Luận án Phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục

n môn - nghiệp vụ; lộ trình thực hiện từng hoạt động phát triển đội ngũ hiệu trƣởng; tổng hợp các nguồn lực cho hoạt động phát triển; các phƣơng pháp, biện pháp thực hiện quy hoạch trong từng giai đoạn đồng thời có các quyết định kịp thời để điều chỉnh quy hoạch sát với thực tiễn vẫn còn khá bất cập, hạn chế về góc độ quản lý. Nguyên nhân của những tồn tại trên là do những hạn chế từ công tác phân cấp quản lý về giáo dục đối với cấp THCS hiện nay. 2.4.2. Thực trạng tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở Thực trạng tuyển chọn, bổ nhiệm, sử dụng đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS tại Tp.HCM đƣợc khảo sát và đánh giá 12 nội dung sau đây: Nội dung 1. Tổ chức bồi dƣỡng nâng cao nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc lựa chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, sử dụng và miễn nhiệm hiệu trƣởng trƣờng THCS theo qui định. Nội dung 2. Thực hiện công khai tiêu chuẩn, nguyên tắc, quy trình, thủ tục bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm hiệu trƣởng trƣờng THCS. Nội dung 3. Tổ chức đánh giá hiệu trƣởng đƣơng chức theo chuẩn CSGD phổ thông để thực hiện lại việc bổ nhiệm, luân chuyển. Nội dung 4. Định kỳ thực hiện rà soát, đánh giá, bổ sung, điều chỉnh quy hoạch để lựa chọn CBQL kế cận từ đội ngũ nhà giáo trong các trƣờng THCS. Nội dung 5. Tổ chức giới thiệu cán bộ nguồn quy hoạch để đƣa vào quy hoạch đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS theo Hƣớng dẫn số 15/HD-BTCTW, ngày 05 tháng 11 năm 2012 của BCH TW về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý và 91 Hƣớng dẫn số 06/HD-BTCTW, ngày 24 tháng 02 năm 2017 của BCH TW về hƣớng dẫn, sửa đổi một số nội dung trong công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý. Nội dung 6. Thực hiện công khai hồ sơ, lý lịch, nguyện vọng cá nhân của ngƣời đƣợc giới thiệu để bổ nhiệm. Nội dung 7. Tổ chức thi tuyển hoặc xét tuyển để lựa chọn những ứng viên đủ điều kiện bổ nhiệm làm hiệu trƣởng trƣờng THCS. Nội dung 8. Công khai kết quả thi tuyển hoặc xét tuyển để lấy ý kiến phản hồi từ các tổ chức, cá nhân trƣớc khi bổ nhiệm chính thức. Nội dung 9. Xử lý các thông tin phản hồi (nếu có), tiếp thu ý kiến hoặc giải thích với các tổ chức, cá nhân để có sự đồng thuận trƣớc khi bổ nhiệm. Nội dung 10. Ban hành quyết định bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại hiệu trƣởng, hoặc luân chuyển khi hết nhiệm kỳ theo qui định của Điều lệ trƣờng THCS. Nội dung 11. Tổ chức Hội nghị trao Quyết định bổ nhiệm và giao nhiệm vụ cho từng hiệu trƣởng sau bổ nhiệm trên nguyên tắc tiếp tục thử thách để phát triển. Nội dung 12. Thực hiện miễn nhiệm theo quy định đối với các hiệu trƣởng khi cá nhân có nguyện vọng thôi không giữ chức vụ quản lý hoặc có sai phạm. Bảng 2.24. Thực trạng tuyển chọn bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh Tuyển chọn bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm hiệu trƣởng Tổng Mức độ (%) X Thứ bậc 5 4 3 2 1 Nội dung 1 675 31,4 14,2 11,8 19,2 19,4 3,07 7 Nội dung 2 675 30,4 14,3 11,9 19,4 20,4 3,04 8 Nội dung 3 675 34,2 18,0 11,0 14,2 