Giáo án Vật lý Lớp 9 - Bài 53: Sự phân tích ánh sáng trắng

SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG I. Mục tiêu: - Phát biểu được khẳng định: Trong chùm ánh sáng trắng có chứa nhiều chùm ánh sáng màu khác nhau. - Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính để rút ra kết luận. - Trình bày và phân tích được thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng đĩa CD để rút ra kết luận như trên. - Rèn luyện kỹ năng làm thí nghiệm. - Giáo dục tháI độ nghiêm túc trong học tập, II. Phương tiện thực hiện. - Giáo viên chuẩn bị cho mỗi nhóm: + 1 lăng kính tam giác đều. + 1 màn chắn có khoét khe hẹp. + 1 bộ tấm lọc. + 1 đèn phát ánh sáng trắng. III. Cách thức tiến hành. Phương pháp trực quan + Vấn đáp. IV. Tiến trình lên lớp: A. ổn định tổ chức: 9A: 9B: B. Kiểm tra bài cũ: 1. Hãy kể tên một số nguồn phát ra ánh sáng trắng, 1 số nguồn phát ra ánh sáng màu? C. Giảng bài mới: Hoạt động của giáo viên và học sinh Ghi bảng HĐ 1: Làm thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng bằng lăng kính. - GV giới thiệu về lăng kính ( là một khối chất trong suốt có dạng hình lăng trụ tam giác ) - HS đọc SGK để nắm được cách làm TN1. - GV yêu cầu HS làm thí nghiệm 1 để: + Quan sát hiện tượng xảy ra. + Mô tả hình dạng quan sát được. - GV có thể đặt câu hỏi định hướng để HS quan sát. ? ánh sáng chiếu đến lăng kính là ánh sáng gì? ? ánh sáng mà ta không thấy sau lăng kính là ánh sáng gì? - Sau khi quan sát HS trả lời C1. I. Phân tích chùm ánh sáng trắng bằng lăng kính. 1. Thí nghiệm 1: C1: Dải màu có nhiều màu nằm sát nhau. - HS làm thí nghiệm 2a SGK. - GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm theo các bước: + Tìm hiểu mục đích thí nghiệm. + Dự đoán kết quả thu được khi chắn chùm sáng bằng tấm lọc đỏ, xanh. + Quan sát và kiểm tra dự đoán. + Trả lời C2 - GV lưu ý: Khi dùng tấm lọc màu đỏ, vạch màu đỏ sáng rõ nhất, khi dùng tấm lọc màu xanh, vạch màu xanh rõ nhất nhưng vị trí vạch màu xanh lệch khỏi vị trí vạch màu đỏ. - GV hướng dẫn HS làm thí nghiệm 2b. + Nêu mục đích thí nghiệm: Thấy rõ sự ngăn cách Đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím. 2. Thí nghiệm 2: C2: *Thí nghiệm 2a: - Khi chắn khe bằng tấm lọc đỏ thì ta thấy có vạch đỏ, bằng tấm lọc xanh có vạch xanh, hai vạch không nằm cùng một chỗ. * Thí nghiệm 2b: - Khi chắn khe bằng tấm lọc nửa trên đỏ, nửa dưới xanh thấy đồng thời 2 vạch lệch nhau. giữa dải màu đỏ và dải màu xanh. + Nêu cách làm thí nghiệm. + Quan sát và mô tả thí nghiệm. - HS làm thí nghiệm 2b. - Sau khi hoàn thành TN HS trả lời C3, C4. HS nêu KL - SGK/140 HĐ 2: Tìm hiểu sự phân tích một chùm sáng trắng bằng đĩa CD. - HS làm TN3: Quan sắtmtj ghi đĩa CD - HS trả lời C5, C6. C3: - ý kiến 1 sai. - ý kiến 2 đúng C4: Trước lăng kính lá ánh sáng trắng, sau lăng kính là dải nhiều màu. 3. Kết luận: SGK/140. II. Phân tích một chùm sáng trắng bằng sự phản xạ trên đĩa CD. 1. Thí nghiệm 3: C5: Nhìn theo phương này có ánh sáng màu - HS rút ra kết luận. HĐ 3: Kết luận chung. ? Có mấy cách phân tích chùm ánh sáng trắng? ( Có 2 cách: Bằng lăng kính và bằng đĩa CD ) - Từ đó HS rút ra kết luận. HĐ 4: Vận dụng. HS làm C7, C9. vàng. Nhìn theo phương khác có ánh sáng màu khác. C6: ánh sáng chiếu đến đĩa CD là ánh sáng trắng. Tuỳ theo phương nhìn ta có thể thấy ánh sáng từ đĩa CD đến mắt có màu này hay màu khác. 2. Kêt luận: SGK/140. III. Kết luận chung. SGK/141. IV. Vận dụng. C7: Có - GV nêu câu về nhà làm C9. C9: Nhìn vào bong bóng xà phòng D. Củng cố. - Hãy nêu một số cách phân tích ánh sáng trắng? E. Hướng dẫn về nhà. - Học bài. - Làm C8 + bài tập trong SBT.