Khóa luận Về chương trình phát thanh tiếng Thái VOV4

©n téc thiÓu sè ë s©u vïng xa. §¶ng vµ Nhµ n­íc ®Æc biÖt quan t©m ®Õn xo¸ ®ãi th«ng tin ë nh÷ng ®Þa bµn nµy mµ mòi xung kÝch trong c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng lµ lµn sãng ph¸t thanh. Thùc hiÖn NghÞ quyÕt cña §¶ng, chØ ®¹o cña ChÝnh phñ, §µi tiÕng nãi ViÖt Nam x©y dùng ch­¬ng tr×nh: Thµnh lËp c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng d©n téc thiÓu sè, Ch­¬ng tr×nh ®Çu tiªn lµ tiÕng H’ m«ng. Lªn sãng c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng d©n téc thiÓu sè ®èi víi ®µi TiÕng nãi ViÖt Nam cã 2 thuËn lîi trùc tiÕp: + Mét lµ: §µi ®· cã kinh nghiÖm ban ®Çu cña ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh: “ §¹i ®oµn kÕt d©n téc( b»ng tiÕng ViÖt)” +Hai lµ:Trong kh¸ng chiÕn chèng Mü cøu n­íc, §µi tiÕng nãi ViÖt Nam ®· ph¸t sãng c¸c thø tiÕng £ ®ª, Gia rai, M¬ n«ng, Hrª, Ch©u ro. Khã kh¨n nhÊt lµ tæ chøc ®éi ngò biªn tËp viªn, ph¸t thanh viªn. Giai ®o¹n chèng Mü cøu n­íc ( 1954- 1975): §µi TiÕng nãi ViÖt Nam ph¸t 6 thø tiÕng d©n téc thiÓu sè lµ : Hrª, Ba na, J¬rai, £®ª, M n«ng, vµ Ch©u ro. Ban biªn tËp, ph¸t thanh viªn c¸c ch­¬ng tr×nh nµy lµ c¸n bé ng­êi d©n téc thiÓu sè miÒn nam tËp kÕt. HÖ Ph¸t thanh D©n téc lµ mét hÖ ch­¬ng tr×nh cña §µi tiÕng nãi ViÖt Nam cã chung ®èi t­îng phôc vô lµ ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè ®­îc ph¸t b»ng thø tiÕng c¸c d©n téc thiÓu sè, ®­îc tæ chøc s¾p xÕp, liªn kÕt trong hÖ thèng, d­íi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña l·nh ®¹o §µi tiÕng nãi ViÖt Nam. HÖ ph¸t thanh tiÕng d©n téc h×nh thµnh trªn c¬ së c¸c ch­¬ng tr×nh tiÕng d©n téc hiÖn cã, tæ chøc l¹i, ®inh danh, thiÕt lËp mèi quan hÖ trong hÖ thèng, ®ång thêi cã sù ®iÒu chØnh, bæ sung thêi l­îng vµ néi dung ch­¬ng tr×nh cho phï hîp. C¸c ch­¬ng tr×nh trong hÖ do nhiÒu ®¬n vÞ cña §µi tiÕng nãi ViÖt Nam trùc tiÕp s¶n xuÊt, nh­ng l¹i tu©n thñ chØ ®¹o, ®iÒu hµnh tËp trung vÒ ®Çu mèi lµ HÖ ph¸t thanh d©n téc, thùc hiÖn tuyªn truyÒn theo ®Þnh h­íng chung nh­ng vÉn ®¶m b¶o tÝnh ®Æc thï cña tõng ch­¬ng tr×nh. B×nh qu©n h¬n mét n¨m trªn lµn sãng §µi TiÕng nãi ViÖt Nam ph¸t míi mét ch­¬ng tr×nh tiÕng d©n téc thiÓu sè. §©y lµ tèc ®é ph¸t triÓn vµ sè l­îng kû lôc. Nh­ng quan träng h¬n lµ qua lµn sãng §µi tiÕng nãi ViÖt Nam ®ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè ®· ®­îc h­ëng thô th«ng tin vÒ chñ ch­¬ng chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ®­êng lèi chÝnh s¸ch §¹i ®oµn kÕt d©n téc, më mang kiÕn thøc, häc hái thªm nhiÒu c¸ch lµm ¨n míi, x©y dùng cuéc sèng míi. HÖ ph¸t thanh d©n téc kh«ng bè trÝ toµn bé c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh hiÖn cã theo trôc thêi gian nh­ c¸c hÖ kh¸c, mµ bè trÝ theo c¸c nhãm tiÕng t­¬ng øng víi khu vùc phñ sãng, gåm phÝa B¾c, nhãm Trung bé- Nam bé vµ T©y Nguyªn. HÖ ph¸t thanh D©n téc cã nh¹c hiÖu lµ nh¹c hiÖu §µi tiÕng nãi ViÖt Na m víi lêi x­íng: §©y lµ tiÕng nãi ViÖt Nam HÖ ph¸t thanh D©n téc ViÖt Nam dµnh cho ®ång bµo thiÓu sè Mçi ch­¬ng tr×nh trong HÖ cã nh¹c hiÖu riªng, gåm phÇn nh¹c ®Æc tr­ng cña d©n téc ®ã vµ lêi x­íng: Ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh…. Thuéc hÖ ph¸t thanh d©n téc §µi tiÕng nãi ViÖt Nam Mçi ch­¬ng tr×nh