Khóa luận Một số vấn đề về vốn tại Chi nhánh thương mại và xây dựng - Công ty cổ phần xây dựng số 18. Thực trạng và giải pháp

au. Nếu một doanh nghiệp có khả năng tự chủ tài chính cao thì chắc chắn tình trạng công nợ sẽ thấp, những người cho vay sẽ sẵn sàng cho doanh nghiệp vay do đó khả năng vay nợ của doanh nghiệp sẽ cao và ngược lại. Cùng với việc xem xét đặc điểm vốn kinh doanh, chúng ta cần đi sâu xem xét nguồn vốn kinh doanh của Chi nhánh vì đây là một cặp phạm trù luôn đi đôi với nhau. Qua đó chúng ta sẽ đánh giá được khả năng tự tài trợ là tài chính, mức độ tự chủ, chủ động trong sản xuất kinh doanh cũng như những khó khăn mà Chi nhánh phải đương đầu. Trên cơ sở phân tích đặc điểm cơ cấu nguồn vốn kinh doanh, chúng ta có thể đưa ra một cách bố trí cơ cấu vốn hợp lý để nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý và sử dụng vốn của Chi nhánh hoặc góp phần khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong việc bố trí cơ cấu vốn của Chi nhánh hiện nay. Bảng 4: Sự biến động của nguồn vốn của Chi nhánh Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 SS 2004/2003 SS 2005/2004 Tuyệt đối Tương đối Tuyệt đối Tương đối A. Nợ phải trả 5.672.596 8.789.752 11.492.635 3.117.156 1,5495 2.702.883 1,3075 I. Nợ ngắn hạn 4.870.962 7.291.164 11.009.101 2.420.202 1,4969 3.717.937 1,5099 II. Nợ dài hạn 113.234 183.913 409.184 70.679 1,6242 225.270 2,2249 III. Nợ khác 688.400 1.314.675 74.350 626.275 1,9098 1.240.325 0,0566 B.Nguồn vốn chủ sở hữu 725.783 840.366 1.122.819 114.583 1,1579 282.453 1,3361 I. Nguồn vốn, quỹ 692.767 763.705 1.044.378 70.938 1,1024 280.673 1,3675 II. Nguồn kinh phí, quỹ khác 33.016 76.661 78.441 43.645 2,3219 1.780 1,0232 Tổng cộng nguồn vốn 6.398.379 9.630.118 12.615.454 3.231.739 1,5051 2.985.336 1,31 Nguồn: Phòng tài chính- kế toán Nhìn tổng quát qua bảng trên cho ta thấy, tổng cộng nguồn vốn tăng liên tục qua các năm, mặc dù tốc độ tăng giữa các năm không bằng nhau. Năm 2003 tổng cộng nguồn vốn là 6.398.379 nghìn đồng, sang năm 2004 số nguồn vốn này đã tăng 3.231.739 nghìn đồng, tăng 50,51% so với năm 2003. Nguyên nhân chính của sự tăng này là do nợ ngắn hạn Chi nhánh tăng. Sang năm 2005 thì tổng cộng nguồn vốn là 12.615.454 nghìn đồng, tăng 31% so với 2004. Tốc độ gia tăng nguồn vốn nhỏ hơn năm 2004 nguyên nhân chính là do Chi nhánh đã giảm các khoản nợ, thanh toán nợ dài hạn, nợ bạn hàng và thanh toán lương cho công nhân viên. Về cơ cấu của nguồn vốn: Biểu đồ 3: Cơ cấu nguồn vốn của Chi nhánh qua 3 năm. (Đơn vị: 1000đ ) Nguồn: Phòng Tài chính- Kế toán Qua các biểu đồ trên ta thấy trong cơ cấu nguồn vốn của chi nhánh, nợ phải trả luôn chiếm tỷ trọng rất cao. Năm 2003 nợ của Chi nhánh là 5.672.596 nghìn đồng, chiếm 89% tổng cộng nguồn vốn. Trong số này chủ yếu là nợ vay ngắn hạn, chiếm tới 85,87% so với tổng số nợ của Chi nhánh. Đến năm 2004 tỷ trọng nợ của Chi nhánh là 91% so với tổng nguồn vốn, số nợ này đã tăng lên so với năm trước là 3.117.156 nghìn đồng, tăng 54,59%. Trong khoản nợ này thì nợ ngắn hạn chiếm tới 82,95%, tuy có giảm chút ít nhưng không đáng kể và vẫn chiếm