Giáo án vật lý - Tổng hợp và phân tích lực, điều kiện cân bằng của chất điểm

Tiết 14: TỔNG HỢP VÀ PHÂN TÍCH LỰC . ĐIỀU KIỆN CÂN BẰNG CỦA CHẤT ĐIỂM. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức. - HS nắm được cách tổng hợp và phân tích lực, nắm được điều kiện để một chất điểm đứng cân bằng. - HS nắm được kiến thức cơ bản về các tính chất đặc biệt trong tam giác, định lí hàm số Côsin, định lí Pitago để vận dụng giải BT. 2. Kĩ năng. - Gỉải bài tập và tinh toán. 3. Thái độ. - Yêu thích môn học. II. CHUẨN BỊ : 1. Giáo viên: BT về tổng hợp và phân tích lực 2. Học sinh:BT về điều kiện cân bằng của chất điểm III. TIẾN TRÌNH DAY - HỌC 1. Kiểm tra bài cũ. 2. Bài mới. Ôn tập, cũng cố . Hoaït ñoäng cuûa giaùo vieân Hoaït ñoäng cuûa hoïc sinh Baøi giaûi Ôn tập theo hướng dẫn Nếu 1F uur cùng phương, cùng chiều Nếu 1F uur cùng phương, ngược chiều Nếu 1F uur hợp với 2F uur một góc  bất kì :  CH 1 Nêu cách tổng hợp và phân tích lực ?  CH 2 Nêu điều kiện cân bằng của chất điểm ? Tổng hợp lực: 1 2F F F  ur uur uur Nếu 1F uur cùng phương, cùng chiều 2F uur : 1 2F F F  Nếu 1F uur cùng phương, ngược chiều 2F uur : 1 2F F F  Nếu 1F uur vuông góc 2F uur 2 2 1 2F F F  Nếu 1F uur hợp với 2F uur một góc  bất kì : 2 2 2 0 1 2 1 2 2 2 2 1 2 1 2 2 cos(180 ) 2 cos        F F F F F F F F F F    HS ghi nhận dạng bài tập, thảo luận nêu cơ sở vận dụng .  Ghi bài tập, tóm tắt, phân tích, tiến hành giải  Phân tích bài toán, tìm  GV nêu loại bài tập, yêu cầu Hs nêu cơ sở lý thuyết áp dụng .  GV nêu bài tập áp dụng, yêu cầu HS: - Tóm tắt bài toán,  Bài tập : BT 9.5/30 SBT Vì vật chịu tác dụng của 3 lực : Trọng lực P, lực căng dây TAC và lực căng dây TBC nên : Điều kiện để vật cân bằng tại điểm C là : mối liên hệ giữa đại lượng đã cho và cần tìm  Tìm lời giải cho cụ thể bài  Hs trình bày bài giải. Phân tích những dữ kiện đề bài, đề xuất hướng giải quyết bài toán : HS thảo luận theo nhóm tìm hướng giải theo gợi ý. Biểu diễn lực Có thể áp dụng tính chất tam giác vuông cân hoặc hàm tan, cos, sin. Phân tích đề Cả lớp cùng giải bài toán - Phân tích, tìm mối liên hệ giữa đại lượng đã cho và cần tìm - Tìm lời giải cho cụ thể bài Đọc đề và hướng dẫn HS phân tích đề để tìm hướng giải Hãy vẽ hình và biểu diễn các lực tác dụng lên vật Ap dụng các tính chất, hệ thức lượng trong tam giác tìm TAC , TBC? Yêu cầu HS đọc đề và phân tích dữ kiện GV hướng dẫn cách giải 0AC BCP T T   ur ur ur r Theo đề bài ta có : P = mg = 5 . 9,8 = 4,9 (N) Theo hình vẽ tam giác lực ta 0 tan . tan 45 49( )     AC AC P T T P N  0cos cos 45 49 2( ) 69( )      BC BC P PT T N N   Bài 2 : BT 9.6/31 SBT Giải Tại điểm O đèn chịu tác dụng của 3 lực: + Trọng lực P của đèn + Các lực căng dây T1 và T2 Điều kiện cân bằng tại điểm O: 1 2 0P T T   ur ur ur r Vì lực căng hai bên dây treo là như nhau nên theo hình vẽ ta có : theo hướng dẫn của GV Biểu diễn lực 1 2 0P T T   ur ur ur r Dựa vào hình vẽ áp dụng tính chất tam giác đồng dạng tính T1 và T2. HS có thể dùng hệ thức lượng trong tam giác: 1 2 2 cos P T T    gọi hai HS lên bảng giải Vẽ hình biểu diễn các lực tác dụng vào đèn. Viết biểu thức điều kiên cân bằng cho điểm O Ap dụng tính chất tam giác đồng dạng để giải. GV nhận xét từng bài làm, so sánh và cho điểm 1 1 2 2 1 2 2 2 2 2 60. (0,5) 4 242( ) 2.0,5          T TOB OB P OH P OH P OH HBT OH N Vậy T1 = T2 = 242 (N) 3. CỦNG CỐ.  HS Ghi nhận : - Kiến thức, bài tập cơ  GV yêu cầu HS: - Chổt lại kiến thức, Một giá treo có thanh nhẹ AB dài 2m tựa vào tường ở A hợp bản đã - Kỹ năng giải các bài tập cơ bản   Ghi nhiệm vụ về nhà bài tập cơ bản đã học - Ghi nhớ và luyện tập kỹ năng giải các bài tập cơ bản  Giao nhiệm vụ về nhà với tường thẳng đứng góc  . Một dây BC không dãn có chiều dài 1,2m nàm ngang, tại B treo vật có khối lượng 2kg. (g = 10m/s2) a/ Tính độ lớn phản lực do tường tác dụng lên thanh AB. b/ Tính sức căng của dây BC