Giáo án Tin 12 - Khái niệm về Hệ cơ sở dữ liệu

Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội Chương I: Khái niệm về Hệ cơ sở dữ liệu Bài soạn 1: Một số khái niệm. I. Mục tiêu: Qua bài học này, học sinh cần đạt được những mục tiêu sau: 1. Về kiến thức và kĩ năng.  Kiến thức: + Khái niệm bài toán quản lí và các công việc hay gặp khi xử lí thông tin của một tổ chức. +Nắm được các khái niệm cơ bản về cơ sở dữ liệu( Khái niệm cơ sở dữ liệu, hệ quản trị cơ sở dữ liệu, các mức thể hiện của cơ sở dữ liệu… )  Kĩ năng thao tác: +Nắm được các thao tác tạo lập hồ sơ, cập nhật hồ sơ, khai khác hồ sơ. 2.Về tư tưởng tình cảm. -Nhấn mạnh tầm quan trọng va tiện ích của việc dung CSDL -Giúp các em yêu thích môn học và có hứng thú vơi môn học. II. Phương pháp, phương tiện dạy học. 1. Phương pháp: Thuyết trình kết hợp với 2. Phương tiện: Sách giáo khoa, trình chiếu Powerpoint, sách tham khảo nếu có. III. Hoạt động dạy học. I.Ổn định lớp (1’) -Yêu cầu lớp trưởng báo cáo sĩ số. II.Kiểm tra bài cũ và gợi động cơ 4’). 1.Kiểm tra bài cũ: Đây là bài học đầu tiên của năm học mới nên ta không kiểm tra bài cũ mà tập trung vào việc gợi đông cơ học bại học. 2.Gợi động cơ: chương trình lớp 10 chúng ta đã được làm quen với Microsoft Word, hôm nay chúng ta se đựơc học thêm về một ưng dụng nữa của Microsoft là Microsoft Access với các khái Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội niệm mở đầu trong Microsoft Access như hệ cơ sở dữ liệu và hệ quản tri cơ sở dữ liệu, các tính năng và công dụng của nó trong thực tế. Công việc quản lí là rẩt phổ biến, có thể nói mọi tổ chức đều có nhu cầu quản lí: các công ti cần quản lí tài chính, nhân sự, vật tư; nhà trường cần quản lí hồ sơ học sinh, kết quả học tập…. Bài toán quản lí là rất phổ biến trong mọi hoạt động kinh tế- xã hội…Việc lưu trữ thông tin một cách chính xác, kịp thời chiếm vị trí quan trọng trong quản lí điều hành của mọi tổ chức. 3. Hoạt động của thầy và trò: TT Nội dung kiến thức Hoạt động của thầy và trò Thời gi Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội 1 2 Bài toán quản lí: Khái niệm: Bài toán quản lí là bài toán quan trọng để quản lí tài chính, nhân sự và khai thác tốt nguồn lực con người… Ví dụ: Nhà trường quản lí học sinh thông qua hồ sơ học sinh là học bạ. Các công việc thường gặp khi xử lí thông tin của một tổ chức: + Tạo lập hồ sơ:công việc này bao gồm việc  Xác định chủ thể cần quản lí.  Xác định cấu trúc hồ sơ  Thu thập, tập hợp thông tin cần thiết cho hồ sơ từ nhiều nguồn khác nhau và lưu trữ chúng theo cấu trúc đã xác định +Cập nhât hồ sơ: Công việc này bao gồm:  Sửa chữa hồ sơ: thay đổi một vài thông tin trong hồ sơ khi nó không đúng nữa.  Bổ sung: Bổ sung thêm hồ sơ chjo cá thể mới tham gia vào tổ chức.  Xoá hồ sơ: khi một cá thể không tham gia vào tổ chức thì tổ chức không quản lí cá thể đó, cần xoá bỏ hò sơ của cá thể. +Khai thác hồ sơ:  sắp xếp  Tìm kiếm: Thuyết trình. -Công việc quản lí là rất phổ biến, có thể nói mọi tổ chức đều có nhưu cầu quản lí.công ti cần quản lí tài chính…Bệnh viện cần quản lí bệnh nhân,thuốc, bệnh án,bác sĩ, các thiết bị y tế… -Để thực hiện được những công việc đó thì, hôm nay chúng ta sẽ làm quen với một số kiến thức cơ bản Thuyết trình. Ngày nay, tin học hoá công tác quản lí chiếm khoảng trên 80% úng dụng tin học. Công việc quản lí tại mỗi nơi , mỗi lĩnh vực là khác nhau về đặc điểm đối tượng quản lí cũng như về cách khai thác thông tin Tuy nhiên của bài toán quản lí đều có đặc điểm chung. Theo các em, đặc điểm đó là gì? Trả lời: +Khối lượng hồ sơ xử lí lớn. +Thuật toán nói chung là không quá phức tạp Thuyết trình: Chúng ta sẽ tìm hiểu về các công việc cần thực hiện để quản lí. Công việc quản lí nói chung bao gồm :Tạo lập, cập nhật, khai thác Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội 3  Thống kê:  Lập báo cáo: Hệ CSDL Khái niệm về CSDL và hệ CSDL 1. CSDL :Một CSDL là một tập hợp các dữ liệu có liên quan với nhau, chứa thông