Luận án Nghiên cứu sự phân bố, tồn dư một số kháng sinh thường dùng ở gà và sử dụng chế phẩm Actiso làm tăng khả năng ñào thải, góp phần đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

áng sinh Tại các thời ñiểm lấy máu làm thí nghiệm, theo dõi biểu hiện lâm sàng của gà cho thấy: gà thí nghiệm và gà ñối chứng ñều hoàn toàn khoẻ mạnh, nhanh nhẹn và ăn uống bình thường, không có biểu hiện bệnh lí, các mẫu huyết tương của lô gà ñối chứng (không sử dụng thuốc) không có vòng vô khuẩn, từ ñó chứng tỏ vòng vô khuẩn trong các mẫu của lô gà thí nghiệm (ñược dùng thuốc) là hoàn toàn do tác dụng của thuốc OTC. Kết quả bảng 3.5 cho thấy - Ở lô gà ñược bổ sung OTC liều 100 ppm tại thời ñiểm 24 giờ sau khi ngừng sử dụng kháng sinh hàm lượng thuốc thấp 0,412 µg/ml ứng với ñường kính vòng vô khuẩn ño ñược là 15,76 ± 0,34 mm. Hàm lượng thuốc này thấp hơn nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị (1 µg/ml). Theo thời gian ngừng sử dụng kháng sinh hàm lượng thuốc trong huyết tương tiếp tục giảm dần. Cụ thể: ở thời ñiểm 36 giờ sau khi ngừng kháng sinh ñường kính vòng vô khuẩn là 15,68 ± 0,31 mm, ứng với hàm lượng thuốc trong huyết tương là 62 0,379 µg/ml. ðến 48 giờ hàm lượng thuốc chỉ còn 0,298 µg/ml. Sau 60 giờ không còn thấy ñường kính vòng vô khuẩn, ñiều ñó chứng tỏ thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương. - Ở lô gà ñược bổ sung OTC 500 ppm trong 5 ngày, tại thời ñiểm 24 giờ kể từ khi ngừng sử dụng kháng sinh, hàm lượng thuốc trong huyết tương cao hơn nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị là 1,325 µg/ml ứng với ñường kính vòng vô khuẩn ño ñược là 19,29 ± 0,79 mm. Hàm lượng thuốc trong huyết tương cũng giảm dần theo thời gian ngừng sử dụng, cụ thể là 1,254 µg/ml; 0,979 µg/ml và 0,893 µg/ml ứng với thời ñiểm 36 giờ, 48, và 60giờ. ðến thời ñiểm 72 giờ thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương. 3.2.1.2 Kết quả nghiên cứu sự phân bố của Oxytetracyclin (OTC) trong huyết tương gà ñược bổ sung OTC liên tục 7 ngày với liều 100ppm và 500ppm Thí nghiệm ñược tiến hành giống như việc sử dụng kháng sinh OTC liên tục trong 5 ngày. Kết quả thể hiện ở bảng 3.6 và hình 3.4. Bảng 3.6. Hàm lượng Oxytetracyclin (OTC) trong huyết tương gà ñược bổ sung OTC 7 ngày tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh Lô (OTC 100ppm) Lô (OTC 500ppm) STT Thời ñiểm lấy mẫu (giờ) Số mẫu (n) ðKVVK (mm) Hàm lượng (µg/ml) ðKVVK (mm) Hàm lượng (µg/ml) 1 24 25 16,36 ± 1,71 0,550 ± 0,206 19,45 ± 1,09 1,358 ± 0,521 2 36 25 16,53 ± 0,24 0,508 ± 0,049 19,14 ± 0,96 1,302 ± 0,343 3 48 25 16,06 ± 0,36 0,426 ± 0,054 18,58 ± 1,09 0,980 ± 0,382 4 60 25 0 0 18,53 ± 1,41 0,968 ± 0,605 5 72 25 0 0 0 0 6 84 25 0 0 0 0 7 96 25 0 0 0 0 Ghi chú: ðKVVK: ðường kính vòng vô khuẩn 63 0.55 0.508 0.426 0 0 0 0 1.358 1.302 0.98 0.968 0 0 0 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 24 36 48 60 72 84 96 Thơ² i ñiểm lâ´y mẫu (giơ² ) H a²m lư ơ¶n g O T C ( m cg /m l) Lô (OTC 100 ppm) Lô (OTC 500 ppm) Hình 3.4. Hàm lượng Oxytetracyclin (OTC) trong huyết tương gà ñược bổ sung OTC 7 ngày tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh Số liệu bảng 3.6, hình 3.4 cho thấy: sau khi ngừng sử dụng kháng sinh 24 giờ, lô gà ñược bổ sung OTC vào thức ăn với liều 100 ppm trong 7 ngày chúng tôi thấy hàm lượng thuốc kháng sinh OTC trong huyết tương 0,55 µg/ml ứng với ñường kính vòng vô khuẩn 16,36 ± 1,71 mm. Ở hàm lượng này thuốc không có tác dụng ñiều trị. Hàm lượng thuốc giảm dần theo thời gian ngừng sử dụng kháng sinh. Thuốc giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương gà thí nghiệm tại thời ñiểm 60 giờ. Ở lô gà ñược bổ sung OTC với liều 500 ppm trong 7 ngày hàm hượng thuốc tại thời ñiểm 24 giờ kể từ khi ngừng sử dụng kháng sinh là khá cao 1,358 µg/ml ứng với ñường kính vòng vô khuẩn 19,45 ± 1,09 mm. Tại 36 giờ ñường kính vòng vô khuẩn là 19,14 ± 0,96 mm tương ứng với hàm lượng 1,302 µg/ml. Hàm lượng thuốc giảm dần ñến 48 giờ thì giảm dưới mức nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị. ðến thời ñiểm 72 giờ sau khi ngừng sử dụng kháng sinh thuốc giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương. Từ những kết quả ở trên chúng tôi ñưa ra nhận xét: 64 + Lô gà ñược bổ sung kháng sinh OTC 100ppm trong 5 ngày và 7 ngày không có sự khác biệt về hàm lượng (P>0,05). Hàm lượng thuốc trong huyết tương sau 24 giờ kể từ khi ngừng sử dụng kháng sinh thấp hơn mức nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị. ðến thời ñiểm 60 giờ thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi máu gà. + Lô gà ñược bổ sung OTC 500 ppm trong 5 và 7 ngày, hàm lượng thuốc trong huyết tương sau khi ngừng sử dụng khá cao trên mức tối thiểu có tác dụng ñiều trị. Theo thời gian ngừng sử dụng kháng sinh hàm lượng thuốc có xu hướng giảm dần, sau 48 giờ hàm lượng thuốc OTC dưới mức tối thiểu có tác dụng ñiều trị. ðến 72 giờ không phát hiện ñược ñường kính vòng vô khuẩn, ñiều ñó chứng tỏ thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương. ðể có hiệu quả cao trong ñiều trị, chúng ta cần phải bổ sung kháng sinh sớm ñể duy trì nồng ñộ có tác dụng ñiều trị trong huyết tương. 3.2.1.3 Kết quả nghiên cứu sự phân bố của Enrofloxacin (ENRO) trong huyết tương gà ñược bổ sung ENRO liên tục 5 ngày với liều 100ppm và 300ppm Sự phân bố của kháng sinh ENRO trong huyết tương ñược ñánh giá bằng phương pháp vi sinh vật (British Pharmacopoeia, 2001 [51]), có sử dụng lô ñối chứng không dùng thuốc ñể so sánh. Gà ñược dùng kháng sinh ENRO thì 24 giờ kể từ khi ngừng sử dụng kháng sinh chúng tôi tiến hành lấy máu ở lô thí nghiệm và lô ñối chứng. Tại các thời ñiểm lấy máu làm thí nghiệm, theo dõi biểu hiện lâm sàng của gà cho thấy: gà thí nghiệm và gà ñối chứng ñều hoàn toàn khoẻ mạnh, nhanh nhẹn và ăn uống bình thường, không có biểu hiện bệnh lí. Kết quả bảng 3.7 và hình 3.5 cho thấy các mẫu huyết tương của lô gà ñối chứng không có vòng vô khuẩn, từ ñó chứng tỏ vòng vô khuẩn trong các mẫu của lô gà thí nghiệm là hoàn toàn do tác dụng của thuốc ENRO. 65 Bảng 3.7. Hàm lượng Enrofloxacin (ENRO) trong huyết tương gà ñược bổ sung ENRO 5 ngày tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh Lô (ENRO 100ppm) Lô (ENRO 