Khóa luận Phát triển thị trường lao động tại Hà Nội

ơng xứng về bgâb lực, tài lực, chất lượng giáo dục chưa đồng đều, một số hiện tượng như dạy thêm học thêm, thu chi sai quy định chưa được khắc phục triệt để, mối quan hệ giữa phát triển quy mô và nâng cao chất lượng, hiệu quả đào tạo giữa nhu cầu học tập của nhân dân và điều kiện kinh tế - xã hội chưa được giải quyết tốt. * Cơ sở hạ tầng Bên cạnh những thành quả đáng khích lệ về kinh tế, công tác quản lý, xây dựng đô thị cũng chuyển biến tích cực. Thành phố đã phối hợp triển khai nghiên cứu vùng thủ đô, tập trung xây dựng và điều chỉnh các quy hoạch kinh tế - xã hội và quy hoạch xây dựng quận, huyện, ngành. Xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội thủ đô Hà Nội năm 2030 và tầm nhìn năm 2050; quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội giai đoạn 2010, 2020 Quản lý trật tự xây dựng được tăng cường; hiện tượng lấn chiếm đất công, sử dụng đất sai mục đích, xây dựng trái phép giảm; việc thu hồi đất để hoang hóa, sử dụng sai mục đích được quan tâm chỉ đạo; cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở và quyền sở hữu nhà ở trên địa bàn thành phố được đẩy mạnh và đạt kết quả khá. Đang xây dựng thêm 40 khu đô thị mới và nhiều chung cư cao tầng hiện đại, xây dựng mới trên 6 triệu m2 nhà ở, nâng diện tích nhà ở bình quân đầu người lên 7,5m2. Chỉ đạo xây dựng 70 tuyến phố văn minh, tạo diện mạo mới cho đô thị. 2.2. Thực trạng thị trường lao động ở thành phố Hà Nội. 2.2.1. Cung lao động. 2.2.1.1. Quy mô lực lượng lao động. Lực lượng lao động bao gồm toàn bộ những người từ đủ 15 tuổi trở lên đang có việc làm hoặc không có việc làm nhưng có nhu cầu làm việc và sẵn sàng làm việc khi tìm được việc, hay bao gồm những người có việc làm và thất nghiệp. Lực lượng lao động trong độ tuổi lao động gồm những người thuộc lực lượng lao động với độ tuổi: nam từ 15 đến 60 tuổi; nữ từ đủ 15 đến 55 tuổi. Lực lượng lao động chia theo giới tính Đơn vị: người Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tổng số 1378999 1474783 1512542 1535520 1575951 1610723 1644016 Nam SL 672917 721845 773540 780174 803517 825411 840652 TL 48,80 48,95 51,14 50,80 50.99 51,24 51,13 Nữ SL 706082 752938 739002 755346 772434 785312 803364 TL 51,20 51,05 48,86 49,92 49,01 48,76 48,87 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội. Từ bảng số liệu trên có thể thấy rằng lực lượng lao động từ năm 2001 đến năm 2007 tăng lên rất lớn. Năm 2001 lực lượng lao động của thành phố là 178999 người nhưng đến năm 2007 đã tăng là 1644016 người, tức là tăng lên 265017 người. Trung bình mỗi năm có 44170 người tham gia vào lực lượng lao động. Trong đó tỷ lệ lao động lao động nam có xu hướng tăng lên và lao động nữ có xu hướng giảm đi trong lực lượng lao động: năm 2001 lao động nam chiếm 48,80% lực lượng lao động nhưng đến năm 2007 chiếm 51,13%; lao động nữ năm 2001 chiếm 51,20%, năm 2007 chiếm 48,87% lực lượng lao động. Như vậy có thể nói rằng lực lượng lao động nam vẫn chiếm ưu thế về số đông so với lực lượng lao động nữ. Đó là do một bộ phận lực lượng lao động nữ có xu hướng làm nội trợ, sinh đẻ, hưởng