LỜI CAM ĐOAN. i
LỜI CẢM ƠN. ii
MỤC LỤC. iii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT. .vi
DANH MỤC CÁC BẢNG.vii
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, ĐỒ THỊ . ix
MỞ ĐẦU . 1
1. Lý do chọn đề tài. 1
2. Mục đích nghiên cứu. 3
3. Khách thể, đối tượng nghiên cứu. 3
4. Giả thuyết khoa học . 4
5. Nhiệm vụ nghiên cứu. 4
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu. 4
7. Phương pháp luận và các phương pháp nghiên cứu. 4
8. Những đóng góp mới của đề tài . 8
9. Những luận điểm bảo vệ. 9
10. Cấu trúc của luận án. 9
Chương 1. 10
CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA DẠY HỌC HỌC PHẦN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU KHOA
HỌC GIÁO DỤC CHO SINH VIÊN TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THEO QUAN ĐIỂM
TÍCH HỢP. 10
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề. 10
1.1.1. Các công trình nghiên cứu về dạy học tích hợp. 10
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về dạy học học phần Phương pháp nghiên cứu khoa
học giáo dục cho sinh viên trường ĐHSP theo quan điểm tích hợp . 18
1.2. Dạy học tích hợp. 24
1.2.1. Khái niệm . 24
1.2.2. Mục tiêu dạy học tích hợp . 27
1.2.3. Đặc điểm đặc trưng của dạy học tích hợp . 28
1.2.4. Các mô hình và hình thức dạy học tích hợp. 31
1.2.5. Phương pháp, kĩ thuật dạy học trong dạy học tích hợp. 39
1.2.6. Kiểm tra, đánh giá trong dạy học tích hợp . 40
1.2.7. Quy trình dạy học tích hợp. 41
1.3. Dạy học học phần Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục cho sinh viên trường đại
học sư phạm theo quan điểm tích hợp. 42
1.3.1. Khái niệm dạy học học phần Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục cho sinh
viên trường đại học sư phạm theo quan điểm tích hợp. 42
286 trang |
Chia sẻ: honganh20 | Ngày: 15/03/2022 | Lượt xem: 354 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Dạy học học phần phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục cho sinh viên trường đại học sư phạm theo quan điểm tích hợp, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
c những vấn đề nảy sinh trong thực tiễn
+ Lựa chọn được vấn đề nghiên cứu
+ Biểu đạt chính xác vấn đề nghiên cứu
- Thực hiện nghiên cứu khoa học:
+ Xây dựng được đề cương nghiên cứu
+ Tổ chức triển khai nghiên cứu
+ Viết báo cáo nghiên cứu
111
- Công bố kết quả nghiên cứu
+ Trình bày được kết quả nghiên cứu
+ Bảo vệ có chính kiến khoa học kết quả nghiên cứu
Dựa trên các tiêu chuẩn này, chúng tôi thiết kế hệ thống các chủ đề/bài học tích
hợp theo mạch logic của các tiêu chuẩn trên như sau:
CHỦ ĐỀ 1. CHUẨN BỊ NỀN TẢNG CHO MỘT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
GIÁO DỤC (8 tiết)
1. Tìm hiểu về khoa học, khoa học giáo dục, nghiên cứu khoa học và nghiên cứu
khoa học giáo dục
2. Xác định vấn đề nghiên cứu
3. Xây dựng đề cương và lập kế hoạch nghiên cứu
CHỦ ĐỀ 2. TỔ CHỨC TRIỂN KHAI MỘT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC GIÁO DỤC
(12 tiết)
1. Thu thập và xử lí thông tin lí luận, viết tổng quan tài liệu nghiên cứu
2. Thiết kế công cụ thu thập dữ liệu thực tiễn
3. Chọn mẫu nghiên cứu
4. Thu thập dữ liệu thực tiễn
5. Tạo lập và quản lí cơ sở dữ liệu trên phần mềm thống kê
CHỦ ĐỀ 3. PHÂN TÍCH KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, VIẾT BÁO CÁO VÀ CÔNG
BỐ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU (10 tiết)
1. Phân tích kết quả nghiên cứu
2. Viết báo cáo nghiên cứu
3. Công bố kết quả nghiên cứu
* Giai đoạn 3: Thiết kế giáo án tích hợp cho mỗi chủ đề/bài học tích hợp, bao gồm:
- Xác định mục tiêu của chủ đề/bài học tích hợp: Các mục tiêu cần được cụ thể hóa
và viết dưới dạng mục tiêu về năng lực mà người học có thể đạt được sau khi kết thúc
chủ đề/bài học tích hợp. Đặc biệt cần tập trung vào hệ thống các năng lực mà chuẩn đầu
ra của học phần cần đáp ứng, đó là: Năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng
lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực phản biện, năng lực nghiên cứu khoa học
ngành và khoa học giáo dục, năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong
hoạt động chuyên môn.