300ppm) STT Thời ñiểm lấy mẫu (giờ) Số mẫu (n) ðKVVK (mm) Hàm lượng (µg/ml) ðKVVK (mm) Hàm lượng (µg/ml) 1 24 25 12,64 ± 0,36 0,545 ± 0,040 16,10 ± 0,31 1,755 ± 0,146 2 36 25 12,28 ± 0,15 0,498 ± 0,128 15,68 ± 0,41 1,542 ± 0,203 3 48 25 11,21 ± 0,41 0,348 ± 0,16 14,43 ± 0,21 0,966 ± 0,114 4 60 25 0 0 13,75 ± 0,29 0,761 ± 0,085 5 72 25 0 0 0 0 6 84 25 0 0 0 0 7 96 25 0 0 0 0 Ghi chú: ðKVVK: ðường kính vòng vô khuẩn 0 0 0 0 1.755 1.542 0.966 0.761 0 0 0 0.348 0.4980.545 0 0.2 0.4 0.6 0.8 1 1.2 1.4 1.6 1.8 2 24 36 48 60 72 84 96 Thời ñiểm lấy mẫu (giờ) H àm lư ợn g E nr of lo xa ci n (µ g/ m l)... . Lô (ENRO 100ppm) Lô (ENRO 300ppm) Hình 3.5. Hàm lượng Enrofloxacin (ENRO) trong huyết tương gà ñược bổ sung ENRO 5 ngày tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh 66 Lô gà ñược bổ sung ENRO 100 ppm vào thức ăn trong 5 ngày, hàm lượng thuốc 0,545 µg/ml ở thời ñiểm 24 giờ sau khi ngừng sử dụng kháng sinh; ở các thời ñiểm tiếp theo hàm lượng thuốc trong huyết tương giảm thấp xuống dưới 1 µg/ml. ðây là hàm lượng tối thiểu có tác dụng ức chế vi khuẩn. Ở thời ñiểm 36 giờ sau khi ngừng thuốc hàm lượng thuốc trong huyết tương ñạt 0,498 µg/ml tương ứng với ñường kính vòng vô khuẩn là 12,28 ± 0,15 mm. Ở thời ñiểm 48 giờ ñường kính vòng vô khuẩn là 11,21 ± 0,41 mm, ứng với hàm lượng thuốc trong huyết tương là 0,348 µg/ml. Sau khi ngừng kháng sinh 60 giờ không còn phát hiện thấy ñường kính vòng vô khuẩn, chứng tỏ thuốc ñược giải phóng hết khỏi huyết tương. - Ở lô gà ñược bổ sung ENRO 300 ppm vào thức ăn trong 5 ngày cũng cho thấy thuốc hấp thu và phân bố nhanh vào máu với hàm lượng cao, duy trì hàm lượng có tác dụng ñiều trị (≥1 µg/ml) trong máu (36 giờ). ðiều này có ý nghĩa trong việc ñiều trị bệnh cho gia cầm. Hàm lượng thuốc giảm dần xuống dưới mức nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị. ðến 72 giờ thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương. 3.2.1.4 Kết quả nghiên cứu sự phân bố của Enrofloxacin (ENRO) trong huyết tương gà ñược bổ sung ENRO liên tục 7 ngày với liều 100 ppm và 300 ppm Thí nghiệm nghiên cứu sự phân bố của kháng sinh ENRO trong huyết tương gà ñược bổ sung liên tục 7 ngày với liều 100 ppm và 300 pmm ñược tiến hành tương tự như thí nghiệm bổ sung ENRO trong 5 ngày. Kết quả ñược trình bày ở bảng 3.8. và hình 3.6. 67 Bảng 3.8. Hàm lượng Enrofloxacin (ENRO) trong huyết tương gà ñược bổ sung ENRO 7 ngày tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh Lô (ENRO 100ppm) Lô (ENRO 300ppm) STT Thời ñiểm lấy mẫu (giờ) Số mẫu (n) ðKVVK (mm) Hàm lượng (µg/ml) ðKVVK (mm) Hàm lượng (µg/ml) 1 24 25 12,82 ± 0,29 0,580 ± 0,050 17,59 ± 0,17 2,886 ± 0,309 2 36 25 12,39 ± 0,23 0,487 ± 0,048 15,77 ± 0,23 1,614 ± 0,149 3 48 25 11,32 ± 0,36 0,365 ± 0,160 14,47 ± 0,17 0,982 ± 0,096 4 60 25 0 0 13,88 ± 0,37 0,816 ± 0,126 5 72 25 0 0 0 0 6 84 25 0 0 0 0 7 96 25 0 0 0 0 Ghi chú: ðKVVK: ðường kính vòng vô khuẩn 0 0 0 0 2.886 1.614 0 0 0 0.3650.487 0.58 0.982 0.816 0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 24 36 48 60 72 84 96 Thời ñiểm lấy mẫu (giờ) H àm lư ợn g E nr of lo xa ci n (µ g/ m l)... .. Lô (ENRO 100ppm) Lô (ENRO 300ppm) Hình 3.6. Hàm lượng Enrofloxacin (ENRO) trong huyết tương gà ñược bổ sung ENRO 7 ngày tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh 68 Qua số liệu bảng 3.8 cho thấy: sau khi ngừng sử dụng kháng sinh 24 giờ, lô gà ñược bổ sung ENRO vào thức ăn với liều 100 ppm trong 7 ngày chúng tôi thấy hàm lượng thuốc kháng sinh ENRO trong huyết tương 0,580 µg/ml ứng với ñường kính vòng vô khuẩn 12,82 ± 0,29 mm. Hàm lượng thuốc giảm dần theo thời gian ngừng sử dụng kháng sinh. Thuốc giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương gà thí nghiệm sau 48 giờ. Ở lô gà ñược bổ sung ENRO với liều 500 ppm trong 7 ngày hàm hượng thuốc tại thời ñiểm 24 giờ là 2,886 µg/ml ứng với ñường kính vòng vô khuẩn 17,59 ± 0,17 mm. Tại 36 giờ ñường kính vòng vô khuẩn là 15,77 ± 0,23 mm tương ứng với hàm lượng 1,614 µg/ml. Hàm lượng thuốc giảm dần ñến 48 giờ thì giảm dưới mức nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị. ðến thời ñiểm 72 giờ sau khi ngừng sử dụng kháng sinh thuốc giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương. Từ những kết quả ở trên chúng tôi ñưa ra nhận xét: + Lô gà ñược bổ sung kháng sinh ENRO 100 ppm trong 5 ngày và 7 ngày hàm lượng thuốc trong huyết tương sau 24 giờ kể từ khi ngừng sử dụng kháng sinh thấp hơn mức nồng ñộ tối thiểu có tác dụng ñiều trị. ðến thời ñiểm 60 giờ thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương gà. + Lô gà ñược bổ sung ENRO 500 ppm trong 5 và 7 ngày, hàm lượng thuốc trong huyết tương sau khi ngừng sử dụng khá cao trên mức tối thiểu có tác dụng ñiều trị, nồng ñộ này duy trì ñến 48 giờ, sau ñó hàm lượng thuốc giảm dưới mức có tác dụng ñiều trị. ðến 72 giờ thuốc giải phóng hoàn toàn khỏi huyết tương gà. 3.2.2 Kết quả nghiên cứu sự tồn dư của Oxytetracyclin (OTC), Enrofloxacin (ENRO) trong cơ, gan, thận gà thí nghiệm 3.2.2.1 Kết quả nghiên cứu sự tồn dư của Oxytetracyclin (OTC) trong cơ, gan, thận gà ñược bổ sung OTC liên tục 5 ngày với liều 100 ppm và 500 ppm Chúng tôi tiến hành nghiên cứu sự tồn dư của kháng sinh Oxytetracyclin trong cơ, gan, thận gà tại các thời ñiểm sau khi ngừng sử dụng kháng sinh 1 69 ngày, 2, 3, 5 và 7 ngày. Kháng sinh ñược bổ sung liên tục vào thức ăn 5 ngày, 7 ngày với liều Oxytetracyclin là 100 ppm và 500 ppm. Thí nghiệm ñược bố trí như ñã trình bày trong phần phương pháp nghiên cứu. Kết quả thu ñược trình bày trong bảng 3.9 cho thấy ở lô gà ñối chứng không có ñường kính vòng vô khuẩn, nghĩa là không có hàm lượng thuốc kháng sinh ở trong các dịch mẫu này. Bảng 3.9. Hàm lượng Oxytetracyclin (OTC) trong cơ, gan, thận gà ñược bổ sung OTC 5 ngày Ghi chú: Mức giới hạn tồn dư tối ña (MRL) cho phép của EU: thận: 0,6; gan: 0,3; cơ: 0,1 (mg/kg) Số mẫu kiểm tra từng thời ñiểm n = 10; KS: Kháng sinh Hàm lượng OTC (mg/kg) OTC bổ sung thức ăn (ppm) Thời ñiểm lấy mẫu sau khi ngừng KS (ngày) Thận Gan Cơ lườn Cơ ñùi 1 0,480 ± 0,033 0,380 ± 0,031 0,257 ± 0,016 0,230 ± 0,025 2 0,420 ± 0,036 0,352 ± 0,066 0,184 ± 0,053 0,165 ± 0,025 3 0,370 ± 0,069 0,281 ± 0,050 0,060 ± 0,009 0,029 ± 0,004 5 0,090 ± 0,009 