cã bé nh¹c c¾t riªng, nh¹c tiÕt môc riªng, thÓ hiÖn v¨n ho¸ riªng cña tõng d©n téc. C¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh trong hÖ ®­îc liªn kÕt b»ng c¸c lêi dÉn, lêi giíi thiÖu gi÷a ch­¬ng tr×nh tr­íc víi ch­¬ng tr×nh sau; ch­¬ng tr×nh sau víi ch­¬ng tr×nh tr­íc. HÖ cã phÇn giíi thiÖu ch­¬ng tr×nh trong ngµy vµ lêi chµo cuèi ngµy. C¸c ch­¬ng tr×nh trong hÖ sÏ dµnh mét thêi l­îng thÝch hîp cho n«i dung mang tÝnh ®Þnh h­íng. Khi cã sù kiÖn thêi sù – chÝnh trÞ quan träng sÏ cã nh÷ng ®iÒu chØnh kÞp thêi trong néi dung tuyªn truyÒn vµ cã thÓ sö dông ph¸t thanh trùc tiÕp trªn sãng c¸c ch­¬ng tr×nh hµng ngµy. Ch­¬ng tr×nh ph¸t ®Çu tiªn trong ngµy vµo lóc 5 giê, ch­¬ng tr×nh cuèi trong ngµy kÕt thóc vµo lóc 22h 30 phót H­íng ph¸t triÓn cña HÖ: + T¨ng c­êng tÝnh chØ ®¹o, tËp trung trong c¸c ch­¬ng tr×nh hÖ + Më thªm mét sè ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh míi, ®Æc biÖt lµ c¸c ch­¬ng tr×nh thuéc nhãm tiÕng d©n téc T©y b¾c vµ T©y Nguyªn. + ThiÕt lËp kªnh vÖ tinh cho hÖ, ®­a tÝn hiÖu c¸c ch­¬ng tr×nh vÒ Tæ khèng chÕ t¹i Hµ néi. + Qu¶n lý c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh hµng ngµy th«ng qua m¹ng. Khi cã ®iÒu kiÖn cho phÐp lÇn l­ît ®­a c¸c ch­¬ng tr×nh trong HÖ Ph¸t thanh D©n téc lªn B¸o ®iÖn tö VOV News. + Bæ sung thªm m¸y ph¸t sãng, t¨ng c­êng c«ng suÊt m¸y ph¸t sãng cho HÖ Ph¸t thanh D©n téc. 2. Bối cảnh ra đời và quá trình hình thành phát triển chương trình phát thanh tiếng Thái. 2.1. Bối cảnh ra đời của chương trình phát thanh tiếng Thái. Trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội ( 2001-2010) của Đại hội Đảng IX, công tác thông tin tuyên truyền được đặc biệt quan tâm coi trọng, cụ thể là:" Phát triển và hiện đại hoá mạng lưới thông tin đại chúng nâng cao chất lượng các sản phẩm và dịch vụ phát thanh truyền hình, báo chí xuất bản. Đến năm 2010 hoàn thành cơ bản việc phổ cập các phương tiện phát thanh truyền hình đến mọi gia đình. Dùng tiếng nói dân tộc, và chữ viết các dân tộc có chữ viết trên các phương tiện thông tin đại chúng ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số" Tại Hà Nội, bàn về công tác thông tin dân tộc và miền núi do Bộ VHTT, Uỷ ban DTMN và Bộ Tài chính tổ chức ( tháng 6,7,8- 2001) xác định: " Phát thanh truyền hình là mũi nhọn trong công tác thông tiin, công tác tư tưởng văn hoá trên địa bàn dân tộc miền núi, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác này trong thời gian tới" Như vậy công tác thông tin tới đồng bào dân tộc miền núi luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, đầu tư. Nhằm đem lại cuộc sống tinh thần lành mạnh, từ đó thúc đẩy sự phát triển mọi mặt đời sống kinh tế, xã hội. Hệ phát thanh dân tộc Đài tiếng nói Việt Nam đến thời điểm năm 2002 đã có 5 chương trình phát thanh tiếng dân tộc. Cơ quan thường trú Tây Bắc đã được thành lập từ năm 1998, đã có sự ổn định về mặt tổ chức, nhân lực, đủ điều kiện để sản xuất chương trình phát thanh tiếng dân tộc. Dân tộc Thái là một trong số 10 dân tộc có số dân đông nhất trong cộng đồng 54 dân tộc anh em,có truyền thống văn hoá rực rỡ, có chữ viết và ngôn ngữ riêng; cũng như các dân tộc khác, dân tộc Thái cũng có nhu cầu thông tin, nhu cầu giao lưu về các lĩnh vực với các dân tộc anh