Giáo án tin học 12 - Bài 7: Liên kết giữa các bảng

§7. LIÊN KẾT GIỮA CÁC BẢNG I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức - Học sinh biết khái niệm về liên kết giữa các bảng và ý nghĩa của việc liên kết. - Biết cách tạo liên kết giữa các bảng. 2. Kĩ năng - Thực hiện được việc tạo liên kết giữa các bảng trong Access. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH - Máy vi tính và máy chiếu projector dùng để chiếu các ví dụ. - 2 cơ sở dữ liệu giống nhau, trong đó một cơ sở dữ liệu chỉ chứa một bảng và một cơ sở dữ liệu chứa 3 bảng. - Sách giáo khoa, sách giáo viên. - Hình mô tả 4 bảng dữ liệu trên. So_ don Ma_ khach_ Hang Ten_ khach_ hang Ma_ mat_ hang Ten_ mat_ hang So_ luong Dia_ chi Ngay_ giao_ hang Don_ gia 01 K1 An H1 Sắt 10 ĐH 20/03 100 02 K2 Nam H1 Sắt 20 ĐN 23/11 100 03 K1 An H2 Gạch 100 ĐH 11/10 4 04 K3 Hà H1 Sắt 50 NL 01/10 100 05 K1 An H2 Gạch 11 ĐH 12/11 4 06 K3 Hà H3 Xi 30 NL 01/11 30 07 K2 Nam H3 Xi 20 ĐN 02/02 30 Bảng 1: Cơ sở dữ liệu Kinh_doanh chỉ có một bảng. Ma_khach_hang Ten_khach_hang Dia_chi K1 An ĐH K2 Nam ĐN K3 Hà NL Bảng 2: Bảng Khach_hang của cơ sở dữ liệu Kinh_doanh có nhiều bảng. Ma_mat_hang Ten_mat_hang Don_gia H1 Sắt 100 H2 Gạch 4 H3 Xi 30 Bảng 3: Bảng Mat_hang của cơ sở dữ liệu Kinh_doanh có nhiều bảng So_don Ma_khach_hang Ma_mat_hang So_luong Ngay_giao_hang 01 K1 H1 10 20/03 02 K2 H1 20 23/11 03 K1 H2 100 11/10 04 K3 H1 50 01/10 05 K1 H2 11 12/11 06 K3 H3 30 01/11 07 K2 H3 20 02/02 Bảng 4: Bảng Hoa_don của cơ sở dữ liệu Kinh_doanh có nhiều bảng. III. HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC 1. Tìm hiểu ý nghĩa của việc liên kết các bảng. a. Mục tiêu: Biết được sự cần thiết của việc liên kết giữa các bảng. b. Nội dung: - Nhược điểm của việc lập một cơ sở dữ liệu gồm một bảng duy nhất chứa tất cả các thông tin: + Dư thừa dữ liệu. + Không đảm bảo sự nhất quán dữ liệu. Để khắc phục nhược điểm này, ta thường chia bảng chính thành nhiều bảng như cách thứ hai. Để có được thông tin tổng hợp ta cần thông tin từ các bảng, muốn vậy ta phải thực hiện liên kết giữa các bảng. c. Phương pháp: Kết hợp phương pháp diễn giải với kỹ thuật phòng tranh, kỹ thuật “Tia chớp”. d. Các bước tiến hành: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Giới thiệu 2 hình: + Tranh 1: là một bảng quản lí kinh doanh của một doanh nghiệp trong năm 2008. + Tranh 2: là ba bảng quản lí kinh doanh của doanh nghiệp đó trong năm 2008. - Diễn giải: Bảng 1 chứa dữ liệu tương đương với dữ liệu bảng 2. - Hỏi: Em sẽ chọn cách tổ chức dữ liệu nào? giải thích lí do chọn? Gọi hai học sinh có hai quan điểm chọn và yêu cầu giải thích. - Giáo viên chuẩn hóa lại kiến thức cho học sinh: Thông thường người ta chọn cách 2 (dùng bảng 2) vì những lí do chính sau: + Tránh được dư thừa dữ liệu (trong bảng 1, có sự trùng lặp dữ liệu). + Bảo đảm nhất quán dữ liệu (vì trong bảng 1, có thể cùng một khách hàng nhưng bị nhập hai địa chỉ khác nhau). + Máy vi tính có thể tổng hợp được thông tin từ 3 bảng nhờ liên kết dữ liệu. - Mô tả nguyên lí liên kết để tổng hợp thông tin từ ba bảng để học sinh biết khái niệm liên kết dữ liệu. - Quan sát 2 tranh để thấy dữ liệu của bảng 1 tương đương với dữ liệu trong bảng 2. + Nhóm 1: Chọn cách 1, vì