Khóa luận Các biện pháp tự vệ trong thương mại - Thực tiễn sử dụng ở một số nước trên thế giới và Việt Nam

MỤC LỤC

Trang

Lời nói đầu 1

Chương 1: Khái quát chung về các biện pháp tự vệ trong thương mại quốc tế 4

1.1. Khái niệm, lịch sử phát triển và vai trò của các biện pháp tự vệ trong thương mại quốc tế 4

1.1.1. Khái niệm 4

1.1.2. Lịch sử phát triển của các biện pháp tự vệ trong thương mại quốc tế 12

1.1.2.1 Theo quy định của GATT 1947 12

1.1.2.2 Theo quy định của WTO 14

1.1.3. Vai trò của các biện pháp tự vệ 15

1.2. Các biện pháp tự vệ theo hiệp định đa biên của WTO 17

1.2.1. Biện pháp thuế quan 17

1.2.2. Biện pháp phi thuế quan 19

1.3. Nguyên tắc và thủ tục áp dụng các biện pháp tự vệ 22

1.3.1. Điều kiện để áp dụng các biện pháp tự vệ 22

1.3.2. Nguyên tắc áp dụng 24

1.3.2.1 Nguyên tắc không phân biệt đối xử 24

1.3.2.2 Nguyên tắc áp dụng các biện pháp tự vệ trong phạm vi và mức độ cần thiết 25

1.3.2.3 Nguyên tắc đảm bảo việc bồi thường tổn thất thương mại 26

1.3.3. Thủ tục, thời hạn và một số vấn đề liên quan đến việc áp dụng biện pháp tự vệ 27

1.3.3.1 Thủ tục điều tra 27

a. Căn cứ tiến hành điều tra 27

b. Thủ tục điều tra 28

1.3.3.2 Áp dụng các biện pháp tự vệ 30

1.3.3.3 Thời hạn áp dụng 31

1.3.3.4 Đình chỉ, rà soát, gia hạn và tái áp dụng các biện pháp tự vệ 32

¯ Đình chỉ 32

¯ Rà soát 33

¯ Gia hạn 33

¯ Vấn đề tái áp dụng 34

Chương 2: Thực tiễn sử dụng các biện pháp tự vệ ở một số nước và khu vực trên thế giới 35

2.1. Thực tiễn sử dụng các biện pháp tự vệ thương mại ở Mỹ 35

2.1.1. Lịch sử ra đời của các biện pháp tự vệ ở Mỹ 35

2.1.2. Thủ tục điều tra và áp dụng các biện pháp tự vệ 37

2.1.3. Thời hạn áp dụng biện pháp tự vệ 40

2.1.4. Thực tế một số trường hợp cụ thể về việc áp dụng các biện pháp tự vệ ở Mỹ 42

2.2. Thực tiễn sử dụng các biện pháp tự vệ thương mại ở EU 48

2.2.1. Sơ lược về Quy chế 3285/94/EC- Quy chế về các biện pháp tự vệ của EU 48

2.2.2. Thủ tục áp biện pháp tự vệ của EU 49

2.2.2.1 Thủ tục cung cấp thông tin và tham vấn 49

2.2.2.2 Thủ tục điều tra để áp dụng biện pháp tự vệ 50

2.2.3. Áp dụng và thời hạn áp dụng biện pháp tự vệ 52

2.2.4. Thực tế một số trường hợp áp dụng biện pháp tự vệ ở EU 54

2.3. Thực tiễn sử dụng các biện pháp tự vệ thương mại ở Trung Quốc và Nhật bản 57

2.3.1. Khái quát về chính sách tự vệ thương mại của Trung Quốc 57

2.3.1.1 Điều kiện để tiến hành điều tra áp dụng biện pháp tự vệ 58

2.3.1.2 Điều tra để xác định sự tồn tại của thiệt hại 60

2.3.1.3 Áp dụng các biện pháp tự vệ 61

2.3.1.4 Thời hạn áp dụng và thủ tục rà soát các biện pháp tự vệ 62

2.3.2. Khái quát về chính sách tự vệ của Nhật Bản 62

2.3.2.1 Theo Quy tắc về các biện pháp khẩn cấp 62

2.3.2.2 Theo Sắc lệnh liên bộ về thuế quan nhập khẩu đặc biệt 65

2.3.3. Thực tế một số trường hợp áp dụng biện pháp tự vệ ở Trung Quốc và Nhật 66

Chương 3: Thực tiễn về tự vệ thương mại ở Việt Nam và một số kiến nghị nhằm thực hiện tốt công tác này trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay 70

3.1. Thực trạng về tự vệ thương mại ở Việt Nam trong thời gian qua 70

3.1.1. Về chính sách tự vệ thương mại của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế 70

3.1.1.1 Khái quát về chủ trương và sự cần thiết phải thực hiện chính sách tự vệ thương mại của Nhà nước Việt Nam 70

3.1.1.2 Thực tế tiến hành tự vệ thương mại của Việt Nam 72

3.1.2. Nguyên nhân của thực trạng trên 74

3.1.2.1 Nguyên nhân nhận thức 74

3.1.2.2 Nguyên nhân thực tiễn 75

3.1.3. Thực trạng pháp luật về tự vệ thương mại của Việt Nam 76

3.1.3.1 Sự cần thiết phải ban hành văn bản pháp luật về tự vệ thương mại 76

3.1.3.2 Một số vấn đề cơ bản của Pháp lệnh về tự vệ trong nhập khẩu hàng hoá nước ngoài vào Việt Nam 77

3.1.3.3 Tác động của việc ban hành Pháp lệnh về tự vệ 79

3.2. Một số kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật về tự vệ thương mại của Việt Nam 80

3.2.1. Sự cần thiết và phương hướng hoàn thiện pháp luật về tự vệ trong thương mại 80

3.2.1.1 Sự cần thiết phải hoàn thiện pháp luật về tự vệ thương mại của Việt Nam 80

3.2.1.2 Phương hướng triển khai và hoàn thiện công tác tự vệ thương mại ở Việt Nam trong thời gian tới 82

3.2.2. Một số kiến nghị nhằm thực hiện tốt công tác tự vệ thương mại trong nhập khẩu hàng hoá nước ngoài vào Việt Nam 83

3.2.2.1 Đối với Nhà nước 83

3.2.2.1.1 Hoàn thiện hệ thống luật pháp điều chỉnh thương mại đặc biệt là pháp luật về tự vệ thương mại 83

3.2.2.1.2 Nâng cao nhận thức của cơ quan nhà nước và doanh nghiệp về công tác tự vệ thương mại 85

3.2.2.1.3 Xây dựng và kiện toàn bộ máy Nhà nước chuyên trách trong lĩnh vực tự vệ thương mại 87

3.2.2.1.4 Tư vấn và hỗ trợ các doanh nghiệp những thông tin về tự vệ thương mại 88

3.2.2.2 Đối với doanh nghiệp 88

3.2.2.2.1 Tham gia vào các Hiệp hội Doanh nghiệp để tăng cường sức mạnh trong tự vệ thương mại 88

3.2.2.2.2 Chủ động tiếp cận và chuẩn bị đầy đủ kiến thức về tự vệ thương mại để sử dụng khi cần thiết tiến hành tự vệ 89

3.2.2.2.3 Khẩn trương tìm hiểu và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ, bằng chứng để tiến hành yêu cầu điều tra áp dụng biện pháp tự vệ và biện pháp trả đũa thương mại 90

3.2.2.3 Một số kiến nghị khác 91

Kết luận 93

Danh mục tài liệu tham khảo 95