Khóa luận Đội ngũ trí thức trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội

đang đặt ra nhiều vấn đề cấp bách và cơ bản, đòi hỏi phải được làm sáng tỏ về lý luận, đặc biệt là về khoa học xã hội, góp phần khẳng định cái đúng, phê phán cái sai, chống chủ nghĩa cơ hội xét lại, đồng thời chống bảo thủ giáo điều trong mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị và xã hội... Càng ngày chúng ta càng hiểu sâu sắc rằng không có lý luận cách mạng thì không thể có phong trào cách mạng. Chỉ có trên cơ sở lý luận đúng mới có thể đề ra đường lối đúng. Phải có lý luận tiên phong thì Đảng mới giữ vững được vai trò là đội tiên phong của giai cấp công nhân và của dân tộc. Đảng ta thường xuyên quan tâm đến công tác phát triển lý luận của Đảng. Đội ngũ trí thức của Đảng có vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện nhiệm vụ này. Đây là một khối lượng công việc hết sức to lớn và đầy khó khăn. Một mặt, chúng ta cần phải khẩn trương nghiên cứu, nhận thức một cách sâu sắc những nguyên lý cách mạng khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh để tiếp tục vận dụng một cách sáng tạo trong điều kiện mới. Mặt khác, chúng ta cũng phải triển khai ngay việc nghiên cứu những vấn đề của thời đại. Tổng kết và rút ra những bài học kinh nghiệm từ lịch sử hơn bảy thập kỷ qua của chủ nghĩa hiện thực thế giới, xác định đúng để vận dụng vào cách mạng nước ta, từ những bài học thành công cần phải phát huy và những bài học thất bại cần phải tránh. Đồng thời, phải xúc tiến việc tổng kết thực tiễn nghiên cứu, làm sáng tỏ những vấn đề lý luận cấp bách để đáp ứng kịp thời yêu cầu mới trên các lĩnh vực kinh tế chính trị. 1.2.2. Trí thức Việt Nam là một lực lượng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội Trí thức Việt Nam giàu lòng yêu nước, gắn bó với nhân dân, chịu đựng gian khổ hy sinh, đã góp phần xứng đáng cùng toàn dân giành thắng lợi vẻ vang trong cuộc đấu tranh lâu dài vì độc lập dân tộc, vì tự do hạnh phúc của nhân dân. Trải qua rèn luyện, đội ngũ trí thức đã trưởng thành nhanh chóng, phát triển cả về số lượng và chất lượng, trở thành một lực lượng quan trọng trong công cuộc đổi mới và trong sự nghiệp xây dựng đất nước và bảo vệ tổ quốc ngày nay. Vượt qua hoàn cảnh khó khăn của đất nước và của mỗi người, vững vàng trước những diễn biễn phức tạp trên thế giới, trí thức nước ta luôn luôn tin tưởng ở sự lãnh đạo của Đảng, đang ra sức cùng toàn dân đẩy mạnh công cuộc đổi mới, phấn đấu sớm đưa đất nước ra khỏi lạc hậu, nghèo nàn, thực hiện dân giàu nước mạnh, xã hội văn minh, theo con đường mà Bác Hồ, Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn. Nhận thức sâu sắc vai trò quan trọng của trí thức đối với tiền đồ của dân tộc. Đảng ta đã xác định, liên minh công nông và trí thức là nền tảng của cách mạng Việt Nam; lấy giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ làm quốc sáng hàng đầu; coi việc chăm sóc bồi dưỡng, phát huy nhân tố con người, tiếp thu tinh hoa của nền văn minh nhân loại đi đôi với giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc là một trong những nhiệm vụ trọng đại nhất, là chìa khóa đưa đất nước đi vào tương lai. Ngay từ những ngày đầu Cách mạng tháng Tám và trong những năm tháng chiến tranh ác