thụ và trong gia đình chỉ cần có nam giới tham gia vào thị trường lao động. 2.2.1.2. Tỷ lệ người tham gia lực lượng lao động. Tỷ lệ người tham gia lực lượng lao động trong độ tuổi lao động Đơn vị: Người, % Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 LLLĐ 1378999 1474783 1512542 1535520 1575951 1610723 1644016 Trong ĐTLĐ 1311135 1390061 1448464 1467224 1504431 1556328 1592367 Tỷ lệ Trong ĐTLĐ/LLLĐ 95,08 94,26 95,77 95,55 95,46 96,62 96,86 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội. LLLĐ trong độ tuổi chiếm trong tổng lực lượng lao động của thành phố Hà Nội khá cao. Tỷ lệ LLLĐ trong độ tuổi lao động có xu hướng ngày càng tăng lên, năm 2001 tỷ lệ người tham gia LLLĐ trong độ tuổi lao động chiếm 95,08% lực lượng lao động thì đến năm 2007 đã là 96,86%, tức là tăng lên 1,78%. Trung bình mỗi năm tỷ lệ người tham gia lực lượng lao động trong độ tuổi lao động là 95,66%/năm. 2.2.1.3. Cơ cấu của lực lượng lao động. * Cơ cấu của lực lượng chia theo nhóm tuổi. Cơ cấu và số lượng lực lượng lao động trong độ tuổi lao động theo nhóm tuổi Đơn vị: người, % Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 LLLĐ trong ĐTLĐ SL 1311135 1390061 1448464 1467224 1504431 1556328 1592367 TL 100 100 100 100 100 100 100 15 – 24 SL 213220 222848 234797 214823 204465 207626 231380 TL 16,26 16,03 16,21 14,64 13,59 13,34 14,53 25 – 34 SL 385253 406058 425995 465264 458421 486371 511966 TL 29,38 29,21 29,41 31,71 30,47 31,25 32,15 35 – 44 SL 424164 427038 419486 395869 413282 440765 423749 TL 32,35 30,72 28,96 26,98 27,47 28,32 26,61 45–55 (60) SL 288498 334117 368186 391268 428263 421566 425272 TL 22 24,04 25,42 26,66 28,47 27,09 26,71 Ngoài ĐTLĐ SL 67864 84722 64078 68296 71520 54395 51649 TL 5,18 6,09 4,42 4,65 4,75 3,50 3,24 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội. Từ bảng trên có thể thấy rằng, LLLĐ trong động độ tuổi từ 15 – 24 có xu hướng tăng lên về số lượng nhưng lại giảm đi về tỷ lệ: năm 2001 LLLĐ trong độ tuổi từ 15 – 24 là 213220 người chiếm 16,26% lực lượng trong độ tuổi lao động thì đến năm 2007 con số này là 231380 người chiếm 14,53%. Một trong những nguyên nhân dẫn đến điều này là ở độ tuổi này nhiều người còn đang tham gia học tập và tham gia lực lượng quân sự. LLLĐ trong động độ tuổi từ 25 – 34 tăng lên cả về số lượng và tỷ lệ: năm 2001 là 385253 người chiếm 29,38% đến năm 2007 tăng lên là 511966 người chiếm 32,15% lực lượng trong độ tuổi lao động. Nguyên nhân là do ở độ tuổi này nhiều người đã học tập xong và có lợi thế về trình độ chuyên môn. LLLĐ trong động độ tuổi từ 35 – 44 giảm đi cả về số lượng và chất lượng: năm 2001 là 424164 người chiếm 32,35% đến năm 2007 con số này là 423749 người chiếm 26,61% lực lượng trong độ tuổi đó là do trong những năm gần đây Nhà nước thực hiện cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước và cắt giảm biên chế nhằm thực hiện tiết kiệm. LLLĐ nhóm cao tuổi có xu hướng tăng lên cả về số lượng và tỷ trọng. Nếu như năm 2001 nhóm tuổi từ 45 – 55/60 có 288495 người chiếm tỷ lệ 22% lực lượng trong độ tuổi lao động thì đến năm 2007 có 425272 người chiếm tỷ lệ 26,71% . Còn lực