18,2 3,23 2 Nội dung 4 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 4 Nội dung 5 675 34,2 18,0 11,0 14,2 18,2 3,23 2 Nội dung 6 675 28,4 12,3 13,9 19,4 22,4 2,94 9 Nội dung 7 675 26,4 11,3 11,9 21,4 25,4 2,80 11 Nội dung 8 675 25,4 10,3 12,4 21,7 26,6 2,72 12 Nội dung 9 675 27,4 11,3 11,9 22,4 24,4 2,87 10 Nội dung 10 675 35,4 18,0 13,0 15,2 18,4 3,37 1 Nội dung 11 675 32,4 15,2 11,8 18,2 18,4 3,13 6 Nội dung 12 675 32,4 18,0 11,0 16,2 18,4 3,18 5 Trung bình 675 30,9 14,9 11,9 18,1 20,7 3,07 Nhận xét: Công tác tuyển chọn bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm hiệu 92 trƣởng trƣờng THCS đƣợc đánh giá ở mức độ khá tốt với X = 3,07 (min = 1; max = 5). - Mức độ thực hiện các nội dung tuyển chọn, bổ nhiệm, miễn nhiệm hiệu trƣởng trƣờng THCS có sự khác biệt nhau: nội dung “Ban hành quyết định bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại hiệu trưởng, hoặc luân chuyển khi hết nhiệm kỳ theo qui định của Điều lệ trường THCS” đƣợc đánh giá thực hiện tốt nhất với X = 3,37 xếp hạng 1/12. Nội dung “Công khai kết quả thi tuyển hoặc xét tuyển để lấy ý kiến phản hồi từ các tổ chức, cá nhân trước khi bổ nhiệm chính thức” đƣợc đánh giá thực hiện thấp hơn với X = 2,72 xếp hạng 12/12. Thực trạng tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS trên địa bàn Tp.HCM nhìn chung đƣợc đánh giá ở mức Khá với giá trị trung bình X = 3,07. Trong đó, hoạt động quản lý đƣợc đánh giá tốt nhất là “Ban hành quyết định bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại hiệu trưởng, hoặc luân chuyển khi hết nhiệm kỳ theo qui định của Điều lệ trường THCS.” và “Tổ chức giới thiệu cán bộ nguồn quy hoạch để đưa vào quy hoạch đội ngũ hiệu trưởng trường THCS theo Hướng dẫn số 15/HD-BTCTW, ngày 05 tháng 11 năm 2012 của BCH TW về công tác quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý”, các hoạt động quản lý bị đánh giá yếu nhất là “Tổ chức Hội đồng thi tuyển hoặc xét tuyển để lựa chọn những ứng viên đủ điều kiện bổ nhiệm thành hiệu trưởng trường THCS tại địa phương” và “Công khai kết quả thi tuyển hoặc xét tuyển để lấy ý kiến phản hồi từ các tổ chức, cá nhân trước khi bổ nhiệm chính thức”. Đo đó, vấn đề về dân chủ và công khai là một trong những yêu cầu thiết yếu của công tác quản lý trƣớc yêu cầu đổi mới QLGD. Về phƣơng diện này, việc tổ chức Hội đồng thi tuyển hoặc xét tuyển để lựa chọn những ứng viên đủ điều kiện bổ nhiệm thành hiệu trƣởng trƣờng THCS tại địa phƣơng; công khai kết quả thi tuyển hoặc xét tuyển để lấy ý kiến phản hồi từ các tổ chức, cá nhân trƣớc khi bổ nhiệm chính thức nhìn chung chƣa đƣợc thực hiện rõ nét. Khảo sát thực trạng vấn đề này ở Tp.HCM, kết quả cho thấy việc tổ chức các hoạt động nâng cao nhận thức về lựa chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và miễn nhiệm; công khai tiêu chuẩn, quy trình, thủ tục bổ nhiệm, luân chuyển, miễn nhiệm Hiệu trƣởng, tổ chức giới thiệu nhân sự trong diện quy hoạch để bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại, thiết lập hồ sơ nhân sự, thành lập hội đồng xét bổ nhiệm hiệu trƣởng, ban hành quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, giao trách nhiệm cho từng hiệu trƣởng sau khi