Giáo án Vật lý 9 đầy đủ

häc tËp tÝch cùc. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? làm được các bài tạp đường sức từ, quy tắc bàn tay phải. III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC Hs: Học bài ở nhà Gv : Chuẩn bị các bài tập. V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Hoạt động 1 : Kiểm tra bài cũ ? Nêu kết luận về sự nhiễm từ của sắt thép. Nêu cấu tạo của sắt thép. HOẠT ĐÔNG CỦA GV - HS NỘI DUNG GHI BẢNG Hoạt động 2: Bài tập - Yêu cầu học sinh nhăc lại quy ước về chiều của đường sức từ. - Yêu cầu hs làm bài tập. 23.1 (SBT) Hãy vẽ kim nam châm nằm cân bằng ở các vị trí A, B, C trong từ trường của thanh nam châm thẳng (Hình 23.1) 23.2 Hình 23.2 cho biết một số đường sức từ của thanh nam châm thẳng. Hãy dùng mũi tên chỉ chiều đường sức từ tại các điểm C, D, E và ghi tên từ cực của nam châm. 30.2 Một đoạn dây dẫn thẳng AB được đặt ở gần đầu của thanh nam châm thẳng (hình 30.2). Hãy biểu diễn lực điện từ tác dụng lên dây dẫn, biết rằng dòng điện chạy qua dây có chiều từ B đến A. GV gọi 1 hs lên bảng biểu diễn Hình 25.2 vẽ một số kẹp giấy bằng sắt bị hút dính vào các cực của thanh nam châm. a. Có thể khẳng định các kẹp sắt này đã trở thành nam châm được không? Vì sao? b. Nếu khẳng định các kẹp sắt đã trở thành nam châm thì hãy xác định tên từ cực của một trong số các nam châm này. c. Từ kết quả trên, hãy giải thích vì sao nam châm lại hút được các vật dụng bằng sắt, thép khi đặt gần nó. Đáp án: Dùng mũi tên đánh dấu chiều của các đường sức từ đi qua các điểm A, B, C. Từ đó vẽ kim nam châm qua các điểm đó. (hình 23.1) Đáp án: Căn cứ vào sự định hướng của kim nam châm đã cho, vẽ chiều của đường sức từ đi qua C. Từ đó xác định cực Bắc, cực Nam của thanh nam châm và chiều của đường sức từ còn lại (hình 23.2) Đáp án: Vận dụng quy tắc bàn tay trái, lực điện từ tác dụng lên AB sẽ có chiều như biểu diễn trên hình 30.3 Trả lời: a) Vì các kẹp sắt đặt trong từ trường của nam châm thì bị nhiễm từ nên có thể khẳng định nó đã trở thành nam châm. b) Tên các từ cực của một số kẹp sắt được vẽ trên hình 25.1. c) Khi đặt vật bằng sắt, thép gần nam châm thì vật bị nhiễm từ và sẽ trở thành nam châm, đầu đặt gần nam châm là từ cực trái dấu với từ cực của nam châm. Do đó bị nam châm hút Hoạt động 3: Củng cố ? Trình bày quy tắc bàn tay phải ? Kết luận về sự nhiễm từ của sắt thép 30.3 Khung dây dẫn ABCD được mốc vào một lực kế nhạy và được đặt sao cho đoạn BC nằm lọt vào khoảng giữa hai cực của một nam châm hình chữ U (hình 30.3). Số chỉ của lực kế sẽ thay đổi như thế nào khi cho dòng điện chạy qua khung dây theo chiều ABCD ? Đáp án: Số chỉ của lực kế sẽ tăng. Hoạt động 5: Dặn dò Đọc trước bài 29 Lực điện từ Ngµy so¹n: 6/12 Ngµy gi¶ng: 7/12 Lớp 9b.. TiÕt 29: LỰC ĐIỆN TỪ I. MỤC TIÊU 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®­îc thÝ nghiÖm chøng tá t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ lªn ®o¹n d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ tr­êng. - VËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i biÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn th¼ng ®Æt vu«ng gãc víi ®­êng søc tõ, khi biÕt chiÒu ®­êng søc tõ vµ chiÒu dßng ®iÖn. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? Lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn th¼ng ®Æt vu«ng gãc víi ®­êng søc tõ, khi biÕt chiÒu ®­êng søc tõ vµ chiÒu dßng ®iÖn. III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC .Mỗi nhóm HS: Mét BTN (9V), kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, thanh ®ång ®Õ, mét b¶ng ®iÖn, Mét ampe kÕ. Mét thanh ®ång nhá cã thÓ di chuyÓn ®­îc (®Æt trªn thanh ®ång ®Õ) V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Hoạt động 1: KiÓm tra bµi cò: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ nguyªn t¨c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn? (HSY-TB) H§2: §Æt vÊn ®Ò : GV: Trong bµi 22 ë TN ¥-XtÐt ta ®· biÕt: Dßng ®iÖn t¸c dông lùc lªn nam ch©m (lùc ®ã lµ lùc tõ). VËy ng­îc l¹i NC cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay ‘Lùc ®iÖn tõ ‘ Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§3: TN vÒ t¸c dông cña tõ tr­êng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh vÏ trong sgk. GV: Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh TN. Th¶o luËn tr¶ lêi C1. HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 GV: Quan s¸t hs l¾p m¹ch ®iÖn. L­u ý ®Ó thanh ®ång n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m. GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. HS : Th¶o luËn vµ ®­a ra KL(HSTB-K) H§4: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ : GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN nhãm, quan s¸t chiÒu C§ cña thanh ®ång khi lÇn l­ît ®æi chiÒu dßng ®iÖn vµ chiÒu ®­êng søc tõ. GV: Gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. GV:Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL. HSTB-K : rót ra KL H§5: T×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i : GV: Y/c hsy ®äc môc 2 t×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i. ®äc to tr­íc líp. GV: Hdhs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo c¸c b­íc: 1. §Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®­êng søc tõ vu«ng gãc vµ cã chiÒu h­íng vµo lßng bµn tay. 2. Quay bµn tay tr¸i xung quanh mét ®­êng søc tõ ë gi÷a lßng bµn tay ®Ó ngãn tay gi÷a chØ chiÒu dßng ®iÖn. 3. Cho·i ngãn tay c¸i vu«ng gãc víi ngãn tay gi÷a . Lóc ®ã ngãn tay c¸i chØ chiÒu lùc ®iÖn tõ. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n luyÖn c¸ch sö dông quy t¾c bµn tay tr¸i. H§6: VËn dông : GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n tõ C2 ®Õn C4. Th¶o luËn ra ®¸p ¸n ®óng. HS: lµm viÖc c¸ nh©n tõ C2 ®Õn C4. Th¶o luËn toµn líp. L­u ý khi vÏ lùc ®iÖn tõ F th× ®iÓm ®Æt lµ trung ®iÓm cña ®o¹n d©y dÉn. I. T¸c dông cña tõ tr­êng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn: 1. ThÝ nghiÖm 1: a) TiÕn hµnh: b) NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c dông cña mét lùc nµo ®ã. 2. KÕt luËn: Tõ tr­êng t¸c dông lùc lªn ®o¹n d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ tr­êng (kh«ng // víi ®­êng søc tõ). Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ (KH: F) II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ - Quy t¾c bµn tay tr¸i. 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? a) ThÝ nghiÖm 2: b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiÒu ®­êng søc tõ. 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: §Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®­êng søc tõ h­íng vµo lßng bµn tay, chiÒu tõ cæ tay ®Õn ngãn tay gi÷a h­íng theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ. III. VËn dông: - C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng ®iÖn ®i tõ B-> A. - C3: §­êng søc tõ h­íng tõ d­íi lªn - C4: Hoạt động 7: Cñng cè - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay tr¸i Hoạt động 8:Giao nhiệm vụ - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em ch­a biÕt. - Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý. Ngµy so¹n: 10/12 Ngµy gi¶ng: 11/12 Lớp 9.. TiÕt 30: ỨNG DỤNG CỦA NAM CHÂM I. MỤC TIÊU . 1. KiÕn thøc: - Nªu ®­îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn. - KÓ tªn ®­îc mét sè øng dông cña nam ch©m trong ®êi sèng vµ kü thuËt. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? Mét sè øng dông cña nam ch©m trong ®êi sèng vµ kü thuËt III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Gi¸o viªn: - Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn. 2.Mỗi nhóm HS - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ. V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Hoạt động 1 : Kiểm tra bµi cò:(B¶ng phô) BT1: Cho h×nh vÏ bªn, h·y x¸c ®Þnh tªn c¸c cùc cña NC treo trªn sîi d©y.(§TTB-K) Cho h×nh vÏ bªn. BiÕt èng d©y vµ vßng d©y ®ang ®Èy nhau. X¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn trong èng d©y BT2: Cho c¸c yÕu tè sau. 1. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vßng d©y. 2. Sè vßng d©y. 3. §­êng kÝnh cña d©y dÉn. 4. B¶n chÊt cña vËt liÖu lµm lâi. 5. C­êng ®é dßng ®iÖn. H·y cho biÕt yÕu tè nµo ¶nh h­ëng ®Õn lùc hót cña nam ch©m ®iÖn. A. 2,4,5; B. 1,3; C. 1,2,4,5;D. 2,3,4(§TTB: Dung, Tr©m, Nam, Loan) H§2: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: GV: Lµm TN víi chu«ng ®iÖn. NC ®­îc chÕ t¹o kh«ng mÊy khã kh¨n vµ Ýt tèt kÐm nh­ng l¹i cã vai trß vµ ®­îc øng dông réng r·i trong ®êi sèng còng nh­ kü thuËt. Bµi nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ mét sè øng dông cña NC Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng .H§3: T×m hiÓu nguyªn t¾c cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña loa ®iÖn : GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng cho TN. HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. Quan s¸t hiÖn t­îng x¶y ra L­u ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn t­îng g× x¶y ra víi èng d©y trong 2 tr­êng hîp ? HS: Cö ®¹i diÖn tr¶ lêi GV: NÕu ®æi chiÒu dßng ®iÖn hoÆc ®æi cùc cña nam ch©m th× sÏ cã hiÖn t­îng g× x¶y ra? Vµ lµm TN HS: quan x¸t hiÖn t­îng vµ tr¶ lêi c©u hái Gv: Yªu cÇu HS rót KL(H­¬ng, Th«ng, TuÊn ) GV: H­íng dÉn hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa ®iÖn. Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra c¸c bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn. -HSK-G: Qu¸ tr×nh biÕn ®æi dao ®éng ®iÖn thµnh ©m thanh diÔn ra ntn? H§4: VËn dông : GV: Yªu cÇu hs lµm C3, C4. Th¶o luËn trªn líp => gi¸o viªn ch÷a ra ®¸p ¸n c©u tr¶ lêi chÝnh x¸c. I. Loa ®iÖn: 1.Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn - Dùa vµo t¸c dông tõ cña nam ch©m lªn èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua a) ThÝ nghiÖm: b) KÕt luËn: sgk. 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh E, 1 mµng loa M. - Ho¹t ®éng: Trong L§ khi dßng ®iÖn cã c­êng ®é thay ®æi theo biªn ®é vµ tÇn sè ©m thanh thu ®­îc tõ micro qua bé phËn t¨ng ©m ®Õn èng d©y th× èng d©y dao ®éng. v× mµng loa ®­îc g¾n chÆt víi èng d©y nªn còng dao ®éng theo vµ ph¸t ra ©m thanh. Loa ®iÖn biÕn dao ®éng ®iÖn thµnh dao ®éng ©m thanh III. VËn dông - C3: §­îc, v× nam ch©m hót ®­îc s¾t - C4: Khi dßng ®iÖn qua ®éng c¬ t¨ng qu¸ møc th× lùc tõ do nam ch©m t¹o ra lín th¾ng lùc nÐn lß xo L, hót thanh s¾t s ra khái tiÕp ®iÓm 1,2 lµm cho m¹ch hë nªn §C ngõng lµm viÖc. Hoạt đông 4. Cñng cè - Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ - Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña loa ®iÖn Hoạt đông 5.Giao nhiệm vụ- Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em ch­a biÕt. - Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý. - §äc tr­íc sgk bµi 27 Ngµy so¹n: 11/12 Ngµy gi¶ng: 12/12 Lớp 9.. TiÕt 31: ĐỘNG CƠ ĐIỆN MỘT CHIỀU I.MỤC TIÊU 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®­îc c¸c bé phËn chÝnh, gi¶i thÝch ®­îc ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu. - Nªu ®­îc t¸c dông cña mçi bé phËn chÝnh trong ®éng c¬ ®iÖn. - Ph¸t hiÖn sù biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng trong khi ®éng c¬ ®iÖn ho¹t ®éng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? M« t¶ c¸c bé phËn chÝnh, gi¶i thÝch ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Mét BTN (6V), kho¸ K, m« h×nh ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Ho¹t ®éng 1: KiÓm tra bµi cò: - Tr×nh bµy cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña loa ®iÖn? (Y-TB) - Bµi 27.2 SBT (K-G) H§2: §Æt vÊn ®Ò: GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh­ sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu” Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§3: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu GV: §­a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. GV: Gäi 1 hstb lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 bé phËn chÝnh cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu. HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i diÖn 1 lªn b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn H§4: T×m hiÓu nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu GV: Y/c hs vËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lùc ®ã trªn h×nh vÏ. HSTB-K: Lµm viÖc nh©n hoµn thµnh C1 GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2 GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n cña C2. GV: VËy h·y cho biÕt ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã c¸c bé phËn chÝnh lµ g×? HS: Trao ®æi th¶o luËn ®Ó rót ra KL vÒ cÊu t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®/c ®iÖn 1 chiÒ H§5: Ph¸t hiÖn sù biÕn ®æi n¨ng l­îng trong ®éng c¬ ®iÖn: GV: Khi ho¹t ®éng §/c ®iÖn chuyÓn ho¸ n¨ng l­îng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? HSY-TB H§6: VËn dông : GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n C5-> C7. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C5 -> C7. C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ tr­êng m¹nh nh­ nam ch©m ®iÖn. Th¶o luËn toµn líp ra kq ®óng. I. Nguyªn t¾c, cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. 1. CÊu t¹o: Động cơ điện một chiều có hai bộ phận chính là nam châm tạo ra từ trường và khung dây cho dòng điện chạy qua. 2. Ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu: Dùa trªn t¸c dông cña tõ tr­êng lªn khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - C1: - C2: - C3: TiÕn hµnh TN => Khung d©y quay. 3. KÕt luËn: sgk - Bé phËn ®øng yªn ®­îc gäi lµ Stato: Nam ch©m. - Bé phËn quay (r«to): Khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - Khi ®Æt khung d©y dÉn ABCD trong tõ tr­êng vµ cho dßng ®iÖn ®i qua khung, d­íi t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ khung d©y sÏ quay. II. Sù biÕn ®æi n¨ng l­îng trong ®éng c¬ ®iÖn: - Khi ®/c ®iÖn 1 chiÒu ho¹t ®éng, ®iÖn n¨ng ®­îc chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng. III. VËn dông: - C5: Ng­îc chiÒu kim ®ång hå. - C6: - C7: Ho¹t ®éng 7: Cñng cè - Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu - §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu ho¹t ®éng ®· biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh nh÷ng d¹ng n¨ng l­îng nµo? Ho¹t ®éng 8: Giao nhiệm vụ - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em ch­a biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong sbt. Ngµy so¹n: 11/12 Ngµy gi¶ng: 12/12 Lớp 9.. Tiết 32: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i I. MỤC TIÊU 1. KiÕn thøc: - VËn dông ®­îc quy t¾c n¾m tay ph¶i x¸c ®Þnh