liệt. Đảng ta và chủ tịch Hồ Chí Minh muốn chăm lo sự nghiệp đào tạo con người, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước. Nhờ vậy, và cũng do truyền thống hiếu học của nhân dân, đến nay nước ta đã có đội ngũ trí thức đông đảo, với gần 70 vạn người đạt trình độ đại học và trên đại học; trong đó, có một số nổi tiếng trong nước và ở nước ngoài. Nhân dân ta tự hào về con em mình, về đội ngũ trí thức được Đảng và Nhà nước tự đào tạo cũng như trí thức từ các nguồn khác, bao gồm trí thức từ các nguồn khác, bao gồm trí thức người Việt và gốc Việt đang sinh sống ở nước ngoài. Để hướng hoạt động của đội ngũ trí thức vào những vấn đề bức xúc của đất nước. Vừa qua Đảng và Nhà nước đã giao nhiều đề tài nghiên cứu thuộc các lĩnh vực khoa học cơ bản, khoa học kỹ thuật và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn cho các tập thể, cá nhân trí thức; và trong điều kiện ngân sách còn eo hẹp, đã cố gắng dành một phần cho công việc quan trọng đó. Đến nay, chúng ta đã có một số kết quả bước đầu. Chúng ta trân trọng những đóng góp đó, thể hiện nhiệt tình, tâm huyết của trí thức nước ta đối với công việc của quốc gia. Trong những năm qua, nhiều người trong đội ngũ trí thức đã trực tiếp tham gia vào công việc chuẩn bị những quyết sách của Đảng và Nhà nước. Nhiều ý kiến đóng góp bổ ích đã giúp cho việc hoạch địch chiến lược và chính sách có căn cứ chính xác hơn. Đó là những kinh nghiệm quý mà chúng ta cần phải phát huy hơn nữa trong thời gian tới. Là tổ chức chính trị xã hội tập hợp, đoàn kết rộng rãi đội ngũ trí thức trong cả nước, từ khi thành lập đến nay, đã có nhiều cố gắng đẩy mạnh hoạt động. Những năm gần đây, trong tình hình toàn dân ta sôi nổi hưởng ứng và hăng hái thực hiện đường lối đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, hoạt động của liên hiệp hội và các hội thành viên cũng trở nên nhộn nhịp hơn, có định hướng xã hội rõ hơn, đa dạng, phong phú hơn và đạt hiệu quả cao hơn. Trong thời kỳ đổi mới Đảng và nhân dân ta đã cố gắng tập hợp trí tuệ của giới trí thức, phát huy tiềm năng to lớn của đội ngũ một cách có hiệu quả. Hoạt động của liên hiệp hội và các hội thành viên đã góp phần tích cực nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hợp tác trong nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, tham gia vào việc biên soạn, hoặc đảm nhiệm vai trò tư vấn phản biện, giám định các dự thảo về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, các dự luật, các dự án kinh tế - xã hội và khoa học, công nghệ ở tầm quốc gia. Dân tộc ta đã vượt qua một chặng đường gay go phức tạp nhưng rất vẻ vang. Những thành quả đạt được rất đáng trân trọng. Song, nhiệm vụ đặt ra trong chặng đường sắp tới cũng rất nặng nề, có thể nói còn nặng nề hơn trước. Phải tăng cường ổn định chính trị xã hội, bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm môi trường trong nước và quốc tế thuận lợi để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng đất nước làm cho kinh tế phát triển lành mạnh với nhịp độ cao và liên tục, cải thiện đời sống vật chất và văn hóa của nhân dân, thực hiện công bằng xã hội, bảo vệ và cải tạo môi trường, đem lại cuộc sống hằng ngày càng ấm no, tự do hạnh phúc cho toàn dân. Điều cần thiết là phải tìm ra