản. - Yêu cầu các nhóm cử nhóm trưởng nhận và bàn giao dụng cụ. Lưu ý HS: - GV theo dõi, trợ giúp, đánh giá kĩ năng sử dụng kính hiển vi tránh vặn điều chỉnh kính không cẩn thận dễ làm vỡ tiêu bản. - Có thể chọn ra mẫu tiêu bản quan sát rõ nhất của các nhóm HS tìm được để cả lớp đều quan sát. - Nếu nhà trường chưa có hộp tiêu bản thì GV dùng tranh câm các kì của nguyên phân để nhận dạng hình thái NST ở các kì. - Thu hoạch: Vẽ các hình quan sát được vào vở. - Các nhóm nhận dụng cụ. - HS tiến hành thao tác kính hiển vi và quan sát tiêu bản theo từng nhóm. - Vẽ các hình quan sát được vào vở thực hành. II. Thực hành Quan sát hình thái NST. III. Thu hoạch Vẽ các hình quan sát được vào vở. 4. Củng cố: 3’ Cho HS dọn vệ sinh phòng thực hành. 5. Kiểm tra đánh giá: 4’ Gọi một vài học sinh lên kiểm tra bài thu hoạch. 6. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ Xem trước bài 15. 7. Nhận xét tiết học: 1’ V. Rút kinh nghiệm và bổ sung kiến thức tiết dạy