- Xác định các kiến thức có liên quan đến chủ đề/bài học tích hợp: Trong mỗi chủ
đề, GV cần lập bảng xác định các nội dung kiến thức có liên quan của học phần và của
một số học phần khác trong chương trình đào tạo, thể hiện được mối liên hệ của các kiến
thức này đến chủ đề/bài học tích hợp mà GV sẽ thiết kế.
- Nghiên cứu các nguồn lực thực hiện chủ đề/bài học tích hợp: Các nguồn lực thực
hiện cần được xác định ở đây bao gồm sự chuẩn bị về phía GV, sự chuẩn bị của SV, các
phương tiện dạy học, cơ sở vật chất, phần mềm hỗ trợ quá trình dạy học.
- Thiết kế các hoạt động dạy học để thực hiện chủ đề/bài học tích hợp: Các hoạt
động dạy học cần gắn liền với các nội dung kiến thức, các mục tiêu năng lực mà chủ
đề/bài học tích hợp hướng tới. Trong mỗi hoạt động dạy học cần phải chỉ rõ cách thức
tiến hành, tổ chức hoạt động, các phương pháp, kĩ thuật dạy học được sử dụng.
112
- Thiết kế tiêu chí, công cụ đánh giá, các kĩ thuật quan sát, phản hồi quá trình học
tập của SV: Việc thiết kế các tiêu chí, công cụ đánh giá cần được thể hiện trong từng
hoạt động dạy học và được cụ thể hóa thành các sản phẩm hoạt động mà SV cần hoàn
thành sau khi kết thúc chủ đề/bài học tích hợp.
* Giai đoạn 4: Hiện thực hóa bản thiết kế bằng việc thực hiện bài dạy tích hợp
Các chủ đề/bài học tích hợp sau khi được thiết kế sẽ được triển khai giảng dạy
trong thực tiễn. GV bộ môn cần chuẩn bị đầy đủ các nguồn lực, cơ sở vật chất, trang
thiết bị dạy học để đảm bảo việc triển khai các hoạt động dạy học thành công và đạt hiệu
quả tối ưu nhất.
* Giai đoạn 5: Thẩm định, đánh giá, điều chỉnh thiết kế
Mỗi chủ đề/bài học tích hợp sau khi được triển khai giảng dạy, cần được thẩm
định, đánh giá những ưu nhược điểm để có những điều chỉnh cần thiết cho những lần
giảng dạy tiếp theo.
Như vậy, quy trình dạy học học phần PPNCKH giáo dục cho SV trường ĐHSP theo
quan điểm tích hợp có thể được sơ đồ hóa như sau:
Sơ đồ 3.1. Quy trình dạy học học phần PPNCKH giáo dục cho sinh viên trường đại
học sư phạm theo quan điểm tích hợp
3.3. Thiết kế một số chủ đề dạy học tích hợp học phần Phương pháp nghiên cứu
khoa học giáo dục cho sinh viên trường đại học sư phạm theo quy trình đã đề xuất
Dựa trên quy trình dạy học tích hợp đã được đề xuất ở trên, chúng tôi vận dụng
vào việc thiết kế giáo án tích hợp một số chủ đề dạy học học phần PPNCKH giáo dục
cho SV trường ĐHSP.
Xác định mục tiêu
Xác định các kiến thức có liên quan
Nghiên cứu các nguồn lực thực hiện
Thiết kế các hoạt động dạy học
Thiết kế tiêu chí, công cụ đánh giá,
kĩ thuật quan sát, phản hồi
Phân tích chương trình học phần
Xây dựng các chủ đề/bài học tích hợp
Thiết kế giáo án tích hợp cho
chủ đề/bài học tích hợp
Hiện thực hóa bản thiết kế bằng việc
thực hiện bài dạy tích hợp
Thẩm định, đánh giá thiết kế
Đ
iều
ch
ỉn
h
113
CHỦ ĐỀ 1: CHUẨN BỊ NỀN TẢNG CHO MỘT NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
GIÁO DỤC
Thời lượng (số tiết): 8 tiết
Đối tượng: Sinh viên năm thứ 2
Lí do lựa chọn chủ đề
Trong việc thực hiện một đề tài nghiên cứu khoa học nói chung và khoa học giáo
dục nói riêng, giai đoạn chuẩn bị những nền tảng cho việc triển khai nghiên cứu đóng
vai trò quyết định sự thành công của nghiên cứu. Vì vậy, việc trang bị cho sinh viên
những kiến thức và kĩ năng để thực hiện những công việc chuẩn bị cho nghiên cứu là
một khâu cần thiết trong quá trình giảng dạy của GV bộ môn PPNCKH giáo dục, các
GV bộ môn liên quan và GV tham gia hướng dẫn SV nghiên cứu khoa học. Những kiến
thức và kĩ năng của chủ đề liên quan đến các nội dung như xác định lựa chọn đề tài
nghiên cứu, xây dựng đề cương nghiên cứu và kế hoạch nghiên cứu, tìm kiếm và tổng
quan về tài liệu nghiên cứu là những việc làm đầu tiên mà một nhà nghiên cứu cần thực
hiện trước khi tiến hành triển khai một đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục.