bổ nhiệm, tổ chức triển khai việc miễn nhiệm hiệu trƣởng theo quy định đã đƣợc thực hiện khá tốt. Mặt khác, qua phỏng vấn cho thấy việc xử lý các thông tin phản hồi (nếu có), tiếp thu ý kiến hoặc giải thích với các tổ chức, cá nhân 93 để có sự đồng thuận trƣớc khi bổ nhiệm; Thực hiện công khai hồ sơ, lý lịch, nguyện vọng cá nhân của ngƣời đƣợc giới thiệu để bổ nhiệm; Thực hiện công khai tiêu chuẩn, nguyên tắc, quy trình, thủ tục bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm Hiệu trƣởng trƣờng THCS tại địa phƣơng đƣợc các cấp quản lý thực hiện chƣa đƣợc tốt. Nguyên nhân chính của những hạn chế thiếu sót trên là do công tác quản lý nhân sự giáo dục chƣa đƣợc phối hợp, tham mƣu thực hiện tốt và triển khai hiệu quả quy trình lựa chọn, bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm hiệu trƣởng trƣờng THCS một các phù hợp và thực tiễn địa phƣơng. Mặc khác, việc này cũng phản ánh một phần từ công tác chỉ đạo, kiểm tra, đánh giá của các cấp quản lý về nhân sự giáo dục chƣa đƣợc thƣờng xuyên quán xuyến trong nhiệm vụ của mình. 2.4.3. Thực trạng tổ chức bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở Thực trạng tổ chức bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS Tp.HCM đƣợc khảo sát và đánh giá ở 10 nội dung sau đây: Nội dung 1. Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng đƣơng chức, cán bộ nguồn quy hoạch theo chƣơng trình quy định hiện hành. Nội dung 2. Tổ chức đánh giá năng lực của hiệu trƣởng theo chuẩn hiệu trƣởng CSGD phổ thông hàng năm theo qui định để xác định nhu cầu bồi dƣỡng. Nội dung 3. Tổ chức đánh giá cán bộ nguồn quy hoạch để phát hiện tiềm năng và triển vọng của đội ngũ để xác định yêu cầu cần bồi dƣỡng. Nội dung 4. Thực hiện phân loại hiệu trƣởng và cán bộ nguồn quy hoạch để xác định nhu cầu, hình thức bồi dƣỡng. Nội dung 5. Tổ chức khảo sát nguyện vọng và điều kiện học tập của hiệu trƣởng để có hình thức bồi dƣỡng phù hợp. Nội dung 6. Phối hợp với các cơ sở bồi dƣỡng CBQLGD để tổ chức bồi dƣỡng hiệu trƣởng và cán bộ nguồn quy hoạch cho phù hợp với điều kiện địa phƣơng. Nội dung 7. Phối hợp với các cơ sở bồi dƣỡng CBQLGD để góp ý về mục tiêu, chƣơng trình và nội dung, phƣơng pháp bồi dƣỡng. Nội dung 8. Thực hiện các chính sách hổ trợ thời gian, kinh phí và chế độ cho đối tƣợng tham gia bồi dƣỡng hoặc tự bồi dƣỡng. Nội dung 9. Thực hiện liên kết các kết quả bồi dƣỡng, tự bồi dƣỡng với việc tuyển chọn, bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại. Nội dung 10. Thúc đẩy đội ngũ hiệu trƣởng tự bồi dƣỡng để phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ quản lý. 94 Bảng 2.25. Thực trạng tổ chức bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh Đào tạo bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng Tổng Mức độ (%) X Thứ bậc 5 4 3 2 1 Nội dung 1 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 3 Nội dung 2 675 28,4 12,3 13,9 19,4 22,4 2,94 10 Nội dung 3 675 32,4 15,2 11,8 18,2 18,4 3,13 6 Nội dung 4 675 32,4 15,2 11,8 18,2 18,4 3,13 6 Nội dung 5 675 30,4 14,3 11,9 19,4 20,4 3,04 9 Nội dung 6 675 31,4 14,2 11,8 19,2 19,4 3,07 8 Nội dung 7 675 32,4 18,0 11,0 16,2 18,4 3,18 5 Nội dung 8 675 35,4 18,0 