giải pháp, xác định quyết tâm để hoàn thành xuất sắc vai trò, nhiệm vụ của giới trí thức nước ta. Hiện nay, có khoảng hơn 2 triệu người Việt và gốc Việt sinh sống ở nước ngoài. Trừ một số rất ít phần tử phản động chống lại tổ quốc, chống lại nhân dân, tuyệt đại bộ phận do nhiều hoàn cảnh khác nhau đã phải lập nghiệp xa quê hương xứ sở. Đó đều là con Hồng cháu Lạc; tuy ở xa mà lòng vẫn luôn gần; luôn luôn hướng về Tổ quốc, mong muốn được góp phần chấn hưng đất nước. Trong số đó, có nhiều người thành đạt trong khoa học, trong quản lý, kinh doanh là một trong nhân tố tổ chức thích hợp mở rộng quan hệ và hợp tác với Việt kiều, giúp họ hiểu đúng tình hình đất nước và những chính sách đổi mới của Nhà nước ta, tạo điều kiện cho anh chị em đóng góp xây dựng đất nước một cách thiết thực và có hiệu quả. Cùng với tăng cường đoàn kết, cộng tác chặt chẽ để phát huy sức mạnh của bản thân đội ngũ trí thức cả nước, cần mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế về khoa học và công nghệ trên nguyên tắc các bên cùng có lợi, theo đúng đường lối, chính sách của Đảng và tuân thủ nghiêm túc pháp luật của Nhà nước. Qua đó mà nâng cao trình độ khoa học của mình, học hỏi kiến thức và kinh nghiệm của cả nước, các tổ chức quốc tế và các nhà khoa học nước ngoài, phấn đấu không mệt mỏi nâng cao trí tuệ của nhân dân cả nước nói chung và trí thức nói riêng ngang tầm thế giới. Đồng thời cũng qua đó mà tăng cường tình hữu nghị và sự hiệu biết lẫn nhau với bạn bè khắp năm châu. Nhằm động viên trí thức phát huy đầy đủ sức sáng tạo, Đảng và Nhà nước cần phải có cơ chế, chính sách thích hợp và thỏa đáng. Nghị quyết Hội nghị lần thứ tư của Trung ương Đảng vừa qua đã đề cập những chính sách, giải pháp theo hướng đó. Cần nhanh chóng cụ thể hóa thực hiện tốt nghị quyết ở tất cả các cấp các ngành với sự quan tâm lãnh đạo của các cấp các ngành, với sự quan tâm lãnh đạo của các cấp ủy, các đảng đoàn, ban cán sự. Cần xác định những quy chế và tạo điều kiện thông tin cho việc nghiên cứu, bảo đảm dân chủ trong thảo luận với thái độ thẳng thắn và xây dựng, khẳng định những cái đúng của nhau, bổ sung cho những điều còn khiếm khuyết, góp phần nâng cao giá trị, các công trình nghiên cứu của tập thể và của mỗi người. Đó là tinh thần khoa học trong nghiên cứu. Đó cũng là tính văn hóa trong khoa học, là phong cách ứng xử Việt Nam. Trí thức nước ta phải thực sự đoàn kết, công tác chặt chẽ trong sự nghiệp khoa học, nối chí cha ông "quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách". Chỉ với tinh thần đó, trí thức mới có thể tập trung được sức mạnh tổng hợp về trí tuệ đồng tâm nhất trí, đóng góp có hiệu quả vào công việc chung của đất nước, xứng đáng với lòng tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta. Dân tộc ta thông minh, cần cù, chịu khó, có tính sáng tạo đúng đắn, đất nước ta có nguồn tài nguyên quý báu, có ưu thế về vị trí địa lý, lại nằm trong khu vực phát triển năng động nhất của thế giới. Đó là những thuận lợi lớn mà chúng ta cần khai thác tới mức tối đa, mà để khai thác được thì cần phải có trình độ khoa học kỹ thuật càng cao, chủ yếu đó là tầng lớp trí thức. Nhân dân ta xứng đáng được hưởng cuộc sống ấm no, hạnh phúc sau những năm tháng trải qua nhiều gian khổ hy sinh, trải qua nhiều đau thương mất mát với mục đích cao cả đó là vì độc lập tự do cho Tổ quốc, cho sự nghiệp cách mạng. Song đến nay vẫn phải sống trong nghèo nàn lạc hậu - đó là điều day dứt của Đảng và Nhà nước, của tất cả chúng ta. Chủ tịh Hồ Chí Minh đã từng dạy: "Muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội thì nhất định phải có học thức. Cần phải học văn hóa, chính trị, kỹ thuật. Cần phải học lý luận Mác - Lênin kết hợp với đấu tranh và công tác hàng ngày... Học đi đôi với hành" [9, tr. 58]. Vì vậy trí thức Việt Nam được khẳng định là một lực lượng quan trọng trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội là tất yếu. ở đây nếu như trong đấu tranh thì cần có một giai cấp nhất định còn trong công cuộc xây dựng CNXH và trong sự nghiệp đổi mới thì cần phải có đông đảo lực lượng trí thức nhằm phát triển khoa học công nghệ đưa đất nước ta thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, vươn lên tầm cao mới và tương lai ngời sáng của thềm thế kỷ XX, tiến kịp với các nước trong khu vực và thế giới. Giáo dục khoa học và sáng tạo tương lai người Việt Nam vốn có truyền thống rất tốt đẹp là ưu tiên việc học của con cái, thường muốn để lại cho cọn cái thừa kế tri thức và đạo làm người chân chính hơn là để lại tiền của châu báu. Như vậy các gia đình Việt Nam đã đặt việc giáo dục gia phong lên hàng đầu từ hàng nghìn năm nay. Ngay nay, ta đặt giáo dục - đào tạo, khoa học và công nghệ lên quốc sách hàng đầu, là một sự phát triển ở tầm cao mới truyền thống quý báu đó. Chương 2 Phương hướng chủ yếu nhằm phát huy vai trò của đội ngũ trí thức trong giai đoạn hiện nay 2.1. Sự phát huy tiềm năng của tầng lớp trí thức gắn liền với công cuộc đổi mới đất nước hiện nay 2.1.1. Trí thức Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới xây dựng đất nước Hiện nay chúng ta đang tiến hành công cuộc đổi mới và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, nhằm xây dựng một nước Việt Nam độc lập giàu đẹp và văn minh. Đây là sự nghiệp vô cùng khó khăn và gian khổ, đòi hỏi năng lực sáng tạo của toàn Đảng toàn dân và toàn quân ta. Trong đó, đội ngũ các nhà khoa học, bao gồm những trí thức hoạt động trên lĩnh vực khoa học tự nhiên và khoa học xã hội là lực lượng tiên phong. Bởi vì, xu hướng ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại trong sản xuất kinh doanh, quản lý v.v... đang phát triển. Chính vì lẽ đó càng làm cho chúng ta hiểu sâu sắc rằng phải nhanh chóng nâng cao mặt bằng dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài. Thực tiễn Việt Nam cho thấy, đội ngũ trí thức nước ta có khả năng tiếp cận nhanh với công nghệ hiện đại. Họ đã và đang phấn đấu không ngừng để đáp ứng sự tin cậy của Đảng, Nhà nước và nhân dân lao động. Hội nghị trung ương lần thứ 2 của Đảng (khóa VIII) đã thông qua Nghị quyết về định hướng chiến lược phát triển khoa học công nghệ giáo dục và đào tạo. Một trong những nội dung trọng yếu của nghị quyết cũng đề cập đến là vấn đề xây dựng đội ngũ trí thức của chúng ta hiện nay. Tuy nhiên, không phải chỉ bây giờ mà trong mọi giai đoạn cách mạng, Đảng và Nhà nước ta hết sức chú trọng đến vị trí, vai trò của đội ngũ trí thức. Cách đây khoảng 5 năm, cuốn sách "Trí thức Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới xây dựng đất nước" của đồng chí Đỗ Mười do nhà xuất bản chính trị quốc gia ấn hành đã thể hiện rất rõ điều đó. Cuốn sách đó đã được xã hội và đặc biệt là giới trí thức nồng nhiệt đón nhận, bởi đó là những hệ thống quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước ta đối với trí thức. Trong bối cảnh hiện nay, những chỉ dẫn đó càng làm tươi rói ý nghĩa thời sự. Đảng và Nhà nước ta luôn luôn khẳng định rằng vai trò và vị trí quan trọng của đội ngũ trí thức trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Luôn luôn trân trọng, ghi nhận những công lao và tâm huyết của các nhà trí thức và tin cậy vào đội ngũ trí thức. Đảng ta nhiều lần khẳng định không có trí thức, không thể xây dựng chủ nghĩa xã hội và đó cũng là quan điểm nhất quán, trước sau như một của Đảng. Nhìn lại lịch sử hào hùng của một dân tộc có nền văn hiến lâu đời, kết tinh những giá trị lao động sáng tạo của nhân dân ta qua hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước. Trong đó, trí thức là đại diện cho trí tuệ của dân tộc, luôn nhận thức sâu sắc trách nhiệm của mình đối với tiền đồ của tổ quốc. Những trí thức dân chính bao giờ cũng nặng lòng yêu nước, thương dân, dám rũ bỏ tị hiềm, mặc cảm để làm tròn trách nhiệm của mình với dân với nước. Lịch sử nước ta đã ghi lại những tấm gương lớn của nhiều nhà trí thức như: Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Nguyễn Bỉnh Khiêm, La Sơn Phu Tử, Ngô Thị Nhậm, Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh, Nguyễn Thượng Hiền v.v... Chúng ta cũng từng tự hào với một Thăng Long ngàn năm văn vật. ở đây có Trung tâm Văn Miếu Quốc Tử Giám, nơi đã diễn ra 124 khoa thi của nhiều triều đại. Và từ trung tâm này có 1.306 tiến sĩ đã đem trí tuệ của mình cống hiến cho đời. Chúng ta càng tự hào có Hồ Chí Minh, người anh hùng dân tộc vĩ đại, người được cả thế giới ngưỡng mộ và trân trọng, tôn vinh là nhà văn hóa lớn. Những áng thơ văn của người đi vào trái tim mọi con người, phục vụ cho sự nghiệp giải phóng xã hội. ở Người còn truyền lại cho chúng ta bài học quý báu về thu phục nhân tâm, trọng dụng nhân tài. Người là hình ảnh tiêu biểu nhất của trí tuệ Việt Nam trong thời đại mới. Noi gương người, đi theo Người, đội ngũ trí thức nước ta đã trưởng thành cùng với phong trào cách mạng. Họ đã trải qua thử thách, tôi luyện trong đấu tranh lâu dài của dân tộc xây dựng đất nước và bảo vệ Tổ quốc. Đồng chí cố vấn Đỗ Mười nêu rõ: "Đảng và Nhà nước ta luôn trân trọng và tin cậy đội ngũ trí thức, coi đó là nguồn vốn trí tuệ rất quý báu của dân tộc" [1o, tr. 12]. Yêu cầu của Đảng ta đối với trí thức trong sự nghiệp đổi mới đó là: Người trí thức mới thể hiện nhận thức và hành động của mình trong lao động sáng tạo khoa học, trong việc cống hiến cho xã hội. Người làm công tác khoa học xã hội, giúp Đảng xây dựng luận cứ khoa học cho con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, các quyết định lớn, từ định hướng chiến lược, phát triển kinh tế xã hội đến những vấn đề cụ thể như chính sách, quy hoạch, kế hoạch, dự án đầu tư v.v... Người làm công tác khoa học tự nhiên, khoa học kỹ thuật, tham gia đắc lực vào việc đổi mới quản lý, đổi mới công nghệ, đưa lực lượng sản xuất lên một trình độ phát triển mới, có