BƯỚC 1: XÁC ĐỊNH MỤC TIÊU CỦA CHỦ ĐỀ
1. Mục tiêu năng lực
- Xác định được mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng và yêu cầu của việc chuẩn bị
nền tảng cho một đề tài nghiên cứu khoa học giáo dục
- Trình bày và phân biệt các khái niệm khoa học, khoa học giáo dục, nghiên cứu
khoa học và nghiên cứu khoa học giáo dục
- Trình bày và giải thích được các phần trong một đề cương NCKHGD
- Xác định và lựa chọn đúng đề tài nghiên cứu thuộc lĩnh vực KHGD
- Xây dựng được một đề cương nghiên cứu khoa học giáo dục hoàn chỉnh
- Xây dựng được kế hoạch nghiên cứu cho một đề tài thuộc lĩnh vực khoa học giáo dục
- Khai thác được tài liệu phục vụ cho bài học, độc lập, tự giác trong học tập và
nghiên cứu
- Làm việc nhóm có hiệu quả, tích cực hợp tác trong làm việc nhóm và theo sự phân
công nhiệm vụ trong lớp học.
BƯỚC 2: XÁC ĐỊNH CÁC NỘI DUNG KIẾN THỨC CÓ LIÊN QUAN
2. Nội dung của chủ đề
Để giải quyết các vấn đề đặt ra trong chủ đề, SV cần học tập và vận dụng các nội
dung kiến thức liên môn dưới đây:
Học phần Năm thứ Nội dung kiến thức
Phương pháp
nghiên cứu khoa
học giáo dục
2 - Hệ thống khái niệm cơ bản : Khoa học, khoa học giáo
dục, NCKH, NCKHGD, các quan điểm tiếp cận về
NCKHGD. Một số nguyên tắc, yêu cầu khi thực hiện
đề tài nghiên cứu trong lĩnh vực giáo dục.
114
- Quy trình tiến hành một công trình NCKHGD, thiết
kế đề cương NC.
Giáo dục học 1 Giáo dục học là một khoa học về giáo dục con người:
- Đối tượng, nhiệm vụ nghiên cứu, các phương pháp
nghiên cứu của giáo dục học.
- Các chuyên ngành hẹp của giáo dục học và mối quan
hệ của chúng với các khoa học khác
Tin học 1 - Kĩ năng khai thác và sử dụng Internet
Logic học 1 - Các thao tác logic của tư duy: so sánh, phân tích, tổng
hợp, khái quát hóa, trừu tượng hóa
- Định nghĩa khái niệm, quan hệ giữa các khái niệm
Triết học 1 - Vai trò thế giới quan và phương pháp luận của triết
học đối với sự phát triển của khoa học giáo dục
Nội dung của chủ đề bao gồm:
- Tìm hiểu về khoa học, khoa học giáo dục, nghiên cứu khoa học và nghiên cứu
khoa học giáo dục
- Xác định vấn đề nghiên cứu
- Xây dựng đề cương và lập kế hoạch nghiên cứu
BƯỚC 3: NGHIÊN CỨU CÁC NGUỒN LỰC THỰC HIỆN
3. Chuẩn bị của giảng viên và sinh viên
* Giảng viên
- Giáo án tích hợp, máy tính, máy chiếu, giấy Ao, A4, bút dạ
- Tài liệu phát tay, phiếu bài tập cá nhân và bài tập nhóm, phiếu đánh giá
- Sách giáo trình, tài liệu tham khảo
* Sinh viên
- Tìm kiếm và đọc trước các tài liệu do GV yêu cầu
- Tích cực, tự giác và chủ động tham gia vào các hoạt động học tập cá nhân và hoạt
động nhóm do GV tổ chức.
* Phần mềm hỗ trợ quá trình dạy học
- Microsoft Word, Microsoft Powerpoint, trình duyệt Internet (Google chrome)
4. Tài liệu tham khảo
4.1. Phan Thị Hồng Vinh, Trần Thị Tuyết Oanh, Từ Đức Văn, Vũ Lệ Hoa, Nguyễn Thị
Tình, Trịnh Thúy Giang, Nguyễn Thị Thanh Hồng. Giáo trình Giáo dục học – Tập 1.
NXB Đại học Sư phạm.