lượng lao động ngoài độ tuổi lao động lại có xu hướng giảm cả về số lượng lẫn tỷ lệ năm 2001 là 67864 người chiếm 5,18% đến năm 2007 chỉ còn 51649 người chiếm 3,24% lực lượng lao động. Nhìn chung, LLLĐ trong độ tuổi lao động từ 15 – 24 có xu hướng tăng lên về số lượng nhưng lại giảm đi về tỷ lệ; lực lượng lao động trong độ tuổi lao động từ 35 – 44 và ngoài độ tuổi lao động có xu hướng giảm đi cả về số lượng lẫn tỷ lệ; lực lượng lao động trong độ tuổi lao động từ 25 – 34 và 45 – 55/60 có xu hướng tăng lên cả về số lượng lẫn tỷ lệ. * Cơ cấu lao động chia theo trình độ văn hóa . Chất lượng của lực lượng lao động có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước nói chung cũng như của thành phố nói riêng. Chất lượng của lực lượng lao động được hình thành thông qua hệ thống giáo dục và đào tạo nguồn nhân lực. Hà Nội là một thành phố có thế mạnh về giáo dục, trình độ học vấn của người lao động khá cao nhờ sự chú trọng đầu tư cho giáo dục. Điều này đã góp phần không nhỏ nâng cao trình độ văn hóa của người lao động. Nền kinh tế của thành phố đang trong điều kiện hội nhập, tiếp cận với sự phát triển của khoa học – công nghệ hiện đại vì vậy đòi hỏi một lực lượng lao động có chất lượng cao nhằm phục vụ cho sự phát triển kinh tế của thành phố, đáp ứng nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong các doanh nghiệp trong nước cũng như nước ngoài. Bởi vì để tiếp cận được với khoa học – công nghệ thì phải có một trình độ văn hóa nhất định. Dưới đây là thực trạng trình độ văn hóa của lực lượng lao động thành phố. Cơ cấu và số lượng lực lượng lao động trong độ tuổi chia theo trình độ văn hóa Đơn vị: người, % Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 LLLĐ Trong ĐTLĐ SL 1311135 1390061 1448464 1467224 1504431 1556328 1592367 TL 100 100 100 100 100 100 100 Không biết chữ, chưa TNTH SL 32516 25855 24479 27731 21664 17742 16242 TL 2,48 1,86 1,69 1,89 1,44 1,14 1,02 TNTH SL 170448 174314 159766 141147 128629 109254 94109 TL 13,00 12,54 11,03 9,62 8,55 7,02 5,91 Tốt ngiệp THCS SL 428741 453299 465536 478021 493002 513744 532647 TL 32,70 32,61 32,14 32,58 32,77 33,01 33,45 Tốt nghiệp THPT SL 679430 736593 798683 820325 861136 915588 949369 TL 51,82 52,99 55,14 55,91 57,24 58,83 59,62 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội. Năm 2001, tỷ lệ số người chưa biết chữ và chưa tốt nghiệp tiểu học của lực lượng lao động trong độ tuổi chiếm 2,48% đến năm 2007 đã giảm xuống còn 1,02% so với tổng lực lượng lao động trong độ tuổi của thành phố. Tỷ trọng người lao động có trình độ tiểu học liên tục giảm qua các năm; tỷ lệ tốt nghiệp tiểu học của lực lượng lao động trong độ tuổi năm 2001 là 13%, giảm xuống còn 5,91% năm 2007; trình độ phổ thông cơ sở tương đối ổn định, năm 2001 là 32,70%, đến năm 2007 là 33,45% ( tuy có tăng nhưng tăng không đáng kể) Đặc biệt tỷ trọng lao động có trình độ tốt nghiệp phổ thông trung học tăng mạnh, năm 2001 là 51,82% đến năm 2007 lên tới 59,62%. Trình độ văn hóa của người lao động có xu hướng tăng chứng tỏ những năm gần đây thành phố đã có chính sách đầu tư cho giáo dục đúng đắn. Toàn thành phố đã phổ cập tiểu học, thành phố đã bắt đầu thực hiện chính sách cho sinh viên có hoàn cảnh khó khăn vay tiền để học đại họccó thể nói vấn đề giáo dục được chính quyền thành phố coi như quốc sách hàng đầu nhằm đào tạo nguồn lao động chất lượng cao. * Cơ cấu lao động chia theo trình độ chuyên môn kỹ thuật. Cơ cấu và số lượng lực lượng lao động trong độ tuổi chia theo trình độ chuyên môn kỹ thuật Đơn vị: người, % Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tổng số 1311135 1390061 1448464 1467224 1504431 1556328 1592367 Chưa qua đào tạo SL 673273 718903 704538 603224 559692 513257 486705 TL 51,35 51,72 48,64 41,11 37,20 32,98 30, 56 Đã qua đào tạo nghề SL 272190 249653 287003 373291 432863 483414 516549 TL 20,76 17,96 19,81 25,44 28,77 31,06 32,44 THCN SL 103320 126209 135376 131259 142033 162378 186892 TL 7,88 9,08 9,35 8,95 9,44 10,43 11,74 CĐ, ĐH trở lên SL 262351 295297 321547 359450 369834 397279 402221 TL 20,01 21,24 22,20 25,50 24,50 25,53 25,26 Nguồn: Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Từ bảng số liệu trên có thể thấy lực lượng lao động trong độ tuổi có trình độ chuyên môn kỹ thuật tăng liên tục qua các năm. Lao động chưa qua đào tạo giảm cả về số lượng lẫn tỷ trọng năm 2001 là 673273 người chiếm 51,35% lực lượng lao động trong độ tuổi đến năm 2007 giảm xuống chỉ còn 486705 người chiếm 30,56%. Lao động đã qua đào tạo cũng tăng mạnh cả về số lượng lẫn tỷ trọng, nếu như năm 2001 là 272190 người chiếm tỷ lệ 20,76% thì đến năm 2007 đã tăng lên 516549 người chiếm 32,44% lực lượng lao động trong độ tuổi. Lao động tốt nghiệp trung học chuyên nghiệp tăng, năm 2001 là 103320 người chiếm tỷ lệ 7,88%, năm 2007 tỷ lệ này là 11,74% lực lượng lao động trong độ tuổi. Tỷ lệ lao động tốt nghiệp từ cao đẳng đại học trở lên cũng tăng cả về số lượng lẫn tỷ lệ, năm 2001 là262351 người chiếm 20,01%, năm 2007 là 402221 người chiếm 25,26% lực lượng lao động trong độ tuổi. Với xu hướng chung là trình độ chuyên môn kỹ thuật của lực lượng lao động trong độ tuổi liên tục tăng qua các năm cho thấy công tác đào tạo nghề của thành phố đã đạt được hiệu quả. Các trung tâm đào tạo nghề đã phát huy được vai trò của mình trong việc cung cấp cho thị trường lao động một lực lượng lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật. Song bên cạnh đó thành phố cần phải tích cực hơn nữa trong công tác đào tạo nghề để có thể tạo ra một lực lượng lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật ngày càng cao góp phần phát triển thị trường lao động của thành phố. 2.2.2. Cầu lao động * Quy mô lao động có việc làm _ Lao động trong độ tuổi lao động có việc làm. Lực lượng lao động trong độ tuổi lao động chia theo tình trạng việc làm Đơn vị: Người Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Trong ĐTLĐ 1311135 1390061 1448464 1467224 1504431 1556328 1592367 Có việc làm 1236620 1325970 1379460 1393910 1439660 1506211 1557490 Tỷ lệ có việc làm/trong ĐTLĐ 94,32 95,39 95,24 95,00 95,69 96,78% 97,81% Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội Lao động trong độ tuổi lao động có việc làm chung toàn thành phố; năm 2007 là 1557490 người so với năm 