MỤC LỤC
Mục lục
Danh mục ký hiệu và chữ viết tắt
Danh mục các bảng và hình
LỜI MỞ ĐẦU 01
CHƯƠNG I
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ THUẾ NHẬP KHẨU CỦA
VIỆT NAM TRONG TIẾN TRÌNH HỘI NHẬP AFTA VÀ WTO 04
I. Một số vấn đề cơ bản về thuế nhập khẩu 04
II. Đánh giá tác động của việc thực hiện những cam kết về thuế nhập khẩu khi Việt Nam hội nhập vào AFTA và WTO. 10
1. Sơ lược về AFTA và WTO. 10
2. Những nguyên tắc và nội dung cam kết về thuế nhập khẩu của Việt Nam khi hội nhập AFTA và WTO. 14
3. Đánh giá những tác động khi thực hiện các cam kết về thuế nhập khẩu của Việt Nam theo AFTA và WTO 25
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG CỦA CHÍNH SÁCH THUẾ NHẬP KHẨU
VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HỘI NHẬP AFTA VÀ WTO 33
I. Vài nét về quá trình hoàn thiện chính sách thuế nhập khẩu của Việt Nam kể từ khi ban hành luật thuế xuất, nhập khẩu. 33
II. Thực trạng chính sách thuế nhập khẩu của Việt nam trong điều kiện hội nhập AFTA và WTO 41
1. Về biểu thuế 42
2. Trị giá tính thuế 45
3. Xác định nguồn gốc xuất xứ 47
4. Chính sách miễn giảm thuế nhập khẩu 48
5. Chính sách đánh thuế bổ sung theo WTO 50
6. Việc thực hiện các nguyên tắc và các cam kết hội nhập vào
AFTA và WTO 51
7. Xây dựng cấp độ bảo hộ cho các ngành hàng. 52
III. Kết quả của việc thực hiện chính sách thuế nhập khẩu của Việt Nam trong thời gian gần đây. 54
CHƯƠNG III
ĐỊNH HƯỚNG HOÀN THIỆN CHÍNH SÁCH THUẾ NHẬP KHẨU
CỦA VIỆT NAM TRONG ĐIỀU KIỆN HỘI NHẬP AFTA VÀ WTO 62
I. Những khía cạnh trong chính sách thuế nhập khẩu của Việt Nam chưa đáp ứng được yêu cầu hội nhập AFTA và WTO. 62
II. Nguyên nhân của những hạn chế còn tồn tại trong chính sách thuế nhập khẩu của Việt Nam. 68
III. Kinh nghiệm của một số nước trong việc hoàn thiện chính sách thuế nhập khẩu. 71
IV. Một số định hướng góp phần hoàn thiện chính sách thuế nhập khẩu trong tiến trình hội nhập. 79
1. Áp dụng trị giá tính thuế theo WTO 79
2. Tiếp tục xây dựng danh mục biểu thuế nhập khẩu tương thích với danh mục (HARMONIZED SYSTEM) của tổ chức hải quan thế giới. 81
3. Thay đổi, kết cấu lại các mức thuế suất trong biểu thuế 82
4. Thực hiện chính sách tự vệ thông qua thuế nhập khẩu 84
5. Thống nhất đối tượng miễn giảm thuế nhập khẩu theo hướng phù hợp với các cam kết quốc tế 85
6. Thay đổi hình thức nợ thuế sang cơ chế tín dụng thông quan và áp dụng các biện pháp chế tài khác. 86
V. Một số kiến nghị 87
KẾT LUẬN 93
Tài liệu tham khảo
Phụ lục
93 trang |
Chia sẻ: maiphuongdc | Lượt xem: 1488 | Lượt tải: 3
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khóa luận Hoàn thiện chính sách thuế nhập khẩu của Việt Nam trong điều kiện hội nhập AFTA và WTO, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
íi ViÖt Nam ®îc qui ®Þnh cô thÓ cho tõng mÆt hµng trong biÓu thuÕ nhËp khÈu u ®·i víi ®iÒu kiÖn;
Hµng ho¸ nhËp khÈu ph¶i cã giÊy chøng nhËn xuÊt xø (C/O) tõ níc hoÆc khèi níc cã tho¶ thuËn víi ViÖt Nam. Níc hoÆc khèi níc n»m trong danh s¸ch cña Bé Th¬ng m¹i th«ng b¸o ®· cã tho¶ thuËn vÒ ®èi xö Tèi HuÖ Quèc trong quan hÖ th¬ng m¹i víi ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã, giÊy chøng nhËn xuÊt xø ph¶i phï hîp víi qui ®Þnh cña Bé Th¬ng m¹i.
- ThuÕ suÊt u ®·i ®Æc biÖt lµ thuÕ suÊt ®îc ¸p dông cho hµng ho¸ nhËp khÈu tõ níc hoÆc khèi níc mµ ViÖt Nam vµ níc hoÆc khèi níc ®ã ®· cã tho¶ thuËn u ®·i ®Æc biÖt vÒ thuÕ nhËp khÈu theo thÓ chÕ khu vùc th¬ng m¹i tù do, liªn minh thuÕ quan hoÆc ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho giao lu th¬ng m¹i biªn giíi vµ c¸c trêng hîp u ®·i ®Æc biÖt kh¸c. ThuÕ suÊt nµy sÏ ®îc ¸p dông víi ®iÒu kiÖn:
+ Ph¶i cã giÊy chøng nhËn xuÊt xø hµng ho¸ cña níc hoÆc khèi níc cã tho¶ thuËn víi ViÖt Nam
+ Ph¶i lµ nh÷ng mÆt hµng ghi cô thÓ trong tho¶ thuËn vµ ph¶i ®¸p øng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ghi trong tho¶ thuËn. §Æc biÖt ®èi víi c¸c khèi níc trong khu vùc mËu dÞch tù do AFTA th× giÊy chøng nhËn xuÊt xø ph¶i ®¶m b¶o s¶n phÈm ®ã lµ mét s¶n phÈm thuéc khèi níc ASEAN, tøc lµ ph¶i tháa m·n yªu cÇu hµm lîng xuÊt xø tõ c¸c níc thµnh viªn ASEAN Ýt nhÊt lµ 40%. §iÒu nµy ®îc qui ®Þnh rÊt cô thÓ trong c¬ chÕ trao ®æi nhîng bé cña CEPT.