tỷ trọng quá cao. Năm 2005 tổng số nợ của Chi nhánh là 11.492.635 nghìn đồng chiếm 91,10% tổng nguồn vốn. * Về chỉ tiêu nguồn vốn chủ sở hữu. Trong 3 năm qua nguồn vốn chủ sở hữu của Chi nhánh biến động không đáng kể và vẫn chiếm tỷ trọng thấp trong tổng nguồn vốn. Nếu như nguồn vốn chủ sở hữu của Chi nhánh năm 2003 là 725.783 nghìn đồng, chiếm 11% so với tổng nguồn vốn thì đến năm 2004 con số này là 840.366 nghìn đồng nhưng chỉ chiếm 9%. Sang năm 2005 nguồn vốn chủ sở hữu đã tăng 282.453 nghìn đồng so với 2004 nhưng tỷ trọng của nó vẫn chỉ chiếm 9% so với tổng vốn. Tỷ trọng nguồn vốn chủ sở hữu trong tổng nguồn vốn là quá thấp, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng tự tài trợ của Chi nhánh. Đây là một điểm yếu cần khắc phụ sớm. Để thấy rõ hơn điều này ta phân tích tình hình công nợ của Chi nhánh qua bảng số liệu sau. Bảng 5: Phân tích tình hình công nợ Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 SS 2004/2003 SS 2005/2004 Tuyệt đối Tương đối Tuyệt đối Tương đối 1. Tổng cộng nguồn vốn 6.398.379 9.630.118 12.615.454 3.231.739 1,5051 2.985.336 1,3100 2. Nợ phải trả 5.672.596 8.789.752 11.492.635 3.117.156 1,5495 2.702.883 1,3075 3. Nguồn vốn chủ sở hữu 725.783 840.366 1.122.819 114.583 1,1579 282.453 1,3361 Hệ số tự tài trợ (3/1) 0.113 0.087 0.089 -0.026 0,7693 0.002 1,0199 Hệ số công nợ (2/1) 0.887 0.913 0.911 0.026 1,0295 -0.002 0,9981 Nguồn: Phòng tài chính- kế toán Hệ số tự tài trợ liên tục giảm qua các năm và nhỏ hơn rất nhiều so với hệ số công nợ thể hiện khả năng độc lập về tài chính của Chi nhánh rất kém đặc biệt trong các năm 2003 và 2004. Năm 2003 hệ số tự tài trợ của Chi nhánh là 0,113 thì sang năm 2004 con số này chỉ còn 0,087, đã giảm đi 23,07 %. Trong khi đó hệ số công nợ năm 2003 là 0,887 và năm 2004 là 0,913. Sang năm 2005 hệ số tự tài trợ có tăng lên chút ít nhưng không đáng kể và vẫn thấp hơn nhiều so với hệ số công nợ. Trong chỉ tiêu nợ phải trả thì nợ ngắn hạn chiếm một tỷ trọng rất lớn. Ta hãy phân tích kỹ hơn về khoản nợ ngắn hạn qua bảng số liệu sau: Bảng 6: Phân tích Nợ ngắn hạn Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng I. Nợ ngắn hạn 4.870.962 100% 7.291.164 100 % 11.009.101 100 % 1. Vay ngắn hạn 2.395.077 49,17% 2.794.577 38,33% 7.534.965 68,44% 2. Nợ dài hạn đến hạn trả 0,00% 0,00% 0,00% 3. Phải trả cho người bán 1.677.665 34,44% 3.176.566 43,57% 49.627 0,45% 4. Người mua trả tiền trước 568.521 11,67% 674.931 9,26% 3.130.327 28,43% 5. Thuế và các khoản phải nộp 49.760 1,02% 114.637 1,57% 105.131 0,95% 6. Phải trả công nhân viên 120.484 2,47% 131.472 1,80% 17.070 0,16% 7. Phải trả cho các đơn vị nội bộ 38.155 0,78% 105.445 1,45% 113.410 1,03% 8. Các khoản phải trả phải nộp khác 21.300 0,44% 293.536 4,03% 58.571 0,53% Nguồn: Phòng Tài chính- Kế toán Từ số liệu trên ta thấy: Nợ ngắn hạn liên tục tăng trong 3 năm qua nguyên nhân chủ yếu là do vay ngắn hạn tăng và luôn chiếm tỷ trọng cao. Năm 2003, giá trị khoản vay ngắn hạn của Chi nhánh là 2.395.077 nghìn đồng chiếm 49,17% tổng nợ ngắn hạn thì đến năm 2005 con số này là 7.534.965 nghìn đồng, chiếm 68,44%. Đây là