13,0 15,2 18,4 3,37 1 Nội dung 9 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 3 Nội dung 10 675 34,2 18,0 11,0 14,2 18,2 3,23 2 Trung bình 675 32,3 16,1 11,8 17,0 19,0 3,25 Nhận xét: Thực trạng hoạt động bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS tại Tp.HCM ở mức độ Khá; vì giá trị trung bình của các trung bình cộng có giá trị X = 3,25 và tƣơng đối thống nhất đánh giá giữa các khách thể. Trong đó, hoạt động đƣợc đánh giá đạt mức độ tốt nhất là “Thực hiện các chính sách hỗ trợ thời gian, kinh phí và chế độ cho đối tượng tham gia bồi dưỡng hoặc tự bồi dưỡng”; “Thúc đẩy đội ngũ hiệu trưởng tự bồi dưỡng để phát triển năng lực chuyên môn nghiệp vụ quản lý” và “Thực hiện liên kết các kết quả bồi dưỡng, tự bồi dưỡng với việc tuyển chọn, bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại” với giá trị 3,21  X  3,37 nhƣng chỉ đạt đƣợc ở mức Khá. Hoạt động bị đánh giá ở mức độ yếu nhất là “Tổ chức đánh giá năng lực của hiệu trưởng theo chuẩn hiệu trưởng CSGD phổ thông hàng năm theo quy định để xác định nhu cầu bồi dưỡng” và “Tổ chức khảo sát nguyện vọng và điều kiện học tập của hiệu trưởng để có hình thức bồi dưỡng phù hợp” với giá trị 2,94  X  3,04. Bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS là một khâu quan trọng của lý luận quản lý nguồn nhân lực. Làm tốt công tác này sẽ góp phần nâng cao năng lực quản lý trƣờng học theo hƣớng “tự chủ, tự giải trình trách nhiệm xã hội”. Khảo sát về vấn đề này qua trao đổi với một số hiệu trƣởng trƣờng THCS, cho thấy các cấp QLGD đã kết nối, phối hợp với các cơ sở đào tạo, bồi dƣỡng CBQLGD để đào tạo, 95 bồi dƣỡng cho đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS; đồng thời khuyến khích nhiều CBQLGD đƣợc tham gia đào tạo đạt chuẩn, nâng chuẩn. Qua việc phỏng vấn một số CBQL cấp quận, huyện (Phòng GD-ĐT, Phòng Nội vụ) cho biết nguyên nhân của các hạn chế thuộc về các hoạt động quản lý công tác tổ chức bồi dƣỡng đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS đƣơng chức và đội ngũ kế cận trong thời gian vừa qua. Các ý kiến đánh giá cho rằng công tác phối hợp với các cơ sở đào tạo để góp ý với chƣơng trình, nội dung đào tạo, bồi dƣỡng; tổ chức bồi dƣỡng hiệu trƣởng đƣơng chức hoặc cán bộ nguồn quy hoạch bằng hình thức mở lớp ngay tại cơ sở; khuyến khích việc tự bồi dƣỡng của hiệu trƣởng, cán bộ quy hoạch bằng các hình thức tự học, học từ xa; thực hiện gắn kết kết quả đào tạo, bồi dƣỡng với việc tuyển chọn, bổ nhiệm mới, bổ nhiệm lại đều đƣợc đánh giá ở mức độ chƣa cao, từ nhiều nguyên nhân nhƣng có hai nguyên nhân chủ yếu là: - Phân cấp quản lý nhân sự ở cấp quận, huyện hiện nay có lúc và có việc chƣa phân định rõ ràng và thống nhất nên việc chủ trì xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng cho đội ngũ CBQLGD nói chung và hiệu trƣởng trƣờng THCS nói riêng trên địa bàn từng quận, huyện chƣa giao trách nhiệm cho cơ quan quản lý nhà nƣớc về giáo dục là Phòng GD-ĐT mà chủ yếu giao cho Phòng Nội vụ, hoặc Trung tâm Bồi dƣỡng chính trị của quận, huyện phối hợp đề xuất tổ chức thực hiện nên chƣa sát đối tƣợng, chƣa kịp thời... - Kinh phí chi trong công tác thực hiện kế hoạch bồi dƣỡng cho đội ngũ CBQL