0,056 ± 0,004 0 0 100 7 0 0 0 0 1 1,876 ± 0,095 0,569 ± 0,114 0,322 ± 0,040 0,270 ± 0,040 2 1,782 ± 0,257 0,509 ± 0,053 0,267 ± 0,043 0,253 ± 0,025 3 1,430 ± 0,506 0,440 ± 0,065 0,165 ± 0,025 0,114 ± 0,016 5 0,128 ± 0,016 0,061 ± 0,019 0,039 ± 0,006 0 500 7 0,045 ± 0,006 0 0 0 70 - Lô gà ñược bổ sung OTC vào thức ăn với liều 100 ppm, sau 1 ngày ngừng dùng kháng sinh OTC ñều phát hiện có ñường kính vòng vô khuẩn tức là sự có mặt của thuốc trong 4/4 cơ quan tổ chức với hàm lượng thuốc tương ñối cao. Thận, gan là cơ quan có hàm lượng thuốc cao nhất, tiếp ñến là cơ lườn và cơ ñùi, cụ thể: mẫu thận: 0,480 mg/kg; gan: 0,380 mg/kg; cơ lườn: 0,257 mg/kg và cơ ñùi: 0,230 mg/kg. Sau khi ngừng sử dụng OTC 3 ngày, với liều 100 ppm hàm lượng thuốc ở các cơ quan tổ chức giảm dần theo thời gian và kháng sinh tồn dư trong tất cả các cơ quan tổ chức ñều thấp hơn giới hạn tồn dư tối ña (MRL) mà EU cho phép (cơ: 100 µg/kg; gan: 300 µg/kg; thận: 600 µg/kg). Sau 5 ngày không phát hiện thấy sự có mặt của OTC ở cơ lườn và cơ ñùi trong khi ñó gan và thận vẫn còn hàm lượng OTC tồn dư. Sau khi ngừng sử dụng OTC 7 ngày, với liều 100 ppm không phát hiện thấy hàm lượng thuốc ở các cơ quan tổ chức ñược kiểm tra. - Lô gà ñược bổ sung OTC vào thức ăn với liều 500ppm, sau 1 ngày hàm lượng OTC trong cơ, gan, thận gà ñều lớn hơn nồng ñộ thuốc tối thiểu có tác dụng ñiều trị và cao hơn giới hạn tồn dư tối ña cho phép. Cụ thể: thận là 1,876 mg/kg; gan: 0,569 mg/kg; cơ lườn: 0,322 mg/kg; cơ ñùi: 0,270 mg/kg. Sau 3 ngày ngừng sử dụng kháng sinh hàm lượng OTC ñã giảm nhiều trong cơ quan tổ chức tuy nhiên gan, thận vẫn là 2 cơ quan có lượng thuốc nhiều nhất và vẫn cao hơn giới hạn tồn dư tối ña, trong khi ñó cơ ñùi và cơ lườn thuốc ñã giảm xuống dưới MRL cho phép. Sau 5 ngày ngừng kháng sinh, thuốc ở tất cả các cơ quan tổ chức ñược kiểm tra ñều thấp hơn giới hạn tồn dư tối ña, cơ ñùi không còn phát hiện thấy tồn dư OTC. Sau 7 ngày 3/4 cơ quan ñược kiểm tra thuốc ñã ñược giải phóng hoàn toàn, chỉ có thận thuốc vẫn còn nhưng dưới mức MRL cho phép. 71 3.2.2.2 Kết quả nghiên cứu sự tồn dư của Oxytetracyclin (OTC) trong cơ, gan, thận gà ñược bổ sung OTC liên tục 7 ngày với liều 100 ppm và 500 ppm Ở thời ñiểm 1 ngày, 2, 3, 5 và 7 ngày sau khi ngừng sử dụng kháng sinh OTC, mổ khám, kiểm tra hàm lượng OTC tồn dư ở cơ và các cơ quan nội tạng gà. Kết quả ñược trình bày ở bảng 3.10. cho thấy: Bảng 3.10. Hàm lượng Oxytetracyclin (OTC) trong cơ, gan, thận gà ñược bổ sung OTC 7 ngày Ghi chú: Mức giới hạn tồn dư tối ña (MRL) cho phép của EU: thận: 0,6; gan: 0,3; cơ: 0,1 (mg/kg) Số mẫu kiểm tra từng thời ñiểm n = 10; KS: Kháng sinh - Lô gà ñược bổ sung OTC vào thức ăn liên tục 7 ngày với liều 100 ppm, hàm lượng OTC sau 1 ngày ở tất cả các cơ quan tổ chức ñều cao hơn giới hạn tồn dư tối ña cho phép. Thận có hàm lượng thuốc OTC cao nhất 0,615 mg/kg, cơ ñùi có hàm lượng OTC thấp nhất 0,300 mg/kg. Sau 3 ngày Hàm lượng OTC (mg/kg) OTC bổ sung thức ăn (ppm) Thời ñiểm lấy mẫu sau khi ngừng KS (ngày) Thận Gan Cơ lườn Cơ ñùi 1 0,615 ± 0,064 0,460 ± 0,031 0,310 ± 0,031 0,300 ± 0,032 