Giáo án tin học 12 - Bài tập và thực hành 10: Hệ cơ sở dữ liệu quan hệ

BÀI TẬP VÀ THỰC HÀNH SỐ 10 HỆ CƠ SỞ DỮ LIỆU QUAN HỆ I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU - Rèn luyện cho học sinh kĩ năng chọn khóa cho các bảng dữ liệu cho các bảng dữ liệu của cơ sở dữ liệu đơn giản. - Củng cố cho học sinh khái niệm liên kết và cách xác lập liên kết giữa các bảng trong cơ sở dữ liệu quan hệ. Đồng thời khắc sâu cho học sinh mục đích của việc xác lập các liên kết giữa các bảng. - Chọn được khóa cho các bảng dữ liệu trong một bài toán quen thuộc. - Xác lập được liên kết giữa các bảng thông qua khóa để có thể tìm được những thông tin liên quan đến một cá thể được quản lí. I. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH - Phòng máy vi tính để học sinh thực hành. - Máy chiếu để giới thiệu và hướng dẫn các thao tác. - Một cơ sở dữ liệu Quanli_thi. - Hình ảnh về ba bảng: Bảng Thi_sinh STT SBD Họ tên thí sinh Ngày sinh Trường 1 HA10 Đỗ Hà Anh 02/01/90 Lê Hồng Phong 2 HA11 Lê Như Bình 21/11/90 Phan Chu Trinh 3 HA12 Trần Thu Cúc 14/05/91 Phan Chu Trinh 4 HA14 Nguyễn Anh Quân 29/11/90 Lê Hồng Phong ... ... ... ... ... Bảng Danh_phach STT SBD Phách 1 HA10 s28 2 HA11 s27 3 HA12 s26 4 HA14 s25 ... ... ... Bảng Diem_thi STT Phách Điểm 1 HA10 9 2 HA11 6 3 HA12 8 4 HA14 10 ... ... ... III. HOẠT ĐỘNG DẠY-HỌC 1. Thực hành bài tập 1. a. Mục tiêu: - Rèn luyện kĩ năng xác định khóa. b. Nội dung: - Từ các bảng Thi_sinh, Danh_phach, Diem_thi, hãy chọn khóa cho mỗi bảng và giải thích lí do cho việc lựa chọn. c. Các bước tiến hành: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Giới thiệu bảng Thi_sinh, yêu cầu học sinh xác định khóa. - Giới thiệu bảng Diem_thi, yêu cầu học sinh xác định khóa. - Hỏi: Có thể chọn trường Diem làm khóa được không? - Giới thiệu bảng Danh_phach, yêu cầu học sinh xác định khóa. - Hỏi: Tập SBD, Phach có phải là khóa hay không? - Hỏi: STT có thể là khóa hay không? Vì sao trong thực tế của bài tập này người ta không chọn trường này làm khóa? - Giải thích: Lí do phải có ba bảng là để đảm bảo tính khách quan, công bằng trong chấm thi. - SBD là khóa, vì chỉ cần duy nhất SBD là có thể xác định được một cá thể. - Phach là khóa, vì mỗi Phach xác định một con điểm của một học sinh. - Không. Vì có thể có hai bài thi khác nhau nhưng điểm giống nhau. - SBD hoặc Phach là khóa vì mỗi SBD xác định duy nhất một Phach và một Phach xác định duy nhất một SBD. - Không? vì tồn tại SBD đã là khóa. - STT cũng là khóa. - Vì trường số thứ tự có quy luật, phải chọn mã phách làm khóa vì trường này có tính ngẫu nhiên, đảm bảo khách quan. 2. Thực hành bài tập 2. a. Mục tiêu: - Rèn luyện kĩ năng xác lập mối liên kết giữa các bảng. b. Nội dung: - Chỉ ra các mối liên kết cần thiết giữa ba bảng để có được kết quả thi thông báo cho học sinh. c. Các bước tiến hành: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Giới thiệu ba bảng lên màn hình. - Yêu cầu xác định bảng chính và bảng tham chiếu. - Yêu cầu học sinh chỉ ra các liên kết. - Chiếu hình vẽ có ba bảng và các liên kết giữa ba bảng để minh họa. - Quan sát màn hình để biết cấu trúc của ba bảng. - Bảng chính: Danh_phach. - Bảng tham chiếu: Thi_sinh, Diem_thi. - Chỉ ra các liên kết thông qua các khóa. + Bảng Danh_phach cho biết tương ứng giữa số báo danh và phách. Bảng Diem_thi cho biết tương ứng một điểm thi của một phách. Liên kết hai bảng này theo phách ta sẽ được một điểm thi ứng với một số báo danh. + Bảng Danh_phach cho biết tương ứng giữa số báo danh và phách. Bảng Thi_sinh cho biết tương ứng một số báo danh với một học sinh. Liên kết hai bảng này theo số báo danh ta sẽ được một thí sinh ứng với một số báo danh. + Với hai liên kết được xác lập, ta có thể biết được điểm thi của mỗi thí sinh. 3. Thực hành bài tập 3. a. Mục tiêu: - Rèn luyện kĩ năng xác lập mối liên kết giữa các bảng thông qua hệ quản trị cơ sở Access. b. Nội dung: - Hãy dùng hệ quản trị cơ sở dữ liệu Access để thực hiện các yêu cầu sau: + Tạo lập cơ sở dữ liệu Quanli_thi gồm 3 bảng: Thi_sinh, Danh_phach, Diem_thi. Nhập dữ liệu giả định khoảng 10 thí sinh. + Thiết lập các mối liên kết cần thiết giữa ba bảng. + Đưa ra kết quả thi để thông báo cho học sinh. + Đưa ra kết quả thi theo trường. + Đưa ra kết quả thi của toàn tỉnh theo thứ tự giảm dần của điểm thi. c. Các bước tiến hành: HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH - Giới thiệu nội dung yêu cầu của bài thực hành. - Yêu cầu học sinh tạo ba bảng và nhập dữ liệu. - Thiết lập mối liên kết. - Đưa kết quả thi để thông báo cho học sinh. - Đưa ra kết quả thi theo trường. - Đưa ra kết quả thi của toàn tỉnh theo thứ tự giảm dần của điểm thi. - Theo dòi nội dung và yêu cầu từ giáo viên. - Có thể xin giáo viên cơ sở dữ liệu. - Sử dụng kiến thức đã được học về khóa, liên kết, mẫu hỏi và báo cáo trong Access để đưa kết quả thi ra màn hình. 4. Bài tập ở nhà - Xem lại nội dung của bài thực hành số 10 - Thực hiện lại ba bài tập - Xem trước nội dung bài 11: Các thao tác với cơ sở dữ liệu quan hệ.