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn, c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo nhËp khÈu tõ níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn ASEAN
+
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn, c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo kh«ng x¸c ®Þnh ®îc xuÊt xø.
X 100% < 60%
Gi¸ FOB
Trong ®ã:
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn, c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo nhËp khÈu tõ c¸c níc kh«ng ph¶i lµ thµnh viªn ASEAN: lµ gi¸ CIF t¹i thêi ®iÓm nhËp khÈu.
Gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu, bé phËn, c¸c s¶n phÈm lµ ®Çu vµo kh«ng x¸c ®Þnh ®îc xuÊt xø: lµ gi¸ x¸c ®Þnh ban ®Çu tríc khi ®a vµo chÕ biÕn trªn l·nh thæ níc xuÊt khÈu lµ thµnh viªn cña ASEAN.
- ThuÕ suÊt th«ng thêng lµ thuÕ suÊt ®îc ¸p dông cho hµng ho¸ nhËp khÈu cã xuÊt xø tõ níc kh«ng cã tháa thuËn vÒ ®èi xö tèi huÖ quèc trong quan hÖ th¬ng m¹i víi ViÖt Nam. ThuÕ suÊt th«ng thêng cao h¬n thuÕ suÊt u ®·i lµ 50% t¬ng øng víi tõng mÆt hµng.
ThuÕ suÊt th«ng thêng
=
ThuÕ suÊt u ®·i
+
(
ThuÕ suÊt u ®·i
x
50%
)
BiÓu thuÕ nhËp khÈu ban hµnh kÌm theo LuËt thuÕ xuÊt, nhËp khÈu, thuÕ nhËp khÈu n¨m 1991, ®îc bæ sung vµo c¸c n¨m 1993, 1998, cho tíi nay vÉn thêng xuyªn ®îc ®iÒu chØnh. Trong biÓu thuÕ, do cã nh÷ng mÆt hµng do míi xuÊt hiÖn trªn thÞ trêng hoÆc do c¸ch hiÓu kh¸c nhau, cã thÓ ¸p m· tÝnh thuÕ vµo nhiÒu møc kh¸c nhau. T×nh tr¹ng trªn ®©y ®· dÉn ®Õn viÖc cã trêng hîp cè t×nh ¸p møc thuÕ suÊt thÊp ®Ó ®îc hëng møc thuÕ ph¶i nép thÊp h¬n.
MÆt kh¸c, trong biÓu thuÕ cã qu¸ nhiÒu møc thuÕ suÊt thÊp, cô thÓ cã nhiÒu dßng hµng cã thuÕ suÊt tõ 0-5%, trong khi ®ã mét sè dßng hµng cã møc thuÕ manh món, ch¼ng h¹n nh møc thuÕ 12% cã 2 dßng hµng, møc thuÕ suÊt 18% cã 1 dßng hµng, 25% cã 2 dßng hµng, 45% cã 12 dßng hµng, 55% cã 1 dßng hµng. Tõ chç biÓu thuÕ cã nhiÒu møc thuÕ suÊt nh vËy nªn trong cïng nhãm, cïng ph©n nhãm cã nh÷ng mÆt hµng kh«ng kh¸c nhau nhiÒu vÒ tÝnh chÊt lý ho¸ vµ c«ng dông nhng cã møc thuÕ suÊt chªnh lÖch nhau rÊt lín dÉn ®Õn khã kh¨n, tranh chÊp trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, thËm chÝ ®· g©y ra t×nh tr¹ng lîi dông ®Ó trèn thuÕ, g©y thÊt thu thuÕ cho Nhµ níc. VÝ dô nh chØ tÝnh tõ ngµy 01/01/1999 ®Õn th¸ng 10/2000, do biÕn ®éng cña thÞ trêng thÕ giíi vµ trong níc, Nhµ níc ®· tiÕn hµnh 18 lÇn söa ®æi, bæ sung møc thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu (mµ chñ yÕu lµ nhËp khÈu), trong ®ã riªng mÆt hµng x¨ng dÇu nhËp khÈu thuéc nhãm 2170 ®· cã 7 lÇn söa ®æi møc thuÕ suÊt. ViÖc tiÕn hµnh ®iÒu chØnh møc thuÕ suÊt trong biÓu thuÕ nh»m ®¶m b¶o tÝnh kÞp thêi, ®¸p øng yªu cÇu qu¶n lý ho¹t ®éng nhËp khÈu. VÒ ph¬ng diÖn qu¶n lý vÜ m« th× viÖc ®iÒu chØnh thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu nh»m ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh vµ t¨ng cêng sù thÝch øng cña nÒn kinh tÕ tríc nh÷ng biÕn ®éng tõ bªn
ngoµi, tuy nhiªn, trªn thùc tÕ th× viÖc ®iÒu chØnh mét c¸ch thêng xuyªn thuÕ suÊt trong biÓu thuÕ nhËp khÈu g©y khã kh¨n cho c¸c doanh nghiÖp lµm gi¶m ®i tÝnh chñ ®éng trong kinh doanh, g©y t©m lý û l¹i, tr«ng chê vµo Nhµ níc. Ngoµi ra thùc tr¹ng nµy cßn cã thÓ g©y ra t×nh tr¹ng s¬ hë trong chÝnh s¸ch, dÔ bÞ lîi dông trong khi thùc hiÖn lµm thÊt thu thuÕ nhËp khÈu.