2001 tăng 320870 người. Trung bình mỗi năm giải quyết việc làm cho 45839 người. Tỷ lệ lao động trong độ tuổi lao động có việc làm so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động đều tăng qua các năm 2001 – 2007, năm 2001 là 94,32%, năm 2007 là 97,81% ( tăng 3,49% ). Nhìn chung quy mô lao động trong độ tuổi có việc làm của toàn thành phố tăng nhanh. Điều này chứng tỏ nền kinh tế của thành phố đang ngày càng phát triển mạnh mẽ, các chính sách tạo việc làm cho người lao động của thành phố đã được thực thi có hiệu quả. Đây cũng là hệ quả của những thay đổi trong phương thức tuyển dụng và sử dụng lao động mới. Lao động trong độ tuổi lao động có việc làm theo khu vực thành thị, nông thôn. Số lượng và tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi có việc làm chia theo khu vực thành thị, nông thôn Đơn vị : người Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tổng số 1236620 1325970 1379460 1393910 1439660 1506211 1557490 Thành thị SL 681913 720981 772563 794236 875373 955326 997586 TL 51,14 54,37 56,00 56,98 60,80 63,43 64,05 Nông thôn SL 554710 604990 606896 599678 564284 550885 559904 TL 48,86 45,63 44,00 43,02 39,20 36,57 35,95 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội Khu vực thành thị. Năm 2001, lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực thành thị là 681913 người chiếm 51,14% tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm. Trong đó nam có 341613 người chiếm 50,10%, nữ có 340300 người chiếm 49,90% tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực thành thị. Năm 2007 có 997586 người trong độ tuổi lao động có việc làm chiếm 64,05% lao động trong độ tuổi có việc làm. Trong đó nam có 584010 người chiếm 58,54%, nữ có 413576 người chiếm 41,46% tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực thành thị. Năm 2007 so với năm 2001 lao động trong độ tuổi lao động có việc làm khu vực thành thị tăng 12,91% bằng. Khu vực nông thôn. Năm 2001 lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực nông thôn là 554.710 người chiếm 48,86% tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm. Trong đó nam có 273360 người chiếm 49,28%, nữ có 281350 người chiếm 50,72% tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực nông thôn. Năm 2007 có 559904 người trong độ tuổi có việc làm chiếm 35,95% lao động trong độ tuổi có việc làm. Trong đó nam có 295741 người chiếm 52,82%, nữ có 264190 người chiếm 47,18% tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực nông thôn. Năm 2007 so với năm 2001 lao động trong độ tuổi lao động có việc làm khu vực nông thôn giảm 12,91%. Như vậy, có thể thấy tỷ lệ lực lượng lao động có việc làm ở khu vực thành thị có xu hướng ngày càng tăng và tỷ lệ lực lượng lao động có việc làm ở khu vực nông thôn có xu hướng giảm. Việc chuyển dịch lao động giữa các khu vực do quá trình đô thị hóa trong những năm gần đây, đặc biệt là việc thành lập thêm 5 quận mới ( Thanh xuân, Cầu giấy, Tây Hồ, Long Biên, Hoàng Mai ) dẫn đến số lao động ở khu vực thành thị tăng cao hơn so với khu vực nông thôn. Một nguyên nhân nữa dẫn đến tình trạng này là việc lao động từ các tỉnh khác di cư về khu vực thành thị của Hà Nội làm việc và tìm việc làm.  