Khóa luận Giải pháp thúc đẩy xuất khẩu lao động của Công ty Vận tải Xây dựng và chế biến lương thực Vĩnh Hà

XK. §iÒu nµy còng cã nhiÒu khã kh¨n x¶y ra víi c¶ ng­êi lao ®éng vµ doanh nghiÖp do c¸c nguyªn nh©n : doanh nghiÖp ch­a kÞp ký hîp ®ång ®Ó lao ®éng cã thÓ ®i lµm ngay sau khi häc nghÒ xong, vÒ phÝa lao ®éng còng muèn häc xong lµ ®­îc ®i lµm ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng bÞ lõa g¹t...§Æc biÖt trong ho¹t ®éng XKL§ hiÖn nay t×nh h×nh chung ®ang cã nhiÒu biÓu hiÖn tiªu cùc trong qu¸ tr×nh tuyÓn chän lao ®éng ®i XK. ChÝnh v× thÕ ®Ó n©ng cao, thóc ®Èy ho¹t ®éng còng nh­ uy tÝn cña m×nh, C«ng ty cÇn n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ trong ho¹t ®éng nµy, h¹n chÕ tèi ®a nh÷ng tiªu cùc, t¹o lßng tin cho ng­êi lao ®éng muèn bá søc lao ®éng ®Ó n©ng cao ®êi sèng. §éi ngò lao ®éng – CBCNV trong C«ng ty còng gãp phÇn ®¸ng kÓ trong n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña c«ng t¸c. Bëi lÏ víi ®éi ngò cã tay nghÒ, cã chuyªn m«n trong c¸c c«ng t¸c lµm viÖc, nhÊt lµ c«ng t¸c trong ho¹t ®éng XKL§, kinh nghiÖm trong ho¹t ®éng nµy còng lµ mét lîi thÕ kh«ng nhá cña C«ng ty víi c¸c c«ng ty kh¸c trong thÞ tr­êng hiÖn nay. Nh©n lùc lu«n lµ mét yÕu tè v« cïng quan träng trong mäi ho¹t ®éng, c¶ ho¹t ®éng x· héi còng nh­ ho¹t ®éng kinh doanh. Mét nguån nh©n lùc tèt cã tr×nh ®é vµ kü thuËt sÏ lµ mét yÕu tè tÝch cùc gãp phÇn n©ng cao ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp, tæ chøc ®ã. XÐt trªn c¬ cÊu lao ®éng cña C«ng ty còng nhËn thÊy C«ng ty còng ®· cã cè g¾ng trong viÖc n©ng cao chÊt l­îng ®éi ngò lao ®éng. Tuy vËy , C«ng ty vÉn cÇn t¸i ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé (bao gåm c¶ c¸n bé qu¶n lý vµ CBNV cÊp thõa hµnh) gióp hä cã ®Çy ®ñ c¸c kü n¨ng mµ c«ng viÖc yªu cÇu, tr×nh ®é ngo¹i ng÷, tin häc, nh÷ng th«ng tin cËp nhËt vÒ môc tiªu vµ yªu cÇu c«ng viÖc râ rµng, do ®ã cã nh÷ng ®iÒu chØnh phï hîp víi nh÷ng biÕn ®éng cña thÞ tr­êng hiÖn t¹i ®Ó ®¸p øng tèt nhÊt c¸c thay ®æi còng nh­ ®ßi hái cña thÞ tr­êng ®Æc biÖt h¬n c¶ ®ã lµ cÇn n©ng cao vµ ®µo t¹o c¸n bé phô tr¸ch XKL§ vÒ tr×nh ®é ngo¹i ng÷ trong lÜnh vùc ho¹t ®éng XKL§ 3. Quy Trình xuất khẩu lao động của Công ty: * Ký kết hợp đồng với các đối tác nước ngoài. Hoạt động xuất khẩu lao động là hoạt động mà cầu phải đi trước cung. Đối tác có cần lao động và ký hợp đồng thì chúng ta mới tiến hành các công việc tiếp theo của quy trình. Có rất nhiều cách ký được hợp đồng, ví dụ như từ sự hỗ trợ của Nhà nước, của cơ quan đơn vị mà mình trực thuộc, bộ ngành liên quan.Ngoài ra còn có thể do các mối quan hệ quen biết, sự giới thiệu của bạn hàng. Công ty cũng luôn tự tìm kiếm các hợp đồng, các đối tác mới và ở các thị trường mới. Hợp đồng ký giữa Công ty các tổ chức nước ngoài và hợp đồng cá nhân có những nội dung sau: số lượng, cơ cấu lao động, nơi làm việc, thời gian làm việc, thời gian nghỉ ngơi, tiền lương, chế độ làm thêm giờ, điều kiện làm việc và sinh hoạt, chi phí ăn ở, chi phí đi lai từ Việt Nam đến nơi làm việc và ngược lại, bảo hiểm xã hội, bảo hộ lao động, phí dịch vụ, phí đào tạo và tuyển chon, trách nhiệm xử lý khi có tranh chấp hoặc thời gian hiệu lực hợp đồng. - N¨m 2004 c«ng ty ký ®­îc 6 hîp ®ång xuÊt khÈu lao ®éng