Ngoµi ra, viÖc Ên ®Þnh thuÕ suÊt hµng nhËp khÈu cha dùa vµo tÝnh chÊt cña hµng ho¸, chñ yÕu ®¸nh vµo môc ®Ých sö dông, chÝnh ®iÒu nµy dÔ g©y ra sù tuú tiÖn, trèn thuÕ qua viÖc khai b¸o kh«ng trung thùc cña ®èi tîng nép thuÕ. VÝ dô theo biÓu thuÕ míi nhÊt cña Bé tµi chÝnh n¨m 2003, cïng lµ hµng xe ®¹p, nhng khi khai b¸o lµ xe ®¹p ®ua th× thuÕ suÊt th«ng thêng lµ 7,5%, trong khi xe ®¹p thêng thuÕ suÊt th«ng thêng 120%, do vËy khi nhËp, chñ hµng thêng khai lµ xe ®¹p ®ua; hµng n«ng s¶n dïng chÕ biÕn th× hëng thuÕ suÊt cao nhng dïng lµm gièng th× thuÕ suÊt thÊp.
2. TrÞ gi¸ tÝnh thuÕ
2.1. X¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cña mÆt hµng nhËp khÈu kh«ng thuéc diÖn Nhµ níc qu¶n lý theo b¶ng gi¸ tèi thiÓu vµ cã xuÊt xø tõ nh÷ng níc hoÆc tæ chøc quèc tÕ mµ ViÖt Nam cam kÕt thùc hiÖn trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo GATT.
HÖ thèng ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi hµng nhËp khÈu phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña AFTA vµ WTO sÏ ®îc chÝnh thøc ¸p dông t¹i ViÖt Nam vµo th¸ng 1/2004 th«ng qua NghÞ ®Þnh cña ChÝnh Phñ sè 60/2002/N§-CP, vµ th«ng t sè 118/2003/TT/BTC. §©y lµ mét c¶i c¸ch rÊt tÝch cùc trong chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®Ó thùc hiÖn yªu cÇu héi nhËp AFTA vµ WTO. Theo ®ã, c¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông ®Ó x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ bao gåm:
- Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng ho¸ nhËp khÈu: lµ gi¸ c¶ cña hµng ho¸ thùc tÕ ®îc thanh to¸n hoÆc sÏ ph¶i thanh to¸n cho hµng ho¸ khi hµng ho¸ ®ã ®îc b¸n theo nghiÖp vô xuÊt khÈu ®Õn níc nhËp khÈu vµ ®îc ®iÒu chØnh mét sè yÕu tè liªn quan ®Õn nghiÖp vô mua, b¸n.
- Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng gièng hÖt
- Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng t¬ng tù
- Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ khÊu trõ
- Ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ tÝnh to¸n
- Ph¬ng ph¸p kh¸c.
Néi dung cô thÓ cña c¸c ph¬ng ph¸p ®îc nªu mét c¸ch kh¸i qu¸t t¹i phô lôc 1 cña khãa luËn.
HiÖn nay, chóng ta t¹m thêi cha ¸p dông ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ khÊu trõ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®îc b¸n kh«ng cßn nguyªn tr¹ng nh khi nhËp khÈu vµ ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ tÝnh to¸n.
Tr×nh tù ¸p dông: TrÞ gi¸ tÝnh thuÕ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸ch ¸p dông tuÇn tù c¸c ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ tõ trªn xuèng (trõ c¸c ph¬ng ph¸p t¹m thêi cha ®îc ¸p dông) vµ dõng ngay ë ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh ®îc trÞ gi¸ tÝnh thuÕ.
Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo HiÖp ®Þnh trÞ gi¸ WTO ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn vµ ®îc xem lµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tèi u hiÖn nay. HÖ thèng c¸c ph¬ng ph¸p mang tÝnh æn ®Þnh, minh b¹ch ®¶m b¶o ®îc sù t«n träng cña c¸c qui luËt kh¸ch quan t¸c ®éng lªn thÞ trêng. Theo c¸c nghiªn cøu cho thÊy: trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng ho¸ nhËp khÈu hoÆc trÞ gi¸ giao dÞch cña hµng ho¸ nhËp khÈu gièng hÖt cã thÓ x¸c ®Þnh ®îc hÇu hÕt c¸c trêng hîp hµng ho¸ nhËp khÈu. Theo tæng kÕt cña Tæ chøc H¶i quan thÕ giíi cã trªn 90% sè lîng giao dÞch nhËp khÈu ®îc x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ trªn thÕ giíi b»ng ph¬ng ph¸p trÞ gi¸ giao dÞch.
Tuy nhiªn, ®Ó ¸p dông ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ trªn ®ßi hái ph¶i cã mét hµnh lang luËt ph¸p ®Çy ®ñ, hoµn chØnh vµ chÆt chÏ. VÒ vÊn ®Ò nµy th× hÖ thèng luËt ph¸p cña ta cho tíi nay vÉn cha ®¸p øng ®îc nh viÖc v¨n b¶n, nghÞ ®Þnh, th«ng t híng dÉn vÒ viÖc ¸p dông trÞ gi¸ tÝnh thuÕ ®· ®îc ban hµnh vµ s¾p ®îc ¸p dông nhng luËt thuÕ xuÊt khÈu, nhËp khÈu trùc tiÕp ®iÒu chØnh l¹i vÉn cha ®îc söa ®æi cho phï hîp víi t×nh h×nh míi tõ n¨m 1999. V× thÕ, trong thêi gian tíi chóng ta cÇn hoµn thiÖn vÒ mÆt luËt ph¸p ®Ó hÖ thèng ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ theo WTO ®îc ¸p dông mét c¸ch ®ång bé vµ triÖt ®Ó h¬n n÷a.
