Giáo án Sinh học lớp 9 - Tuần 19

TUẦN 19 - B 13 NGÀY SOẠN: 19- 12- 2017 NGÀY DẠY: 27- 12- 2017 BÀI TẬP: CHƯƠNG II A. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức: Nắm được cách giải một số dạng BT cơ bản về nguyên phân, giảm phân, sự phát sinh giao tử và sự thụ tinh. 2. Kĩ năng: Rèn luyện và nâng cao kĩ năng tư duy, tổng hợp kiến thức. Biết vận dụng kiến thức đã học để giải quyết một số dạng BT cơ bản. 3.Thái độ: Tích cực học tập, chủ động tiếp thu kiến thức. 4.Định hướng phát triển năng lực: - NL chung: Nâng cao năng lực tự học thông qua các năng lực tư duy tổng hợp, nhận biết, vận dụng kiến thức. Phát triển năng lực hợp tác trong hoạt động nhóm nhỏ. - NL chuyên biệt: Hình thành năng lực nhận biết từ lí thuyết để vận dụng giải các dạng BT di truyền về nguyên phân, giảm phân, phát sinh giao tử và thụ tinh. B. CHUẨN BỊ: - GV: Một số dạng bài tập cơ bản. - HS: Xem trước các dạng bài tập đã học ở chương II. C. NỘI DUNG: Tiết 34: BÀI TẬP VỀ NGUYÊN PHÂN. 1. Hướng dẫn công thức để vận dụng: a. Số NST cùng trạng thái ,số crôma tít và tâm động trong mỗi TB ở từng kì của quá trình nguyên phân được tính theo bảng sau: Kì Trung gian Đầu Giữa Sau Cuối TB chưa tách TB đã tách Số NST 2n 2n 2n 4n 4n 2n Trạng thái NST Kép Kép Kép Đơn Đơn Đơn Số c rôma tít 4n 4n 4n o o o Số tâm động 2n 2n 2n 4n 4n 2n b. Tính số lần nguyên phân, số TB con tạo ra, số NST môi trường cung cấp cho TB nguyên phân và số NST có trong các TB con. *Nếu có một TB mẹ (2n) tiến hành nguyên phân x lần thì: - Số TB con = 2x. - Số NST có trong các TB con =2x.2n. - Số NST môi trường cung cấp cho TB nguyên phân = (2x -1). 2n *Nếu có nhiều TB cùng nguyên phân với số lần bằng nhau là x. -Tổng số TB con sau nguyên phân = a. 2x - Số NST có trong các TB con = a. 2x.2n - Số NST môi trường cung cấp cho a TB tiến hành nguyên phân = (2x -1).a.2n 2. Bài tập và hướng dẫn giải: Bài 1: Có 5 tb sinh dưỡng của một loài đều nguyên phân 2 lần và đã sử dụng của môi trường nguyên liệu tương đương 120 NSt.Hãy xác định: a. Số TB con được tạo ra b. Tên của loài c. Số NST có trong TB con được tạo ra. Hướng dẫn giải: a.Số TB con được tạo ra: Áp dụng công thức tính số TB con = a.2x.= 5.22 = 5.4 = 20(TB) b.Tên của loài: Số NST môi trường cung cấp =(2x -1).a.2n = 120 Suy ra 2n =120 : [(2x – 1).a] = 120 : [(22 – 1) . 5] = 8 2n = 8 là bộ NST của ruồi giấm. c. Số NST có trong các TB con = 20 . 2n = 20 . 8 = 160 (NST) Bài 2: Có một số TB sinh dưỡng cùng loài đều nguyên phân 2 lần liên tiếp, các tb con tạo ra có chứa 3744 nst. Hãy xác định: a. Số tb sinh dưỡng ban đầu. b. Số nst môi trường cung cấp cho các tb sinh dưỡng nói trên nguyên phân. Cho biết loài trên có 2n = 78. (Bồi dưỡng lí thuyết và bài tập tr48) Bài 3: Có 2 tb sinh dưỡng cùng loài nguyên phân với số lần không bằng nhau và đã tạo ra tổng số 20 tb con. Biết số lần nguyên phân của tb một nhiều hơn số lần nguyên phân của tb 2, các tb con có chứa tất cả 360 nst. Hãy xác định: a. Số lần nguyên phân của mỗi tb . b. Số nst lưỡng bội của loài. c. Số nst môi trường cung cấp cho mỗi tb nguyên phân. (Bồi dưỡng lí thuyết và bài tập tr48) Bài 4: Có 4 tb của gà (2n = 78) đều đồng loạt nguyên phân 1 lần với tốc độ bằng nhau .Biết rằng trong lần nguyên phân đó, kì trung gian kéo dài 4 phút, mỗi kì còn lại có thời gian bằng nhau là 3 phút. a.Tính số tb con được tạo ra và số nst môi trường cung cấp cho quá trình nguyên phân. b. Xác định số nst cùng trạng thái, số crômatit trong các tb, sau khi chúng tiến hành nguyên phân được 2 phút, 9 phút, 12 phút và 16 phút. (Bồi dưỡng lí thuyết và bài tập tr49) Tiết 35: BÀI TẬP VỀ GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH. 1. Hướng dẫn