em. Trong hai cuộc kháng chiến người Thái đã có những đóng góp to lớn về sức người và sức của, cùng nhân dân cả nước làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lịch sử. Xuất phát từ nhu cầu muốn có một chương trình phát thanh tiếng mẹ đẻ của chÝnh d©n téc Th¸i, xuất phát từ khả năng đủ điều kiện đảm bảo cho một chương trình phát thanh dân tộc ( số dân phù hợp với khả năng phủ sóng, có sự tương quan với đầu tư kỹ thuật, đủ khả năng tiếp nhận chương trình và khả năng tự sản xuất chương trình…) ra ®êi vµ ph¸t triÓn, xuất phát từ chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác nâng cao đời sống tinh thần cho đồng bào dân tộc. Ngµy 7/5/02, sau mét thêi gian chuÈn bÞ vµ lµm thö viÖc s¶n xuÊt ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng Th¸i, L·nh ®¹o §µi TiÕng nãi ViÖt Nam phª duyÖt nhiÖm vô ph¸t thanh cña C¬ quan th­êng tró T©y B¾c t¹i S¬n La víi thêi l­îng mçi ngµy mét ch­¬ng tr×nh 30 phót, ph¸t 3 buæi, cã thay tin. Ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng Th¸i ra ®êi ch¾c ch¾n sÏ gãp phÇn quan träng trong viÖc ®¶m b¶o vµ n©ng cao ®êi sèng v¨n ho¸ tinh thÇn cho ®ång bµo d©n téc Th¸i. 2.2. Quá trình hình thành và sự phát triển của chương trình phát thanh tiếng Thái. Ngay từ khi ra đời chương trình phát thanh tiếng Thái đã được sự quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo Đài Tiếng nói Việt Nam và sự điều hành trực tiếp của lãnh đạo cơ quan thường trú Tây Bắc. Tính đến tháng 01/2003 chương trình phát thanh tiếng Thái của Đài tiếng nói Việt Nam do cơ quan thường trú Tây Bắc thực hiện đã được 8 tháng với 239 chương trình và 717 lượt buổi phát sóng. Gần một năm sản xuất chương trình cán bộ, công nhân viên chức và lao động của phòng tiếng Thái đã cố gắng hết sức mình hoàn thành nhiệm vụ đối với cơ quan, phục vụ đồng bào ngày một chất lượng hơn. Tuy mới ra đời nhưng chương trình phát thanh tiếng Thái đã được đông đảo bạn nghe đài là ngưòi dân tộc Thái ở nhiều tỉnh trong cả nước quan tâm theo dõi. Nhiều cán bộ ở xuôi lên công tác tại Lai Châu, Sơn La từ những năm 60 đến nay giao tiếp được tiếng Thái cũng có thư hoặc điện thoại ghi nhận sự cố gắng của chương trình và coi đây là địa chỉ củng cố vốn tiếng dân tộc của họ. Hai phòng phóng viên, biên tập và phòng Phát thanh tiếng Thái đã phối hợp ngày càng chặt chẽ trong điều hành, phân công phóng viên, biên tập viên thực hiện tin bài. Ngoài nhiệm vụ chính là biên dịch, dựng chương trình và đọc chương trình hàng ngày; thu thanh khai thác các tiết mục hát dân ca, tấu nhạc cụ của các dân tộc vùng Tây Bắc phục vụ sản xuất chương trình,cán bộ công nhân viên phòng phát thanh tiếng Thái còn chủ động đề xuất nội dung tuyên truyền, thực hiện các chuyến đi thực tế ở cơ sở để thực hiện tin bài, xây dựng củng cố mạng lưới cộng tác viên là các nghệ nhân người Thái; tham gia có hiệu quả các cầu phát thanh trực tiếp. Trong năm, phòng phát thanh dân tộc thực hiện 10 chuyến đi công tác cơ sở, tổ chức được 01 chương trình toạ đàm bằng tiếng Thái. Năm 2003: Trong năm 2003 toàn phòng đã tham gia sản xuất được 365 chương trình phát thanh tiếng Thái, với tổng thời lượng là 10.950 phút đảm bảo an ninh trên sóng quốc gia. Tập thể phóng luôn tập trung dân chủ, bàn bạc, tìm biện pháp cải