Lao động trong độ tuổi lao động có việc làm theo nhóm tuổi Lực lượng lao động trong độ tuổi lao động có việc làm chia theo nhóm tuổi Đơn vị : % Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tổng số SL 1236620 1325970 1379460 1393910 1439660 1506211 1557490 TL 100 100 100 100 100 100 100 15-24 SL 180670 199426 200987 189711 177078 200175 194686 TL 14,61 15,04 14,57 13,61 12,30 13,29 12,50 25-34 SL 366287 388509 410251 444239 441976 459093 483133 TL 29,62 29,30 29,74 31,87 30,70 30,48 31,02 35-44 SL 409692 413040 411769 383465 400657 423396 447778 TL 33,13 31,15 29,85 27,51 27,83 28,11 28,75 45-54 (60) SL 279847 324995 356452 376495 419949 423547 431892 TL 22,63 224,51 25,84 27,01 29,17 28,12 27,73 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội Năm 2001, lao động có viêc làm trong độ tuổi thuộc nhóm tuổi thanh niên (15- 24 tuổi) là 180670 chiếm 14,61% đến năm 2007 là 194686 người chiếm 12,50% lực lượng lao động có việc làm. Đó là do trong những năm gần đây đời sống của người dân được cải thiện vì vậy việc đầu tư cho giáo dục tăng lên nên số lượng lao động từ 15 tuổi chủ yếu vẫn còn đang đi học dẫn đến lao động có việc làm ở độ tuổi thanh niên 15 – 24 có xu hướng giảm. Lao động có việc làm trong độ tuổi từ 25 – 34 tuổi cũng có xu hướng tăng cả về số lượng lẫn tỷ trọng năm 2001 là 366287 người chiếm 29,62; năm 2007 có 483133 người chiếm 31,02% lực lượng lao động có việc làm. Nguyên nhân của việc lực lượng lao động ở độ tuổi này tăng đó là vì họ có ưu thế về trình độ chuyên môn. Lao động có việc làm trong độ tuổi từ 35 – 44 tuổi có xu hướng tăng lên về số lượng nhưng lại giảm đi về tỷ lệ. Nếu như năm 2001 là 409692 người chiếm tỷ lệ 33,13% thì đến năm 2007 con số này là 447778 người chiếm tỷ lệ 28,75% lực lượng lao động có việc làm. Lao động ở độ tuổi già ( 45 – 55/60 ) lại có xu hướng tăng lên. Năm 2001 có 279847 người chiếm 22,63% đến năm 2007 có 431892 chiếm 27,73% tổng số lao động có việc làm. Nhìn chung, lực lượng lao động có việc làm trong độ tuổi nhóm tuổi từ 24 – 35 tuổi và 45 – 55/60 tuổi có xu hướng tăng lên ; nhóm tuổi từ 15 – 24 tuổi và 35 – 44 tuổi có xu hướng tăng lên về số lượng nhưng lại giảm đi về tỷ trọng. Lao động trong độ tuổi có việc làm theo nhóm ngành kinh tế Trong tổng số 123660 người lao động có việc làm năm 2001 của thành phố Hà Nội, có 25,88% lực lượng lao động làm việc ở khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản ; có 27,07% lực lượng lao động làm việc ở khu vực công nghiệp và xây; có 47,05% lực lượng lao động làm việc ở khu vực dịch vụ. Trong tổng số 1557490 người lao động có việc làm năm 2007 của thành phố Hà Nội, có 18,76% lực lượng lao động làm việc ở khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản (chung cả nước là 56,8%); có 29,36% lực lượng lao động làm việc ở khu vực công nghiệp và xây dựng (chung cả nước là 17,9%)và có 51,88% lực lượng lao động làm việc ở khu vực dịch vụ (chung cả nước là 25,3%). Như vậy có thể thấy tỷ trọng lao động có việc làm trong khu vực công nghiệp, dịch vụ có xu hướng tăng lên