điều sẽ gây khó khăn cho Chi nhánh nếu Chi nhánh không có phương án ứng phó thì sẽ mất uy tín trên thị trường. Về khoản nợ Nhà nước của Chi nhánh đầu năm 2003 là 49.760 nghìn đồng thì đến năm 2004 đã tăng lên 114.637 nghìn đồng và năm 2005 có giảm đi chút ít, còn 105.131 nghìn đồng. Xét về khoản nợ công nhân viên. Cuối năm 2003 Chi nhánh nợ công nhân viên là 120.484 nghìn đồng, chiếm 2,47% tổng nợ thì đến năm 2004 khoản nợ này tăng 2,04 lần so với cùng kỳ năm trước, chiếm 1,02% so tổng nợ, sang năm 2005 khoản nợ công nhân của Chi nhánh vẫn tăng 31,65% so với năm 2004 và chiếm 0,6% so với tổng nợ. Mặc dù tỷ trọng đã giảm nhưng khoản nợ công nhân viên vẫn tăng điều đó cho thấy Chi nhánh cần chú trọng hơn nữa tới các khoản thanh toán cho công nhân viên để góp phần khuyến khích công nhân viên hăng say làm việc, tăng năng xuất lao động. 2. Thực trạng quản lý và sử dụng vốn kinh doanh trong Chi nhánh Hoạt động tài chính là một nội dung cơ bản trong hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nó là các quan hệ tiền tệ gắn trực tiếp với việc tổ chức huy động phân phối quản lý và sử dụng vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Thường xuyên phân tích tình hình tài chính sẽ giúp cho doanh nghiệp và cơ quan quản lý cấp trên thấy được thực trạng của hoạt động tài chính để từ đó có các giải pháp hữu hiệu nhằm ổn định tình hình tài chính cho doanh nghiệp. Phân tích hiệu quả quản lý và sử dụng vốn cũng không nằm ngoài nội dung phân tích hoạt động tài chính của doanh nghiệp. 2.1.Phân tích tình hình quản lý và sử dụng vốn cố định của Chi nhánh trong 3 năm qua. Quản lý và sử dụng vốn cố định là một trong những nội dung quan trọng của công tác tài chính doanh nghiệp. Trong quá trình sản xuất kinh doanh sự vận động của vốn cố định được gắn liền với hình thái biểu hiện vật chất của nó đó là tài sản cố định. Vì vậy để phân tích vốn cố đinh trước hết chúng ta nghiên cứu tính chất và đặc điểm của tài sản cố định của Chi nhánh trong 3 năm qua. 2.1.1. Cơ cấu Tài sản cố định của Chi nhánh Tài sản cố định là hình thái vật chất của vốn cố định vì vậy việc đánh giá cơ cấu tài sản cố định của Chi nhánh có một ý nghĩa khá quan trọng. Trong khi đánh giá tình hình vốn cố định của Chi nhánh nó cho ta biết những nét sơ bộ về công tác đầu tư dài hạn, biết về việc bảo toàn và phát triển năng lực sản xuất của các máy móc thiết bị. Tình hình tài sản cố định của Chi nhánh được thể hiện qua bảng sau. Bảng7: Cơ cấuTài sản cố định của Chi nhánh Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Ngyên giá Tỷ trọng Nguyên giá Tỷ trọng Nguyên giá Tỷ trọng 1.TSCĐ hữu hình 1.679.238 93,81% 2.000.102 98,47% 3.374.094 92,47% 2. TSCĐ thuê tài chính 110.889 6,19% 31.038 1,53% 274.820 7,53% 3. TSCĐ vô hình 0 0,00% 0 0,00% 0 0,00% Tổng nguyên giá TSCĐ 1.790.127 100% 2.031.140 100% 3.648.914 100% Nguồn: Báo cáo tài chính năm 2003, 2004, 2005 Từ bảng trên cho thấy TSCĐ hữu hình chiếm tỷ trọng lớn trong TSCĐ. Năm 2003, giá trị nguyên giá TSCĐ hữu hình là 1.679.238 nghìn đồng chiếm 90,81% Nguyên giá TSCĐ. Trong khi TSCĐ thuê Tài chính chỉ chiếm có 