tiến, nâng cao chất lượng nội dung, hình thức chương trình, kịp thời khắc phục những vướng mắc, đạt hiệu quả tuyên truyền cao, được đông đảo thính gỉa hoan nghênh, khích lệ ( trực tiếp đến trụ sở cơ quan, hoặc gửi thư khen ngợi, góp ý kiến xây dựng) như các chương trình trong dịp tết Quý Mùi được nhiều bạn nghe đài đề nghị phát lại. Chương trình văn hoá văn nghệ Chủ nhật hàng tuần được đông đảo ngưòi nghe đón nhận, chờ đợi và được các nghệ nhân (sáng tác, biểu diễn ) nhiệt tình cộng tác làm phong phú thêm chương trình. Công tác quản lý, điều hành của phòng đi vào nề nếp, chặt chẽ, phân công lao động hợp lý nên hoạt động nghiệp vụ nâng lên rõ rệt, nhất là việc biên dịch, dựng đọc chương trình. Riêng phát thanh viên nam, được anh chị em trong phòng tận tình giúp đỡ vừa học vừa làm, nên từ tháng 3/3003 đến cuối năm, hai phát thanh viên nam đã luyện tập và thể hiện được chuyên mục văn nghệ thứ bảy ( chuyện cổ tích và tấu) có chất lượng. Phòng làm tốt công tác tham mưu, chủ động đề xuất nôi dung truyên truyền hàng tháng với lãnh đạo cơ quan, đảm nhận công việc cơ quan khi đồng chí Giám đốc và Trưởng phòng đi vắng; nhất là biên tập duyệt tin bài phóng viên và chương trình phát thanh tiếng Thái hàng ngày, xây dựng kế hoạch thu thanh ca nhạc, cải tiến nâng cao chất lượng chương trình. Trong năm, bên cạnh quản lý khai thác tốt các bài hát dân tộc đã có phòng cùng tổ kỹ thuật đi thu ca nhạc 2 đợt ở Điện Biên và Phù yên (Sơn La). Tổ chức được một cuộc trao đổi nghiên cứu nghiệp vụ công tác biên tập, biên dịch tiếng Thái với những người am hiểu, nghiên cứu về dân tộc học tỉnh Sơn la và Lai Châu. Tổ chức gặp mặt trao đổi với một số nghệ nhân văn nghệ các huyện Thuận Châu, Mường La, Sông Mã, Yên Châu. Tham gia lớp tập huấn nghiệp vụ phát thanh do Cơ quan thường trú phối hợp với Ban thời sự- chính trị- tổng hợp Đài tiếng nói Việt Nam tổ chức tháng 4/2003. Tham gia 2 lớp tập huấn về tiếng và chữ Thái và biên tập biên dịch tiếng Thái do Trung tâm đào tạo Đài tiếng nói Việt Nam và Cơ quan thường trú khu vực Tây Bắc phối hợp tổ chức thành công, đạt kết quả tốt. Cán bộ, phóng viên, biên tập viên, biên dịch viên, phát thanh viên trong phòng đều nâng cao ý thức học tập, trau dồi, nâng cao kiến thức nghiệp vụ, nhất là những anh chị em mới được tuyển dụng, chưa qua đào tạo chuyên môn nghiệp vụ báo chí. Năm 2005: Công tác biên dịch, dựng chương trình và sản xuất chương trình phát thanh tiếng Thái, chương trình ca nhạc các dân tộc thiểu số đã được cán bộ, biên tập biên dịch, phát thanh viên thực hiện có kết quả tốt, có cải tiến về hình thức thể hiện ( dẫn chương trình, dịch thuật). Phòng phát thanh dân tộc đã biên dịch, biên tập trên 12.000 tin bài phục vụ sản xuất 330 chương trình Thời sự - chính trị - Tổng hợp; dựng và phát 365 chương trình ca nhạc dân tộc Thái, biên tập 3 câu chuyện truyền thanh bằng tiếng Thái của cộng tác viên. Có một ấn phẩm đoạt giải khuyến khích Liên hoan phát thanh toàn quốc, một giải khuyến khích của giải " Suối Reo" Hội nhà báo tỉnh Sơn La. Trong năm, phòng đã chủ động đề xuất và thực hiện thu thanh hơn 630 bài hát ( chủ yếu là dân ca các dân tộc Thái, Tày, Mông, Dao, Mường, Giáy…) tại phòng thu của Cơ quan thường trú và ở các xã, bản khu vực Tây Bắc khai thác