4.2. Phạm Viết Vượng. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục. NXB Giáo dục, Hà Nội.
4.3. Dương Thiệu Tống. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục và tâm lý. NXB
Khoa học xã hội.
4.4. Vũ Cao Đàm. Phương pháp luận nghiên cứu khoa học. NXB Khoa học và Kĩ thuật,
Hà Nội, 2014.
4.5. Trần Khánh Đức. Giáo trình PP luận NCKHGD. NXB ĐHQG Hà Nội, 2011.
115
4.6. Trịnh Văn Minh, Đặng Bá Lãm. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục. NXB
Đại học Quốc gia Hà Nội, 2020.
4.7. Vương Tất Đạt. Logic học đại cương. NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, 2008.
4.8. Bộ GD&ĐT (2017), Giáo trình Triết học Mác-Lênin, NXB Chính trị quốc gia sự thật.
BƯỚC 4 + 5: THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC ĐỂ THỰC HIỆN CHỦ
ĐỀ/ BÀI HỌC TÍCH HỢP VÀ TIÊU CHÍ, CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ, CÁC KĨ
THUẬT QUAN SÁT, PHẢN HỒI QUÁ TRÌNH HỌC TẬP CỦA SINH VIÊN
TƯƠNG ỨNG VỚI TỪNG HOẠT ĐỘNG
5. Tiến trình tổ chức dạy học chủ đề
i) Hoạt động 1. Tìm hiểu về khoa học, nghiên cứu khoa học và nghiên cứu khoa
học giáo dục
Thông tin hỗ trợ cho hoạt động 1 (Xem phụ lục chương 3, HT 1.1, tài liệu phát
tay số 1)
Sử dụng “Kĩ thuật các mảnh ghép” để triển khai hoạt động 1 theo các giai đoạn như sau:
Giai đoạn 1: Nhóm chuyên sâu
- GV chia lớp thành 4 nhóm chuyên sâu (mỗi nhóm 5 – 7 SV), phát “Tài liệu phát tay
số 1” cho các nhóm và giao cho các nhóm thực hiện các nhiệm vụ theo phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM CHUYÊN SÂU 1
TRƯỞNG NHÓM:.. THƯ KÍ:
CÁC THÀNH VIÊN:..
Nhiệm vụ: Tìm hiểu về “Khoa học”
Khái niệm, ý nghĩa của khoa học
Phân loại khoa học
Các giai đoạn phát triển của tri thức khoa học
Tiêu chí nhận biết một bộ môn khoa học
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM CHUYÊN SÂU 2
TRƯỞNG NHÓM:.. THƯ KÍ:
CÁC THÀNH VIÊN:..
Nhiệm vụ: Tìm hiểu về “Nghiên cứu khoa học”
Khái niệm nghiên cứu khoa học
Đặc điểm của nghiên cứu khoa học
Phân loại nghiên cứu khoa học
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM CHUYÊN SÂU 3
TRƯỞNG NHÓM:.. THƯ KÍ:
CÁC THÀNH VIÊN:..
Nhiệm vụ: Tìm hiểu về “Khoa học giáo dục và Nghiên cứu khoa học giáo dục”
Khoa học giáo dục
Khái niệm, đặc trưng của nghiên cứu khoa học giáo dục
Khái niệm Phương pháp luận nghiên cứu khoa học giáo dục và Phương pháp nghiên
cứu khoa học giáo dục
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM CHUYÊN SÂU 4
TRƯỞNG NHÓM:.. THƯ KÍ:
CÁC THÀNH VIÊN:..
Nhiệm vụ: Tìm hiểu về “Các lĩnh vực nghiên cứu khoa học giáo dục”
Phép biện chứng duy vật và những nội dung chính của phép biện chứng duy vật.
Các lĩnh vực nghiên cứu khoa học giáo dục
116
- Các nhóm thực hiện nhiệm vụ được giao, tìm hiểu, thảo luận để đảm bảo mỗi
thành viên trong nhóm nắm chắc được các nội dung kiến thức.
Giai đoạn 2: Nhóm mảnh ghép
- Thành lập nhóm mới (4 SV) bao gồm đủ các thành viên của các nhóm chuyên sâu.
- Giảng viên giao nhiệm vụ mới cho các nhóm mảnh ghép thông qua việc phát
cho mỗi nhóm một phiếu học tập nhóm:
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM MẢNH GHÉP
1. Phân công nhiệm vụ trong nhóm
Họ và tên Nhiệm vụ trong nhóm
1.
2.
3.
4.
Trưởng nhóm
Thư kí
Thành viên
Thành viên
2. Nhiệm vụ
Dựa vào các tiêu chí nhận biết một bộ môn khoa học hãy chứng minh rằng
Giáo dục học là một khoa học?
Sử dụng Lược đồ tư duy Mindmap để tạo sơ đồ tư duy trên giấy Ao về các
nội dung đã tìm hiểu: Khoa học, khoa học giáo dục, nghiên cứu khoa học và
nghiên cứu khoa học giáo dục.
Sử dụng kiến thức Logic học đã được học, hãy khái quát hóa mối quan hệ
giữa các khái niệm sau bằng biểu đồ Ven:
+ Khoa học, Khoa học giáo dục, Khoa học XH và NV
+ Nghiên cứu, Nghiên cứu khoa học, Nghiên cứu khoa học giáo dục
+ Phương pháp, Phương pháp luận, Phương pháp luận NCKH, Phương pháp
luận NCKHGD
+ Phương pháp nghiên cứu, Phương pháp NCKH, Phương pháp NCKHGD
Tại sao phép biện chứng duy vật lại là nền tảng và kim chỉ nam cho nghiên
cứu khoa học giáo dục?
Trình bày các lĩnh vực NCKHGD. Theo bạn, những lĩnh vực NCKHGD nào
nên được tập trung nhất ở Việt Nam hiện nay?
3. Hướng dẫn hoạt động nhóm
Các thành viên của nhóm chuyên sâu lần lượt trình bày nội dung đã được tìm
hiểu trong giai đoạn 1.
Mỗi cá nhân thực hiện các nhiệm vụ đã được phân công
Sau khi mỗi cá nhân hoàn thành nhiệm vụ của mình, cả nhóm cùng thảo luận
để thống nhất câu trả lời cho các nhiệm vụ chung.
- Các nhóm thảo luận thực hiện nhiệm vụ được giao. GV sử dụng phiếu đánh giá
năng lực làm việc nhóm sau để SV trong nhóm đánh giá đồng đẳng:
117
M1: PHIẾU ĐÁNH GIÁ NĂNG LỰC LÀM VIỆC NHÓM CỦA SINH VIÊN
Họ tên SV:Nhóm:..Lớp/khóa:..
Tiêu chí đánh giá
Mức đánh giá
1 2 3 4 5
(I) Mức độ tham gia vào
các hoạt động của nhóm
Không
nhiệt tình
Ít nhiệt tình
Bình
thường
Nhiệt
tình
Rất nhiệt
tình
(II) Đóng góp ý kiến cho
công việc chung của nhóm
Không
đóng góp
gì
Không
nhiều lắm
Bình
thường
Nhiều Rất nhiều
(III) Hoàn thành phần công
việc của nhóm giao
Không
hoàn thành
Chưa tốt
lắm
Trung
bình
Tốt Rất tốt
(IV) Có ý tưởng mới, hay,
sáng tạo đóng góp cho
nhóm
Không bao
giờ
Ít khi
Thỉnh
thoảng
Thường
xuyên
Rất
thường
xuyên
(V) Lắng nghe và chia sẻ,
hợp tác tốt với các thành
viên khác
Không tốt
Chưa tốt
lắm
Bình
thường
Tốt Rất tốt
KẾT QUẢ ĐÁNH GIÁ
Thành viên
Tiêu chí đánh giá
(I) (II) (III) (IV) (V)
1..
2..
3..
4.
(Ghi chú: Ghi rõ mức điểm đánh giá bằng số từ 1 đến 5 tương ứng vào mỗi ô trong bảng)
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác đánh giá kết quả hoạt động
của nhóm trình bày bằng phiếu đánh giá nhóm sau:
M2: PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LÀM VIỆC NHÓM
NHÓM ĐÁNH GIÁ:
Nhóm Tiêu chí đánh giá
Mức đánh giá
Góp ý Không
tốt
Chưa
tốt lắm
Bình
thường
Tốt
Rất
tốt
Nhóm + Mức độ hoàn thành các
nhiệm vụ trong phiếu bài tập
+ Khả năng trình bày lưu loát,
dễ hiểu
Nhóm + Mức độ hoàn thành các
nhiệm vụ trong phiếu bài tập
+ Khả năng trình bày lưu loát,
dễ hiểu
Nhóm + Mức độ hoàn thành các
nhiệm vụ trong phiếu bài tập
+ Khả năng trình bày lưu loát,
dễ hiểu
(Ghi chú: Ghi rõ mức điểm đánh giá bằng số từ 1 đến 5 tương ứng vào mỗi ô trong bảng)
118
- GV và các nhóm đánh giá kết quả làm việc của mỗi nhóm và kết luận
Thông tin phản hồi cho hoạt động 1 (Xem phụ lục chương 3, PH1.1)
ii) Hoạt động 2: Xác định vấn đề nghiên cứu
Thông tin hỗ trợ cho hoạt động 2 (Xem phụ lục chương 3, HT 1.2, Tài liệu phát tay số 2)
- GV chuyển Tài liệu phát tay số 2 cho các thành viên trong lớp và yêu cầu SV đọc
trước ở nhà. Sau đó, tiến hành tổ chức các hoạt động trên lớp như sau:
Khởi động (5 phút)
- SV làm việc cá nhân: Sử dụng kĩ thuật động não viết GV yêu cầu SV hoàn thành
phiếu học tập cá nhân sau:
PHIẾU HỌC TẬP CÁ NHÂN
HỌ TÊN SV:.. LỚP/KHÓA:
Nhiệm vụ:
“Trong trường đại học của bạn đang học xảy ra tình trạng nhiều sinh viên
năm thứ nhất tự ý bỏ học hoặc bị cảnh báo học tập do kết quả học tập yếu
kém.” Bạn cũng quan tâm đến vấn đề đó, bạn hãy phát biểu những vấn đề bạn
cần nghiên cứu?