2 0,508 ± 0,053 0,420 ± 0,071 0,196 ± 0,020 0,178 ± 0,037 3 0,490 ± 0,046 0,380 ± 0,031 0,075 ± 0,005 0,034 ± 0,004 5 0,110 ± 0,014 0,061 ± 0,006 0,030 ± 0,005 0 100 7 0 0 0 0 1 2,015 ± 0,143 0,792 ± 0,074 0,350 ± 0,031 0,291 ± 0,020 2 2,002 ± 0,158 0,642 ± 0,067 0,289 ± 0,024 0,266 ± 0,041 3 1,985 ± 0,209 0,530 ± 0,044 0,187 ± 0,022 0,119 ± 0,017 5 0,251 ± 0,017 0,080 ± 0,004 0,041 ± 0,007 0,031 ± 0,005 500 7 0,051 ± 0,003 0 0 0 72 hàm lượng OTC ở cơ ñùi và cơ lườn có giảm ñi nhiều và thấp hơn MRL cho phép. Sau 5 ngày ngừng sử dụng thuốc 4/4 cơ quan tổ chức ñược kiểm tra có hàm lượng OTC thấp hơn MRL cho phép. Sau 7 ngày thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi 4/4 cơ quan tổ chức ñược kiểm tra ñây là thời ñiểm thích hợp ñưa ra thời gian ngừng sử dụng thuốc trước khi giết thịt. - Lô gà ñược bổ sung OTC vào thức ăn liên tục 7 ngày với liều 500ppm, hàm lượng thuốc tồn dư ở cơ và các cơ quan tổ chức rất cao, sau 1 ngày ngừng sử dụng OTC hàm lượng tồn dư cao nhất ở thận với 2,015 mg/kg, tiếp ñến là gan và thấp nhất là cơ ñùi: 0,291 mg/kg. Theo thời gian sau khi ngừng sử dụng thuốc hàm lượng OTC phân bố ở cơ và các cơ quan nội tạng giảm, cụ thể sau 3 ngày hàm lượng thuốc ở gan là 0,530 mg/kg; thận 1,985 mg/kg; cơ lườn 0,187 mg/kg và cơ ñùi 0,119 mg/kg. Sau 5 ngày hàm lượng thuốc tồn dư ở cơ ñùi và cơ lườn ñã giảm hơn MRL trong khi ñó thận và gan thuốc vẫn tồn dư với hàm lượng khá cao. Sau 7 ngày thuốc ñã giải phóng hoàn toàn khỏi gan, cơ lườn và cơ ñùi. 3.2.2.3 Kết quả so sánh hàm lượng Oxytetracyclin trong thịt gà ñược bổ sung OTC 5 ngày với liều 500ppm bằng phương pháp vi sinh vật (VSV) và sắc kí lỏng hiệu năng cao (HPLC) Như chúng ta ñã biết sắc kí lỏng hiệu năng cao là phương pháp phổ biến và hiện ñại nhất ñược áp dụng ñể kiểm tra tồn dư kháng sinh trong thực phẩm. Giới hạn mà phương pháp này có thể xác ñịnh ñược 10-9 – 10-10. Tuy nhiên chi phí cho xét nghiệm bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao rất cao. ðể khẳng ñịnh kết quả kiểm tra hàm lượng kháng sinh OTC trong thịt gà ñược bổ sung vào thức ăn liên tục 5 ngày với liều 500 ppm bằng phương pháp vi sinh vật, chúng tôi song song tiến hành kiểm tra hàm lượng kháng sinh bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao. Gà sau khi ngừng sử dụng kháng sinh ở thời ñiểm 1 ngày và 5 ngày chúng tôi giết gà lấy cơ ñùi và cơ 73 lườn. Mỗi cơ ñùi và cơ lườn chia làm 2 phần, một phần ñịnh lượng kháng sinh OTC bằng phương pháp vi sinh vật, một phần ñịnh lượng bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao. Kết quả thu ñược như sau: 3.2.2.3.1 Kết quả hàm lượng OTC trong cơ lườn gà ñược bổ sung OTC 5 ngày với liều 500 ppm tại thời ñiểm 1 ngày, 5 ngày sau khi ngừng kháng sinh bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao (HPLC) Phương pháp ñịnh lượng bằng HPLC, kết quả thu ñược trình bày trong bảng 3.11. Bảng 3.11. Hàm lượng OTC trong cơ lườn gà ñược bổ sung OTC 5 ngày liều 500 ppm bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao sau khi ngừng kháng sinh 1 ngày sau khi ngừng kháng sinh 5 ngày sau khi ngừng kháng