thu thanh tại Đài PT-TH 5 tỉnh. Bước đầu đổi mới chương trình ca nhạc dân tộc Thái chủ nhật hàng tuần theo hình thức:" Thính giả với chương trình ca nhạc" đã tạo sự gắn kết giữa chương trình với bạn nghe đài, thu hút được bạn nghe đài. Xây dựng được mối quan hệ chặt chẽ với cộng tác viên là phóng viên biên tập viên chương trình tiếng dân tộc ít người của Đài PTTH tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Lai Châu, Sơn La cũng như cộng tác viên tin bài nói chung, các kiểm thính viên và nghệ nhân chương trình tiếng Thái ở hầu khắp các tỉnh. Năm 2006: Các chương trình tiếng Thái đã khẳng định được vị thế, được bạn nghe đài là người Thái trong và ngoài nước biết đến có thư, điện thoại góp ý xây dựng, khích lệ. Chương trình ca nhạc thiểu số đã khơi dậy sự sáng tạo của các nghệ nhân dân tộc, sáng tác và thể hiện, góp phần làm cho chương trình thêm phong phú. Ngày 6/5/07, tại Cơ quan thường trú Tây Bắc đã diễn ra lễ kỷ niệm 5 năm buổi phát song đầu tiên. Năm năm hình thành và phát triển đối với một chương trình phát thanh không phải là dài, thế nhưng những kết quả mà chương trình phát thanh tiếng Thái đã làm được không phải là nhỏ. 3. Khảo sát chương trình phát thanh tiếng Thái 3.1. Nội dung Ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng Th¸i bao gåm: Ch­¬ng tr×nh thêi sù tæng hîp ( ph¸t sãng c¸c ngµy trong tuÇn tõ thø 2 ®Õn thø 7) vµ ch­¬ng tr×nh ca nh¹c c¸c d©n téc thiÓu sè ( chñ nhËt hµng tuÇn). Chương trình thêi sù tæng hîp phát thanh tiếng Thái luôn bám sát yêu cầu tuyên truyền thông tin cập nhật nhất phong phú nhất: " Phỏng vấn ông Lê văn Hay- Giám đốc sở Điện lực tỉnh Điện Biên về các biện pháp tiết kiệm điện trong mùa khô hanh"( 19/3/07); " Những ngày ở nghĩa trang liệt sĩ đồi A1"( 27/2/06)… Trang tin 15 phút bao quát khá đầy đủ những diễn biền thời sự nóng bỏng trong nước và quốc tế, đặc biệt là những sự kiện diễn ra tại vùng Tây Bắc. Bên cạnh những tin được biên tập từ các báo in, trang tin của Thông tấn xã thì tin sống ( tin có tiếng động) do phóng viên viết chiếm một số lượng khá lớn ( 1/4) làm cho chương trình đậm chất phát thanh.Theo thống kê trong một chương trình thời sự có từ 5 đến 6 tin đề cập đến những vấn đề trong khu vực Tây Bắc ( chiếm 54,5 % ), 4 tin trong nước và 2 tin quốc tế ( chiếm 45% ). Nội dung được đề cập nhiều ở cả phần tin và bài là cuộc sống hàng ngày một đi lên của đồng bào các dân tộc Tây Bắc: "Hiệu quả của việc vận động thu hồi vũ khí, vật liệu nổ trái phép ở Lai Châu"( 27/1/06) hay ;" Nà tăm từng bước xoá đói giảm nghèo"( 14/7/06), sự đầu tư của nhà nước ở vùng Tây Bắc, tinh thần đoàn kết giữa các dân tộc anh em:" Mái nhà chung của tuổi trẻ Yên Bái"( 24/11/06) ; " Xuân về trên vùng quế Đại Sơn" (23/2/07)… Nội dung tìm hiểu pháp luật đã bám sát những diễn biến mới thay đổi của phát luật ví dụ : luật đất đai, bảo vệ chăm sóc sức khoẻ gia đình trẻ em…Sè bµi cã néi dung nhu trªn chiÕm kho¶ng 8,7% tæng sè bµi ®· ph¸t trong ch­¬ng tr×nh. Một số nội dung về pháp luật từ chỗ rất khô khan, nặng về tuyên truyền đã được các biên tập viên chuyển thành chuyên mục: " Hỏi đáp pháp luật : thủ tục vay vốn ngân hàng" ( 21/2/07). Hay những vấn đề mới trong kinh tế hội nhập:" Vay vốn đi lao động có thời hạn ở nước ngoài" (14/2/07). Những thắc mắc ảnh hưởng trực tiếp đến sản xuất của bà con như:" Khi làm thủ tục vay vốn ngân hàng doanh nghiệp phải gửi đến ngân hàng những loại giấy tờ gì?" ( 26/3/07). Hoặc :" Quy định về cấp giấy phép chứng nhận nghỉ ốm" ( 1/11/06). Để phục vụ cho kỳ bầu cử quốc hội chuyên mục đã đăng một loạt bài có ý nghĩa thực tế như:" Nguyên tắc phổ thông đầu phiếu là gì?