Vấn đề nghiên cứu:
- GV yêu cầu một số SV trình bày lại kết quả làm việc của cá nhân và nhận xét
- GV thu lại phiếu học tập cá nhân của SV trong lớp để đánh giá.
Thảo luận nhóm
- GV chia lớp thành các nhóm gồm 4 – 6 SV và phân công các nhóm thực hiện các
nhiệm vụ theo phiếu hoạt động nhóm sau:
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM
1. Phân công nhiệm vụ trong nhóm
Họ và tên Nhiệm vụ trong nhóm
1.
2.
3.
4.
5.
6
Trưởng nhóm
Thư kí
Thành viên
Thành viên
Thành viên
Thành viên
2. Nhiệm vụ học tập
Dựa trên những nội dung đã được nghiên cứu ở nhà trong tài liệu phát tay số 2, mỗi
nhóm hãy thảo luận và đề xuất một vấn đề thực tiễn dạy học hoặc giáo dục mà nhóm
quan tâm, nêu những nội dung cần nghiên cứu xung quanh vấn đề đó.
3. Hướng dẫn hoạt động nhóm
119
Nhiệm vụ cụ thể của các thành viên: Nhóm trưởng: Nhận nhiệm vụ, phân công,
điều khiển, kết luận chung, báo cáo kết quả; Thư kí: Ghi chép kết quả; Các thành
viên khác: Tham gia đóng góp ý kiến thảo luận.
Thảo luận dựa trên tài liệu phát tay số 2 đã nghiên cứu ở nhà
- Các nhóm thảo luận thực hiện nhiệm vụ được giao, sử dụng mẫu phiếu đánh giá
M1 trong hoạt động 1 để các thành viên trong nhóm đánh giá đồng đẳng.
- Nhóm trưởng của các nhóm trình bày kết quả, các nhóm sử dụng mẫu phiếu đánh giá
M2 trong hoạt động 1 để đánh giá kết quả làm việc của các nhóm khác.
- GV đánh giá và đưa ra kết luận về kết quả thảo luận của các nhóm. GV thu các
phiếu đánh giá cá nhân và phiếu đánh giá nhóm để tổng hợp.
Thông tin phản hồi cho hoạt động 2 (xem phụ lục chương 3, PH 1.2)
ii) Hoạt động 3: Xây dựng đề cương và lập kế hoạch nghiên cứu
Nhiệm vụ 3.1: Đặt tên cho đề tài nghiên cứu
Thông tin hỗ trợ cho nhiệm vụ 3.1 (Xem phụ lục chương 3, HT1.3, Tài liệu phát
tay số 3)
- GV tổ chức thảo luận nhóm với các nhóm đã chia trong hoạt động 2 (Xác định
đề tài nghiên cứu): Dựa trên những vấn đề nghiên cứu đã được nhóm đề xuất
trong hoạt động 2, hãy đặt tên cho đề tài nghiên cứu?
- GV phát Tài liệu phát tay số 3 “Đặt tên cho đề tài nghiên cứu” cho các nhóm và
yêu cầu các nhóm đọc tham khảo trước khi thảo luận.
- Các nhóm thảo luận thực hiện nhiệm vụ do GV giao, nhóm sử dụng mẫu phiếu
M1 để đánh giá từng thành viên trong nhóm.
- Nhóm trưởng của các nhóm trình bày kết quả, các nhóm khác đánh giá theo mẫu
phiếu đánh giá sau:
M3: PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LÀM VIỆC NHÓM
NHÓM ĐÁNH GIÁ:
Nhóm
Tiêu chí đánh giá
Mức đánh giá Góp
ý 1 2 3 4 5
Nhóm + Đặt tên đúng cho đề tài
nghiên cứu
Không
chính xác
Chưa
chính
xác lắm
Chính
xác một
phần
Tương
đối chính
xác
Chính
xác
+ Khả năng trình bày lưu
loát, dễ hiểu
Không tốt
Chưa tốt
lắm
TB Khá Tốt
Nhóm + Đặt tên đúng cho đề tài
nghiên cứu
Không
chính xác
Chưa
chính
xác lắm
Chính
xác một
phần
Tương
đối chính
xác
Chính
xác
+ Khả năng trình bày lưu
loát, dễ hiểu
Không tốt
Chưa tốt
lắm
TB Khá Tốt
Nhóm .