trong ®ã cã 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 20 lao ®éng sang §µi Loan, 2 hîp ®ång mçi hîp ®ång 50 lao động sang Malaysia vµ 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 80 lao ®éng sang Quatar, ngoµi ra cßn 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 20 lao ®éng sang Hµn Quèc vµ 1 hîp ®ång 30 lao ®éng sang NhËt B¶n. - Sang N¨m 2005 c«ng ty chØ ký ®­îc cã 5 hîp ®ång xuÊt khÈu lao ®éng Ýt h¬n n¨m 2004 nh­ng ®iÒu ®¸ng ghi nhËn ë ®©y lµ c«ng ty ®· t×m ®­îc nh÷ng ®èi t¸c rÊt ®¸ng tin cËy cã triÓn väng hîp t¸c l©u dµi trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu ë c¸c thÞ tr­êng chÝnh, tuy sè l­îng hîp ®ång cã Ýt h¬n n¨m ngo¸i nh­ng sè l­îng lao ®éng xuÊt khÈu l¹i nhiÒu h¬n cô thÓ : 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 40 lao ®éng sang §µi Loan, 1 hîp ®ång xuÊt 150 lao ®éng sang Malaysia, 1 hîp ®ång xuÊt 100 lao ®éng sang Quatar, 1 hîp ®ång 50 lao ®éng sang Hµn Quèc vµ 30 lao ®éng sang NhËt B¶n. - N¨m 2006 c«ng ty cã 1 hîp ®ång xuÊt 80 lao ®éng sang §µi Loan, 2 hîp ®ång mçi hîp ®ång 100 lao ®éng sang Malaysia, 1 hîp ®ång 100 lao ®éng vµ 1 hîp ®ång 50 lao ®éng sang Quatar vµ 3 hîp ®ång xuÊt khÈu 100 lao ®éng sang c¸c n­íc NhËt B¶n, Hµn Quècvµ Li B¨ng. * Tuyển dụng lao động. Công ty tiến hành thông báo rộng rãi yêu cầu tuyển dụng và tuyển chọn trên báo chí, phương tiện thông tin đại chúng và tại các địa phương để người lao động được biết và tìm tới ký kết hợp đồng với công ty. Khi tuyển chọn Công ty công khai về số lượng, tiêu chuẩn giới tính, tuổi đời, thời gian tuyển chọn và công việc mà người lao động sẽ đảm nhiệm, nơi làm việc, thời hạn hợp đồng, điều kiện làm việc và sinh hoạt, tiền lương, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và nghĩa vụ của nười lao động. Công ty thực hiện tuyển chọn trực tiếp theo đúng số lượng, chất lượng lao động, có tư cách đạo đức và sức khoẻ tốt theo hợp đồng cung ứng lao động đã ký kết giữa công ty và đối tác nước ngoài. Khâu tuyển chọn của công ty bao gồm các bước sau: * Xác định đối tượng tuyển chọn: theo quy định của Bộ lao động Thương binh và Xã hội, đối tượng tuyển chọn gồm: - Đối tượng ưu tiên : những người thuộc diện chính sách và có công, bộ đội, thanh niên đã hoàn thành nghĩa vụ quân sự tron các đơn vị quân đội, thanh niên xung phong, thanh niên tình nguyện tham gia các chương trình.dự án ở những nơi khó khăn (biên giới hải đảo vùng sâu vùng xa) đã hoàn thành nghĩa vụ và người lao động thuộc diện hộ nghèo. Lao động đang làm việc trong các Công ty xí nghiệp có nhu cầu đi Học sinh tốt nghiệp các trường đào tạo lao động chưa có việc làm ở các phường xã thị trấn * Nguyên tắc tuyển chọn của Công ty: - Việc tuyển chọn chỉ được tiến hành sau thời hạn mà Công ty đã được Cục quản lý lao động nước ngoài phê duyệt hồ sơ ký hợp đồng của doanh nghiệp. - Nếu tuyển chọn lao động thuộc các đơn vị khác, các địa phương thì Công ty xuất trình giấy phép được hoạt động về lĩnh vực này với đơn vị cung cấp lao động hoặc sở Lao động – Thương binh và xã hội. Công ty dành khoảng 10% số lượng lao động theo hợp đồng đã ký để tuyển chọn đối tượng ưu tiên (đã nêu trên). Chính quyền cơ sở nơi đã ký để tuyển chọn giới thiệu cho Công ty danh sách những lao động thuộc