chiÒu ®­êng søc tõ cña èng d©y khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ng­îc l¹i. - VËn dông ®­îc quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh chiÒu lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt vu«ng gãc víi víi ®­êng søc tõ hoÆc chiÒu ®­êng søc tõ (hoÆc chiÒu dßng ®iÖn) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè trªn. - BiÕt c¸ch thùc hiÖn c¸c b­íc gi¶i bµi tËp ®Þnh tÝnh phÇn ®iÖn tõ 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng suy luËn l«gÝc, vËn dông ®­îc kiÕn thøc vµo thùc tÕ. 3. Th¸i ®é: - H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? Làm được các bài tập 1,2,3 sgk III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC 1. Gi¸o viªn: - Tranh vÏ 2.Mỗi nhóm HS - Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm. V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§1: Gi¶i bµi 1 : GV: Yªu cÇu 2 hsy-tb ®øng t¹i chç nh¾c l¹i quy t¾c n¾m tay ph¶i. GV: Yªu cÇu hsy ®äc néi dung bµi tËp 1 trong sgk. GV: Gäi ®¹i diÖn mét hsk lªn b¶ng ch÷a bµi HS : C¸ nh©n ®äc néi dung bµi tËp 1. Gi¶i bµi. §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ bµi lµm. H§2: Gi¶i bµi 2 : GV: Yªu cÇu hs vÏ l¹i h×nh vµo vë. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ GV: Y/c hs ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh lªn b¶ng, gäi 3 hs lªn b¶ng x¸c ®Þnh c¸c ®¹i l­îng cßn thiÕu.(­u tiªn hsy-tb) HS: §¹i diÖn 1 hs ®äc ®Çu bµi. Lµm viÖc c¸ nh©n gi¶i bµi 2. G: NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c b­íc gi¶i bµi tËp cã vËn dông quy t¾c. HS: Ch÷a vµo vë H§3: Gi¶i bµi 3 (12’): GV: Yªu cÇu hs ®äc ®Ò bµi. HS: §¹i diÖn 1 hs ®äc ®Ò bµi(HSY) GV: Treo b¶ng phô cã s½n h×nh 30.3. Gäi 1 hs k-glªn b¶ng lµm bµi. HS: §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng lµm bµi 3 GV: NhËn xÐt - cho ®iÓm Bµi tËp 1 : a) Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. b) Lóc ®Çu NC bÞ ®Èy ra xa, sau ®ã nã xoay ®i vµ khi cùc B¾c cña NC h­íng vÒ phÝa ®Çu B cña èng d©y th× NC bÞ hót vµo èng d©y. Bµi tËp 2: S N a) S N S N b) c) Bµi tËp 3: a) Lùc ®­îc biÓu diÔn trªn h×nh vÏ. b) Quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå. c) Khi lùc cã chiÒu ng­îc l¹i => ®æi chiÒu dßng ®iÖn trong khung hoÆc ®æi chiÒu tõ tr­êng. Ho¹t ®éng4 . Cñng cè GV: ViÖc gi¶i c¸c bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng b­íc nµo? HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra c¸c b­íc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt. Ho¹t ®éng 5 :Giao nhiệm vụ về nhà - §äc tr­íc sgk bµi 31 - HiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ. - Bµi tËp 30.1 ®Õn 30.5 trong sbt. Ngµy so¹n: 11/12 Ngµy gi¶ng: 12/12 Lớp 9.. TiÕt 33. BÀI TẬP I. MỤC TIÊU 1. KiÕn thøc: - VËn dông ®­îc quy t¾c n¾m tay ph¶i x¸c ®Þnh chiÒu ®­êng søc tõ cña èng d©y khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ng­îc l¹i. - VËn dông ®­îc quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh chiÒu lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt vu«ng gãc víi víi ®­êng søc tõ hoÆc chiÒu ®­êng søc tõ (hoÆc chiÒu dßng ®iÖn) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè trªn. - BiÕt c¸ch thùc hiÖn c¸c b­íc gi¶i bµi tËp ®Þnh tÝnh phÇn ®iÖn tõ 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng suy luËn l«gÝc, vËn dông ®­îc kiÕn thøc vµo thùc tÕ. 3. Th¸i ®é: - H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? làm đượ các bài tạp có liên quan III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC - Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm. V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng Ho¹t ®éng 1: Ôn tập GV: Nêu quy ước về chiều của đường sức từ ? HS: Trả lời GV: Từ phổ của ống dây có dòng điện chạy qua có dạng như thế nào? HS: Trả lời GV: Quy tắc nắm tay phải dùng để xác định yếu tố nào, phát biểu? HS: Trả lời Ho¹t ®éng 2: Bài tập: + Áp dụng quy tắc nắm tay phải ta xác định được chiều đường sức từ trong lòng hai ống dây theo hai chiều ngược nhau. Vậy hai ống dây sẽ đẩy nhau? HS: Trả lời GV: Nếu đổi chiều của một trong hai ống dây chúng sẽ hút nhau? HS: Trả lời I. Ôn tập 1. Các đường sức từ có chiều nhất định, ở bên ngoài thanh nam châm chúng là những đường cong đi ra từ N đi vào S. 2. Từ phổ bên ngoài ống dây có dòng điện chạy qua rất giống với từ phổ bên ngoài thanh nam châm. - Quy tắc nắm tay phải: Nắm bài tay phải rồi đặt sao cho bốn ngón tay hướng theo chiều dòng điện chạy qua các vòng dây, ngón tay cái choãi ra chỉ chiều của đường sức từ trong lòng ống dây. 3. Bài tập a) Vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định chiều của đường sức từ và cực của ống dây, từ đó xác định được cực bắc của kim nam châm quay về đầu B của ống dây. S N C D Dựa vào cực của nam châm ta xác định được chiều đường sức từ trong lòng ống dây, rồi vận dụng quy tắc nắm tay phải xác định được chiều dòng điện vào đầu C của ống dây. Ho¹t ®éng 3 . Cñng cè GV: ViÖc gi¶i c¸c bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng b­íc nµo? HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra c¸c b­íc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt. Ho¹t ®éng 4: Giao nhiệm vụ về nhà Xem trước bài : hiện tượng cảm ứng điện từ Ngµy so¹n:14/12 Ngµy gi¶ng: 15/12 lớp 9 TiÕt 34: HiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ I. MỤC TIÊU 1. KiÕn thøc: - TiÕn hµnh ®­îc thÝ nghiÖm dïng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng. - M« t¶ ®­îc c¸ch lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn b»ng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Sö dông ®óng ®­îc hai thuËt ng÷: dßng ®iÖn c¶m øng vµ hiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt thÝ nghiÖm víi c¸c dông cô ®· cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. Th¸i ®é:- TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm . II. HỆ THỐNG CÂU HỎI ? M« t¶ c¸ch lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn b»ng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. III. PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ Đánh giá bằng nhận xét thông qua các câu hỏi. IV. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC :- Mét ®iam« xe ®¹p cã l¾p bãng ®Ìn. - Mét biÕn thÕ nguån (3V), mét cuén d©y n = 800 vßng cã g¾n bãng ®Ìn Led, mét thanh nam ch©m th¼ng cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, mét nam ch©m ®iÖn. V. TIẾN TRÌNH DẠY VÀ HỌC Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§1: Ph¸t hiÖn ra c¸ch kh¸c ®Ó t¹o ra dßng ®iªn ngoµi c¸h dïng pin hay acquy: GV: Nªu vÊn ®Ò: - HSY: Bé phËn nµo lµm cho ®Ìn xe ®¹p ph¸t s¸ng? HS: §Ìn xe ®¹p s¸ng nhê ®iam« xe ®¹p. - HSTB-K: Trong b×nh ®iÖn xe ®¹p (®iam« xe ®¹p) cã nh÷ng bé phËn nµo? H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ®inam« xe ®¹p. Dù ®o¸n xem bé phËn nµo lµ nguyªn nh©n chÝnh g©y ra dßng ®iÖn: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 31.1 trong sgk kÕt hîp víi mÉu vËt thËt ®Ó chØ ra bé phËn chÝnh cña ®iam«. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n quan s¸t h×nh vÏ vµ mÉu vËt. §¹i diÖn 1 hs ph¸t biÓu. GV: H·y dù ®o¸n ho¹t bé phËn chÝnh nµo cña ®inam« g©y ra dßng ®iÖn? HS : Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi H§3: T×m hiÓu c¸ch dïng nam ch©m vÜnh cöu ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn. X¸c ®Þnh trong tr­êng hîp nµo th× nam ch©m vÜnh cöu cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hsy ®äc TN 1 vµ cho biÕt c¸c dông cô cÇn dïng ®Ó tiÕn hµnh TN. GV: Y/c hs tiÕn hµnh TN theo nhãm víi c¸c dông cô ®· cho. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm TN1 GV: H­íng dÉn hs lµm tõng ®éng t¸c nhanh vµ døt kho¸t.§­a nam ch©m vµo trong lßng cuén d©y.§Ó nam ch©m n»m yªn mét lóc trong lßng cuén d©y. Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C1, C2. H§4: T×m hiÓu c¸ch dïng nam ch©m ®iÖn ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn, TH nµo th× NC ®iÖn cã thÓ t¹o ra dßng ®iÖn: GV: Y/c hsy ®äc TN2 trong sgk cho biÕt c¸c dông cô ®Ó tiÕn hµnh TN. GV: Y/c hs tiÕn hµnh TN theo nhãm víi c¸c dông cô ®· cho. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm GV: Y/s hs th¶o luËn nhãm cho biÕt khi ®ãng hay ng¾t m¹ch ®iÖn th× tõ tr­êng cña nam ch©m ®iÖn thay ®æi thÕ nµo? HS: Th¶o luËn nhãm ®¹i diÖn tr¶ lêi. H§5: T×m hiÓu thuËt ng÷ míi : Dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ: GV: Qua 2 TN trªn, h·y cho biÕt khi nµo xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng? TTXP- ­u tiªn HSY - HSK-G: C.4 - HSTB: C.5 I. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®inam« ë xe ®¹p: 1. CÊu t¹o: Gåm 1 NC vµ mét cuén d©y. 2. Ho¹t ®éng: Khi quay nóm cña ®inam« th× NC quay theo => ®Ìn s¸ng II. Dïng nam ch©m ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn. 1.Dïng nam ch©m vÜnh cöu. - TN1: C1: Trong cuén d©y dÉn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng khi: + Di chuyÓn NC l¹i gÇn cuén d©y. + Di chuyÓn NC ra xa cuén d©y. C2: Trong cuén d©y cã xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - NX1: sgk 2.Dïng nam ch©m ®iÖn: - TN2: C3: Dßng ®iÖn xuÊt hiÖn: + Trong khi ®ãng m¹ch ®iÖn cña NC ®iÖn. + Trong khi ng¾t m¹ch ®iÖn cña NC ®iÖn. - NX2: sgk III. HiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ: - Dßng ®iÖn c¶m øng, hiÖn t­îng c¶m øng ®iÖn tõ: SGK C4: Trong cuén d©y cã dßng ®iÖn c¶m øng xuÊt hiÖn. C5: Nhê nam ch©m ta cã thÓ t¹o ra Ho¹t ®éng 6. Cñng cè GV: - Cã nh÷ng c¸ch nµo cã thÓ dïng nam ch©m ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn. HS : - Toµn líp, suy nghÜ c©u tr¶ lêi cña gi¸o viªn. - Dßng ®iÖn ®ã ®­îc gäi lµ dßng ®iÖn g× ? Ho¹t ®éng 7: Giao nhiệm vụ về nhà Học thuộc ghi nhớ Xem trước bài : Điều kiện xuất hiện dòng điện cảm ứng. Ngµy so¹n: 18/12 Ngµy gi¶ng: 19/12 Lớp 9........................................... Tiết 35 ĐIỀU KIỆN XUẤT HIỆN DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG I.MỤC TIÊU 1- KiÕn thøc: - X¸c ®Þnh ®­îc cã sù biÕn ®æi (t¨ng hay gi¶m) cña sè ®­êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn khi lµm thÝ nghiÖm víi nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Dùa trªn quan s¸t thÝ nghiÖm, x¸c lËp ®­îc mèi quan hÖ gi÷a sù xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng vµ sù biÕn ®æi cña sè ®­êng søc tõ xuyªn qua tiÕt diÖn S cña cuén d©y dÉn kÝn. - Ph¸t biÓu ®­îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. - VËn dông ®­îc ®iÒu kiÖn xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng ®Ó gi¶i thÝch vµ dù ®o¸n nh÷ng tr­êng hîp cô thÓ, trong ®ã xuÊt hiÖn hay kh«ng xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng. 2- KÜ n¨ng: - Quan s¸t thÝ nghiÖm, m« t¶ chÝnh x¸c tØ mØ thÝ nghiÖm. - Ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc cò. 3- Th¸i ®é: Ham häc hái, yªu thÝch m«n häc. 4. Hình thành và phát triển phẩm chất , năng lực cho học sinh. Phát triển năng lực tư duy, năng lực hoạt động nhóm .