cấp quận, huyện hiện nay chƣa đƣợc phân cấp rõ ràng cho Phòng GD-ĐT (nằm trong kinh phí sự nghiệp của giáo dục) mà chủ yếu do Phòng Tài chính - Kế hoạch từng quận huyện thực hiện cân đối chung và tham mƣu lãnh đạo, nên chƣa thật sự chủ động trong việc xây dựng kế hoạch bồi dƣỡng cho đội ngũ. 2.4.4. Thực trạng tổ chức đánh giá đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở Thực trạng tổ chức đánh giá đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS tại Tp.HCM đƣợc khảo sát và đánh giá ở 10 nội dung sau đây: Nội dung 1. Công bố công khai và tổ chức thực hiện các tiêu chí đánh giá theo vị trí việc làm của hiệu trƣởng THCS. Nội dung 2. Xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả hoạt động của hiệu trƣởng theo định kỳ, thƣờng xuyên hoặc đột xuất. Nội dung 3.Xác định nội dung đánh giá hoạt động của hiệu trƣởng trên cơ sở trách nhiệm và quyền hạn của hiệu trƣởng. Nội dung 4. Tổ chức đánh giá hoạt động của hiệu trƣởng theo chuẩn hiệu trƣởng CSGD phổ thông. 96 Nội dung 5. Phối hợp có hiệu quả hoạt động đánh giá của nhiều lực lƣợng với tự đánh giá của hiệu trƣởng. Nội dung 6. So sánh kết quả hoạt động của hiệu trƣởng với các tiêu chí để nhận biết ƣu điểm, hạn chế và sai phạm. Nội dung 7. Có các quyết định quản lý nhằm phát huy các điểm tốt của hiệu trƣởng, khắc phục thiếu sót và xử lý các sai phạm của hiệu trƣởng. Nội dung 8. Phối hợp hiệu quả hoạt động đánh giá hiệu trƣởng với hoạt động nhân điển hình, thúc đẩy phong trào thi đua. Nội dung 9. Phối hợp hiệu quả hoạt động đánh giá hiệu trƣởng với đào tạo, bồi dƣỡng hoặc tự bồi dƣỡng. Nội dung 10. Thực hiện khen thƣởng, kỷ luật sau đánh giá với việc bổ nhiệm lại, thuyên chuyển hoặc miễn nhiệm chức vụ hiệu trƣởng. Bảng 2.26. Thực trạng đánh giá hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh Thực trạng đánh giá hiệu trƣởng Tổng Mức độ (%) X Thứ bậc 5 4 3 2 1 Nội dung 1 675 30,4 14,3 11,9 19,4 20,4 3,04 7 Nội dung 2 675 28,4 12,3 13,9 19,4 22,4 2,94 9 Nội dung 3 675 31,4 14,2 11,8 19,2 19,4 3,07 5 Nội dung 4 675 31,4 14,2 11,8 19,2 19,4 3,07 5 Nội dung 5 675 28,4 12,3 13,9 19,4 22,4 2,94 9 Nội dung 6 675 32,4 15,2 11,8 18,2 18,4 3,13 4 Nội dung 7 675 30,4 14,3 11,9 19,4 20,4 3,04 7 Nội dung 8 675 34,2 18,0 11,0 14,2 18,2 3,23 1 Nội dung 9 675 34,2 18,0 11,0 14,2 18,2 3,23 1 Nội dung 10 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 3 Trung bình 675 31,4 15,1 12,0 17,8 19,7 3,09 Nhận xét: Thực trạng hoạt động đánh giá đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS Tp.HCM ở mức độ Khá; vì giá trị trung bình của các trung bình cộng có giá trị X = 3,09. Trong đó, hoạt động đƣợc đánh giá đạt mức độ tốt nhất là “Phối hợp hiệu quả hoạt động đánh giá hiệu trưởng với đào tạo, bồi dưỡng hoặc tự bồi dưỡng” và “Phối hợp hiệu quả hoạt động đánh giá hiệu trưởng với hoạt động nhân điển hình, thúc đẩy phong trào thi đua” với giá trị X = 3,23 và hoạt động bị đánh giá ở mức độ thấp nhất là “Xây dựng kế hoạch đánh giá kết quả hoạt động của hiệu trưởng theo định kỳ, 97 thường xuyên hoặc đột xuất” và “Phối hợp có hiệu quả hoạt động đánh giá của nhiều lực lượng với tự đánh giá của hiệu trưởng” với giá trị X = 2,94. Qua việc