Kế hoạch bài dạy môn Tin học 8 - Trường THCS Nguyễn Huệ - Tiết 3 - Bài 2: Làm quen với chương trình và ngôn ngữ lập trình

Tiết PPCT 3 Ngày soạn: 26/ 8/ 2017 Tuần dạy 2 Ngày day: 28/8/2017 Lớp dạy: Khối 8 BÀI 2: LÀM QUEN VỚI CHƯƠNG TRÌNH VÀ NGÔN NGỮ LẬP TRÌNH (T2) 1. MỤC TIÊU 1.1. Kiến thức: * Học sinh nắm vững các kiến thức: - Ngôn ngữ lập trình là gì? - Từ khóa của ngôn ngữ lập trình. - Cấu trúc chung của một chương trình máy tính. 1.2. Kỹ năng: - Nhận biết được các quy tắc để viết chương trình, câu lệnh. - Hiểu và biết sử dụng các từ khóa để viết chương trình. 1.3. Thái độ: - Tập trung cao độ, nghiêm túc trong giờ học. - Yêu thích môn học hơn. 2. CHUẨN BỊ 2.1. Giáo viên: Giáo án, bài giảng điện tử, SGK, laptop, máy chiếu. 2.2. Học sinh: Chuẩn bị bài trước ở nhà, sách ,vở. 3. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 3.1. Ổn định tổ chức:’ 3.2. Kiểm tra bài cũ:7’ Câu hỏi 1: ngôn ngữ lập trình là gì? Tại sao phải sử dụng chương trình dịch ? Trả lời: ngôn ngữ lập trình là ngôn ngữ dùng để viết các chương trình máy tính. Chương trình dịch là chương trình dùng để chuyển các chương trình được viết bằng ngôn ngữ lập trình sang ngôn ngữ máy. Câu hỏi 2: 1.6. Hãy chọn những phát biểu đúng trong các phát biểu dưới đây: Chương trình máy tính là một dãy các lệnh mà máy tính có thể hiểu và thực hiện được. Trên thực tế, không cần phải có chương trình máy tính vì ta có thể lần lượt đưa vào máy tính từng lệnh đơn lẻ để máy tính thực hiện. Khi thực hiện chương trình, máy tính có thể thực hiện các lệnh trong chương trình theo trình tự tùy ý, nói cách khác, thứ tự thực hiện các lệnh nói chung không ảnh hưởng đến kết quả thực hiện chương trình. Chương trình máy tính được viết bằng ngôn ngữ lập trình. 3.3. Tiến trình dạy học: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG Hoạt động 1: Dẫn dắt (10’) GV: Hình 1.6 minh họa một chương trình đơn giản được viết bằng ngôn ngữ lập trình Pascal. Program CT_dau_tien; Uses Crt; Begin Writeln(‘ Chao Cac Ban’); End. Chương trình này có 5 dòng lệnh, trong đó Program là câu lệnh khai báo tên chương trình; Uses là câu lệnh khai báo tên công cụ có sẵn được sử dụng trong chương trình; Writeln là câu lệnh in ra màn hình. Quan sát chương trình trên và trả lời các câu hỏi sau: Tên của chương trình là gì? Công cụ có sẵn nào được sử dụng trong chương trình? Dòng chữ nào sẽ được in ra màn hình? HS: trả lời các câu hỏi Trong các phần tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu các câu lệnh trong chương trình được viết như thế nào? Hoạt động 2: Ngôn ngữ lập trình gồm những gì? ( 20’) GV: chương trình có thể có nhiều câu lênh. GV: quan sát ví dụ 1, các em thấy các câu lệnh được viết bằng gì? HS: các câu lệnh được viết bằng các kí tự trong bảng chữ cái. GV: Các câu lệnh này được tạo ra bởi những kí tự nhất định. Tập kí tự này tạo thành bảng chữ cái của ngôn ngữ lập trình. GV: Giống như ngôn ngữ tự nhiên, mọi ngôn ngữ lập trình đều có bảng chữ cái riêng. Các câu lệnh chỉ được viết từ các chữ cái của bảng chữ cái đó. HS: lắng nghe, ghi nhớ kiến thức. GV: bảng chữ cái của ngôn ngữ lập trình gồm những gì? HS: GV: Bảng chữ cái của các ngôn ngữ lập trình thường gồm các chữ cái tiếng Anh và một số kí hiệu khác như dấu phép toán (+, -, *, /,...), dấu đóng mở