6,19% và TSCĐ vô hình của Chi nhánh là không có. Sang năm 2005, tỷ trọng TSCĐ hữu hình lại tiếp tục tăng, chiếm 78,47% nguyên giá TSCĐ với lượng giá trị là 2.000.102 nghìn đồng. Năm 2005, tỷ trọng của TSCĐ thuê Tài chính có tăng lên chút ít, chiếm 7,53% tổng nguyên giá TSCĐ và tỷ trọng TSCĐ hữu hình giảm xuống còn 92,47% nhưng đây vẫn là một con số rất cao. Nó phù hợp với một Chi nhánh đa phần sản xuất kinh doanh về ngành xây dựng. 2.1.2. Tình hình khấu hao TSCĐ của Chi nhánh Hiện nay Chi nhánh đang áp dụng phương pháp khấu hao theo phương pháp tuyến tính cố định, phương pháp này có ưu điểm là giá cả ổn định nhưng có nhược điểm là không phản ánh đúng sự hao mòn thực tế cả hao mòn hữu hình và vô hình. Theo cách này có thể tránh được trường hợp thấp hơn hoặc cao hơn mức hao mòn thực tế, nếu đánh giá thấp hơn thì sẽ không đảm bảo thu hồi vốn khi hết thời gian sử dụng, còn nếu đánh giá cao hơn thì sẽ làm tăng chi phí một cách giả tạo…. Vì vậy, Chi nhánh cần phải xem xét cụ thể mối quan hệ giữa chi phí sản xuất và giá sản phẩm đầu ra để có chính sách khấu hao phù hợp như khấu hao nhanh để đảm bảo thu hồi vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh. Chi nhánh dụng phương pháp khấu hao tài sản cố định theo quyết định 1062TC/QĐ/CSTC ngày 14/11/1996 là tất cả các TSCĐ của Chi nhánh được ghi sổ theo nguyên giá và hao mòn luỹ kế. Khấu hao TSCĐ được thực hiện theo phương pháp đường thẳng và được xây dựng theo công thức sau: Mk = Trong đó : Mk : Mức khấu hao cơ bản bình quân hàng năm của TSCĐ NG : Nguyên giá TSCĐ T : Thời gian sử dụng TSCĐ Sau đó Chi nhánh sẽ trích khấu hao hàng tháng bằng cách lấy mức khấu hao hàng năm chia cho 12 tháng. Việc tăng giảm TSCĐ trong tháng thì bắt đầu từ tháng sau mới trích khấu hao hoặc thôi trích khấu hao. Chi nhánh hoạch toán TSCĐ theo nguyên tắc giá vốn thực tế, đánh giá theo 2 chỉ tiêu là nguyên giá và giá trị còn lại. Bảng 8: Tình hình khấu hao TSCĐ Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Giá trị Tỷ lệ Giá trị Tỷ lệ Giá trị Tỷ lệ TSCĐ hữu hình Nguyên giá 1.679.238 100% 2.000.102 100 % 3.374.094 100% Giá trị khấu hao 679.257 40,45% 746.167 37,31% 1.464.612 43,41% Giá trị còn lại 999.981 59,55% 1.253.935 62,69% 1.909.482 56,59% TSCĐ thuê tài chính Nguyên giá 110.889 100% 31.038 100% 274.820 100% Giá trị khấu hao 40.649 36,66% 15.337 49,41% 32.036 11,66% Giá trị còn lại 70.240 63,34% 15.701 50,59% 242.784 88,34% Nguồn: Phòng Tài chính- Kế toán. Nhìn chung TSCĐ của Chi nhánh đã trích khấu hao được nhiều. Đối với TSCĐ hữu hình năm 2003 đã khấu hao được 40,45%, năm 2004 khấu hao 37,31%. Năm 2005 giá trị đã khấu hao được là 1.461.612 nghìn đồng, khấu hao được 43,41%. Qua các số liệu trên ta thấy Chi nhánh đã thực hiện đúng về chế độ trích quỹ khấu hao và giám sát việc thực hiện tốt công việc đó. 2.2. Quản lý và sử dụng Vốn lưu động 2.2.1. Phân tích tình hình hàng tồn kho Hàng tồn kho là toàn bộ giá trị hàng hóa, nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ, thành phẩm hoặc bán thành phẩm mà doanh nghiệp có cuối kỳ. Phân tích hàng tồn kho nhằm mục đích nhận thức và đánh giá