tổ chức lưu trữ đơn giản, thống kê, tổng hợp, kết xuất thông tin dễ dàng. + Nhóm 2: Chọn cách 2, vì dữ liệu được lưu trữ ít. - Theo dõi giáo viên mô tả để tổng hợp dữ liệu từ ba bảng. 2. Tìm hiểu cách tạo liên kết giữa các bảng. a. Mục tiêu: Học sinh biết cách tạo liên kết. Bước đầu tạo được liên kết trong hai bảng ví dụ. c. Nội dung và các bước tiến hành: - Giáo viên: Giới thiệu cách tạo liên kết giữa các bảng thông qua ví dụ của cơ sở dữ liệu Kinh_doanh. + Mở cơ sở dữ liệu Kinh_doanh. + Chọn Tools ® Relationships… Xuất hiện giao diện có dạng: + Nếu chưa thấy xuất hiện cửa số Show table thì bấm phải chuột vào vùng trống của cửa sổ Relationships và chọn lệnh Show table... để mở cửa số Show table. + Chọn tên bảng muốn tạo liên kết, bấm chuột vào nút Add, lặp lại cho đến khi đủ bảng. Bấm chuột váo nút Close để đóng cửa sổ Show table. + Kéo thả trường ma_khach_hang của bảng Khach_hang qua trường ma_khach_hang của bảng Hoa_don. Xuất hiện hộp thoại Edit relationships. Bấm chuột vào nút Creat. Access tạo một đường nối giữa hai bảng để thể hiện mối liên kết. - Giáo viên: Tương tự, em hãy tạo liên kết giữa ma_mat_hang. - Học sinh: Lên bảng thực hiện: + Kéo thả trường ma_mat_hang của bảng mat_hang qua trường ma_mat_hang của bảng Hoa_don. Xuất hiện hộp thoại Edit relationships. Bấm chuột vào nút Creat. Access tạo một đường nối giữa hai bảng để thể hiện mối liên kết. - Giáo viên: Hướng dẫn tiếp + Bấm chuột vào nút để đóng cửa sổ Relationships. Bấm chuột nút Yes để lưu lại liên kết. - Học sinh: Quan sát hướng dẫn của giáo viên để nhận biết các thao tác và các cửa sổ. - Giáo viên: Yêu cầu học sinh lên bảng thực hiện lại các bước để tạo liên kết. Giáo viên theo dõi và điều chỉnh thao tác khi học sinh gặp lỗi. (cho các em tham khảo sách giáo khoa để thực hiện) - Học sinh: Lên bảng thực hành để hình thành kĩ năng. 3. Củng cố, đánh giá a- Mục tiêu: - Hệ thống lại những kĩ năng tạo liên két giữa các bảng. - Đánh giá kiến thức của học sinh sau bài học Liên kết giữa các bảng b- Thực hiện: - Giáo viên: khái quát thành các bước chính để tạo liên kết giữa các bảng - Mở cơ sở dữ liệu - Hiển thị cửa sổ Show Table. - Chọn các bảng muốn liên kết. - Thiết lập liên kết giữa hai bảng. - Giáo viên: Chiếu lên bảng hình dưới đậy và yêu cầu học sinh điền tiếp các bước để hoàn thành các thao tác Tên thao tác Các bước để thực hiện Thiết lập liên kết Tool ® Relationship ... hoặc bấm chuột vào nút lệnh ... Chọn các bảng Chọn bảng và bấm chuột vào nút Add ... Sửa lại liên kết Bấm đúp chuột vào đường liên kết ... Lưu lại liên kết ... Xóa liên kết ... - Học sinh: Đứng tai chỗ và đọc các thao tác cần thực hiện. 4. Hướng dẫn học ở nhà a- Mục tiêu: - Rèn luyện thêm kỹ năng làm việc với liên kết bảng. - Chuẩn bị nội dung cho bài thực hành số 5: Liên kết giữa các bảng. b- Thực hiện: - Giáo viên: Yêu cầu học sinh thực hiện lại việc tạo các liên kết giữa các bảng trong bài 7. - Giáo viên: Hướng dẫn học sinh chuẩn bị nội dung cho bài tập thực hành số 5: Liên kết giữa các bảng. + Nêu mục đích yêu cầu của bài thực hành: Tạo cơ sở dữ liệu có nhiều bảng, rèn luyện kĩ năng tạo liên kết, sửa liên kết giữa các bảng. + Yêu cầu học sinh xem trước nội dung và yêu cầu của các bài tập 1 và bài tập 2.