diện trên để doanh nghiệp tuyển chọn. - Công ty không bao giờ ký hợp đồng để đưa lao động Việt Nam đi làm việc trong những ngành nghề, những khu vực cấm mà Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã đưa ra. * Quy trình tuyển chọn: - Trước khi tuyển chọn, Công ty thông báo công khai tại trụ sở và địa bàn hoạt động các yêu cầu về số lượng lao động cần tuyển, giới tính, độ tuổi, công việc mà người lao động sẽ đảm nhiệm, nơi làm việc và thời hạn hợp đồng, điều kiện làm việc và sinh hoạt hoạt, tiền lương, tiền công, các khoản chi phí phải đóng trước khi đi, các khoản phải trích nộp từ tiền lương trong thời gian làm việc ở nước ngoài, quyền lợi và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. - Công ty tổ chức tuyển chọn lao động, chậm nhất sau 5 ngày kể từ ngày người lao động dự tuyển, doanh nghiệp phải thông báo công khai kết quả cho người lao động. - Công ty chỉ ký hợp đồng với bệnh viện do ngành y tế quy định để khám sức khoẻ cho người lao động. Doanh nghiệp chỉ được tuyển chọn những người có đủ sức khoẻ theo kết luận của bệnh viện. - Sau 6 tháng kể từ ngày trúng tuyển, Nếu chưa đưa người lao động đi được thì Công ty sẽ thông báo rõ lý do cho người lao động. Bảng 2 : Số lượng lao động tuyển dụng qua các năm 2004 – 2006 Năm 2004 2005 2006 Tổng số 300 400 600 Đạt tiêu chuẩn 250 370 530 Bị loại 50 30 70 Nguồn : Báo cáo của Công ty - Lao động được tuyển dụng đa số là lao động từ các tỉnh khuc vực Bắc và Bắc Trung Bộ như * Ký kết hợp đồng với người lao động Khi ký kết hợp đồng với người lao động, người lao động sẽ phải buộc tuân theo những yêu cầu trong bản hợp đồng do bên đối tác yêu cầu hoặc đã được Bộ Lao động ban hành. Một bộ hợp đồng ký bao gồm rất nhiều điều khoản, các điều khoản này quy định rất cụ thể về mọi vấn đề liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của cả người lao động, người chủ thuê lao động và Công ty hành hoạt động này. Sau quá trình tuyển chọn, người lao động đăng ký vào danh sách đăng ký nhập học của Công ty, được cán bộ tư vấn hướng dẫn hoàn tất các thủ tục trước khi nhập học, bao gồm: - Đi khám sức khoẻ tại tuyến huyện (đối với 2 bệnh Viên gan B và AIDS) - Hướng dân về hồ sơ và các khoản chi phí phải nộp, điều kiện để vay được vốn ngân hàng (người lao động chỉ vay được vốn ngân hàng khi bản thân người lao động và gia đình không nợ quá hạn số tiền vay trước đó, đồng thời phải đảm bảo các điều kiện theo qui định của Ngân hàng) Sau khi có danh sách lao động đăng ký chính thức với đầy đủ các điều kiện, địa phương hoặc cán bộ làm việc tại đại phương trực tiếp thông báo cho Công ty để Công ty có kế hoạch đón lao động đến cơ sở đào tạo nhập học. Người lao động lên Hà Nội nhập học mang theo tư trang gọn nhẹ, chứng minh nhân dân, kinh phí nhập học. Bên cạnh ký kết hợp đồng người lao động cũng phải ký Bản cam kết thực hiện nội quy của Công ty. Sau khi người lao động nhập học, tất cả mọi lao động đều phải khám sức khoẻ bắt buộc theo chỉ định của Bộ Lao động thương binh và xã hội trong vòng 2 ngày kể từ ngày nhập học, kinh phí khám sức khoẻ người lao động phải chịu và Công ty sẽ trích nộp từ khoản lao động đã nộp khi vào nhập học. Trong trường hợp người lao động không đủ sức khoẻ đi lao động tại nước ngoài sẽ hoàn trả kinh phí đã nộp (trừ tiền khám sức khoẻ) * Đào tạo và giáo dục định hướng cho người lao động Đào tạo và giáo dục cho người lao động trước khi đi là yêu cầu bắt buộc bởi vì người lao động sẽ sang làm việc ở một môi trường hoàn toàn mới mẻ và có sự khác biệt về mọi mặt từ văn hoá lối sống đến chính trị ngôn ngữ. Công ty chịu trách nhiệm đào tạo, hướng dẫn người lao động để có đủ năng lực, kiến thức để người lao động có thể hoàn thành tốt công việc và đáp ứng được yêu cầu của bên chủ sử dụng lao động. Công ty sẽ phối hợp với tổ chức tiếp nhận để tổ chức đào tạo và giáo dục định hướng theo một chương trình thống nhất du Cục quản lý lao động với nước ngoài thuộc Bộ Lao động – Thương binh và xã hội về nội dung và thời gian đào tạo, Kết thúc khoá học học viên phải viết bài thu hoạch và làm bài kiểm tra đánh giá trình độ của người lao động, nếu không qua được kỳ kiểm tra thì không được đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài. Nội dung của đào tạo giáo dục định hướng: - Học ngoại ngữ: đây là nội dung đầu tiên và bắt buộc mà người lao động phải học - Đào tạo, bổ túc kiến thức chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp theo yêu cầu của hợp đồng và theo ngành nghề mà người lao động sẽ đảm nhiệm. - Người lao động phải hiểu về nội dung hợp đồng Công ty ký với doanh nghiệp nước ngoài, hợp đồng lao động người sử dụng lao động ký với người lao động, hợp đồng đi làm việc ở nước ngoài Công ty ký với người lao động, quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của người lao động trong việc thực hiện các điều khoản đã ghi trong hợp đồng. - Những hiểu biết về pháp luật, hình sự, dân sự, xuất nhập cảnh của Việt Nam và nước nhận lao động. - Phong tục, tập quán, tôn giáo, lối sống của nước nhận lao động, quan hệ ứng xử giữa chủ lao động và người lao động. - Kỷ luật và tác phong lao động công nghiệp, quy định về an toàn, vệ sinh lao động. Chương trình và thời gian đào tạo: dựa trên theo quy định của Cục quản lý lao động với nước ngoài và từng chương trình mà Công ty đã xây dựng Công ty sẽ có trách nhiệm kiểm tra đánh giá kết quả học tập và cấp chứng chỉ cho người lao động. * Tiến hành các thủ tục cho người lao động xuất cảnh Sau khi người lao động ký kết hợp đồng đi làm việc ở nước ngoài, được tham gia khoá đào tạo của Công ty và đạt chứng chỉ đào tạo – giáo dục định hướng, nộp đầy đủ hồ sơ và kinh phí thì Công ty sẽ tiến hành các thủ tục cho người lao động xuất cảnh. Hồ sơ của người lao động đi làm việc ở nước ngoài gồm: - Đơn tự nguyện đi làm việc ở nước ngoài (có cam kết của bản thân và của gia đình) Sơ yếu lý lịch có xác nhận của Uỷ ban nhân dân cấp xã nơi cư trú hoặc của đơn vị quản lý trực tiếp. Hộ chiếu phổ thông Giấy chứng nhận sức khoẻ Chứng chỉ đào tạo – giáo dục định hướng Bản kê chi phí của người lao động trước khi đi làm việc ở nước ngoài Các giấy tờ cần thiết khác theo yêu cầu của bên nước ngoài. Các thủ tục cho người lao động xuất cảnh bao gồm làm hộ chiếu, làm visa, mua vé máy bay và các thủ tục cần thiết ở sân bay. Mọi thủ tục liên quan đến việc xuất cảnh của người lao động Công ty sẽ làm cho người lao động. Tất cả các khoản lệ phí này do người lao động phải chịu, Công ty chỉ có trách nhiệm làm hộ . Trước khi