năng suất chất lượng và hiệu quả cao nhằm hiện đại hóa đất nước. Trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa, khoa học và công nghệ có vai trò quyết định lợi thế cạnh tranh và tốc độ phát triển quốc gia. Phần thắng trong cuộc chiến "ai thắng ai" trên thị trường, quy đến cùng là do trí tuệ và năng lực sáng tạo của cả dân tộc, biết học hỏi một cách khôn ngoan, kinh nghiệm và những thành tựu trí thức của nhân loại, tận dụng lợi thế của nước đi sau, biết đề ra những chủ trương biện pháp thích hợp giải quyết có hiệu quả các vấn đề kinh tế xã hội, công nghệ kỹ thuật, môi trường sinh thái. Các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước luôn luôn mong muốn các nhà khoa học phải nêu cao lòng yêu nước, xây dựng hoài bão lớn, cống hiến quên mình cho sự nghiệp nghiên cứu, sáng chế, phát minh, đóng góp tích cực và có hiệu quả cho xã hội, cho công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. "Có thể nói chưa bào giờ, công tác lý luận đứng trước những khó khăn, phức tạp như hiện nay và cũng chưa bao giờ có nhiều cơ hội đóng góp, sáng tạo rộng lớn bằng lúc này. Để thực hiện và phát huy đường lối đổi mới của Đảng, đòi hỏi phải nghiên cứu làm sáng tỏ hàng loạt vấn đề vừa cơ bản vừa bức xúc" [10, tr. 129]. Đội ngũ trí thức bao gồm những người vừa nghiên cứu vừa tham gia đào tạo cán bộ lãnh đạo về mặt lý luận. Nhiệm vụ ấy hiện nay thật quan trọng, bởi vì lý luận là cơ sở tạo lập niềm tin và giữ vững lập trường cách mạng, là ngọn đuốc soi đường cho sự nghiệp của chúng ta. Nó là tiền đề định hướng đúng đắn trong quá trình chuẩn bị và ra quyết định cũng như trong tổ chức thực hiện các quyết định. Đảng đòi hỏi ngành báo chí, xuất bản phải là lực lượng xung kích trên Mặt trận văn hóa tư tưởng, là công cụ thông tin nhanh chóng nhất, phải thường xuyên tiếp tục với nhân dân và giải đáp những vấn đề mới do cuộc sống đặt ra, đấu tranh hàng ngày, hàng giờ chống những âm mưu, thủ đoạn đen tối của các thế lực thù địch, chống các khuynh hướng sai lầm trên mặt trận tư tưởng, góp phần quan trọng trong tổ chức, phát động phong trào hành động cách mạng của nhân dân. Trách nhiệm hàng đầu của nhà báo Việt Nam ngày nay là trung thành với nhân dân, phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa vì lợi ích của đất nước, vì tự do hạnh phúc của đồng bào. Mọi thông tin nghị luận và hành vi của nhà báo đều phải thể hiện đầy đủ trách nhiệm cao cả đó. Có thể nói, đó cũng là định hướng khái quát, bao trùm mọi hoạt động của giới báo chí nước ta trong thời gian tới. Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII có nêu: Phát triển sự nghiệp thông tin, báo chí, xuất bản theo hướng nâng cao chất lượng, đáp ứng nhu cầu thông tin và nâng cao kiến thức mọi mặt cho nhân dân. Tăng cưởng đầu tư phương tiện phát thanh, truyền hình, đưa thông tin đến mọi vùng của đất nước, đến phần lớn các gia đình nhất là ở nông thôn và miền núi coi trọng công tác tuyên truyền đối ngoại quản lý chặt chẽ công tác xuất bản, thông tin, báo chí phim ảnh. Tiếp tục xây dựng và phát triển sự nghiệp văn hóa Việt Nam, bảo tồn và phát huy truyền thống văn hóa tốt đẹp của các dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại. Vận động toàn dân thực hiện lối sống cần kiệm, văn