tình hình biến động, cơ cấu và thực trạng của hàng tốn kho đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh. Thông qua chỉ tiêu về tốc độ chu chuyển hàng tồn kho để đánh giá hiệu quả sử dụng vốn hàng tồn kho. Bảng 9: Tình hình biến động hàng tồn kho. Đơn vị tính: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 SS 2004/2003 SS 2005/2004 Tuyệt đối Tương đối Tuyệt đối Tương đối Hàng tồn kho 783.706 1.490.192 3.062.353 706.488 1.9015 1.572.161 2,055 1. Hàng mua đang đi trên đường 2. Nguyên liệu, vật liệu tồn kho 7.872 72.105 10.799 64.235 9,1615 -61306 0,1498 3. Công cụ dụng trong kho 20.416 8.473 7.660 -11.943 0,415 -813 0,904 4. Chi phí sản xất kinh doanh dở dang 748.777 1.314.052 2.946.155 565.275 1,7549 1.632.103 2,242 5. Thành phẩm tồn kho 6.641 10.215 97.739 3.574 1,5382 87.524 9,5684 6. Hàng hoá tồn kho 85.347 85.347 -85.347 7. Hàng gửi đi bán 8. Dự phòng giảm giá tồn kho Nguồn: Bảng cân đối kế toán năm 2003,2004,2005 Qua bảng so sánh chỉ tiêu hàng tồn kho qua 3 năm cho ta thấy lượng hàng tồn kho của Chi nhánh liên tục tăng và tăng với tốc độ rất cao. Nếu như năm 2003 lượng hàng tồn kho của Chi nhánh chỉ có 783.706 nghìn đồng thì sang năm 2004 đã tăng thêm 706.488 nghìn đồng, tăng 90,15%. Đặc biệt năm 2005 lượng hàng tồn kho còn tăng với tốc độ cao hơn năm 2004. Năm 2005 tổng lượng hàng tồn kho là 3.062.353 nghìn đồng. So với năm 2004, lượng hàng tồn kho đã tăng gấp 2,055 lần với mức tăng tuyệt đối là 1.572.161 nghìn đồng. Hơn nữa, hàng tồn kho lại chiếm một tỷ trọng khá cao trong Tổng Tài sản, năm 2003 chiếm 16%, năm 2004 chiếm 30% và năm 2005 lượng hàng tồn kho đã chiếm 30% tổng Tài sản. Điều này dẫn đến việc Chi nhánh bị ứ đọng vốn khá nhiều. Bảng 10: Cơ cấu hàng tồn kho. Đơn vị tính: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng Hàng tồn kho 783.706 100% 1.490.192 100% 3.062.353 100% 1. Hàng mua đang đi trên đường 2. Nguyên liệu, vật liệu tồn kho 7.872 1,00% 72.105 4,84% 10.799 0,35% 3. Công cụ dụng trong kho 20.416 2,61% 8.473 0,57% 7.660 0,25% 4. Chi phí sản xất kinh doanh dở dang 748.777 95,54% 1.314.052 88,18% 2.946.155 96,21% 5. Thành phẩm tồn kho 6.641 0,85% 10.215 0,69% 97.739 3,19% 6. Hàng hoá tồn kho 85.347 5,73% 7. Hàng gửi đi bán 8. Dự phòng giảm giá tồn kho Nguồn: Bảng cân đối kế toán năm 2003,2004,2005 Xét về cơ cấu hàng tồn kho ta thấy chủ yếu là chi phí sản xuất kinh doanh dở dang. Năm 2003 chi phí sản xuất kinh doanh dở dang là 748.777 nghìn đồng chiếm 95,54% tổng giá trị hàng tồn kho. Năm 2004 con số này đã tăng lên 1.314.052 nghìn đồng, tăng 75,49% với lượng tăng tuyệt đối là 565.275 nghìn đồng và chiếm 88,18% hàng tồn kho. Sang năm 2005 lượng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang so với 2004 đã tăng thêm 1632103 nghìn đồng, tăng 2,242 lần và đạt đến con sô 2.946.155 nghìn đồng, chiếm 92,2 % tổng số hàng tồn kho. Lượng chi phí sản xuất kinh doanh dở dang liên tục tăng và chiến tỷ trọng lớn là do nhiều công trình xây dựng Chi nhánh đang thi công vẫn chưa hoàn thành. Để phân tích kỹ hơn thực trạng hàng tồn kho tại Chi nhánh, ta xem xét tốc độ chu chuyển của