sinh Kí hiệu mẫu Kết quả phân tích ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả phân tích ñịnh lượng (mg/kg) Kí hiệu mẫu Kết quả phân tích ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả phân tích ñịnh lượng (mg/kg) Mẫu trắng K.P.H 0 Mẫu trắng K.P.H 0 Lườn 1 PH 0,299 Lườn 20 PH 0,038 Lườn 2 PH 0,301 Lườn 21 PH 0,048 Lườn 3 PH 0,333 Lườn 22 PH 0,036 Lườn 4 PH 0,262 Lườn 23 PH 0,033 Lườn 5 PH 0,385 Lườn 24 PH 0,052 Lườn 6 PH 0,381 Lườn 25 PH 0,042 Lườn 7 PH 0,296 Lườn 26 PH 0,034 Lườn 7 PH 0,314 Lườn 27 PH 0,040 Lườn 9 PH 0,299 Lườn 28 PH 0,037 Lườn 10 PH 0,355 Lườn 29 PH 0,035 Trung bình 0,322 0,039 ðộ lệch chuẩn (SD) 0,040 0,06 Ghi chú: PH/K.P.H (Phát hiện/Không phát hiện) 74 Qua bảng 3.11 cho thấy kết quả phân tích ñịnh tính mẫu trắng cho kết quả âm tính, nghĩa là không có sự ô nhiễm chéo trong quá trình phân tích. Tất cả các mẫu thịt trong lô thí nghiệm ñều cho kết quả dương tính, nghĩa là các mẫu thịt làm xét nghiệm ñều có tồn dư kháng sinh. Kết quả phân tích ñịnh lượng lô gà có sử dụng kháng sinh OTC sau khi ngừng sử dụng 1 ngày cho thấy hàm lượng kháng sinh tồn dư trong thịt là 0,322 mg/kg biến ñộng từ (0,262 – 0,381 mg/kg), hàm lượng OTC tồn dư trong cơ lườn gà sau 5 ngày ngừng sử dụng kháng sinh giảm thấp hơn giới hạn tồn dư tối ña cho phép (0,039 mg/kg). 3.2.2.3.2 Kết quả hàm lượng OTC trong cơ ñùi gà ñược bổ sung OTC 5 ngày với liều 500 ppm tại thời ñiểm 1 ngày, 5 ngày sau khi ngừng kháng sinh bằng phương pháp sắc kí lỏng cao áp (HPLC) Thí nghiệm ñược tiến hành song song với việc phân tích kháng sinh OTC trong cơ ñùi gà bằng phương pháp vi sinh vật tại thời ñiểm sau 1 ngày, 5 ngày ngừng sử dụng kháng sinh. Kết quả ñược thể hiện ở bảng 3.12. Số liệu bảng 3.12 cho thấy: Sau 1 ngày ngừng sử dụng kháng sinh kết quả phân tích ñịnh tính 10 mẫu cơ ñùi gà ñều cho kết quả dương tính với OTC ñiều ñó chứng tỏ OTC tồn dư ở trong cơ ñùi gà. Kết quả phân tích ñịnh lượng cho hàm lượng OTC là 0,270 mg/kg. Như vậy tại thời ñiểm này lượng thuốc tồn dư trong cơ ñùi gà vẫn cao cao hơn giới hạn tồn dư tối ña cho phép. Sau 5 ngày ngừng sử dụng kháng sinh bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao phát hiện 4/10 mẫu có kết quả dương tính với OTC tương ứng với các hàm lượng: 0,020 mg/kg; 0,026 mg/kg; 0,025 mg/kg và 0,021 mg/kg. Tuy nhiên hàm lượng này quá thấp so với giới hạn tồn dư tối ña cho phép. 75 Bảng 3.12. Hàm lượng OTC trong cơ ñùi gà ñược bổ sung OTC 5 ngày liều 500 ppm bằng phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao sau khi ngừng kháng sinh 1 ngày sau khi ngừng kháng sinh 5 ngày sau khi ngừng kháng sinh Kí hiệu mẫu Kết quả phân tích ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả phân tích ñịnh lượng (mg/kg) Kí hiệu mẫu Kết quả phân tích ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả phân tích ñịnh lượng (mg/kg) Mẫu trắng K.P.H 0,00 Mẫu trắng K.P.H 0 ðùi 30 PH 0,279 ðùi 40 PH 0,020 ðùi 31 PH 0,220 ðùi 41 K.P.H 0 ðùi 32 PH 0,264 ðùi 42 PH 0,026 ðùi 33 PH 0,217 ðùi 43 K.P.H 0 ðùi 34 PH 0,302 ðùi 44 K.P.H 0 ðùi 35 PH 0,277 ðùi 45 PH 0,025 ðùi 36 PH 0,274 ðùi 46 K.P.H 