một số công thức áp dụng. a. Công thức tính số tb con và 1 số nst trong các tb con được tạo ra sau giảm phân: Biết mỗi tinh bào bậc I qua giảm phân tạo ra 4 giao tử đực(tinh trùng)và mỗi noãn bào bậc I qua giảm phân tạo ra 1 giao tử cái (trứng) và 3 thể cực.Tinh trùng, trứng, thể định hướng đều là những tb đơn bội (n) nên: - Số tinh trùng được tạo ra = 4 lần số tinh bào bậc I - Số trứng được tạo ra = số noãn bào bậc I. - Số thể cực = 3 lần số noãn bào bậc I. - Số nst trong các giao tử ( tinh trùng hoặc trứng) hay số nst trong các thể định hướng được xác định bằng số giao tử (hay số thể định hướng) nhân với bộ nst đơn bội. b. Tính số hợp tử được tạo thành và hiệu xuất thụ tinh của hợp tử. -Trong thụ tinh một tinh trùng (n) kết hợp với một trứng (n) tạo ra hợp tử (2n). Số hợp tử = số trứng được thụ tinh = Số tinh trùng được thụ tinh. - Hiệu suất thụ tinh (HSTT) của giao tử một giới nào đó là tỉ lệ giữa số giao tử đó được thụ tinh so với tổng số giao tử của giới đó tham gia vào quá trình thụ tinh. HSTT của trứng = (Số trứng được TT: Tổng số trứng tham gia TT) x 100% HSTT của tinh trùng = ( Số tinh trùng được TT: Tổng số tinh trùng tham gia TT) x 100%. 2. Bài tập và hướng dẫn giải: Bài 5: Tổng số trứng và thể định hướng được tạo ra từ sự giảm phân trong cơ thể của 1 gà mái là 128.Các trứng nói trên đều tham gia thụ tinh và hình thành 16 hợp tử. Số nst trong các hợp tử = 1248.Hãy xác định: a.Hiệu suất thụ tinh của trứng . b.Số nst có trong các noãn bào bậc I tạo ra số trứng nói trên. c.Số nst có trong các thể cực được tạo ra. Hướng dẫn giải: a.Hiệu suất thụ tinh của trứng: -Cứ 1 noãn bào bậc I giảm phân tạo ra 1 trứng và 3 thể cực ,số thể cực luôn gấp 3 lần số trứng được tạo ra. Vậy số trứng được tạo ra là: 128: (1 + 3) = 32 -Có 16 hợp tử tức là có 16 trứng thụ tinh. Suy ra hiệu suất thụ tinh của trứng là: 16 : 32 x 100% = 50% b. Số nst trong các noãn bào bậc I: Số nst trong các hợp tử: 16 . 2n = 1248 suy ra 2n = 1248 : 16 = 78 Số noãn bào bậc I = Số trứng tạo ra = 32 Số nst có trong các noãn bào bậc I = 32 x 2n = 32 x 78 = 2496 (NST) c. Số nst có trong các thể cực: Số thể cực được tạo ra = 3 x 32 = 96 Số nst có trong các thể định hướng = 96.n = 96 x (78:2) = 1824(NST) Tiết 36: BÀI TẬP VỀ GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH. (Tiếp) Bài 6: Có 3 tb mầm của 1 chuột cái đều nguyên phân 5 lần . Các tb con tạo ra sau nguyên phân đều trở thành các noãn bào bậc I và giảm phân bình thường.Các trứng được tạo ra đều tham gia thụ tinh với hiệu suất bằng 25%.Hãy xác định: a.Số thể cực được tạo ra từ quá trình trên. b.Số họp tử được tạo thành. c.Giả sử trong quá trình tạo hợp tử nói trên đã có 192 tinh trùng tham gia thì hiệu suất thụ tinh của tinh trùng bằng bao nhiêu? (Bồi dưỡng lí thuyết và bài tập tr52) Bài 7: Có 3 tinh bào bậc I và 32 noãn bào bậc I của cùng 1 loài đều tiến hàng giảm phân bình thường. Toàn bộ số trứng và tinh trùng tạo ra đều tham gia thụ tinh tạo ra 6 hợp tử . Xác định hiệu suất thụ tinh của tinh trùng và của trứng. Số nst trong các hợp tử bằng 480. Xác định số nst có trong các trứng và tinh trùng đã không được thụ tinh ở quá trình trên. (Bồi dưỡng lí thuyết và bài tập tr53) Bài 8: Có một số tb mầm của một gà trống ( 2n = 78 ) đều nguyên phân 6 lần và đã nhận của môi trường nguyên liệu tương đương với 19656 nst. Tất cả các tb con sau nguyên phân đều trở thành các tinh bào bậc I.Các tinh trùng được tạo ra đều tham gia thụ tinh với hiệu suất thụ tinh bằng 3,125%.Hãy xác định: Số tb mầm ban đầu. Số hợp tử được tạo ra và số nst trong các hợp tử. (Bồi dưỡng lí thuyết và bài tập tr54) Thanh Tùng ngày 21 tháng 12 năm 2017 TM chuyên môn Kí duyệt