phỏng vấn một số CBQL về nhân sự giáo dục (UBND quận huyện, Sở GD-ĐT, Phòng Nội vụ và Phòng GD-ĐT) và một số hiệu trƣởng trƣờng THCS, đồng thời qua xử lý các câu hỏi mở (Cho biết nguyên nhân của các hạn chế?) cho thấy: mức độ còn yếu về các hoạt động quản lý thực trạng quản lý hoạt động đánh giá công tác của đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS của Tp.HCM. Tồn tại này có nguyên do công tác quản lý nhân sự giáo dục của các quận huyện chƣa tăng cƣờng và đặc biệt là việc xử lý tốt các kết quả đánh giá để tạo động lực cho mỗi hiệu trƣởng cũng nhƣ cả đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS của mỗi quận, huyện. Mặc khác, trên thực tế hiện nay việc thực hiện đánh giá xếp loại hiệu trƣởng trƣờng THCS xét trên bình diện chung thì kết quả đánh giá có khả năng không đồng bộ và sát với năng lực của hiệu trƣởng, lực lƣợng tham gia đánh giá là tập thể hội đồng trƣờng không đồng đều về yếu tố khách quan đồng thời cũng có bộ phận cảm tính chủ quan, quy trình đánh giá còn những bất cập từ nhận thức và vận dụng dẫn đến giá trị của việc đánh giá khó thuyết phục trong công tác quản lý. Nhƣ vậy, bằng nhiều phƣơng pháp nghiên cứu để tìm hiểu nguyên nhân của các thực trạng; cho thấy nguyên nhân chủ yếu của các hạn chế trong các đánh giá các hoạt động quản lý của đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS cần có biện pháp quản lý khả thi, phù hợp và có hiệu quả hơn nhằm nâng cao chất lƣợng hoạt động đánh giá đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS Tp.HCM. 2.4.5. Thực trạng xây dựng môi trường làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở Thực trạng xây dựng môi trƣờng làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS tại Tp.HCM đƣợc khảo sát và đánh giá ở 12 nội dung sau đây: Nội dung 1. Thực hiện phối hợp giữa Phòng GD-ĐT, Phòng Nội vụ, Đảng ủy, UBND các xã, phƣờng, thị trấn trong việc nhận xét đánh giá định kỳ hiệu trƣởng THCS đƣơng nhiệm và cán bộ nguồn quy hoạch. Nội dung 2. Thực hiện phối hợp giữa Phòng GD-ĐT, Phòng Nội vụ, Đảng ủy, UBND các xã, phƣờng, thị trấn trong việc đề xuất nhân sự và thực hiện các qui trình bổ nhiệm mới, luân chuyển, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm hiệu trƣởng trƣờng THCS theo qui định tại địa phƣơng. Nội dung 3. Xây dựng môi trƣờng đồng thuận, thân thiện, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, tạo môi trƣờng làm việc cho đội ngũ hiệu trƣởng. Nội dung 4. Thiết lập môi trƣờng pháp lý, coi trọng luật pháp, thực hiện chức năng và nhiệm vụ. 98 Nội dung 5. Giám sát thực hiện chế độ tiền lƣơng, các phụ cấp đối với hiệu trƣởng trƣờng THCS theo các qui định hiện hành của Nhà nƣớc và đặc thù địa phƣơng. Nội dung 6. Đánh giá hiệu lực tác động của chính sách, cơ chế quản lý hiệu trƣởng để nhận biết điểm mạnh, hạn chế, nguyên nhân của các cơ chế, chính sách đó tại địa phƣơng. Nội dung 7. Tổ chức hiệu quả hoạt động thi đua, khen thƣởng và đánh giá đội ngũ hiệu trƣởng gắn với thành tích của trƣờng. Nội dung 8. Tổ chức hiệu quả các hoạt động tham quan các cơ sở giáo dục trong và ngoài nƣớc cho các hiệu trƣởng để trao đổi kinh nghiệm quản lý. Nội dung 9. Tổ chức động viên, thăm