Giáo án Sinh học Lớp 8 - Bài 6: Phản xạ

PHẢN XẠ I.MỤC TIÊU: 1.Kiến thức: -HS trình bày được cấu tạo và chức năng của nơron, kể tên các loại nơron. -Nêu được khái niệm phản xạ, lấy ví dụ. -Phân tích phản xạ. Phân tích đường đi của xung thần kinh theo cung phản xạ, vòng phản xạ. -Nêu được ý nghĩa của phản xạ. 2.Kĩ năng: -Rèn kĩ năng quan sát kênh hình. 3.Thái độ: -GD ý thức bảo vệ cơ thể. II.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC: -GV: Tranh hình 6-1, 6-2, 6-3 SGK/20 III.PHƯƠNG PHÁP: -Đàm thoại, nêu và giải quyết vấn đề, hoạt động nhóm. IV.TỔ CHỨC DẠY HỌC: 1.Kiểm tra bài cũ (4 phút) +Cơ thể có các loại mô nào? Chức năng của các loại mô trong cơ thể? 2.Khởi động(2 phút) -Mục tiêu: Tạo hứng thú cho HS khi tìm hiểu về phản xạ. -Cách tiến hành: khi tay sờ vào vật nóng rụt tay, hoặc nhìn thấy quả chua thì tiết nước bọt. Hiện tượng rụt tay và tiết nước bọt gọi là phản xạ. Vậy phản xạ thực hiện nhờ cơ chế nào? Cơ sở vật chất của hoạt động phản xạ là gì? 3.Các hoạt động dạy học (36 phút) Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung Hoạt động 1 (16 phút) Tìm hiểu cấu tạo và chức năng của nơron -Mục tiêu: HS trình bày được cấu tạo và chức năng của nơron, kể tên các loại nơron. -Đồ dùng: Tranh hình 6-1 SGK. -CTH: -GV yêu cầu HS quan sát hình 6-1 SGK/20: +Mô tả cấu tạo của một nơron điển -HS nghiên cứu thông tin SGK kết hợp quan sát hình 6- 1 trả lời câu hỏi, lớp bổ sung kiến thức. I-Cấu tạo và chức năng của nơron 1.Cấu tạo nơron -Nơron gồm: +Thân chứa nhân, hình? -GV chú ý cho HS: bao miêlin tạo nên những eo chứ không phải nối liền. -GV nêu câu hỏi: +Nơron có chức năng gì? -HS nghiên cứu thông tin SGK trả lời. xung quanh là tua ngắn, gọi là sợi nhánh. +Tua dài: sợi trục có bao miêlin, tận cùng có cúc xinap là nơi tiếp nối nơron. 2.Chức năng Gồm cảm ứng và dẫn truyền xung thần kinh. -Cảm ứng: Là khả năng tiếp nhận các kích thích và phản ứng lại các kích +Có những loại nơron nào? So sánh về vị trí và chức năng của chúng? +Có nhận xét gì về hướng dẫn truyền xung thần kinh ở nơron cảm giác và nơron vận động? -GV kẻ bảng yêu cầu HS hoàn thiện. -HS thảo luận nhóm thống nhất ý kiến. -Đại diện nhóm lên hoàn thiện bảng nhóm khác nhận xét bổ sung. thích bằng hình thức phát sinh xung thần kinh. -Dẫn truyền: là khả năng lan truyền xung thần kinh theo một chiều nhất định. Các loại nơron Vị trí Chức năng Nơron hướng tâm (cảm giác) Thân nằm ngoài trung ương thần kinh. Truyền xung thần kinh từ cơ quan về trung ương. Nơron trung gian (liên lạc) Nằm trong trung ương thần kinh Liên hệ giữa các nơron Nơron li tâm (Vận động) Thân nằm trong trung ương thần kinh, sợi trục hướng ra cơ quan cảm ứng. Truyền xung thần kinh tới cơ quan phản ứng. Hoạt động 2 (20 phút) Tìm hiểu cung phản xạ -Mục tiêu: +Nêu được khái niệm phản xạ, lấy ví dụ. +Phân tích phản xạ. Phân tích đường đi của xung thần kinh theo cung phản xạ, vòng phản xạ. +Nêu được ý nghĩa của phản xạ. -Đồ dùng dạy hoc: tranh hình 6-2, 6-3 SGK/21+22 -CTH: -GV nêu vấn đề: tay chạm vào vật nóng thì rụt lại, đèn sáng chiếu vào mắt thì đồng tử co lại các phản ứng đó gọi là phản xạ. +Phản xạ là gì? +Nêu điểm khác nhau gữa phản xạ ở người và tính cảm ứng ở thực vật? -HS thảo luận nhóm bàn thống nhất câu trả lời. -Đại diện nhóm trình bày đáp án, II-Cung phản xạ 1.Phản xạ -GV nhận xét câu trả lời cảu các nhóm, chốt kiến thức. -GV nêu câu hỏi: +Các loại nơron nào tạo nên một cung phản xạ? +Các thành phần của một cung phản xạ? các nhóm khác bổ sung. -HS quan sát hình 6-2 trả lời câu hỏi. -Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả lời kích thích của môi trường dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. 2.Cung phản xạ -Cung phản xạ là con đường mà xung thần kinh truyền từ cơ quan thụ cảm +Cung phản xạ là gì? -GV nhận xét câu trả lời của HS và chốt kiến thức. -GV yêu cầu: hãy giải thích vì sao kim châm vào tay thì rụt tay lại? -GV nêu câu hỏi: +Thế nào là vòng -HS vận dụng kiến thức về cung phản xạ để trả lời câu hỏi. -HS nghiên cứu SGK, sơ đồ hình 6- 3 trả lời câu hỏi. qua trung ương thần kinh đến cơ quan phản ứng. -Cung phản xạ gồm 5 khâu: +Cơ quan thụ cảm. +Nơron hướng tâm. +Trung ương thần kinh. +Nơron li tâm. +Cơ quan phản ứng. 3.Vòng phản xạ phản xạ? Vòng phản xạ có ý nghĩa như thế nào trong đời sống? -Vòng phản xạ bao gồm cung phản xạ và đường liên hệ ngược báo về trung ương thần kinh để trung ương điều chỉnh phản ứng cho chính xác hơn. 4.Tổng kết và hướng dẫn về nhà (3 phút) *Tổng kết: -GV gọi HS đọc kết luận SGK/22 *Hướng dẫn về nhà: -Học bài, trả lời câu hỏi SGK. -Chuẩn bị bài thực hành: mỗi nhóm mọt con ếch, hoặc nhái, khăn lau, dao lam.