0 ðùi 37 PH 0,356 ðùi 47 K.P.H 0 ðùi 38 PH 0,258 ðùi 48 PH 0,021 ðùi 39 PH 0,248 ðùi 49 K.P.H 0 Trung bình 0,270 0,023 ðộ lệch chuẩn (SD) 0,040 0,003 Ghi chú: PH/K.P.H (Phát hiện/Không phát hiện) 3.2.2.3.3 Kết quả so sánh ñộ chính xác của phương pháp HPLC với phương pháp vi sinh vật trong phân tích dư lượng OTC trong cơ lườn gà ñược bổ sung OTC 5 ngày liều 500 ppm sau 1 ngày, 5 ngày ngừng kháng sinh Phương pháp vi sinh vật ñược ứng ứng dụng phổ biến trong phân tích tồn dư kháng sinh ở nhiều nước trên thế giới từ nhiều thập kỷ trước ñây. Tuy nhiên, phương pháp vi sinh vật cũng có một số nhược ñiểm mà chủ yếu là ñộ 76 nhạy của phương pháp thử là không cao. Phương pháp HPLC có giá thành khá ñắt, ñòi hỏi thiết bị tinh vi và nhân viên phòng thí nghiệm có kinh nghiệm nhưng ñây là phương pháp có ñộ nhạy và ñộ ñặc thù cao, giới hạn phát hiện tốt ở mức thấp, có khả năng tách ñược nhiều loại hỗn hợp chất, vì thế kết quả ñảm bảo ñộ tin cậy cao. Kết quả so sánh ñộ chính xác của 2 phương pháp phân tích dư lượng OTC trong cơ lườn gà, chúng tôi dùng thử nghiệm F-test ñể ñánh giá mức ñộ chính xác của kết quả ñịnh lượng giữa 2 phương pháp vi sinh vật và phương pháp sắc kí lỏng hiệu năng cao kết quả thể hiện ở bảng 3.13 và 3.14. Bảng 3.13. So sánh ñộ chính xác của phương pháp HPLC với phương pháp vi sinh vật trong phân tích dư lượng OTC trong cơ lườn gà sau 1 ngày Phương pháp vi sinh vật Phương pháp HPLC Ký hiệu mẫu Kết quả ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả ñịnh lượng (mg/kg) Kết quả ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả ñịnh lượng (mg/kg) Mẫu trắng K.P.H 0 K.P.H 0 Lườn 1 PH 0,299 PH 0,322 Lườn 2 PH 0,301 PH 0,321 Lườn 3 PH 0,333 PH 0,333 Lườn 4 PH 0,262 PH 0,263 Lườn 5 PH 0,385 PH 0,342 Lườn 6 PH 0,381 PH 0,344 Lườn 7 PH 0,296 PH 0,296 Lườn 7 PH 0,314 PH 0,352 Lườn 9 PH 0,299 PH 0,284 Lườn 10 PH 0,355 PH 0,322 Thử nghiệm F-test: Ftính toán: 1,865 F0,05 : 3,438 Ghi chú: PH/K.P.H (Phát hiện/Không phát hiện) 77 Bảng 3.14. So sánh ñộ chính xác của phương pháp HPLC với phương pháp vi sinh vật trong phân tích dư lượng OTC trong cơ lườn gà sau 5 ngày Phương pháp vi sinh vật Phương pháp HPLC Ký hiệu mẫu Kết quả ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả ñịnh lượng (mg/kg) Kết quả ñịnh tính (PH/K.P.H) Kết quả ñịnh lượng (mg/kg) Mẫu trắng K.P.H 0 K.P.H 0 Lườn 20 PH 0,038 PH 0,032 Lườn 21 PH 0,048 PH 0,044 Lườn 22 PH 0,036 PH 0,032 Lườn 23 PH 0,033 PH 0,035 Lườn 24 PH 0,052 PH 0,043 Lườn 25 PH 0,042 PH 0,046 Lườn 26 PH 0,034 PH 0,033 Lườn 27 PH 0,040 PH 0,040 Lườn 28 PH 0,037 PH 0,033 Lườn 29 PH 0,035 PH 0,032 Thử nghiệm F-test: Ftính toán: 1,269 F0,05 : 3,438 Ghi chú: PH/K.P.H (Phát hiện/Không phát hiện) Số liệu bảng 3.13 cho thấy: Giả thiết: H0: hai phương pháp vi sinh vật và HPLC có ñộ chính xác như nhau; Ha: phương pháp HPLC có ñộ chính xác cao hơn phương pháp vi sinh vật. So sánh phương sai của 2 phương pháp kết quả Ftính toán = 1,865 < F0,05 = 3,438. Như vậy chấp nhận giả thuyết H0, nghĩa là 2 phương pháp có ñộ chính xác như nhau ở mức dư lượng OTC trong mẫu cao (0,1 mg/kg – 0,4 mg/kg). Tư