(Ghi chú: Khoanh tròn vào mức đánh giá tương ứng trong bảng)
+ GV và các nhóm đánh giá, đưa ra kết luận về kết quả của các nhóm, hoàn thiện
tên đề tài cho mỗi nhóm.
120
+ Các nhóm ghi nhớ tên đề tài dựa trên sự góp ý, điều chỉnh của các nhóm khác và
của GV để có thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ 3.2 “Xây dựng đề cương nghiên cứu”.
Nhiệm vụ 3.2: Xây dựng đề cương nghiên cứu
- GV phát Tài liệu phát tay số 4 “Xây dựng đề cương nghiên cứu” cho SV trong
lớp trước buổi học và yêu cầu SV đọc và nghiên cứu trước ở nhà.
- Tiến trình tổ chức hoạt động cho nhiệm vụ 3.2 trên lớp như sau:
Nhiệm vụ 3.2.1: Nêu các lí do chọn đề tài
Các nhóm được tổ chức làm việc theo kĩ thuật “khăn trải bàn”:
- Mỗi nhóm được phát một tờ giấy A4.
- Trên giấy chia thành các phần, gồm phần chính giữa và các phần xung quanh.
Phần xung quanh được chia theo số thành viên của nhóm.
- Mỗi cá nhân làm việc độc lập trong khoảng 5 phút, tập trung suy nghĩ về các lí do
chọn đề tài theo cách hiểu riêng và viết vào phần của mình trên tờ giấy lớn.
- Trên cơ sở ý kiến của mỗi cá nhân, SV thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến và
viết vào phần chính giữa của tờ giấy lớn.
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả; Các nhóm khác sử dụng mẫu phiếu
đánh giá sau để đánh giá kết quả làm việc nhóm:
M4: PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LÀM VIỆC NHÓM
NHÓM ĐÁNH GIÁ:
Nhóm
Tiêu chí đánh giá phần lí do
chọn đề tài
Mức đánh giá
Góp ý Không
tốt
Chưa tốt
lắm
TB Khá Tốt
Nhóm Tầm quan trọng, vai trò của đề tài
Tính cấp thiết của đề tài
Những bất cập, hạn chế của các
nghiên cứu trước
Những bất cập, hạn chế của địa
phương/ cơ quan/ đơn vị liên quan
đến đề tài.
Nhóm .
(Ghi chú: Ghi rõ mức điểm đánh giá bằng số từ 1 đến 5 tương ứng vào mỗi ô trong bảng)
- GV và các nhóm đánh giá, điều chỉnh và đưa ra kết luận cho mỗi nhóm. GV thu
lại phiếu đánh giá kết quả làm việc nhóm để tổng hợp.
Nhiệm vụ 3.2.2: Xác định mục đích nghiên cứu, khách thể và đối tượng nghiên cứu
- GV yêu cầu các nhóm đọc phần 2.1, 2.2 trong tài liệu phát tay số 4, sau đó làm việc
theo nhóm để viết mục đích nghiên cứu, khách thể và đối tượng nghiên cứu cho đề
tài nghiên cứu của nhóm đã xác định trong các nhiệm vụ trước.
- Các nhóm thảo luận để xác định mục đích nghiên cứu, khách thể và đối tượng
nghiên cứu cho đề tài của nhóm.
121
- Đại diện nhóm trình bày kết quả; Các nhóm khác phản hồi góp ý kiến.
- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.
Nhiệm vụ 3.2.3: Nêu giả thuyết khoa học
- Làm việc cá nhân (5 phút): Cá nhân đọc phần 2.3 trong tài liệu phát tay số 4 và
làm phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP CÁ NHÂN
HỌ TÊN SV:.. LỚP/KHÓA:
Nhiệm vụ: Sử dụng thao tác “so sánh” đã học trong logic học, hãy phân biệt
giữa khái niệm “giả thiết” và “giả thuyết”, “giả thuyết đời thường” và “giả
thuyết khoa học”.
Trả lời:
+ GV gọi một số SV trình bày lại kết quả làm việc cá nhân của mình; GV đánh
giá và kết luận.
+ GV thu lại phiếu làm việc cá nhân của cả lớp để đánh giá.
- Làm việc theo nhóm (15 phút):
+ Trưởng nhóm điều khiển nhóm mình làm việc theo “kĩ thuật động não” để các
cá nhân đưa ra các ý tưởng, thư kí nhóm ghi chép lại các ý tưởng, sau đó nhóm
thảo luận để cuối cùng viết được 3 giả thuyết cho đề tài “Giáo dục xúc cảm cho trẻ
mẫu giáo 4 – 5 tuổi qua hoạt động khám phá môi trường xung quanh”.
