Giáo án văn 11: Phong cách ngôn ngữ báo chí

Tiết: 47. PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ. A. Mục tiêu bài học: Về kiến thức : Hiểu biết sơ bộ về một số loại báo chí : phân biệt theo phương tiện (báo viết, báo hình, báo nói, báo điện tử ), theo định kì xuất bản ( nhật báo, tuần báo, nguyệt báo, niên báo,…), theo lĩnh vực báo (báo Văn nghệ, Khoa học và đời sống, Kinh tế, Pháp luật, Giáo dục và thời đại,…), … Ngôn ngữ báo chí : ngôn ngữ được dùng trong các thể loại chủ yếu của báo chí ( bản tin, phóng sự, phỏng vấn, quảng cáo, tiểu phẩm,…), với chức năng cơ bản là thông báo tin tức thời sự và dư luận xh theo một chính kiến nhất định. Các đặc trưng cơ bản của PCNN báo chí : tính thời sự cập nhật, tính thông tin ngắn gọn, tính sinh động hấp dẫn. Đặc điểm vể phương diện ngôn ngữ : từ đa dạng, không hạn chế ở lĩnh vực nào mà tùy thuộc vào nội dung bài báo; câu văn có kết cấu đa dạng, thường ngắn gọn; sử dụng thường xuyên các biện pháp tu từ tăng sức hấp dẫn, nhất là ở các tít báo. Về kĩ năng : Nhận diện một số thể loại báo chí chủ yếu và các loại báo khác nhau về phương tiện, định kì, lĩnh vực, đối tượng. Nhận biết và pt những biểu hiện về ba đặc trưng cơ bản của PCNN báo chí, đặc biệt với các PCNN khác. Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ báo chí về từ ngữ, câu văn, biện pháp tu từ Bước đầu viết một tin ngắn, một thông báo, một bài phóng sự đơn giản Về thái độ : Hiểu rõ và có thói quen cập nhật thông tin từ báo chí B. Chuẩn bị bài học: 1. Giáo viên: 1.1 Dự kiến bp tổ chức hs hoạt động cảm thụ tác phẩm: - Phương pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - Định hướng tìm hiểu nội dung bài học qua hệ thống câu hỏi bài tập. - Tích hợp phân môn Làm văn. Tiếng Việt. Đọc văn. 1.2. Phương tiện: Sgk, giáo án, đọc tài liệu tham khảo. 2. Học sinh: - Hs chủ tìm hiểu bài qua hệ thống câu hỏi sgk. C. Hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Giới thiệu bài mới: Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. HS đọc ví dụ SGK tìm hiểu sơ lược về một số thể loại văn bản và ngôn ngữ báo chí. GV nêu nhận xét. - Phân tích ngữ liệu SGK nêu đặc điểm của bản tin ? - Theo em những thể loại văn bản nào thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí? Thế nào là ngôn ngữ báo chí ? - Em biết hiện nay có bao nhiêu loại báo chí và cách phân loại như thế nào? - Mặc dù có nhiều thể loại khác nhau nhưng ngôn ngữ báo chí chung một mục đích và nhiệm vụ gì? * Hoạt động 2. HS luyện tập viết bản tin. Thảo luận nhóm Đại diện nhóm trình bày. GV chuẩn xác kiến thức. Chấm điểm. - Nhóm 1:Viết bản tin về đề tài trật tự an toàn giao thông. - Nhóm 2: Viết bản tin về vấn đề học đường. - Nhóm 3:Viết bản tin phản ánh tình hình học tập của lớp 11A1. - Nhóm 4: Viết bản tin về vấn đề an ninh khu dân cư. I. Tìm hiểu bài : 1. Ngôn ngữ báo chí. a. Một số thể loại văn bản báo chí. - Bản tin: Thời gian, địa điểm, sự kiện chính xác nhằm cung cấp tin tức cho người đọc. àThường theo một khuôn mẫu:Nguồn tin – thời gian - địa điểm – sự kiện – diễn biến – kết quả. - Phóng sự: Cung cấp tin tức nhưng mở rộng phần tường thuật chi tiết sự kiện, miêu tả bằng hình ảnh, giúp người đọc có một cái nhìn đầy đủ, sinh động, hấp dẫn. - Tiểu phẩm: Giọng văn thân mật, dân dã, thường mang sắc thái mỉa mai, châm biếm nhưng hàm chứa một chính kiến về thời cuộc. à Ngoài ra còn một số thể loại khác như: Phỏng vấn, bình luận, thời sự, trao đổi ý kiến, thư bạn đọc... + Phân loại báo chí theo phương tiện: báo viết, báo nói, báo điện tử. + Phân loại theo định kỳ xuất bản: báo hàng ngày (nhật báo), báo hàng tuần (tuần báo), báo hàng tháng ( nguyệt báo, nguyệt san). + Phân loại theo lĩnh vực hoạt động xã hội: Báo Văn nghệ, báo Khoa học, báo Pháp luật, báo Thương mại, báo Giáo dục Thời đại... + Phân loại theo đối tượng độc giả: báo Nhi đồng, báo Tiền phong, báo Thanh niên, báo Phụ nữ, báo Lao động... b. Ngôn ngữ báo chí. Ngôn ngữ báo chí là ngôn ngữ dùng để thông báo tin tức thời sự trong nước và quốc tế, phản ánh chính kiến của tờ báo và dư luận quần chúng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. - Tồn tại ở 2 dạng chính: Báo viết và báo nói. - Ngoài ra còn: Báo hình, báo điện tử. à Ngôn ngữ báo chí có một chức năng chung là cung cấp tin tức thời sự, phản ánh dư luận và ý kiến của quần chúng. Đồng thời nêu lên quan điểm chính kiến của tờ báo, nhằm thúc đẩy sự phát triển của xã hội. II. Luyện tập. Bản tin : - Thông tin ngắn gọn - Thông tin kịp thời, cập nhật Phóng sự : - Vừa đủ thông tin sự việc, vừa miêu tả cụ thể - Yêu cầu gợi cảm, gây được hứng thú. 4. Hướng dẫn về nhà. - Nắm nội dung bài học. - Tập viết những văn bản ngắn thuộc phong cách ngôn ngữ báo chí. - Soạn bài theo phân phối chương trình. D. Rút kinh nghiệm bổ sung : .............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................