2.2. X¸c ®Þnh trÞ gi¸ tÝnh thuÕ cña mét sè mÆt hµng thuéc diÖn Nhµ níc qu¶n lý theo b¶ng gi¸ tèi thiÓu.
Theo nghÞ ®Þnh 60/2002/N§-CP, ®Ó b¶o vÖ lîi Ých cña Nhµ níc vµ s¶n xuÊt trong níc ®èi víi mét sè mÆt hµng nhËp khÈu Nhµ níc b¶o lu ¸p dông gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu theo danh môc do Bé Tµi ChÝnh, phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh liªn quan ban hµnh. Theo th«ng t 82/1997/TT/BTC vÒ vÊn ®Ò nµy cã qui ®Þnh nÕu gi¸ ghi trªn hîp ®ång ngo¹i th¬ng cña hµng ho¸ thuéc diÖn Nhµ níc qu¶n lý gi¸ tÝnh thuÕ mµ cao h¬n møc gi¸ tèi thiÓu th× l¹i ¸p dông møc gi¸ ghi trªn hîp ®ång. §iÒu nµy t¹o nªn sù thiÕu b×nh ®¼ng vÒ lîi Ých gi÷a doanh nghiÖp vµ Nhµ níc. Trªn thùc tÕ c¸c doanh nghiÖp vÉn t×m mäi c¸ch ®Ó trèn thuÕ th«ng qua gi¸ tÝnh thuÕ hµng nhËp khÈu ch¼ng h¹n nh sö dông biÖn ph¸p khai gi¸ thÊp ®Ó gi¶m sè thuÕ nhËp khÈu ph¶i nép hay cã thÓ b»ng c¸ch khai cao h¬n ®Ó n©ng gi¸ ®Çu t tµi s¶n cè ®Þnh hoÆc v× môc ®Ých chuyÓn gi¸.
3. VÒ viÖc x¸c ®Þnh nguån gèc xuÊt xø hµng ho¸ ®Ó x¸c ®Þnh thuÕ suÊt u ®·i, thuÕ suÊt u ®·i ®Æc biÖt.
ViÖc x¸c ®Þnh xuÊt xø hµng ho¸ dùa vµo qui ®Þnh t¹i Th«ng t liªn bé sè 280/TT/LB ngµy 29/11/1995 cña Liªn Bé Th¬ng m¹i Tæng Côc H¶i Quan qui ®Þnh ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh xuÊt xø hµng ho¸ (C/O) do c¬ quan cã thÈm quyÒn cña níc xuÊt khÈu cung cÊp. §©y lµ c¬ së ®Ó lµm c¨n cø x¸c ®Þnh møc thuÕ suÊt (u ®·i nÕu cã) trong biÓu thuÕ nhËp khÈu. Tuy vËy, trong ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn th¬ng m¹i nh hiÖn nay, hµng ho¸ cã thÓ nhËp khÈu tõ mét níc nhng l¹i cã nguån gèc xuÊt xø tõ nhiÒu níc kh¸c do hµm lîng gi¸ trÞ cÊu thµnh hµng ho¸; hµng ho¸ cã thÓ ®îc l¾p r¸p, s¶n xuÊt víi nhiÒu bé phËn xuÊt xø tõ mét hay nhiÒu níc kh¸c nhau. Nhµ nhËp khÈu muèn ®îc hëng qui chÕ u ®·i vÒ thuÕ nhËp khÈu nªn ®· kh«ng ngÇn ng¹i lµm nh÷ng thñ tôc Chøng nhËn xuÊt xø tõ nh÷ng níc hëng qui chÕ u ®·i víi ViÖt Nam ®Ó hëng lîi tõ chªnh lÖch thuÕ suÊt.
4. VÒ viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch miÔn gi¶m thuÕ nhËp khÈu.
Theo qui ®Þnh cña LuËt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ngµy 20/05/1998, ®èi tîng nép thuÕ ®îc xÐt miÔn thuÕ trong c¸c trêng hîp sau:
- Hµng nhËp khÈu chuyªn dïng phôc vô trùc tiÕp cho an ninh, quèc phßng, nghiªn cøu khoa häc vµ gi¸o dôc, ®µo t¹o;
- ThiÕt bÞ m¸y mãc, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn chuyªn dïng nhËp khÈu theo qui ®Þnh t¹i ®iÒu 47 cña LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ ®iÒu 25 cña LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc;
- Hµng lµ quµ biÕu quµ tÆng cña tæ chøc, c¸ nh©n níc ngoµi cho tæ chøc c¸ nh©n ViÖt Nam vµ ngîc l¹i. Møc xÐt miÔn thuÕ nhËp khÈu cho mçi c¸ nh©n lµ l« hµng gi¸ trÞ kh«ng qu¸ 100USD. Trêng hîp l« hµng ®îc tÆng cho nhiÒu ngêi th× mçi c¸ nh©n kh«ng ®îc qu¸ 100USD vµ tæng gi¸ trÞ l« hµng kh«ng ®îc vît qóa 1000USD.
C¸c ®èi tîng ®îc miÔn thuÕ trªn ®· nãi lªn chÝnh s¸ch u tiªn cña Nhµ níc ®èi víi lÜnh vùc an ninh quèc phßng, nghiªn cøu khoa häc, gi¸o dôc vµ ®µo t¹o; khuyÕn khÝch giao lu gi÷a c«ng d©n ViÖt Nam víi thÕ giíi bªn ngoµi. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ khi thùc hiÖn chÝnh s¸ch miÔn thuÕ nhËp khÈu l¹i thÓ hiÖn rÊt râ thuÕ nhËp khÈu ®¸nh trªn môc ®Ých sö dông tõ ®ã ®· t¹o nªn kÏ hë trong ho¹t ®éng nhËp khÈu. Cô thÓ nh sau:
Víi ®èi tîng thø nhÊt, miÔn thuÕ nh»m vµo thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®¶m b¶o an ninh, quèc phßng, nghiªn cøu khoa häc vµ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ nh÷ng kho¶n ®Çu t tµi chÝnh mang ý nghÜa “quèc s¸ch”. ViÖc xÐt miÔn thuÕ ®îc xem lµ kho¶ng ®Çu t ng©n s¸ch cho c¸c ho¹t ®éng trªn. Nhµ níc sÏ phª duyÖt ®Çu t th«ng qua dù to¸n chi ng©n s¸ch hµng n¨m. Cã nhiÒu trêng hîp, khi xin miÔn thuÕ víi ®anh nghÜa lµ ®Çu t cho c¸c môc ®Ých nghiªn cøu khoa häc vµ gi¸o dôc nhng thùc chÊt khi sö dông l¹i sai môc ®Ých mµ Nhµ níc khã cã thÓ qu¶n lý ®îc. ChÝnh s¸ch miÔn thuÕ nµy ®· g©y ra nh÷ng s¬ hë mµ rÊt dÔ bÞ lîi dông lµm thÊt tho¸t nguån thu thuÕ nhËp khÈu cña Nhµ níc.