nó chỉ tiêu vòng quay hàng tồn kho qua bảng sau. Bảng 11: Phân tích tốc độ chu chuyển hàng tồn kho. Đơn vị tính: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 1. Giá vốn hàng bán 9.707.948 17.919.743 33.455.426 2. Hàng tồn kho 783.706 1.490.192 3.062.353 Vòng quay hàng tồn kho(1/2) 12,39 12,03 10,92 Nguồn: Bảng cân đối kế toán năm 2003,2004,2005 Thực tế bảng phân tích cho thấy tốc độ chu chuyển hàng tồn kho liên tục giảm qua các năm gần đây. Nếu như năm 2003 số vòng quay hàng tồn kho là 12,39 vòng trong một năm thì đến năm 2004 chỉ còn lại 12,03 vòng. Mặc dù lượng giảm này không đáng kể nhưng nó cũng thể hiện tốc độ chu chuyển của hàng tồn kho đã chậm lại. Sang năm 2005, tốc độ chu chuyển hàng tồn kho đã giảm đi rõ rệt khi số vòng quay hàng tồn kho chỉ còn lại 10,92 vòng/năm. Hàng tồn kho ngày càng tăng, đây là điều không hợp lý vì hàng tồn kho nhiều thì Chi nhánh sẽ phải chịu nhiều các khoản chi phí như lưu kho, bảo quản, hàng tồn kho bị ứ đọng cũng dẫn đến hiệu quả sử dụng vốn không cao. Về vấn đề này, Chi nhánh cần xem xét lại tình hình quản lý hàng tồn kho của đơn vị mình để đề ra các biện pháp khắc phục kịp thời. 2.2.2. Phân tích tình hình quản lý và sử dụng vốn bằng tiền Vốn bằng tiền của doanh nghiệp gồm: tiền mặt tồn quỹ, tiền gửi ngân hàng và tiền đang chuyển. Nó đảm bảo việc chi trả và khả năng thanh toán nhanh các khoản nợ đến hạn của doanh nghiệp. Do đó, nó cần được quản lý chặt chẽ và sử dụng đúng mục đích. Phân tích tình hình vốn bằng tiền nhằm đánh giá tình hình quản lý, sử dụng, sự biến dộng và nguyên nhân biến động tăng giảm của tiền trong kỳ cũng như khả năng đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh kỳ tới. Đồng thời nó còn cho thấy việc dự trữ vốn bằng tiền tại doanh nghiệp đã hợp lý hay chưa. Bảng 12: So sánh sự biến động của tiền Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 SS 2004/2003 SS 2005/2004 Tuyệt đối Tương đối Tuyệt đối Tương đối 1.Tiền 1.954.378 972.386 673.050 -982.023 0,4975 -299.336 0,6922 2.Tiền mặt 712.264 86.898 47.301 -625.367 0,122 -39.597 0,5443 3.Tiền gửi Ngân hàng 1.242.114 885.488 625.749 -356.656 0,7129 -259.739 0,7067 Nguồn: Phòng Tài chính- Kế toán Bảng 13: So sánh sự biến động cơ cấu của tiền. Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng 1. Tiền 1.954.378 100% 972.386 100% 673.050 100% 2. Tiền mặt tại quỹ 712.264 36,44% 86.898 8,94% 47.301 7,03% 3.Tiền gửi Ngân hàng 1.242.114 63,56% 885.488 91,06% 625.749 92,97% Nguồn: Phòng Tài chính- Kế toán Qua số liệu cho ta thấy một điều tổng quát là vốn bằng tiền của Chi nhánh liên tục giảm trong 3 năm trở lại đây. Nếu như năm 2003, lượng tiền là 1.954.378 nghìn đồng thì sang năm 2004, con số này chỉ còn là 972.386 nghìn đồng, đã giảm đi 50,25% với con số tuyệt đối là 982.023 nghìn đồng. Năm 2005, lượng tiền tiếp tục giảm 30,78% so với 2004 tương ứng với 299.336 nghìn đồng. Mặc dù tốc độ giảm của lượng tiền có nhỏ hơn so với năm 2004, điều đó chứng tỏ Chi nhánh đã quan tâm đến công tác quản lý tiền, tuy nhiên nếu cứ để tình trạng này kéo dài và các biện pháp Chi nhánh đưa ra không có hiệu quả