xuất cảnh, người lao động phải tiếp các thủ tục, ký hợp đồng với Công ty, trong đó ghi rõ đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động và của Công ty. Người lao động sẽ được thông báo trước khi xuất cảnh từ 1-5 ngày để chuẩn bị. * Quản lý và hỗ trợ người lao động ở nước ngoài Khi người lao động xuất cảnh thì chậm nhất sau 5 ngày Công ty sẽ lập danh sách lao động gửi cơ quan đại diện Việt Nam ở nước sở tại. Cục quản lý lao động ngoài nước. Quản lý và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của người lao động trong thời gian làm việc theo hợp đồng ở nước ngoài là trách nhiệm của Công ty. Đây cũng là một khâu hết sức quan trọng, bởi vì người lao động làm việc ở một môi trường bất đồng về ngôn ngữ nên người lao động dễ tự ti và dễ bị chèn ép nên Công ty sẽ bảo vệ quyền lợi cho họ. Hơn nữa do ý thức của người lao động còn rất kém, có rất nhiều trường hợp đi lao động nhưng đã phá bỏ hợp đồng ảnh hưởng đến uy tín của Công ty và tới các lao động khác, sẽ gây những ảnh hưởng xấu đến nhà nước nên Công ty luôn quan tâm, giáo dục kịp thời tránh những hành động sai trái, bộc phát của người lao động. Không chỉ quản lý và giúp đỡ người lao động khi họ còn ở nước ngoài mà Công ty còn có trách nhiệm tạo những hỗ trợ cần thiết cho người lao động sau khi họ kết thúc hợp đồng và trở về nước. Công ty tiến hành các thủ tục để đưa người lao động về nước một cách an toàn. Chậm nhất là sau một tháng kể từ khi người lao động trở về nước, Công ty sẽ hoàn trả ngay cho người lao động toàn bộ số tiền đặt cọc mà họ đã nộp cho Công ty trước khi họ đi làm việc ở nước ngoài IV. Phân tích thực trạng hoạt động xuất khẩu lao động của Công ty. 4.1. Số lượng các hợp đồng và người lao động đã xuất khẩu qua các năm. - N¨m 2004 c«ng ty ký ®­îc 6 hîp ®ång xuÊt khÈu lao ®éng trong ®ã cã 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 20 lao ®éng sang §µi Loan, 2 hîp ®ång mçi hîp ®ång 50 lao động sang Malaysia vµ 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 80 lao ®éng sang Quatar, ngoµi ra cßn 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 20 lao ®éng sang Hµn Quèc vµ 1 hîp ®ång 30 lao ®éng sang NhËt B¶n. - Sang N¨m 2005 c«ng ty chØ ký ®­îc cã 5 hîp ®ång xuÊt khÈu lao ®éng Ýt h¬n n¨m 2004 nh­ng ®iÒu ®¸ng ghi nhËn ë ®©y lµ c«ng ty ®· t×m ®­îc nh÷ng ®èi t¸c rÊt ®¸ng tin cËy cã triÓn väng hîp t¸c l©u dµi trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu ë c¸c thÞ tr­êng chÝnh, tuy sè l­îng hîp ®ång cã Ýt h¬n n¨m ngo¸i nh­ng sè l­îng lao ®éng xuÊt khÈu l¹i nhiÒu h¬n cô thÓ : 1 hîp ®ång xuÊt khÈu 40 lao ®éng sang §µi Loan, 1 hîp ®ång xuÊt 150 lao ®éng sang Malaysia, 1 hîp ®ång xuÊt 100 lao ®éng sang Quatar, 1 hîp ®ång 50 lao ®éng sang Hµn Quèc vµ 30 lao ®éng sang NhËt B¶n. - N¨m 2006 c«ng ty cã 1 hîp ®ång xuÊt 80 lao ®éng sang §µi Loan, 2 hîp ®ång mçi hîp ®ång 100 lao ®éng sang Malaysia, 1 hîp ®ång 100 lao ®éng vµ 1 hîp ®ång 50 lao ®éng sang Quatar vµ 3 hîp ®ång xuÊt khÈu 100 lao ®éng sang c¸c n­íc NhËt B¶n, Hµn Quècvµ Li B¨ng. Bảng 5 : Kết quả xuất khẩu lao động từ 2004 – 2006 Nước nhập khẩu 2004 2005 2006 Đài Loan 20 40 80 Malaysia 100 150 200 Quatar 80 100 150 Các nước khác 50 80 100 Tổng 250 370 530 Nguồn : Báo cáo quả kinh doanh của Công