Giáo án Tin học 11 tiết 41: Bài tập

Ngày soạn: 15/01/2018 Tiết chương trình : 41 Thời gian: 45 phút / 1 tiết Lớp : 11a7, 11a8, 11a9 BAØI TAÄP Chuẩn kiến thức, kỹ năng cần đạt của tiết học - Về kiến thức Học sinh cần: Qua trả lời các câu hỏi 1, 2, 3, 4 học sinh tự nhận thức lại nội dung và ý nghĩa của các vấn đề lý thuyết đã được đề cập trong tiết học bài 14, 15 gồm kiểu tệp, biến tệp, thao tác với tệp, gắn tên tệp, mở và đóng tệp, đọc/ghi dữ liệu. - Về kỹ năng Rèn luyện kỹ năng viết chương trình đối với kiểu dữ liệu tệp. - Về tình cảm, tư tưởng Học sinh hiểu bài và hứng thú hơn trong học tập. Học sinh yêu thích môn lập trình và các kiểu dữ liệu có cấu trúc của một ngôn ngữ lập trình cụ thể. - Phương pháp dạy học, phương tiện dạy học chủ yếu Giáo viên: Giáo án, sách giáo khoa, bảng, phấn, tài liệu,... Học sinh: Vở ghi, sách giáo khoa tin học 11, bút, ... - Định hướng hình thành năng lực Năng lực tự giải quyết vấn đề, cộng tác, phối hợp. A. Khởi động Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: Mục tiêu: Kiểm tra kiến thức của các bài học trước (bài 14, 15, 16) về các ví dụ làm việc với tệp Phương pháp/kỹ thuật dạy học: Đàm thoại, vấn đáp Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm. Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu. Sản phẩm: Học sinh trả lời được các câu hỏi trong phần CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP của tiết học trước. Nội dung hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG GV: Nội dung câu hỏi được giao về nhà sau khi kết thúc tiết học trước. Tiết 40: Bài 16: VÍ DỤ LÀM VIỆC VỚI TỆP Câu 1: Nêu một số trường hợp cần phải dùng tệp? Câu 2: Trong sơ đồ thao tác với tệp, khi cần ghi dữ liệu vào tệp phải dùng những thao tác nào? Câu 3: Tại sao cần phải có câu lệnh trước khi đóng/ ghi tệp? Câu 4: Tại sao phải dùng câu lệnh đóng tệp sau khi đã kết thúc ghi dữ liệu vào tệp? Trả lời câu hỏi 1 Trả lời câu hỏi 2 Trả lời câu hỏi 3 Trả lời câu hỏi 4 + Dữ liệu kiểu tệp được lưu trữ lâu dài ở bộ nhớ ngoài và không bị mất khi tắt nguồn điện. + Lượng dữ liệu lưu trữ trên tệp rất lớn. Trong sơ đồ thao tác với tệp, khi cần ghi dữ liệu vào tệp phải dùng những thao tác như gắn tên tệp, mở tệp để ghi, ghi dữ liệu vào tệp, đóng tệp để hoàn tất việc ghi dữ liệu vào tệp Assign(F1,’D:\ST\DULIEU.txt’); rewrite(F1); write (F1,’dien tich hcn la:’,S); Close(F1); Trước khi sử dụng tệp phải có câu lệnh mở tệp để trình dịch biết mục đích mở tệp để đọc hay để ghi, đồng thời đặt con trỏ tệp vào vị trí thích hợp. Phải dùng câu lệnh đóng tệp sau khi đã kết thúc ghi dữ liệu vào tệp để hệ thống hoàn tất việc ghi dữ liệu ra tệp. (trước khi dữ liệu được thực sự ghi vào tệp, nó được lưu trữ trên bộ nhớ đệm. Mỗi khi bộ nhớ đệm đầy hoặc khi có yêu cầu đóng tệp thì dữ liệu trên bộ nhớ đệm – có thể chưa đầy – mới được chuyển và ghi vào tệp) B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC VÀ LUYỆN TẬP Hoạt động 2: Mục tiêu: Học sinh hiểu được ý nghĩa yêu cầu ví dụ giáo viên đưa ra. Phương pháp/kỹ thuật dạy học: Đàm thoại, phát hiện. Hình thức tổ chức hoạt động: Thảo luận nhóm. Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu. Sản phẩm: Học sinh tìm hiểu để chuẩn bị xây dựng chương trình Pascal giải quyết vấn đề bài tập ví dụ. Nội dung hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG VDỤ 1: Gia đình ông A dự định xây một căn nhà cấp 4 trên mảnh đất hình chữ nhật có kích thước chiều rộng 12m, chiều dài 25m. Sau khi tìm hiểu và gọi được một tốp thợ xây đồng ý xây dựng với giá 630000 đồng/1m2. Hỏi số tiền mà gia đình ông A phải thanh toán cho tốp thợ xây sau khi xây xong công trình là bao nhiêu? Lưu ý: + Dữ liệu được cho trong chương trình Pasal. + Kết quả đuợc xuất ra trong tệp xây dựng với đuờng dẫn như sau: D:\11a9\KETQUA.txt Các câu hỏi gợi ý: + Mảnh đất gia đình ông A định xây là hình gì? + Diện tích mảnh đất là bao nhiêu? Được tính theo công thức? + Giá tiền công thợ đồng ý xây dựng là bao nhiêu? + Với tổng diện tích đó thì số tiền cần phải thanh toán là bao nhiêu? Công thức tính? Trả lời các câu hỏi giáo viên đưa ra. + Mảnh đất là hình chữ nhật + Công thức tính diện tích: Diện tích = ch.dài x ch.rộng + Tốp thợ xây đồng ý xây dựng với giá 630000 đồng/1m2 + Tổng tiền cần phải thanh toán: Tổng= D.t * Tiền công/1m2 Hoạt động 3: Mục tiêu: Học sinh hiểu được ý nghĩa yêu cầu ví dụ giáo viên đưa ra. Phương pháp/kỹ thuật dạy học: Đàm thoại, phát hiện. Hình thức tổ chức hoạt động: Thảo luận nhóm. Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu. Sản phẩm: Học sinh tìm hiểu để chuẩn bị xây dựng chương trình Pascal giải quyết vấn đề bài tập ví dụ. Nội dung hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG VDỤ 2: Cho tam giác ABC có kích thước các cạnh như sau: AB = 4 cm, AC = 3 cm, BC = 5 cm. Xét xem có phải tam giác ABC vuông tại A hay không? Lưu ý: + Dữ liệu đuợc lấy trong tệp xây dựng với đuờng dẫn như sau: D:\11a09\DULIEU.txt + Kết quả đuợc xuất ra trong tệp xây dựng với đuờng dẫn như sau: D:\11a09\KETQUA.txt Các câu hỏi gợi ý: + Định lí Pytago? + Để tam giác ABC vuông tại A thì phải thoả điều kiện gì? Trả lời các câu hỏi giáo viên đưa ra. Nếu một tam giác có bình phương một cạnh bằng tổng bình phương hai cạnh còn lại thì tam giác đó là tam giác vuông. BC2 = AB2 + AC2 C. VẬN DỤNG, TÌM TÒI: Hoạt động 4: Mục tiêu: Học sinh thực hiện được yêu cầu ví dụ 1 giáo viên đã đưa ra ở hoạt động 2. Phương pháp/kỹ thuật dạy học: Rèn tư duy phân tích, tổng hợp Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm. Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu. Sản phẩm: Học sinh xây dựng chương trình Pascal giải quyết vấn đề bài tập ví dụ. Nội dung hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS VDỤ 1: Gia đình ông A dự định xây một căn nhà cấp 4 trên mảnh đất hình chữ nhật có kích thước chiều rộng 12m, chiều dài 25m. Sau khi tìm hiểu và gọi được một tốp thợ xây đồng ý xây dựng với giá 630000 đồng/1m2. Hỏi số tiền mà gia đình ông A phải thanh toán cho tốp thợ xây sau khi xây xong công trình là bao nhiêu? Lưu ý: + Dữ liệu được cho trong chương trình Pasal. + Kết quả đuợc xuất ra trong tệp xây dựng với đuờng dẫn như sau: D:\11a9\KETQUA.txt Gợi ý: + Khai báo tệp + Gắn tên tệp và tạo tệp theo đưòng dẫn + Dùng biến a, b tượng trưng cho chiều dài và chiều rộng của mảnh đất hình chữ nhật + Xây dựng công thức tính diện tích mảnh đất + cú pháp xuất diện tích S + Xây dựng công thức tính tổng tiền T + cú pháp xuất tổng tiền T Học sinh theo dõi gợi ý, suy nghĩ và bắt đầu xây dựng chương trình Pascal thực hiện yêu cầu ví dụ 1 Program vdu1; Uses crt; Var F1: text; a,b: integer; S:integer; T:longint; Begin Clrscr; Assign (F1, ‘D:\11a9\DULIEU.txt’); Rewrite (F1); a:= 12; b:= 25; S:= a*b; Write(F1,’dien tich manh dat la:’,S); T:=S*630000; Write(F1,’tong so tien phai thanh toan la:’T); Close(F1); Readln; End. Hoạt động 5: Mục tiêu: Học sinh thực hiện được yêu cầu ví dụ 2 giáo viên đưa ra ở hoạt động 3. Phương pháp/kỹ thuật dạy học: Rèn tư duy phân tích, tổng hợp. Hình thức tổ chức hoạt động: Làm việc cá nhân, thảo luận nhóm. Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu. Sản phẩm: Học sinh xây dựng chương trình Pascal giải quyết vấn đề bài tập ví dụ. Nội dung hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS VDỤ 2: Cho tam giác ABC có kích thước các cạnh như sau: AB = 4 cm, AC = 3 cm, BC = 5 cm. Xét xem có phải tam giác ABC vuông tại A hay không? Lưu ý: + Dữ liệu đuợc lấy trong tệp xây dựng với đuờng dẫn như sau: D:\11a09\DULIEU.txt + Kết quả đuợc xuất ra trong tệp xây dựng với đuờng dẫn như sau: D:\11a09\KETQUA.txt Gợi ý: + Khai báo tệp + Gắn tên tệp và tạo tệp theo đưòng dẫn + Dùng biến AB, AC, BC tượng trưng cho các cạnh của tam giác + Xây dựng công thức so sánh IF dựa vào định lí pitago. + cú pháp xuất kết quả. Học sinh theo dõi gợi ý, suy nghĩ và bắt đầu xây dựng chương trình Pascal thực hiện yêu cầu ví dụ 1 Program vdu2; Uses crt; Var F1,F2: text; AB, AC, BC: integer; Begin Clrscr; Assign (F1, ‘D:\11a9\DULIEU.txt’); Reset (F1); Assign (F2, ‘D:\11a9\KETQUA.txt’); Rewrite (F2); Read(f1, AB, AC, BC); If (BC*BC = AB*AB+AC*AC) then write(‘tam giac ABC vuong tai A) else write(F2,’tam giac ABC khong phai tam giac vuong tai A’); Close(F1); close (F2); Readln; End. Hoạt động 6: Mục tiêu: Học sinh ôn lại được kiến thức lý thuyết của kiểu dữ liệu tệp Phương pháp/kỹ thuật dạy học: Rèn tư duy phân tích, tổng hợp. Hình thức tổ chức hoạt động: Vấn đáp Phương tiện dạy học: SGK, máy tính, máy chiếu. Sản phẩm: Học sinh trả lời được các câu hỏi trắc nghiệm kiểm tra kiến thức Nội dung hoạt động HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS Câu 1: Câu lệnh dùng thủ tục đóng tệp có dạng? A. close (); B. close (F1); C. end. D. close (); Câu 2: Xét theo cách tổ chức dữ liệu, phân tệp thành các loại nào? A. Tệp truy cập tuần tự, tệp truy cập trực tiếp B. Tệp văn bản, tệp có cấu trúc C. Tệp văn bản, tệp truy cập tuần tự D. Tệp truy cập tuần tự, tệp có cấu trúc Câu 3: Thủ tục gắn tên tệp? A. assign(,); B. assgin (,); C. var :text; D. assign(,); Câu 4: Khai báo biến tệp văn bản có dạng? A. var :; B. var :text; C. var :string; D. var : Array[chỉ số đầu.. chỉ số cuối] of ; Câu 5: Xét theo cách thức truy cập, có thể phân tệp thành các loại nào ? A. Tệp truy cập tuần tự, tệp có cấu trúc B. Tệp văn bản, tệp có cấu trúc C. Tệp truy cập tuần tự, tệp truy cập trực tiếp D. Tệp văn bản, tệp truy cập trực tiếp Câu 6: Câu lệnh dùng thủ tục đọc tệp có dạng? A. read(,); B. read(); C. real(,); D. read(); Câu 7: Trước khi đọc dữ liệu từ tệp đã gắn với một biến tệp, ta mở tệp bằng thủ tục? A. write(,); B. read(,); C. reset(); D. rewrite(); Câu 8: Đặc điểm của kiểu dữ liệu tệp? A. Cả 2 đáp án B,C B. Dữ liệu sẽ bị mất khi tắt máy C. Lưu trữ lâu dài ở bộ nhớ ngoài, không bị mất khi tắt nguồn điện D. Lượng dữ liệu lưu trữ có thể rất lớn Câu 9: Câu lệnh dùng thủ tục ghi tệp có dạng? A. write(); B. var :text; C. writeln(,); D. assign(, ); Câu 10: Câu lệnh dùng thủ tục mở tệp để ghi dữ liệu có dạng? A. reset(); B. rewrite(); C. write(,); D. read(,); Trả lời câu hỏi theo hình thức trắc nghiệm D. HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ - Ôn lại bài học hôm nay; - Xem trước §17 : CHƯƠNG TRÌNH CON VÀ PHÂN LOẠI