và trong khu vực nông nghiệp có xu hướng giảm xuống rõ rệt. Điều này cho thấy cơ cấu lực lượng có việc làm trong các ngành kinh tế của thành phố Hà Nội có xu hướng chuyển dịch tích cực theo đà phát triển chung của nền kinh tế. Lao động trong độ tuổi có việc làm theo thành phần kinh tế Thành phần kinh tế được xem xét gồm: kinh tế nhà nước, kkinh tế ngoài nhà nước ( gồm : kinh tế tập thể, tư nhân và kinh tế cá thể hộ gia đình) và kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Thực trạng việc làm của lao động ở 3 thành phần này như sau: Số người và tỷ lệ lực lượng lao động trong độ tuổi có việc làm chia theo thành phần kinh tế Đơn vị :người Năm 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tổng số SL 1236623 1325970 1379458 1393916 1439657 1506211 1557490 TL 100 100 100 100 100 100 100 Nhà nước SL 443790 483550 481470 488590 494150 502653 499987 TL 35,89 36,47 34,90 35,05 34,32 33,37% 32,10 Ngoài nhà nước SL 767420 809630 859800 864600 901110 955812 988363 TL 62,06 61,06 62,33 62,03 62,59 63,46 63,46 Có vốn đầu tư nước ngoài SL 25410 32790 38190 40720 44400 62056 78809 TL 2,05 2,47 2,77 2,92 3,08 4,12 5,06 Nguồn: Sở Lao động Thương binh và Xã hội Trong tổng số lao động trong độ tuổi có việc làm của thành phố năm 2001, lao động khu vực nhà nước có 443790 người, chiếm 35,89% so với tổng số; năm 2007 có 499987 người , chiếm 32,10%, so với năm 2001 giảm 3,79%. Lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực ngoài nhà nước năm 2001 có 767420 người, chiếm 62,06% so với tổng số; năm 2007 có 988363 người – chiếm 63,46%. So với năm 2001 tăng 1,4%. Lao động trong độ tuổi có việc làm khu vực có vốn đầu tư nước ngoài năm 2001 có 25410 người chiếm 2,05% so với tổng số. Năm 2007 có 78809 người, chiếm 5,06%. So với năm 2001 tăng 3,01%. Có thể thấy, trong những năm qua, thành phố đã có nhiều chính sách khuyến khích đầu tư nước ngoài nên đã đạt kết quả tốt trong việc thu hút lực lượng lao động tham gia vào thành phần kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. Xu hướng chuyển dịch lao động của các thành phần kinh tế như trên cho thấy số người làm việc trong các thành phần đều tăng và cơ cấu lao động ở đây là: thành phần kinh tế ngoài nhà nước luôn chiếm tỷ trọng lao động lớn nhất (62 – 63,46), khu vực nhà nước có vai trò chủ đạo, song lao động chỉ chiếm 34 – 35%, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tuy tăng nhanh song chỉ chiếm trên 2% so với tổng số việc làm toàn thành phố. 2.2.3. Giá cả sức lao động. * Thu nhập của người lao động. Cùng với việc tạo ra việc làm mới, các doanh nghiệp Hà Nội đã có cố gắng đáng kể trong việc tăng thu nhập cho người lao động. Năm 2007, thu nhập bình quân của người lao động là 1,83 triệu đồng/tháng, là mức thu nhập tương đối cao so với thu nhập trong doanh nghiệp ở các địa phương khác trong cả nước. Lao động trong doanh nghiệp Nhà nước có mức thu nhập 1,92 triệu đồng trên tháng, cao hơn so với mức bình quân chung. Doanh nghiệp ngoài Nhà nước, do yêu cầu về chất lượng lao động tương đối thấp hơn và những doanh nghiệp mới đi vào hoạt động, khả năng trả công lao động còn hạn chế, mức