VÒ ®èi tîng thø hai, nh»m khuyÕn khÝch nhËp khÈu thiÕt bÞ, m¸y mãc, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn chuyªn dïng nhËp khÈu theo qui ®Þnh t¹i ®iÒu 47 cña LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam vµ ®iÒu 25 cña LuËt khuyÕn khÝch ®Çu t trong níc. §©y lµ mét chñ tr¬ng tèt nh»m khuyÕn khÝch ph¸t triÓn ®Çu t trong níc nhng xÐt ®Çy ®ñ néi dung ®iÒu 47 LuËt ®Çu t níc ngoµi th× néi dung nµy rÊt réng: Doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi ®îc miÔn thuÕ nhËp khÈu ®èi víi hµng nhËp khÈu ®Ó t¸i t¹o tµi s¶n cè ®Þnh...; vËt t x©y dùng trong níc vÉn cha s¶n xuÊt ®îc...Víi nh÷ng néi dung qui ®Þnh trong LuËt ®Çu t níc ngoµi ph¹m vi miÔn thuÕ réng h¬n c¸c qui ®Þnh trong hÖ thèng chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh. VÝ dô trong th«ng t 172/1998/TT/BTC híng dÉn thi hµnh nghÞ ®Þnh 54/CP ngµy 28/8/1993 vµ 94/1998/N§-CP ngµy 17/11/1998 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc híng dÉn thi hµnh LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu, trong ®ã qui ®Þnh miÔn thuÕ ®èi víi c¸c trêng hîp:
-Hµng ho¸ nhËp khÈu phôc vô gia c«ng phÝa níc ngoµi råi xuÊt khÈu theo hîp ®ång ®· ký, ®îc miÔn thuÕ trong c¸c trêng hîp:
+ VËt t, nguyªn vËt liÖu nhËp khÈu ®Ó gia c«ng
+ VËt t tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, gia c«ng nÕu doanh nghiÖp x©y dùng ®îc ®Þnh møc tiªu hao vµ tû lÖ hao hôt
+ Hµng lµm mÉu phôc vô gia c«ng
+ M¸y mãc thiÕt bÞ phôc vô gia c«ng ®îc tho¶ thuËn trong hîp ®ång. HÕt h¹n thùc hiÖn hîp ®ång ph¶i t¸i xuÊt; nÕu kh«ng t¸i xuÊt th× ph¶i kª khai nép thuÕ theo qui ®Þnh;
-M¸y mãc thiÕt bÞ vËn t¶i do c¸c nhµ thÇu níc ngoµi mang vµo ViÖt Nam theo ph¬ng thøc t¹m nhËp, t¸i xuÊt, ®Ó phôc vô c«ng tr×nh, dù ¸n sö dông nguån vèn hç trî ph¸t triÓn chÝnh thøc (ODA) ®îc miÔn thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ xuÊt khÈu khi t¸i xuÊt.
VÒ ®èi tîng thø ba, chØ xÐt cho mçi c¸ nh©n, kh«ng khèng chÕ sè lÇn nhËn quµ tèi ®a trong n¨m. NhiÒu ®èi tîng lîi dông s¬ hë nµy ®Ó trèn thuÕ nhËp khÈu b»ng c¸ch ph©n nhá l« hµng víi nhiÒu tªn ngêi nhËn kh¸c nhau, víi nhiÒu lÇn göi kh¸c nhau.
5. VÒ chÝnh s¸ch ®¸nh thuÕ bæ sung ®îc WTO c«ng nhËn
Kho¶n 2 ®iÒu 9 vÒ luËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu (sau khi ®· söa ®æi bæ sung n¨m 1998) qui ®Þnh: “ Hµng ho¸ nhËp khÈu trong c¸c trêng hîp sau, ngoµi viÖc chÞu thuÕ theo kho¶n 1 cña ®iÒu nµy (thuÕ suÊt ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu bao gåm: thuÕ suÊt th«ng thêng, thuÕ suÊt u ®·i vµ thuÕ suÊt u ®·i ®Æc biÖt) cßn ph¶i chÞu thuÕ bæ sung trong trêng hîp:
-Hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam víi gi¸ b¸n cña hµng ®ã qu¸ thÊp so víi gi¸ th«ng thêng do ®îc b¸n ph¸ gi¸ g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ t¬ng tù cña ViÖt Nam.
-Hµng ho¸ nhËp khÈu vµo ViÖt Nam víi gi¸ b¸n cña hµng ho¸ ®ã qu¸ thÊp so víi gi¸ th«ng thêng do cã sù trî cÊp cña níc xuÊt khÈu, g©y khã kh¨n cho sù ph¸t triÓn ngµnh s¶n xuÊt hµng ho¸ t¬ng tù cña ViÖt Nam.
- Hµng ho¸ ®îc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam cã xuÊt xø tõ níc mµ níc ®ã cã sù ph©n biÕt ®èi xö kh¸c ®èi víi hµng ho¸ ViÖt Nam.