minh, lịch sự. Phổ biến rộng rãi trong nhân dân những kiến thức văn hóa cần thiết cho sản xuất và đời sống. Thực hiện nam nữ bình đẳng, phát động phong trào quần chúng, bài trừ mê tín dị đoan và các tệ nạn xã hội khác. Xây dựng gia đình văn hóa mới có ý nghĩa rất quan trọng trong tình hình hiện nay, góp phần phát triển lực lượng sản xuất, ổn định và cải thiện đời sống, thực hiện kế hoạch hóa dân số, giữ gìn và phát huy những truyền thống đạo đức, văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Nâng cao ý thức về nghĩa vụ gia đình đối với mọi lớp người. Kết hợp và phát huy vai trò của xã hội, các đoàn thể, nhà trường tập thể lao động và dân cư trong việc chăm lo bồi dưỡng tình đồng chí, đồng đội, hình thành nhân cách cao đẹp và nếp sống có văn hóa. Văn học nghệ thuật là một bộ phận quan trọng trong nền văn hóa, gắn bó với đời sống nhân dân và sự nghiệp cách mạng do Đảng lãnh đạo. Khuyến khích tự do sáng tạo văn học, nghệ thuật vì sự hoàn thiện con người, bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm cao đẹp, đề cao tinh thần tự hào dân tộc, ý chí tự lực, tự cường, phấn đấu làm cho dân giàu nước mạnh phê phán những thói hư tật xấu, cái độc ác, thấp hèn. Vừa coi trọng những đề tài về truyền thống dân tộc cách mạng và kháng chiến, vừa bám sát thực tiễn cách mạng hiện nay. Qua phong trào sáng tạo văn học nghệ thuật của quần chúng mà phát hiện, bồi dưỡng, phát huy mọi tài năng. Nâng cao chất lượng công tác lý luận, nghiên cứu, giới thiệu phê bình văn học, nghệ thuật. Chọn lọc và tạo điều kiện công bố những tác phẩm có giá trị tư tưởng và nghệ thuật phổ biến rộng rãi trong công chúng. Vậy văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực, là yếu tố nội sinh của quá trình phát triển, phải chăm lo đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa, văn nghệ trong tình hình mới. Song điều quan trọng nhất quyết định tương lai của nền văn học Việt Nam vẫn nằm trong tay giới văn nghệ sĩ những người sáng tạo nên những giá trị nghệ thuật, làm giàu thêm kho tàng văn học nghệ thuật nâng cao đời sống tinh thần của nhân dân, làm cho nền văn hóa nước ta sánh vai cùng các nền văn hóa khác trên thế giới. Đó là trách nhiệm thiêng liêng và cao cả của tầng lớp trí thức, những người làm công tác văn học nghệ thuật nước ta hiện nay. Chỉ có trên cơ sở hoàn thành sứ mệnh vẻ vang đó chúng ta mới có thể xây dựng và phát triển được một nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Văn hóa văn nghệ là một bộ phận khăng khít của sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Thấm nhuần quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Văn hóa nghệ thuật là một mặt trận. Anh chị em văn nghệ sĩ là chiến sĩ trên mặt trận ấy". Cần nâng cao tính chiến đấu trong sáng tác, lý luận đoàn kết rộng rãi, tập hợp mọi văn nghệ sĩ, mọi nhà hoạt động văn hóa yêu nước, vì mục tiêu độc lập của Tổ quốc tự do của nhân dân, hạnh phúc của đồng bào. Đối với sự nghiệp giáo dục, Đảng ta đã chỉ rõ rằng sự nghiệp giáo dục chính là chìa khóa mở cửa tiến vào tương lai. Trí thức ngành giáo dục, những thầy giáo góp phần chủ yếu vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, thật sự là trí thức của Đảng, của nhân dân. ở đâu có cộng đồng dân cư, dù là vùng núi