hỏi, hỗ trợ vật chất đối với hiệu trƣởng, CBQL để tạo động lực làm việc. Nội dung 10. Tổ chức hiệu quả phân công, giao việc thử thách để đề bạt giữ chức vụ cao hơn và nâng lƣơng trƣớc thời hạn cho hiệu trƣởng. Nội dung 11. Thực hiện chính sách ƣu tiên trong quy hoạch, đào tạo, bồi dƣỡng hiệu trƣởng, CBQL nguồn quy hoạch. Nội dung 12. Thực hiện hiệu quả các phong trào thi đua và coi trọng việc phong tặng danh hiệu cho hiệu trƣởng: Nhà giáo Nhân dân, Nhà giáo Ƣu tú, Kỉ niệm chƣơng Vì sự nghiệp giáo dục và các danh hiệu khác... Bảng 2.27. Thực trạng xây dựng môi trƣờng làm việc, tạo động lực làm việc cho đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh Thực trạng tạo môi trƣờng phát triển cho đội ngũ hiệu trƣởng Tổng Mức độ (%) X Thứ bậc 5 4 3 2 1 Nội dung 1 675 27,4 11,3 11,9 22,4 24,4 2,87 12 Nội dung 2 675 30,4 14,3 11,9 19,4 20,4 3,04 10 Nội dung 3 675 32,4 15,2 11,8 18,2 18,4 3,13 7 Nội dung 4 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 3 Nội dung 5 675 35,4 18,0 13,0 15,2 18,4 3,37 1 Nội dung 6 675 34,2 18,0 11,0 14,2 18,2 3,23 2 Nội dung 7 675 32,4 18,0 11,0 16,2 18,4 3,18 6 Nội dung 8 675 28,4 12,3 13,9 19,4 22,4 2,94 11 Nội dung 9 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 3 Nội dung 10 675 31,4 14,2 11,8 19,2 19,4 3,07 9 Nội dung 11 675 32,4 15,2 11,8 18,2 18,4 3,13 7 Nội dung 12 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 3 Trung bình 675 32,0 15,9 11,8 17,3 19,4 3,13 99 Nhận xét: Thực trạng các hoạt động tạo động lực để đội ngũ hiệu trưởng trường THCS tại Tp.HCM ở mức độ Khá; vì giá trị trung bình của các trung bình cộng có giá trị X = 3,13. Trong đó, hoạt động đƣợc đánh giá đạt mức độ tốt nhất là “Giám sát thực hiện chế độ tiền lương, các phụ cấp đối với hiệu trưởng trường THCS theo các quy định hiện hành của Nhà nước và địa phương” và “Đánh giá hiệu lực tác động của chính sách, cơ chế quản lý hiệu trưởng để nhận biết điểm mạnh, hạn chế, nguyên nhân của các cơ chế, chính sách đó tại địa phương” với giá trị 3,23  X  3,37 và hoạt động bị đánh giá ở mức độ yếu nhất là “Tổ chức hiệu quả các hoạt động tham quan các cơ sở giáo dục trong và ngoài nước cho các hiệu trưởng để trao đổi kinh nghiệm quản lý”, “Thực hiện phối hợp giữa Phòng GD-ĐT, Phòng Nội vụ, Đảng ủy, UBND các xã, phường, thị trấn trong việc nhận xét đánh giá định kỳ hiệu trưởng THCS đương nhiệm và cán bộ thuộc diện quy hoạch” và “Thực hiện phối hợp giữa Phòng GD-ĐT, Phòng Nội vụ, Đảng ủy, UBND các xã, phường, thị trấn trong việc đề xuất nhân sự và thực hiện các qui trình bổ nhiệm mới, luân chuyển, bổ nhiệm lại, miễn nhiệm hiệu trưởng trường THCS theo qui định tại địa phương” với giá trị 2,87  X  3,04. Qua việc phỏng vấn một số CBQL về nhân sự giáo dục (UBND quận huyện, Sở GD-ĐT, Phòng Nội vụ và Phòng GD-ĐT) và một số hiệu trƣởng trƣờng THCS; đồng thời qua xử lý các câu hỏi mở (Cho biết nguyên nhân của các hạn chế?) cho thấy mức độ còn yếu về các hoạt động tạo môi trƣờng phát triển đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS là do nhiều nguyên nhân mang tính hệ thống nhƣ: việc phân cấp quản lý nhà nƣớc đối với giáo dục về nhân sự, tài chính, phân cấp quản lý giáo dục cho