Dï ®· cã c¸c qui ®Þnh kh¸ cô thÓ trong luËt nhng trªn thùc tÕ sau 4 n¨m thùc hiÖn LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ®iÒu kho¶n nµy vÉn cha ®îc triÓn khai. Cã nhiÒu nguyªn nh©n dÉn ®Õn viÖc thiÕu thùc thi luËt nhng chñ yÕu lµ do thiÕu hÖ thèng th«ng tin vÒ gi¸ c¶ vµ thÞ trêng ®ång thêi cha cã ®Çy ®ñ c¸c v¨n b¶n ph¸p lý ®ång bé.
6. ViÖc thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c vµ c¸c cam kÕt héi nhËp vµo AFTA vµ WTO.
Theo ®iÒu 4 cña LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu “hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu theo ®iÒu íc quèc tÕ mµ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã qui ®Þnh kh¸c vÒ thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu th× thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn theo ®iÒu íc quèc tÕ”. Cô thÓ ho¸ ®iÒu kho¶n nµy t¹i ®iÒu 5-NghÞ ®Þnh 54/CP cña ChÝnh phñ qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu vµ LuËt söa ®æi bæ sung mét sè ®iÒu cña LuËt thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu: “Hµng xuÊt khÈu, nhËp khÈu theo ®iÒu íc quèc tÕ mµ ChÝnh phñ ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã nh÷ng qui ®Þnh vÒ miÔn, gi¶m, thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu th× thuÕ xuÊt khÈu, thuÕ nhËp khÈu ®îc thùc hiÖn theo qui ®Þnh nµy. Bé Tµi ChÝnh quyÕt ®Þnh miÔn hoÆc gi¶m thuÕ ®èi víi tõng trêng hîp cô thÓ phï hîp víi qui ®Þnh cña ®iÒu íc quèc tÕ ®ã”. §iÒu kho¶n nµy thÓ hiÖn râ quan ®iÓm nhÊt qu¸n cña Nhµ níc ViÖt Nam vÒ viÖc thùc hiÖn c¸c cam kÕt qu«c tÕ mµ ®Æc biÖt lµ c¸c cam kÕt vÒ thuÕ nhËp khÈu ®· tho¶ thuËn trong khu vùc mËu dÞch tù do AFTA vµ ®èi víi c¸c cam kÕt vÒ thuÕ nhËp khÈu sau nµy cña ViÖt Nam víi tæ chøc th¬ng m¹i quèc tÕ WTO.
7. X©y dùng cÊp ®é b¶o hé cßn cha hîp lý, mçi cÊp ®é b¶o hé cho tõng ngµnh hµng l¹i kh«ng xuÊt ph¸t tõ kh¶ n¨ng c¹nh tranh hoÆc lîi thÕ so s¸nh.
§Ó thÊy ®îc sù bÊt hîp lý trong viÖc x¸c ®Þnh cÊp b¶o hé cho c¸c ngµnh hµng chóng ta hay ®i ph©n tÝch mét sè c¸c ngµnh hµng sau:
VÒ lóa g¹o: níc ta cã s¶n lîng lóa g¹o cao, xuÊt khÈu nhiÒu nhng n¨ng suÊt thÊp kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi vÒ gi¸ c¶ cßn h¹n chÕ. HiÖn nµy møc thuÕ suÊt nhËp khÈu g¹o lµ 30%, trong lÞch tr×nh lóa g¹o ®Ó ë cÊp ®é b¶o hé 2 víi thuÕ suÊt lµ 20% (theo b¶ng 1). Nh vËy, trong dµi h¹n møc thuÕ suÊt nhËp khÈu lóa g¹o sÏ gi¶m xuèng. C¸c níc ASEAN thêng xÕp mÆt hµng lóa g¹o vµo trong nhãm mÆt hµng n«ng s¶n nh¹y c¶m cã møc b¶o hé cao vµ chØ ®a ra c¾t gi¶m tõ n¨m 2010 vµ kÕt thóc vµo n¨m 2020. Nh vËy viÖc xuÊt khÈu lóa g¹o cña ViÖt Nam vµo c¸c níc ASEAN sÏ kh«ng cã lîi do kh«ng ®îc hëng thuÕ suÊt u ®·i CEPT. Trong khi ®ã theo nh÷ng ph©n tÝch cô thÓ ë m« h×nh GTAP (theo b¶ng 5) th× khi tham gia vµo WTO, viÖc xuÊt khÈu lóa g¹o còng kh«ng cã lîi (gi¶m -3,3%). V× vËy, cÇn ®a lóa g¹o vµo diÖn b¶o hé cao nh»m ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong níc ®ång thêi gi÷ gi¸ n«ng s¶n, n©ng cao thu nhËp cho ngêi n«ng d©n.
VÒ ngµnh dÖt may: hiÖn nay ngµnh dÖt may lµ ngµnh cã tèc ®é t¨ng trëng kh¸ nhanh, ®èi thñ c¹nh tranh chñ yÕu cña chóng ta lµ c¸c níc ASEAN vµ Trung Quèc. §iÒu nµy cho thÊy tham gia vµo CEPT/AFTA kh«ng nh÷ng kh«ng ®em l¹i ®îc lîi Ých cho ViÖt Nam mµ cßn cã thÓ t¨ng cêng c¹nh tranh chÝnh trªn thÞ trêng néi ®Þa (theo ph©n tÝch cña b¶ng 5 t¨ng trëng cña ngµnh nµy sÏ gi¶m –1,4% khi tham gia héi nhËp AFTA). Trong khi ®ã, dÖt may ViÖt Nam héi nhËp vµo WTO sÏ cã lîi Ých rÊt lín (t¨ng lªn møc 28% khi héi nhËp WTO). V× vËy møc b¶o hé cña ngµnh dÖt may ë cÊp ®é 4 víi thuÕ suÊt tõ 40-50% lµ cao mµ cã thÓ b¶o hé ë cÊp thÊp h¬n khi héi nhËp WTO.