cao, vùng sâu hay hải đảo đều có mặt thầy, cô giáo. Không có giáo dục thì không thể nói đến phát triển kinh tế và văn hóa. Song thực tế nền giáo dục còn phải phấn đấu nhiều hơn nữa mới đáp ứng được yêu cầu của đất nước. Chất lượng giáo dục hiện nay còn thấp, những biểu hiện xuống cấp về giáo dục khá nặng nề, tiến trình nâng cao mặt bằng kinh tế còn quá chậm, số người được đào tạo có trình độ tay nghề cao cũng như người học hết đại học và sau đại học còn ít so với nhiều nước trong khu vực. Mục tiêu của giáo dục và đào tạo nhằm nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, hình thành đội ngũ lao động có tri thức và có tay nghề, có năng lực thực hành, tự chủ năng động và sáng tạo, có đạo đức cách mạng tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội. Để khắc phục cho sự nghiệp giáo dục chúng ta phải đào tạo được những con người đáp ứng yêu cầu của đất nước trong những thập kỷ vừa qua để bước vào thế kỷ XXI. Trước hết phải quan tâm đào tạo những người thầy giáo. Có thể nói rằng tương lai của thế hệ trẻ Việt Nam phụ thuộc một phần rất lớn vào đội ngũ các thầy cô giáo, bởi giáo dục và rèn luyện năng lực, phẩm chất và nhân cách con người từ thuở ấu thơ đến tuổi trưởng thành phải có các cô giáo, thầy giáo giỏi và mẫu mực. Những nhà giáo giỏi luôn được kính trọng và là những tấm gương sáng của xã hội. Thế giới đang trải qua những biến đổi to lớn và sâu sắc với những tiến bộ vượt bậc của cách mạng khoa học công nghệ hiện đại. Để đưa đất nước nhanh chóng thoát khỏi nghèo nàn lạc hậu, tiếp cận nền văn minh thế giới cần phải nắm lấy những thành tựu của khoa học công nghệ, trước hết ở một số ngành mũi nhọn quan trọng như: Tin học, điện tử, tự động hóa công nghệ sinh học... để phục vụ công cuộc đổi mới. Đó là trách nhiệm của Đảng, toàn dân, nhưng trước hết là trách nhiệm đội ngũ của các nhà trí thức các nhà khoa học. Tin học hóa và tự động, một trong những nội dung cơ bản của cuộc cách mạng khoa học công nghệ hiện nay. Đó là một ngành khoa học đang rất trẻ, ngành khoa học của tương lai, đầy triển vọng. Có những dự báo cho rằng thế kỷ XXI là thế kỷ của thông tin. Vì vậy trí thức nước ta phải từng bước, tích cực và khẩn trương đưa tin học và cuộc sống. Đảng ta trao nhiệm vụ nặng nề và vinh quang này cho các nhà khoa học, làm cho tin học từ chỗ được ứng dụng một cách tự phát, lẻ tẻ, cục bộ trở thành một nhu cầu rộng rãi ở mỗi cấp, mỗi lĩnh vực. Phấn đấu sớm hình thành mạng lưới tin học và công nghệ thông tin quốc tế. Như chúng ta đều biết, thế giới đang trải qua những biến đổi sâu sắc, những tiến bộ vượt bậc với những thành tựu vô cùng to lớn của cách mạng khoa học và công nghệ. Chúng ta phải hết sức nỗ lực để nhanh chóng nắm lấy những thành tựu đó phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Sự nghiệp đổi mới đang và sẽ tạo môi trường thuận lợi cho việc đẩy mạnh ứng dụng và phát triển tin học. Đồng thời tin học và công nghệ thông tin sẽ trở nên một bộ phận cấu thành cơ cấu kinh tế xã hội được xây dựng trong tình hình đổi mới. Vì vậy phát triển tin học, nâng cao dân trí nói chung và hiểu biết về tin học nói riêng của nhân dân để phục vụ công cuộc đổi mới đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trước mắt cũng như lâu dài, là vấn