tin của một tổ chức nào đó( một bệnh viện, một trường học , một ngân hàng..) được lưu trữ trên các thiết bị nhớ để đáp ứng nhu cầu khai thác thông tin của nhiều người dùng với nhiều mục đích khác nhau. 2. Phần mềm cung cấp một môi trường thuận lợi và hiệu quả để tạo lập, lưu trữ và khai thác thông tin của CSDL được gọi là hệ quản trị cơ sơ dữ liệu ( hệ QTCSDL). Các mức thể hiện của cơ sở dữ liệu: • Mức vật lí: Là mức hiểu chi tiết vê một hệ CSDL • Mức khái niệm: Là các mối quan hệ của một lớp được mô tả là một bảng, mỗi cột là một thuộc tính, mỗi hàng tương ứng với dữ liệu về một học sinh hồ sơ. Hỏi: Theo các em, mỗi công viêc trên gồm những công việc nhỏ nào? Trả lời: học sinh suy nghĩ và dựa vào gợi ý của giáo viên để trả lời. Thuyết trình: Bài toán quản lí là rất phổ biến trong mọi hoạt động kinh tế- xã hội…Việc lưu trữ thông tin một cách chính xác, kịp thời chiếm vị trí quan trọng trong quản lí điều hành của mọi tổ chức. CSDL và hệ CSDL ra đời v à phat triển n ằm đ áp ứng nhu cầu đó Giáo viên định nghĩa các khái niệm và lấy ví dụ minh hoạ cho các em về một vài Hệ QTCSDL Thuyết trình: Để lưu trữ và khai thác thông tin một cách hiệu quả, các hệ CSDL được xây dựng trên nhiều yếu tố kĩ thuật và bảo trì của máy tính Để phục vụ được nhiều người , các Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội • Mức khung nhìn: + Khung nhìn:là mức thể hiện phù hựp của CSDL cho mỗi người dùng +Mức khung nhìn: là mức hiểu của người dungf thông qua khung nhìn. Các yêu cầu cơ bản cơ bản của hệ CSDL: +Tính cấu trúc: Dữ liệu trong cơ sở dữ liệu được lưu dữ theo một cấu trúc nhất định, thường là bảng gồm nhiều hàng và cột. +Tính toàn vẹn: Các gía trị dữ liệu được lưu trữ trong CSDL phải phải thoả mãn một số ràng buộc, tuỳ thuộc vào yêu cầu hoạt động của tổ chức mà CSDL phản ánh. Các ràng buộc đó gọi là ràng buộc toàn vẹn dữ liệu. +Tính nhất quán: hệ CSDL được thiết kế sao cho, bằng những tương tác đơn giản với hệ thống, người fùng có thể khai thác thông tin mà không cần biết đến các chi tiết phức tạp của hệ thống. Để làm tốt điều đó, có ba cách hiểu và tiếp cận hệ CSDL Yêu cầu học sinh đọc sách và trả lời câu hòi: các cách tiếp cận đó là gi? Thuyết trình: Một CSDL muốn hoạt động tốt cần đảm bảo nhiều yêu cầu: Tính cấu trúc , tính toàn vẹn, tính nhất quán, tính an toàn và bảo mạt thông tin… Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội Sau khi đựoc cập nhật, kể cả khi có sự cố thì dữ liệu trong CSDL phải được đảm bảo tính đúng đắn. +Tính an toàn và bảo mật thông tin: CSDL phải được bảo vệ an toàn và ngăn được những truy xuất không được phép và phải khôi phục được dữ liệu khi có sự cố phần cứng hay phần mềm. +Tính độc lập: Dữ liệu phải được độc lập với các ứng dung, không phụ thuộc vào một vài bài toán cụ thể, không phụ thuộc vào phươbg tiện lưu trữ và xử lí. Có hai mức độc lập dữ liêu: Độc lập mức vật lí. Đôc lập ỏ mức khái niệm. +Tính không dư thừa:Trong CSDL không lưu trữ những dữ liệu trùng lặp hoặc dễ dàng suy diễn hay tính toán được từ những dữ liệu đã có. Một số ứng dụng: Cơ sở giáo dục và đào tạo cần quản lí thông tin người học, môn học, Cơ sở kinh doanh … Yêu cầu học sinh lấy ví dụ về các yêu cầu đó Hỏi : tại sao phải đảm bảo chống dư thừa dữ liêu? Trả lời: Tránh lãng phí bộ nhớ và không nhất quán thông tin. Thuyết trình: Việc xây dựng, phát triển và khai thác các hệ CSDL ngày càng nhiều hơn, đa dạng hơn trong tất cả các lĩnh vực kinh tế… Hỏi: các em hãy lấy ví dụ về ứng dụng về các hệ CSDL trong công tác quản lí…. Giáo án lớp 12-môn Tin học Người thực hiện: Bùi Thị Thuỳ-K56A-CNTT-ĐHSP Hà Nội IV.Củng cố bài (1’) Bài học hôm nay chung ta đã lam quen một số khái niệm cơ bản của CSDL - Khái niệm CSDL - Các mức thể hiện của CSDL - Các yếu tố của hệ CSDL - Ứng dụnh của CSDL V.Bài tập về nhà  Làm các bài tập trong sách giáo khoa, sách bài tâp 12 và tham khao thêm một số bài tập khác ở sách tham khảo (nếu có) VI.Nhận xét của thầy giáo hướng dẫn.