( 26/3/07). Hay :" Bầu cử quốc hội khoá 12 có ý nghĩa như thế nào"( 19/3/07) Đặc biệt phổ biến những kiến thức về khoa học thường thức đã giúp bà con có kiến thức một cách đầy đủ. Đó là những kiến thức rất cần thiết. Ví dụ như: " Dùng phân xanh cho ao nuôi cá, nuôi tôm" ( 27/2/07) hay như :" Trị bệnh lở mồm long móng ở dê " ( 20/2/07) rồi:" Nước sạch nông thôn: Bà con tự xử lý nước ô nhiễm" ( 3/10/06); " Kỹ thuật trồng rau muống cạn" (20/3/07) . Nh÷ng bµi vÒ khoa häc ®êi sèng chiÕm 3,2% Chương trình tiếng Thái đã dành một lượng tin bài đáng kể để phản ánh đời sống sinh hoạt lao động sản xuất cũng như tâm tư nguyện vọng của của đồng bào các dân tộc vùng Tây Bắc." Nghĩa Lộ với công tác phòng chống lụt bão"( 31/7/06) " Thanh niên Sơn la làm theo lời Bác"( 19/5/06) ;" Tai nạn điện ở Lai Châu những vấn đề cần được quan tâm"( 13/5/06); " Quang Minh, rừng đã xanh trở lại"( 25/5/06); " Phong trào làm đường giao thông ở Lai Châu"( 17/5/06) ; " Thị trường hàng hoá Điện Biên những ngày giáp tết"( 14/2/07); " Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp ở Lào Cai"( 16/2/07); "Phát triển kinh tế xã hội ở Mường Than"( 25/11/.06). NÐt ®Æc thï cña ch­¬ng tr×nh tiÕng Th¸i còng nh­ c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh d©n téc kh¸c lµ do §µi th­êng tró khu vùc thùc hiÖn, c¸c néi dung th«ng tin chñ yÕu ph¶n ¸nh ®êi sèng kinh tÕ x· héi cña ®ång bµo khu vùc T©y B¾c ( chiÕm 72,5%). Việc xây dựng chuyên mục, định hình thành các chuyên mục cũng có nghĩa là vấn đề đó được xuất hiện thường xuyên, khiến người nghe quan tâm và chờ đợi. Các chuyên mục được sắp xếp thứ tự vào các ngày trong tuần. Tất cả các biên dịch viên có thể đảm nhận các chuyên mục, thực hiện tất cả các chuyên mục một cách thành thạo từ khâu: biên dịch, thu âm. Chương trình phát thanh tiếng Thái đã góp phần bảo tồn và phát huy những truyền thống văn hoá tốt đẹp. Chuyên mục "Nét đẹp văn hoá" không những giúp đồng bào hiểu hơn về dân tộc mình mà còn tạo nên sự giao lưu văn hoá giữa các dân tộc trong khu vực:" Dân tộc Mảng: Cộng đồng cư dân bản địa lâu đời vùng Tây Bắc" ( 16/3/07); " Một số tục cưới xin lạ"( 24/11/06);" Một số đồ vật trong lễ cúng tết Vu Lan của người Cao Lan- Yên Bái"( 3/11/06); " Trò chơi chọi trâu, chọi gà của người Tày"( 23/2/07) ; " Nghề dệt thổ cẩm của người Triêng"( 14/7/06);" Thầy mo đối với đời sống tinh thần người Thái xưa"( 20/10/06)… Chuyên mục Người tốt việc tốt bên cạnh phản ánh gương điển hình trong sản xuất: " Làm giàu từ nuôi bò sữa: chị Nguyễn Thị Chi. Một trong năm phụ nữ tiêu biểu đại diện cho phụ nữ đi dự đại hội tổng kết 5 năm thi đua:" Phụ nữ tích cực học tập lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc" ( 25/11/06); " Giàng A Châu vượt khó làm giàu"( 15/3/07); " Bác Nguyễn Công Sáu: Người cao tuổi làm chủ trang trại Yên Bình – Yên Bái"(19/10/06)… Hay những gương người tốt trong công