ty 2004 –2006 Nhận xét : Từ bảng 5 so sánh tình hình tăng giảm số lao động tại các thị trường và tổng số lao động của Công ty đã xuất khẩu, nhận thấy rằng năm 2005 số lượng lao động xuất khẩu tại công ty tăng 120 người tức là tăng 148% so với năm 2004. Năm 2006 số lượng lao động xuất khẩu tăng 160 người tức là tăng 143% so với năm 2005. Như vậy có thể thấy tỷ lệ lao động xuất khẩu tăng đều và khá ổn định qua các năm. Có được kết quả này là do sự nỗ lực trong việc khai thác và phát triển các thị trường tiềm năng bên cạnh sự ổn định của thị trường xuất nhập khẩu lao động và các yếu tố ảnh hưởng đến xuất khẩu lao động. Mặc dù đã có sự phát triển qua các năm nhưng số lượng lao động xuất khẩu như vậy là khá khiêm tốn so với các doanh nghiệp hoạt động lâu năm trong lĩnh vực này, vì thế đòi hỏi Công ty phải nỗ lực hơn nữa trong các năm tiếp theo. 4.2. Cơ cấu thị trường xuất khẩu lao động của Công ty qua các năm Thị trường xuất khẩu lao động của công ty những năm vừa qua không có biến động lớn vì ban lãnh đạo của công ty đánh giá đối với các thị trường cũ Công ty vẫn chưa khai thác hết tiềm năng nên việc tìm kiếm và khai thác các thị trường mới đòi hỏi cần phải có thêm thời gian. Năm 2004 Công ty xuất khẩu 20 lao động sang Đài Loan,100 lao động sang Malaysia, 80 lao động sang Quatar, 20 lao động sang Hàn Quốc và 30 lao động sang Nhật Bản. Năm 2005 Công ty xuất khẩu 40 lao động sang Đài Loan, 150 lao động sang Malaysia, 100 lao động sang Quatar, 50 lao động sang Hàn Quốc và 30 lao động sang Nhật Bản. Năm 2006 Công ty xuất khẩu 80 lao động sang Đài Loan, 200 lao động sang Malaysia, 150 lao động sang Quatar và 100 lao động sang 3 thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản và thị trường mới khai thác là Li Băng. Qua những thống kê trên cho thấy không có sự biến động lớn về cơ cấu thị trường xuất khẩu lao động của công ty trong những năm vừa qua. Những kết quả này là rất khiêm tốn so với tiềm năng thực sự của các thị trường kể trên vì thế việc trước mắt ban lãnh đạo công ty đặt ra là cố gắng khai thác tối đa tiềm năng của các thị trường truyền thống đặc biệt là các thị trường như Hàn Quốc và Nhật Bản, ở 2 thị trường này thị phần của Công ty là không đáng kể trong khi tiềm năng nhập khẩu lao động của nó lại rất lớn và các đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực này đã bỏ lại Công ty khá xa rồi vì thế Công ty cần phải nỗi lực hơn trong những năm kế tiếp để cải thiện tình hình kể trên. 4.3 Cơ cấu ngành nghề xuất khẩu lao động của Công ty qua các năm - Lao động Việt Nam xuất khẩu chủ yếu là lao động thủ công trình độ thấp phục vụ chủ yếu các ngành công nghiệp nhẹ như chế biến lâm sản., thuỷ sản, ngành nông nghiệp, hàn, và công việc giúp việc gia đình. Tuỳ theo đơn đặt hàng mà Công ty có kế hoạch đào tạo sao cho phù hợp với nhu cầu nhập khẩu lao động của đối tác và mỗi thị trường thì thường có các đặc trưng về ngành nghề nhập khẩu lao động khác nhau như Đài Loan thì thiếu lao động giúp việc trong các gia đình, Hàn Quốc và Nhật Bản thì thiếu lao động nông nghiệp và chế biến thuỷ sản,Malaysia thì thiếu lao động trong các đồn điền và một số ngành công nghiệp nhẹ, Quatar thì thiếu công nhân hàn các ống dẫn dầu. - Năm 2004 Công ty xuất