cao thì sẽ thật sự nguy hiểm. Chi nhánh cần quan tâm đến vấn đề này hơn nữa. Xét về cơ cấu của lượng vốn băng tiền ta thấy chủ yếu là tiền gửi Ngân hàng, tỷ trọng tiền mặt tại quỹ rắt ít và không có khoản tiền đang chuyển. Năm 2003, tỷ trọng tiền gửi Ngân hàng chiếm 63,56% trong tổng số tiền thì đến năm 2004 con số này đã là 91,06% và năm 2005 lên đến 92,97%. Điều đó đồng nghĩa với lượng tiền mặt tại quỹ của Chi nhánh đã quá ít nay lại càng giảm. Cơ cấu lượng vốn bằng tiền như vậy là không hợp lý bởi nhiều khi có những khoản phải chi tức thời mà lượng tiền trong quỹ quá ít sẽ gây khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Chi nhánh cần nghiên cứu và đề ra các biện pháp cần thiết để duy trì lượng tiền ở mức hợp lý, đó là điều tối thiểu cần thiết bởi vì những ký do sau: - Khi mua hàng hoá dịch vụ, nếu có đủ tiền mặt thì Chi nhánh sẽ được hưởng lợi thế chiết khấu. - Giữ quy mô tiền mặt hợp lý sẽ giúp Chi nhánh duy trì tốt các chỉ số thanh toán như chỉ số thanh toán ngắn hạn, chỉ số thanh toán nhanh, chỉ số thanh toán tức thời. Đây là cơ sở để có lòng tin đối với nhà cung cấp và các tổ chức tín dụng. - Duy trì tiền mặt hợp lý còn giúp Chi nhánh tận dụng được một cách nhanh nhất các cơ hội đầu tư và kinh doanh trên thị trường, đáp ứng được nhu cầu dự phòng nhằm hạn chế những tổ thất có thể xảy ra trong hoạt động kinh doanh của Chi nhánh. 2.2.3. Phân tích tình hình quản lý nợ phải thu Ngoài ra, ta còn cần phân tích các chỉ tiêu về tấc độ thu hồi nợ như: số vòng chu chuyển, số ngày chu chuyển để thấy được hiệu quả của công việc quản lý và thu hồi công nợ qua 2 bảng phân tích sau: Bảng 14: So sánh biến động các khoản nợ phải thu Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 SS 2004/2003 SS 2005/2004 Tuyệt đối Tương đối Tuyệt đối Tương đối Các khoản phải thu 2.199.732 4.654.041 6.240.007 2.454.309 2,1157 1.585.966 1,3408 1. Phải thu khách hàng 1.723.089 3.467.752 5.922.735 1.744.664 2,0125 2.454.982 1,7079 2. Trả trước cho người bán 401.522 516.097 3.544 114.574 1,2853 -512.552 0,0069 3. Thuế GTGT được khấu trừ 139.325 139.325 -139.325 4. Phải thu nội bộ 54.042 503.402 181.228 449.360 9,315 -322.174 0,36 5. Các khoản phải thu khác 21.079 27.464 132.500 6.385 1,3029 105.036 4,8244 6. Dự phòng các khoản phải thu khó đòi Nguồn: Bảng cân đối kế toán năm 2003,2004,2005 Bảng 15: Cơ cấu các khoản phải thu Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng Giá trị Tỷ trọng Các khoản phải thu 2.199.732 100.00% 4654.041 100,00% 6.240007 100,00% 1. Phải thu khách hàng 1.723.089 78,33% 3.467.752 74,51% 5.922.735 94,92% 2. Trả trước cho người bán 401.522 18,25% 516.097 11,09% 3.544 0,06% 3. Thuế GTGT được khấu trừ 139.325 2,99% 4. Phải thu nội bộ 54.042 2,46% 503.402 10,82% 181.228 2,90% 5. Các khoản phải thu khác 21.079 0,96% 27.464 0,59% 132.500 2,12% 6. Dự phòng các khoản phải thu khó đòi Nguồn: Bảng cân đối kế toán năm 2003,2004,2005 Nhìn chung các khoản phải thu của Chi nhánh liên tục tăng và tăng với tốc độ ngày càng cao trong 3 năm qua. Năm 2003, tổng cộng các khoản phải thu là 2.199.723 nghìn đồng thì sang năm 