tác cộng đồng xã hội:" Y tá bản tâm huyết với nghề"( 15/2/07); " Gắn bó lâu dài với vùng biên. Nói về đôi vợ chồng trung uý Phạm Văn Thắng và chị Nguyễn Thu Hằng, huyện Sốp Cộp"( 22/2/07)… Các chương trình được biên dịch và phát sóng đều đạt chất lượng chuyên môn kh¸. So víi c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng d©n téc kh¸c, ch­¬ng tr×nh ph¸t than tiÕng Th¸i cã nh÷ng ®iÓm m¹nh nh­: tû lÖ bµi cã tiÕng ®éng kh¸ cao 63%, cao h¬n mét nöa so víi ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng £ §ª, Ba Na, Gia Rai, X¬ §¨ng, Kh`ho lµ 24,3% ( Ch­¬ng tr×nh do ®µi th­êng tró T©y Nguyªn thùc hiÖn). ThÕ nh­ng tû lÖ bµi cã tiÕng ®éng lµ tiÕng nãi cña chÝnh ®ång bµo Th¸i l¹i rÊt Ýt: 8,4%, thÊp h¬n nhiÒu lÇn so víi ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng Kh¬ Me : 45, 7%. ( Theo kÕt qu¶ ®iÒu tra cña Ban ph¸t thanh d©n téc tõ th¸ng 1 ®Õn th¸ng 12 n¨m 2004 vµ th¸ng 9 n¨m 2005). HiÖn nay, §µi TiÕng nãi ViÖt Nam cã 12 ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng d©n téc. Mçi mét ch­¬ng tr×nh cã nhiÖm vô ph¶n ¸nh cuéc sèng cña ®ång bµo khu vùc ®ã. Nh­ vËy sÏ x¶y ra t×nh tr¹ng " ®éc diÔn" trong c¸c ch­¬ng tr×nh. ViÖc trao ®æi th«ng tin gi÷a c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh d©n téc sÏ lµm phong phó ®a d¹ng thªm néi dung vµ phong c¸ch vÒ ph­¬ng thøc thÓ hiÖn. Ch­¬ng tr×nh ca nh¹c Chương trình ca nhạc trong chương trình phát thanh tiếng Thái bao gồm: Ch­¬ng tr×nh ca nh¹c các dân tộc thiểu số được phát song vào tất cả các buổi tối trong tuần. Với thời lượng 30 phút một chương trình. Với những đĩa CD ca nhạc tiếng Tày như: Quam tô mau lảu ( Nông văn Kháng), Bók mua xuân nhom xỏng ai bộ đội, Bók cang tanh khay dỏn, Côn Minh Piến máu… CD ca nhạc tiếng Dao: Phát triển kinh tế xoá đói giảm nghèo( Triệu Chòi Lường), Chống tệ nạn xã hội, Làm thuỷ lợi.. CD ca nhạc tiếng Khơ mú: Thi dua sản xuất ( Lò Thị Thái), ơn Đảng ơn Bác Hồ, Được mùa, Bài hát ru con… CD ca nhạc tiếng Giáy: Đừng uống nhiều rượu ( Lù ín Siếng), Vợ chồng khuyên nhau làm ăn ( Lý Văn Ngần), Ca ngợi thiên nhiên… CD ca nhạc tiếng Hà Nhì: Em đi học, Tiếng hát vùng cao… CD ca nhạc tiếng Mông: Anh đi công tác, ở nhà có em can đảm, Có Bác Hồ người Mông có tất cả… Theo ®iÒu tra thÝnh gi¶ cña §µi tiÕng nãi ViÖt Nam ( th¸ng 4/2004) hÇu hÕt bµ con kh«ng thÝch nghe ch­¬ng tr×nh ca nh¹c c¸c d©n téc thiÓu sè. V× ®©y lµ ch­¬ng tr×nh ®­îc giíi thiÖu b»ng tiÕng Th¸i, nh­ng néi dung l¹i ph¸t c¸c bµi h¸t d©n téc kh¸c, ®ång bµo Th¸i chØ thÝch nghe nh¹c, kh«ng hiÓu lêi, cßn ®ång bµo kh¸c ( Tµy, M«ng, Hµ nh×…) l¹i kh«ng biÕt ®Õn ch­¬ng tr×nh nµy. Chương trình ca nhạc tổng hợp tiếng Thái được phát song 3 buổi trong ngày chủ nhật, thời lượng 30 phút một chương trình. Hiện nay, kho băng của phòng phát thanh tiếng Thái có 30 CD thu âm những bài dân ca Thái. Với số lượng bài hát như hiện nay nhìn chung đã đáp ứng đủ nhu cầu thực hiện chương trình. Những bài dân ca như: Quam tô, tô kia; quam tô, tô thỏ lắc khắc; hay như những bài khắp do các nghệ nhân sang tác: Nhánh chang dươn( Cầm Vui); Mẳn tượt nẳng xuân mák ( Cầm Biêu); Sinh hặc bản( Cà Văn Cón); Chôm mương yên ( Lò Xuân Thương); hay những bài khắp ca ngợi vẻ đẹp quê hương đất nước: Sơn la mua xuân máu ( Lò Xuân Thương); bài