Phòng GD-ĐT, cho các trƣờng THCS. 2.4.6. Thực trạng phân công bố trí sử dụng và thực hiện chế độ chính sách đối với hiệu trưởng trường trung học cơ sở Thực trạng phân công bố trí sử dụng và thực hiện chế độ chính sách đối với đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS tại Tp.HCM đƣợc khảo sát và đánh giá ở 04 nội dung sau đây: Nội dung 1. Bổ nhiệm, bố trí phân công hiệu trƣởng theo đúng các tiêu chuẩn, cơ cấu, thực hiện đúng qui trình vị trí chức danh. Nội dung 2. Tham mƣu với các cấp quản lý xây dựng và triển khai chính sách ƣu tiên của địa phƣơng đối với hiệu trƣởng trƣờng THCS công tác tại các trƣờng ở khu vực ngoại thành nhƣ: ƣu tiên trong đào tạo, bồi dƣỡng, học ngoại ngữ 100 Nội dung 3. Thực hiện tốt công tác khen thƣởng và kỷ luật để động viên, khen thƣởng CBQL phù hợp và kịp thời. Nội dung 4. Thực hiện xây dựng kế hoạch và lộ trình luân chuyển hiệu trƣởng trƣờng THCS khi hết nhiệm kì từ nơi khó khăn đến thuận lợi và ngƣợc lại. Bảng 2.28. Thực trạng phân công bố trí sử dụng và thực hiện chế độ chính sách đối với hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh Phân công, bố trí sử dụng, thực hiện chế độ, chính sách, khen thƣởng, kỷ luật và cơ chế đãi ngộ đối với hiệu trƣởng Tổng Mức độ (%) X Thứ bậc 5 4 3 2 1 Nội dung 1 675 28,4 12,3 13,9 19,4 22,4 2,94 2 Nội dung 2 675 27,4 11,3 11,9 22,4 24,4 2,87 3 Nội dung 3 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 1 Nội dung 4 675 33,2 18,0 11,0 15,2 18,2 3,21 1 Trung bình 675 30,6 14,9 12,0 18,1 20,8 3,05 Nhận xét: Thực trạng việc thực hiện phân công, bố trí sử dụng, thực hiện chế độ, chính sách, khen thƣởng, kỷ luật và cơ chế đãi ngộ đối với hiệu trƣởng ở mức độ Khá; vì giá trị trung bình của các trung bình cộng có giá trị X = 3,05. Trong đó, hoạt động đƣợc đánh giá đạt mức độ tốt nhất là “Thực hiện xây dựng kế hoạch và lộ trình luân chuyển hiệu trưởng trường THCS khi hết nhiệm kì từ vùng khó khăn sang vùng thuận lợi và ngược lại” và “Thực hiện tốt công tác khen thưởng và kỷ luật để động viên, khen thưởng CBQL phù hợp và kịp thời” với giá trị X = 3,21 và hoạt động bị đánh giá ở mức độ yếu nhất là “Tham mưu với các cấp quản lý xây dựng và triển khai chính sách ưu tiên của địa phương đối với hiệu trưởng trường THCS công tác tại các trường có khó khăn như: ưu tiên trong đào tạo, bồi dưỡng, học ngoại ngữ” với giá trị X = 2,87. 2.4.7. Tổng hợp thực trạng phát triển đội ngũ hiệu trưởng trường trung học cơ sở thành phố Hồ Chí Minh Qua công tác khảo sát thực tế với các công cụ đã sử dụng, các mẫu khách thể thực hiện khảo sát và xử lý số liệu từ Bảng 2.23 đến 2.28, nhằm khái quát tổng thể về thực trạng phát triển đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng THCS tại Tp.HCM ta có bảng tổng hợp sau: 101 Bảng 2.29. Bảng tổng hợp thực trạng phát triển đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở ở thành phố Hồ Chí Minh Phân công, bố trí sử dụng, thực hiện chế độ, chính sách, khen thƣởng, kỷ luật và cơ chế đãi ngộ đối với hiệu trƣởng Tổng Mức độ (%) X Thứ bậc 5 4 3 2 1 Quy hoạch đội ngũ hiệu trƣởng trƣờng trung học cơ sở 675 35,2 18,2 12,8 14,6 16,2 2,96 6 Tuyển chọn, bổ nhiệm, luân chuyển và miễn nhiệm