§èi víi ngµnh thÐp: ngµnh thÐp ViÖt Nam hiÖn nay vÉn lµ ngµnh c«ng nghiÖp nhá bÐ víi chi phÝ s¶n xuÊt cao vµ ®Çu t cha ®¸ng kÓ. Ngµnh nµy sÏ kh«ng bÞ thiÖt h¹i g× nhiÒu khi tham gia vµo AFTA do c¸c níc ASEAN ngµnh nµy còng ®ang ë trong t×nh tr¹ng t¬ng tù nhng nÕu ®Æt ngµnh thÐp cña ViÖt Nam trong tiÕn tr×nh héi nhËp vµo WTO th× cã thÓ ngµnh thÐp sÏ bÞ nh÷ng bÊt lîi lín (theo ph©n tÝch ë b¶ng 5 t¨ng trëng ngµnh thÐp gi¶m –1,5% trong ASEAN vµ -11% trong WTO). Do vËy ph¬ng híng l©u dµi lµ ph¶i ®Çu t cho ngµnh thÐp vµ ®a thÐp vµo diÖn c¾t gi¶m sau cïng. Song hiÖn nay trong lÞch tr×nh gi¶m thuÕ s¾t thÐp l¹i ë møc ®é b¶o hé trung b×nh v× vËy cÇn ph¶i xem xÐt vµ tÝnh to¸n l¹i mét c¸ch kü lìng chÝnh s¸ch b¶o hé cho ngµnh nµy.
VÒ ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i: nh ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, ph¬ng tiÖn vËn t¶i «t«, xe m¸y, xe ®¹p lµ nhãm hµng hiÖn nay ®ang cã thuÕ suÊt 40-60%. Theo cam kÕt cña AFTA sÏ gi¶m thuÕ tõ n¨m 2003 cßn theo WTO th× dù kiÕn møc thuÕ suÊt sÏ thuéc vµo cÊp ®é 5 hoÆc 6 cã nghÜa lµ ë møc ®é b¶o hé cao nhÊt. ViÖc b¶o hé trªn cho thÊy ViÖt Nam muèn nu«i dìng ngµnh nµy ph¸t triÓn tuy nhiªn c¨n cø vµo m« h×nh tæng thÓ ta l¹i thÊy r»ng møc ®é hiÖu qu¶ cña ngµnh nµy sau khi héi nhËp l¹i lµ thÊp nhÊt (AFTA gi¶m –9,3%, WTO gi¶m: -42,1%). LiÖu r»ng cã nªn ®Æt møc b¶o hé qu¸ cao cho mét ngµnh kh«ng cã t¬ng lai ph¸t triÓn ®Ó råi tõ ®ã võa g©y ra nh÷ng mÊt m¸t vÒ nguån lùc vµ võa g©y thiÖt h¹i cho ngêi tiªu dïng trong níc.
Nh vËy, trong khi ngµnh n«ng nghiÖp theo m« h×nh ph©n tÝch GTAP cÇn ®Õn møc b¶o hé cao h¬n ®Ó trong mét thêi gian chuyÓn dÞch c¬ cÇu th× trong thùc tÕ møc b¶o hé n«ng nghiÖp l¹i ë møc thÊp. Tr¸i l¹i, mét sè mÆt hµng c«ng nghiÖp do n¨ng lùc c¹nh tranh kÐm l¹i ®îc ®Æt trong møc b¶o hé thùc tÕ ë cÊp ®é cao, trong khi theo m« h×nh ph©n tÝch l¹i thùc sù kh«ng ®em l¹i lîi Ých g× trong c¶ ng¾n h¹n vµ dµi h¹n. Nh÷ng ph©n tÝch trªn cho phÐp kÕt luËn r»ng, lé tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan hiÖn hµnh vÒ x¸c ®Þnh møc ®é b¶o hé, cÊp ®é b¶o hé cña mét sè ngµnh s¶n xuÊt trong níc cßn bÊt hîp lý v× vËy viÖc tÝnh to¸n l¹i cÊp ®é b¶o hé hîp lý h¬n cña m«t sè nhãm ngµnh hµng lµ v« cïng cÇn thiÕt.
iii. KÕt qu¶ cña viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu héi nhËp cña ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y.
So víi yªu cÇu chung cña tiÕn tr×nh héi nhËp vµ thùc hiÖn c¸c cam kÕt quèc tÕ vÒ thuÕ nhËp khÈu th× chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®· vµ ®ang cã nh÷ng bíc ®i thÝch hîp ®Ó cã thÓ më réng hîp t¸c quèc tÕ, t¨ng cêng c«ng t¸c kiÓm so¸t hµng ho¸ nhËp khÈu phï hîp víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh cô thÓ cña nÒn kinh tÕ. So víi c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña níc ta b×nh qu©n theo ®Çu ngêi rÊt thÊp nhng xÐt trªn ph¬ng diÖn qóa tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña níc ta trong nh÷ng n¨m qua th× kim ng¹ch xuÊt khÈu, nhËp khÈu ®· ®ãng gãp mét phÇn ®¸ng kÓ vµo c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. Gi÷a xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu cã mèi quan hÖ biÖn chøng, nÕu khai th¸c tèt mèi quan hÖ nµy sÏ lµ ®éng lùc phôc vô nhu cÇu ph¸t triÓn. §Æc biÖt, th«ng qua nhËp khÈu, chóng ta ®· cã ®iÒu kiÖn ®Ó n©ng cao khoa häc, c«ng nghÖ, m¸y mãc thiÕt bÞ...®©y lµ nh©n tè cã tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm hµng ho¸ xuÊt khÈu, ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng trong níc. Th«ng qua viÖc kiÓm so¸t hµng ho¸ nhËp khÈu Nhµ níc cã thÓ cã ®îc th«ng tin rÊt ®¸ng tin cËy ®Ó ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc thùc thi chÝnh s¸ch xuÊt, nhËp khÈu ®iÒu hµnh mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nÒn kinh tÕ.