ngoặc, dấu nháy,... Nói chung, các kí tự có trên hầu hết các phím của bàn phím máy tính đều có mặt trong bảng chữ cái của mọi ngôn ngữ lập trình. GV: Mỗi câu lệnh trong chương trình trên gồm các từ và các kí hiệu được viết theo một quy tắc nhất định. Các quy tắc này quy định cách viết các từ và thứ tự của chúng. Chẳng hạn, trong ví dụ trên các từ được cách nhau bởi một hoặc nhiều dấu cách, một số câu lệnh được kết thúc bằng dấu chấm phẩy (;), dòng lệnh thứ tư có cụm từ nằm trong cặp dấu ngoặc đơn,... Nếu câu lệnh bị sai quy tắc, chương trình dịch sẽ nhận biết được và thông báo lỗi. GV: Mặt khác, mỗi câu lệnh đều có một ý nghĩa nhất định. Ý nghĩa của câu lệnh xác định các thao tác mà máy tính cần thực hiện và kết quả đạt được. Câu lệnh đầu tiên trong ví dụ trên là câu lệnh đặt tên (khai báo) cho chương trình, câu lệnh thứ tư chỉ thị cho máy tính in ra màn hình dòng chữ "Chao Cac Ban",... GV: Tóm lại, về cơ bản ngôn ngữ lập trình gồm bảng chữ cái và các quy tắc để viết các câu lệnh có ý nghĩa xác định, cách bố trí các câu lệnh,... sao cho có thể tạo thành một chương trình hoàn chỉnh và thực hiện được trên máy tính. Ngôn ngữ lập trình gồm những gì? Ngôn ngữ lập trình gồm có bảng chữ cái của ngôn ngữ lập trình và quy tắc viết các lệnh tạo thành 1 chương trình hoàn chỉnh, thực hiện được trên máy tính. Trong đó: Bảng chữ cái của ngôn ngữ lập trình bao gồm: tất cả các kí tự có trên bàn phím. Các quy tắc: quy định cách viết các từ và thứ tự của chúng. 4. Tổng kết và hướng dẫn học tập: 4.1. Tổng kết: 7’ Làm các bài tập trong sách bài tập: Bài 2.1. sau khi viết được các lệnh để điều khiển rô bốt nhặt rác, tuấn rất phấn khởi nói: “ nào các bạn, mình đã viết xong các lệnh, bây giờ chúng ta gõ vào máy tính và dịch thành chương trình nhé.” Phan ngăn lại: “ đâu có đơn giản thế bạn ơi! Đó mới chỉ là ý tưởng thực hiện công việc nhặt rác bằng các lệnh. Vân đề là làm thế nào để máy tính hiểu được các lệnh bạn đã viết? Các em hãy chọn câu trả lời đúng dưới đây: Chúng ta có thể viết chương trình bằng ngôn ngữ tự nhiên bất kì, chẳng hạn như tiếng Việt. Chương trình dịch sẽ tự nhận biết và dịch chương trình sang ngôn ngữ máy. Để có thể dịch các lệnh cho máy tính hiểu được, các lệnh đó phải được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái của một ngôn ngữ lập trình nhất định. Vì máy tính chỉ hiểu được ngôn ngữ máy nên các lệnh phải được viết bằng ngôn ngữ máy. Các câu lệnh trong chương trình phải được viết theo quy tắc do ngôn ngữ lập trình quy định. Câu 2.2. Phát biểu nào sau đây là đúng. Khi viết chương trình, ta chỉ cần tuân thủ đúng quy tắc viết câu lệnh mà không cần quan tâm đến ý nghĩa của các câu lệnh này. Khi viết chương trình, ta cần chỉ ra dãy các câu lệnh theo đúng thứ tự mà chúng thể hiện lời giải bài toán. Những lệnh viết sai quy tắc sẽ được chương trình dịch báo lỗi để sửa lại cho đúng. Khi viết chương trình, ta cần liệt kê dãy các lệnh cần sử dụng theo đúng quy tắc của từng lệnh, chương trình dịch sẽ bố trí lại các lệnh để chúng thể hiện lời giải bài toán. 4.2. Hướng dẫn tự học: (1’) Đối với bài học ở tiết học này: - Học thuộc kiến thức. - Làm bài tập 1 trong SGK và 2.1 và 2.2 trong SBT Đối với bài học ở tiết học tiếp theo: Chuẩn bị trước phần 2 và 3 trong SGK. Tìm hiểu phần mở rộng. .