thu nhập bình quân đạt 1,47 triệu đồng thấp hơn 22,8% mức bình quân chung. Lao động khi vực có vốn đầu tư nước ngoài hưởng thu nhập bình quân 3,36 triệu đồng/ tháng cao bằng 1,8 lần mức bình quân chung. So với năm 2000, năm 2007 thu nhập bình quân của người lao động trong các doanh nghiệp tăng 64,8%. Thu nhập thực tế của người lao động được cải thiện, tuy nhiên tốc độ tăng thu nhập không đồng đều, cụ thể thu nhập của người lao động trong doanh nghiệp Nhà nước tăng 81,1%, trong doanh nghiệp ngoài Nhà nước tăng 105,2% và trong khu vực có vốn đầu tư nước ngoài chỉ tăng 12,3%.Thu nhập trong doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng thấp có thể do tỷ lệ lao động người nước ngoài hưởng thu nhập cao đã giảm dần và được thay thế bằng lao động tại chỗ. Các ngành có thu nhập cao bao gồm ngành tài chính tín dụng (năm 2007 bình quân 5,4 triệu đồng/tháng), ngành giáo dục (3,2 triệu đồng/tháng), y tế (2,8 triệu đồng/tháng), kinh doanh tài sản và dịch vụ tư vấn (2,7 triệu đồng/tháng), vận tải, kho bãi(2,3 triệu đồng/tháng). Đây là những ngành sử dụng lao động có trình độ chuyên môn và tay nghề cao. Các ngành có thu nhập lao động thấp như nông nghiệp (thu nhập bình quân 1,2 triệu đồng/tháng),thủy sản (1,23 triệu đồng/tháng), công nghiệp chế biến (1,7 triệu đồng/tháng), xây dựng (1,5 triệu đồng/tháng) do chất lượng lao động không yêu cầu cao. Tuy nhiên đây lại là những ngành có tốc độ tăng thu nhập cao nhất (tăng xấp xỉ 2 lần so với năm 2000). Điều này cho thấy tính cạnh tranh về chi phí đối với lao động có chất lượng thuộc loại trung bình và thấp ở Hà Nội ngày càng giảm và việc chuyển bớt các ngành như công nghiệp, nông nghiệp ra các tỉnh lân cận sẽ diễn ra mạnh hơn trong những năm sắp tới. 2.2.4. Thực trạng thiếu việc làm và thất nghiệp. Thất nghiệp và thiếu việc làm là một hiện tượng kinh tế xã hội đối với các nước. Thất nghiệp và thiếu việc không những gây thiệt hại rất lớn cho cá nhân, gia đình mà còn thể hiện sự lãng phí nguồn lực, gây tâm lý lo ngại, là nguyên nhân dẫn đến tệ nạn xã hội Do đó mỗi quốc gia đều phải tìm mọi biện pháp để giảm tỷ lệ thất nghiệp và thiếu việc làm nhất là các thành phố lớn. * Thiếu việc làm. Thiếu việc làm bao gồm tất cả những người có việc làm nhưng thời gian làm việc dưới 35giờ/tuần và có khả năng làm thêm và sẵn sàng làm thêm. Tỷ lệ lực lượng lao động thiếu việc làm liên tục giảm qua các năm. Nếu như năm 2001 tỷ lệ thiếu việc làm của thành phố là 4,95% đến năm 2005 tỷ lệ này giảm xuống còn 2,32% lực lượng lao động có việc làm. * Thất nghiệp. Người thất nghiệp là những người từ đủ 15 tuổi trở lên không có việc làm nhưng có nhu cầu và sẵn sàng làm việc, hiện đang tìm việc. Tỷ lệ thất nghiệp của thành phố liên tục giảm. Năm 2001 tỷ lệ thất nghiệp của lực lượng lao động trong độ tuổi là 7,39%; năm 2007 tỷ lệ này đã giảm xuống đáng kể chỉ còn 5,74% , bình quân năm giảm 0,4%/năm. Rõ ràng tỷ lệ thất nghiệp của thành phố có giảm song giảm chậm. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc giải quyết việc làm, giảm tỷ lệ thất nghiệp, song do là thành phố có thị trường lao động hoạt động khá sôi nổi, lượng