MÆt kh¸c, chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu còng gãp phÇn quan träng vµo viÖc huy ®éng nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc, tõng bíc gi¶m tû lÖ béi chi cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Tham gia b¶o hé nÒn kinh tÕ ®ang trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi, thùc hiÖn c¸c bíc c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ quèc tÕ. Nhê ®ã mµ cã thÓ gãp phÇn æn ®Þnh thÞ trêng trong níc, vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ ViÖt Nam trªn thÞ trêng trong níc vµ níc ngoµi. Díi ®©y chóng ta sÏ ®i vµo ph©n tÝch mét sè nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ cña viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ nhËp khÈu héi nhËp cña ViÖt Nam.
1. KÕt qu¶ thu thuÕ nhËp khÈu cña ViÖt Nam trong thêi gian võa qua.
LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu tõ khi ra ®êi ®Õn nay ®· gãp phÇn quan träng vµ ®ãng gãp rÊt lín trong viÖc ®¶m b¶o sè thu cho NSNN. LuËt thuÕ xuÊt nhËp khÈu lu«n ®îc söa ®æi bæ sung kÞp thêi nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho nh÷ng ®¬n vÞ, doanh nghiÖp vµ nh÷ng thµnh phÇn, nh÷ng ®èi tîng trùc tiÕp tham gia vµo nh÷ng ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸. §ãng gãp ng©n s¸ch cña thuÕ xuÊt, nhËp khÈu mµ trong ®ã chñ yÕu lµ thuÕ nhËp khÈu liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m vµ lu«n gi÷ tû träng kh¸ cao v× vËy, cã thÓ nãi vai trß v« cïng quan träng mµ thuÕ nhËp khÈu hiÖn ®ang ®¶m ®¬ng hiÖn nay ®ã lµ: huy ®éng nguån thu cho ng©n s¸ch Nhµ níc.
Lµ mét níc ®ang ph¸t triÓn, nguån thu cho NSNN cña ViÖt Nam chñ yÕu dùa vµo thuÕ, trong ®ã tæng c¸c kho¶n thu vÒ thuÕ ®èi víi hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu chiÕm mét tØ lÖ lín, kho¶ng tõ 25-28 % tæng thu NSNN. Theo íc tÝnh cña Bé Tµi ChÝnh th× n¨m 2003 thuÕ thu néi ®Þa cña ViÖt Nam ®¹t 67.147 tû ®ång ViÖt Nam, t¨ng lªn so víi møc cña n¨m 2002 lµ kh¸ cao kho¶ng 18%, tuy nhiªn tèc ®é t¨ng ®ã vÉn cßn chËm h¬n so víi tèc ®é t¨ng thu cña thuÕ nhËp khÈu lµ 25,97%.
Tèc ®é t¨ng thu cña thuÕ xuÊt nhËp khÈu trong tæng nguån thu ng©n s¸ch Nhµ níc ®îc thÓ hiÖn trong b¶ng 8 díi ®©y. Xu thÕ nµy cho thÊy vai trß rÊt quan träng cña thuÕ nhËp khÈu trong viÖc ®¶m b¶o nguån thu ng©n s¸ch Nhµ níc tuy nhiªn sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng bÊt lîi cho ViÖt Nam trong thêi gian tíi ®©y khi mµ ®Õn n¨m 2006 khi ViÖt Nam ph¶i ®a kho¶ng 6300 mÆt hµng vµo c¾t gi¶m víi møc thuÕ suÊt chØ cßn tõ 0-5%, khi ®ã ng©n s¸ch sÏ bÞ ¶nh hëng lín do sè thu tõ c¸c mÆt hµng nhËp khÈu gi¶m. V× thÕ, trong thêi gian tíi Nhµ níc sÏ ph¶i ®Èy m¹nh nguån thu néi ®Þa ®Ó cã thÓ ®¸p øng cho yªu cÇu chi ng©n s¸ch.
B¶ng 8: Tæng hîp sè thu thuÕ tõ hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu 1997-2002
§¬n vÞ: tØ ®ång ViÖt Nam
N¨m
1997
1998
1999
2000
2001
2002
ThuÕ xuÊt khÈu
926
615
947
1.703
1609
1979
ThuÕ nhËp khÈu
1.479
13.489
12.853
10.582
13697
15.350
ThuÕ tiªu thô ®Æc biÖt
889
864
847
1.139
1374
1.470
ThuÕ GTGT
-
-
8.162
10.718
13.480
14.320
C¸c kho¶n phô thu
180
1.699
1.003
127
-
-
Tæng thu
13.744
16.657
23.812
24.269
30.320
31.981
TØ träng so víi thu ng©n s¸ch (%)
21,8
24,2
30,1
28,2
28,7
28,2
Chªnh lÖch gi¸
158
1700
1003
127
160
200
Nguån: B¸o c¸o thèng kª thuÕ xuÊt nhËp khÈu, Côc c«ng nghÖ th«ng tin vµ thèng kª h¶i quan.
2 . KÕt qu¶ bíc ®Çu thùc hiÖn ch¬ng tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan CEPT cña ViÖt Nam
Th¸ng 12/2000, ChÝnh phñ ®· th«ng qua lé tr×nh tæng thÓ thùc hiÖn CEPT cña ViÖt Nam giai ®o¹n 2001 - 2006 ®Ó gi¶m thuÕ cho toµn bé 97% sè mÆt hµng trong BiÓu thuÕ nhËp khÈu hiÖn hµnh. C¨n cø vµo lÞch tr×nh tæng thÓ nµy, hµng n¨m ChÝnh phñ ban hµnh danh môc CEPT thùc hiÖn trong n¨m ®ã. Møc thuÕ b×nh qu©n cña riªng c¸c mÆt hµng thuéc ch¬ng tr×nh CEPT cña ViÖt Nam sÏ