khắp chào mừng: Chôm tỏn mư 8/3( Lường Thị Biển), bài khắp ca ngợi công lao: Hồ Chí Min chảu bók… Điểm đặc biệt trong các chương trình ca nhạc là sự xuất hiện của những bài khắp có nội dung tuyên truyền như: Kế hoạch hoá hươn giảo( Lừ Hồng Sưa); Chú ơn liệt sĩ ( Lò Xuân Thương); Nhơ Đảng tánh la ( Vi Văn Mi); Bau cán bộ ( Hà Thị Linh); Bể lọc băng său ( Hoàng ly Dương).. Các bài khắp được sử dụng trong chương trình phát thanh tiếng Thái đều do các phóng viên trong phòng trực tiếp đi thu âm. Mỗi một chương trình có khoảng 5 đến 6 bài khắp. Ch­¬ng tr×nh ca nh¹c d©n téc Th¸i lµ ch­¬ng tr×nh lu«n ®­îc nhiÒu thÝnh gi¶ ®ãn nghe vµ chê ®îi nhiÒu nhÊt( h¬n 90% thÝnh gi¶ ®­îc hái tr¶ lêi yªu thÝch ch­¬ng tr×nh nµy). HÇu hÕt nh÷ng l¸ th­ b¹n nghe ®µi göi vÒ phßng tiÕng Th¸i ®Òu yªu cÇu ch­¬ng tr×nh ph¸t song l¹i nh÷ng bµi h¸t hay ( B¹n nghe ®µi: CÇm V¨n Noan - B¶n Nam - x· ChiÒng Chung - huyÖn Mai S¬n - S¬n la). §Ò nghÞ ch­¬ng tr×nh cã sù thay ®æi nh÷ng bµi h¸t ®· cò b»ng nh÷ng bµi míi h¬n c¶ vÒ néi dung vµ h×nh thøc thÓ hiÖn ( thÝnh gi¶ ë x· L­¬ng S¬n- V¨n chÊn- Yªn B¸i). Hiện nay, các chương trình ca nhạc chủ yếu là phát sóng các bài hát dân ca. Mçi ch­¬ng tr×nh th­êng cã tõ 5 ®Õn 6 tin ng¾n. Nhìn chung còn rất đơn điệu. 3.2 . Hình thức kết cấu Chương thời lượng 30 phót ph¸t sãng vµo 3 buæi trong ngµy theo tÇn sè, giê ph¸t sãng, vïng phñ sãng nh­ sau: T©n sè( MW,SW,FM) Giê ph¸t sãng Vïng phñ sãng 6165 kHz 05:30- 06:00 MiÒn nói phÝa B¾c 981 kHz 11:30- 12:00 18:45- 19:00 20:00- 20:30 S¬n La 819 kHz vµ 6020 kHz 08:00-08:30 18:45- 19:00 20:00- 20:30 T©y Nguyªn - Kết cấu chương trình: chương trình thời sự tổng hợp có kết cấu như sau: + Phần tin: 15 phút +Phần bài gồm 1 đơn vị bài ( phóng sự, phỏng vấn, hoặc câu chuyện) +Phần chuyên mục: 1 đơn vị bài. KÕt cÊu ch­¬ng tr×nh tiÕng Th¸i nh×n chung gièng nh­ kÕt cÊu c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh d©n téc kh¸c hiÖn cã ë §µi tiÕng nãi ViÖt Nam còng nh­ c¸c ®µi ®Þa ph­¬ng. KÕt cÊu ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng Th¸i §µi PTTH S¬n la còng gåm 3 phÇn: PhÇn tin: ph¶n ¸nh c¸c ho¹t ®éng trong tØnh Bµi: Chuyªn môc. HoÆc nh­ kÕt cÊu ch­¬ng tr×nh ph¸t thanh tiÕng Dao §µi tiÕng nãi ViÖt Nam. Còng víi thêi l­îng ch­¬ng tr×nh lµ 30 phót vµ gåm 3 phÇn, gi÷a mçi phÇn cã ca nh¹c. Ưu điểm: Kết cấu với thời lượng 30 phút của chương trình, người soạn chương trình không " tham" đưa quá nhiêù bài, nhiều lượng thông tin mà thường chỉ có 3 phần như đã nêu trên. Phần tin dài thường 8 phút, bài chính 5 phút, bài chuyên mục 4 phút, thời lượng còn lại là bài hát xen vào. Kết cấu chương trình phát thanh tiếng Thái phù hợp với đối tượng người nghe là đồng bào dân tộc Thái. Cụ thể là từng thứ trong tuần đều có chuyên mục, đã được bạn nghe đài chấp nhận, nhất là chuyên mục: Xây dựng Đảng, phổ biến kiến thức khoa học đời sống phục vụ sản xuất, tìm hiểu phong tục tập quán các dân tộc… Vì thế, chương trình không quá nặng, sự tiếp nhận thông tin của bạn nghe đài không bị căng. Có nhiều thể loại mang tính đặc thù của phát thanh được sử dụng trong chương trình phát thanh tiếng Thái: - Thể loại tin: Tin trong chương trình phát thanh tiếng Thái chủ yếu là do phòng phóng viên cung cấp nên có khá nhiều tin động, tin thu