khẩu : + 20 lao động giúp việc gia đình sang Đài Loan. + 60 lao động nông nghiệp, 40 lao động chế biến gỗ và lâm sản sang Malaysia. + 80 công nhân hàn sang Quatar. + 20 lao động nông nghiệp sang Hàn Quốc. + 30 lao động chế biến thuỷ sản sang Nhật Bản. Năm 2005 Công ty xuất khẩu : + 40 lao động giúp việc sang Đài Loan. + 100 lao động nông nghiệp và 50 lao động chế biến lâm sản sang Malaysia. + 100 thợ hàn sang Quatar. + 50 lao động nông nghiệp sang Hàn Quốc. + 25 lao động chế biến thuỷ sản và 5 công nhân kỹ thuật tàu biển theo hình thức tu nghiệp sinh sang Nhật Bản. Năm 2006 Công ty xuất khẩu : + 80 lao động giúp việc gia đình sang Đài Loan. + 150 lao động nông nghiệp và 50 lao động chế biến gỗ sang Malaysia. + 150 thợ hàn sang Quatar. + 40 lao động nông nghiệp sang Hàn Quốc. + 20 lao động chế biến thuỷ sản và 10 công nhân kỹ thuật tàu biển sang Nhật Bản. + 30 công nhân công nghiệp nhẹ sang Li Băng. Đánh giá về hoạt động xuất khẩu lao động của công ty 1.Những thành quả và nguyên nhân Thành quả Bảng 3: Doang thu từ hoạt động xuất khẩu lao động Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 1. Đài Loan - Số lượng - Thu nhập bình quân/tháng/người(USD) - Phí dịch vụ 8,3%(Thu nhập (USD)) 20 460 40 460 80 460 Doanh thu (USD) 9163.2 18326.4 36652.8 2. Malaysa - Số lượng - Thu nhập bình quân/tháng/người (USD) - Phí dịch vụ8,3%(Thu nhập (USD)) 100 126 150 126 200 126 Doanh thu (USD) 12549.6 18824.4 25099.2 3. Quatar: - Số lượng - Thu nhập bình quân/tháng/người (USD) - Phí dịch vụ8,3%(Thu nhập (USD)) 80 270 100 270 150 270 Doanh thu (USD) 21513.6 26892 40338 4. Các nước khác: - Số lượng - Thu nhập bình quân/tháng/người (USD) - Phí dịch vụ8,3%(Thu nhập (USD)) 50 300 80 300 100 300 Doanh thu (USD) 14940 23904 29880 Tổng doanh thu (USD) 58166.4 87946.8 131970 Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty 2004 -2006 * Chi phí : - Lương cho cán bộ công nhân viên: 1,8tr x 25 người = 454tr (~ 2830 (USD)) - Chi phí văn phòng: 1258 (USD) - Chi phí thuê môi giới quản lý lao động nước ngoài: 20% lương/người + Đài loan: 20 x 460 x0.2 = 1840 (USD) + Malaysia: 100 x 126 x0.2 = 2520 (USD) + Quatar: 80 x 270 x0.2 = 4320 (USD) + Nước khác: 50 x 300 x 0.2 = 3000 (USD) - Chi phí tìm kiếm hợp đồng (1năm/1lần): đoàn đi 4 người: 4000 (USD) Bảng 4: Chi phí từ hoạt động xuất khẩu lao động Năm 2004 Năm 2005 Năm 2006 CP đầu tư (USD) 7000 1000 1000 CP vắn phòng (USD) 870 194 194 CP trả lương CNV (USD) 2830 2830 2830 CP tìm kiếm hợp đồng (USD) 4000 4000 4000 CP thuê môi giới Qlý LĐ (USD) Đài Loan Malaysia Qutar Nước khác 1840 2520 4320 3000 1840 2520 4320 3000 1840 2520 4320 3000 CP khác (USD) 1000 1000 1000 Tổng chi phí (USD) 27380 20704 20704 Nguồn : Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty 2004 - 2006 Từ bảng 3 và 4 ta có lợi nhuận dự kiến từ hoạt động xuất khẩu lao động của Công ty là: - Năm 1: 30786.4 (USD) - Năm 2: 67242.8 (USD) - Năm 3: 111266 (USD) Như vậy có thể khẳng định công tác xuất khẩu lao động theo như quan điểm của những người thuần tuý kinh doanh thì cho rằng đây là lĩnh vực siêu lợi nhuận vì tiền vốn đầu tư thấp nhưng có thể thu hồi vốn nhanh và lợi tức cao. Xét về quan điểm hài hoà ba lợi ích (Nhà nước, doanh nghiệp và người lao động) thì