2004 đã tăng gấp đôi, lên 4.654.014 nghìn đồng với lượng tăng tuyệt đối là 2.454.309 nghìn đồng. Năm 2005 chỉ tiêu này vẫn tiếp tục tăng. So với năm 2004, năm 2005 các khoản phải thu đã tăng 34,08%, tăng 1.585.966 nghìn đồng. Nguyên nhân chủ yếu làm cho các khoản phải thu tăng là do lượng phải thu của khách hàng tăng mạnh. Tỷ trọng khoản phải thu khách hàng luôn chiếm khá cao trong tổng các khoản phải thu. Năm 2003 phải thu của khách hàng chiếm 78,33% thì đến 2005 con số này đã lên đến 94,92%. Điều này chứng tỏ Chi nhánh bị các Doanh nghiệp khác chiếm dụng vốn khá lớn. Để thấy rõ hơn thực trạng vấn đề này, ta phân tích chỉ tiêu : Hệ số vốn bị chiếm dụng. Hệ số vốn bị chiếm dụng = Tổng số nợ phải thu Tổng tài sản Bảng 16: Phân tích hệ số bị chiếm dụng Đơn vị: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2003 2005  1. Tổng số nợ phải thu 2.199.732 4.654.041 6.240.007  2. Tổng tài sản 6.398.379 9.630.118 12.615.454  Hệ số vốn bị chiếm dụng (1/2) 0,3438 0,4833 0,4946 Nguồn: Bảng cân đối kế toán năm 2003,2004,2005 Hệ số vốn bị chiếm dụng của Chi nhánh đều tăng qua các năm và ở mức khá cao. Năm 2003, cứ 1 đồng giá trị Tổng tài sản của Chi nhánh thì bị các Doanh nghiệp khác chiếm dụng mất 0,3438 đồng, con số này trong năm 2004 là 0,4833 và đến năm 2005, một đồng giá trị tổng tài sản đã bị chiếm dụng mất gần một nửa (mất 0.4946 đồng). Thực tế phân tích trên cho thấy số vốn của Chi nhánh đã bị chiếm dụng quá nhiều, điều này ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của Chi nhánh. Ban lãnh đạo cần có các biện pháp khịp thời để hạn chế tình trạng trên. 3. Hiệu quả sử dụng vốn trong Chi nhánh 3.1. Hiệu quả sử dụng vốn cố định của Chi nhánh trong 3 năm qua Trong quá trình tham gia vào hoạt động kinh doanh, Vốn cố định chỉ thực hiện chu chuyển về mặt giá trị, còn hình thái hiện vật của vốn là TSCĐ thì luôn tồn tại trong suốt quá trình sử dụng. Vì vậy khi đánh giá hiệu quả sử dụng Vốn cố định ta phải thường xuyên liên hệ với TSCĐ - hình thái hiện vật của vốn. Bên cạnh việc xem xét tình hình cơ cấu TSCĐ của Chi nhánh, như đã phân tích, chúng ta cần phải đi sâu phân tích đánh giá hiệu quả sử dụng tài sản cố định của Chi nhánh trong một số năm qua để biết tình hình sử dụng chúng như thế nào, từ đó có cái nhìn chính xác hơn về hiệu quả sử dụng Vốn cố định. Trong những năm qua vốn cố định của Chi nhánh thường chiếm một tỷ lệ nhỏ hơn vốn lưu động trong tổng vốn kinh doanh của Chi nhánh. Năm 2003 vốn cố định chiếm 21,56% so với tổng vốn kinh doanh, năm 2004 và năm 2005 là 21,56% và 19,71%. Tuy vậy chúng ta cần phải đánh giá hiệu quả sử dụng chúng của Chi nhánh như thế nào, trên cơ sở đó có biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng vốn cố định trong thời gian tới. Hiệu quả sử dụng vốn cố định có thể được phản ánh bằng nhiều loại chỉ tiêu khác nhau nhưng trước hết và chủ yếu là các chỉ tiêu về TSCĐ sau: Bảng 17: Phân tích hiệu quả sử dụng TSCĐ Đơn vị tính: 1000đ Chỉ tiêu 2003 2004 2005 Chênh lệch 2004/2003 Chênh lệch 2005/2004 1. Doanh thu thuần 10.185.870 19.279.701 34.698.367 9.093.831 15.418.666 2. Lợi nhuận