+ Đại diện các nhóm trình bày kết quả.
+ GV nhận xét, đánh giá và kết luận.
- Làm việc theo nhóm (15 phút):
+ Các nhóm tiếp tục thảo luận để viết giả thuyết khoa học cho đề tài nghiên cứu
mà nhóm đã làm ở nhiệm vụ 3.2.2, đi đến thống nhất một giả thuyết nghiên cứu
cho đề tài của nhóm
+ Đại diện các nhóm trình bày kết quả; Các nhóm khác sử dụng mẫu phiếu đánh
giá sau để đánh giá kết quả làm việc nhóm:
M5: PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LÀM VIỆC NHÓM
NHÓM ĐÁNH GIÁ:
Nhóm
Tiêu chí đánh giá phần giả
thuyết khoa học
Mức đánh giá
Góp
ý
Không
tốt
Chưa
tốt lắm
TB Khá Tốt
Nhóm Phát biểu ngắn gọn, cụ thể, rõ ràng
Giả thuyết có thể kiểm chứng được
Giả thuyết dựa trên cơ sở quan sát
122
Giả thuyết không trái với lí thuyết
Khả năng trình bày vấn đề lưu
loát, dễ hiểu
Nhóm .
(Ghi chú: Ghi rõ mức điểm đánh giá bằng số từ 1 đến 5 tương ứng vào mỗi ô trong bảng)
+ GV và các nhóm đánh giá, điều chỉnh và đưa ra kết luận cho mỗi nhóm. GV
thu lại phiếu đánh giá kết quả làm việc nhóm để tổng hợp.
Nhiệm vụ 3.2.4: Xác định các nhiệm vụ nghiên cứu và giới hạn phạm vi nghiên cứu
- Làm việc cá nhân (5 phút): Cá nhân đọc phần 2.3 trong tài liệu phát tay số 4 và
làm phiếu học tập sau:
PHIẾU HỌC TẬP CÁ NHÂN
HỌ TÊN SV:.. LỚP/KHÓA:
Nhiệm vụ: Dựa vào mục đích và giả thuyết nghiên cứu đã xây dựng, hãy viết các
nhiệm vụ nghiên cứu và giới hạn phạm vi nghiên cứu cho đề tài “Giáo dục xúc cảm
cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi qua hoạt động khám phá môi trường xung quanh”.
Trả lời:
- Nhiệm vụ nghiên cứu:..
- Giới hạn phạm vi nghiên cứu:...
+ GV gọi một số SV trình bày lại kết quả làm việc cá nhân của mình; GV đánh
giá và kết luận.
+ GV thu lại phiếu làm việc cá nhân của cả lớp để đánh giá.
- Làm việc nhóm (15 phút):
PHIẾU HỌC TẬP NHÓM
TRƯỞNG NHÓM:THƯ KÍ:..
CÁC THÀNH VIÊN:.
* Nhiệm vụ học tập: Dựa trên mục đích nghiên cứu và giả thuyết khoa học mà các
nhóm đã xác định cho đề tài nghiên cứu của nhóm trong nhiệm vụ 3.2.2 và 3.2.3, các
nhóm thảo luận và viết ra các nhiệm vụ nghiên cứu, giới hạn phạm vi nghiên cứu cho
đề tài theo bảng tổng hợp sau trên Powerpoint:
Nhiệm vụ
nghiên cứu
Không gian (địa
bàn nghiên cứu)
Thời gian thực
hiện nghiên
cứu
Năng lực
nghiên cứu
của nhóm
Nguồn tài liệu, tài
chính, cơ sở vật chất
phục vụ nghiên cứu
1
123
2
3
..
* Hướng dẫn hoạt động nhóm
- Nhóm trưởng: Nhận nhiệm vụ, phân công, điều khiển, kết luận chung, báo cáo
kết quả; Thư kí: Ghi chép kết quả; Các thành viên khác: Tham gia đóng góp ý
kiến thảo luận.
- Thảo luận dựa trên nghiên cứu tài liệu phát tay số 4
- Đại diện các nhóm trình bày sản phẩm, các nhóm khác sử dụng mẫu phiếu đánh
giá sau để đánh giá kết quả làm việc nhóm:
M6: PHIẾU ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ LÀM VIỆC NHÓM
NHÓM ĐÁNH GIÁ:
Nhóm Tiêu chí đánh giá
Mức đánh giá
Góp
ý
Không
tốt
Chưa
tốt
lắm
TB Khá Tốt
Nhóm Nhiệm v
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_an_day_hoc_hoc_phan_phuong_phap_nghien_cuu_khoa_hoc_gia.pdf