phía Công ty cũng thu được nhiều kết quả và chỉ sau một năm là có thể hoà vốn đầu tư. Nhưng trong số các Công ty được Bộ lao động cấp giấy phép không phải tất cả các Công ty đều hoạt động tốt, thậm chí có Công ty không đưa ra được một lao động nào đi nước ngoài trong hai năm liền. Như vậy để kết luận rằng chỉ cần có giấy phép là có thể kinh doanh có hiệu quả là hơi vội vàng. Để có thể làm và đạt hiệu quả từ lĩnh vực này nhưng phải có đầu tư và phải có sự quyết tâm, từ Ban lãnh đạo cũng như cán bộ công nhân viên. Công ty cổ phần Vĩnh Hà có thể làm có hiệu quả vì có một bề dày những kinh nghiệm trong lĩnh vực đi tiên phong những ngành nghề mới như đầu tư văn phòng cho thuê, sản xuất tôm tại Miền Nam… và đều thu được kết quả cao. Hiện nay Công ty đang có cơ sở vật chất phù hợp với công tác đào tạo, có đội ngũ cán bộ đã từng làm công tác xuất khẩu nên rất hiểu về những nguyên tắc làm việc với đối tác nước ngoài, hiện nay nhu cầu tiếp nhận lao động Việt Nam của các nước trong khu vực còn rất lớn nên việc tìm kiếm một hợp đồng ký kết với đối tác nước ngoài là không khó. - Mặt khác Công ty Vận tải – Xây dựng và chế biến lương thực Vĩnh Hà hiện nay là Công ty cổ phần mà Nhà nước giữ cổ phần chi phối, đây chính là điều kiện thuận lợi để công ty đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu lao động Việt Nam ra nước ngoài, mặt khác đây cũng là ngành nghề kinh doanh hiện nay Nhà nước đang khuyến khích phát triển, bởi vai trò to lớn của nó trong nền kinh tế: tạo công ăn việc làm cho người lao động, tăng thu nhập và ngoại tệ, phát triền nguồn nhân lực và mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế. Bên cạnh đó còn phải kể đến các yếu tố khách quan như nhu cầu nhập khẩu lao động Việt Nam ở các thị trường nhập khẩu lao động là rất lơn vì lao động Việt Nam giá rẻ, siêng năng chịu khó và tiếp thu công việc nhanh. 2. Những hạn chế và nguyên nhân Bªn c¹nh nh÷ng mÆt ®· ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng XKL§ cña m×nh, C«ng ty còng nh­ c¸c doanh nghiÖp kh¸c còng cã nhiÒu h¹n chÕ g©y khã kh¨n trong ho¹t ®éng XKL§ vµ rÊt cÇn kh¾c phôc. Sè lao ®éng trªn bé do C«ng ty ®­a ®i vÉn chñ yÕu lµ lao ®éng phæ th«ng. VÒ sè lao ®éng lµm c«ng t¸c thuyÒn viªn còng vÉn chñ yÕu lµ c¸c lao ®éng phæ th«ng, ch­a cã c¸c lao ®éng cã kü thuËt vÒ tµu biÓn, vËn t¶i biÓn ®Ó ®­a ®i. Sè lao ®éng lµ c«ng nh©n kü thuËt tÝnh ®Õn nay míi cã 15 ng­êi sang NhËt B¶n, lµm viÖc theo h×nh thøc tu nghiÖp sinh. Nguyªn nh©n: C¸c hîp ®ång do C«ng ty ký kÕt víi c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi ®Õn nay vÉn lµ c¸c hîp ®ång sö dông lao ®éng phæ th«ng, kh«ng cã chØ tiªu vÒ lao ®éng lµ c«ng nh©n kü thuËt. Ngoµi ra nguån lao ®éng trong n­íc cã tay nghÒ vµ kü thuËt cßn h¹n chÕ, ch­a cã mét ®éi ngò lao ®éng kü thuËt thùc sù còng nh­ ch­a cã c¸c h×nh thøc ®Çu t­ cho ho¹t ®éng ®µo t¹o lao ®éng cã hµm l­îng kü thuËt cao, cã thÓ ®¸p øng yªu cÇu cña ®èi t¸c ®ång thêi n©ng cao thu nhËp cho ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã, trong ho¹t ®éng XKL§ cña C«ng ty hiÖn nay ®ang næi lªn mét vÊn ®Ò nan gi¶i ®ã lµ sè l­îng lao ®éng cña C«ng ty ®­a XK ®ang cã xu h­íng ch¹y trèn, ph¸ hîp ®ång tr­íc thêi h¹n, g©y thiÖt h¹i kh«ng nhá cho chñ sö dông lao ®é