MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU 5
TỔNG QUAN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 10
Chương 1 THỰC CHẤT VÀ NHỮNG NHÂN TỐ CƠ BẢN QUY
ĐỊNH QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH
CHÍNH TRỊ VIÊN TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN
VIỆT NAM THEO Tư TưỞNG HỒ CHÍ MINH 25
1.1. Thực chất phát triển nhân cách chính trị viên trong Quân
đội nhân dân Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh 25
1.2. Những nhân tố cơ bản quy định quá trình phát triển nhân
cách chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam
theo tư tưởng Hồ Chí Minh 59
Chương 2 THỰC TRẠNG, XU HưỚNG VÀ YÊU CẦU CƠ BẢN
PHÁT TRIỂN NHÂN CÁCH CHÍNH TRỊ VIÊN TRONG
QUÂN ĐỘI NHÂN DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY THEO
Tư TưỞNG HỒ CHÍ MINH 77
2.1. Thực trạng phát triển nhân cách chính trị viên trong
Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng
Hồ Chí Minh 77
2.2. Xu hướng và yêu cầu cơ bản phát triển nhân cách chính
trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo
tư tưởng Hồ Chí Minh 101
Chương 3 GIẢI PHÁP CƠ BẢN NHẰM PHÁT TRIỂN NHÂN
CÁCH CHÍNH TRỊ VIÊN TRONG QUÂN ĐỘI NHÂN
DÂN VIỆT NAM HIỆN NAY THEO Tư TưỞNG HỒCHÍ MINH 119
3.1. Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo và bồi dưỡng, rèn
luyện chính trị viên nhằm phát triển nhân cách chính trị
viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư
tưởng Hồ Chí Minh119
3.2. Phát huy vai trò nhân tố chủ quan của chính trị viên nhằm
phát triển nhân cách chính trị viên trong Quân đội nhân
dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh 135
3.3. Xây dựng môi trường công tác thuận lợi và tiếp tục hoàn
thiện cơ chế, chính sách nhằm phát triển nhân cách chính
trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo
tư tưởng Hồ Chí Minh 153
KẾT LUẬN 169
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ ĐÃ
CÔNG BỐ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 171
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
200 trang |
Chia sẻ: lavie11 | Lượt xem: 634 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Phát triển nhân cách chính trị viên trong quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
chừng, “ngại khó, ngại khổ”,
làm ngơ hoặc thiếu mạnh dạn đấu tranh với những hiện tượng sai trái trong
đơn vị; lúng túng, thụ động trong đấu tranh bác bỏ những quan điểm sai trái,
phản động và luận điệu chiến tranh tâm lý của các thế lực thù địch.
Hạn chế về đạo đức, lối sống của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay
đó là, một bộ phận chính trị viên chịu ảnh hưởng của tư tưởng cá nhân chủ
nghĩa, lối sống cơ hội thực dụng, suy thoái về đạo đức, lối sống và vi phạm kỷ
luật quân đội, pháp luật Nhà nước. Kết quả khảo sát, điều tra có 7,72% đánh
giá phẩm chất đạo đức, lối sống của chính trị viên còn chưa thực sự mẫu mực
về đạo đức; và điều đáng lo ngại là 0,36% đánh giá chính trị viên còn vi phạm
vào các chuẩn mực đạo đức [phụ lục 3.1]. Trong thực tiễn, bộ phận chính trị
93
viên này có hành vi biểu hiện: thiếu ý thức tổ chức kỷ luật, sống buông thả,
xu nịnh, bợ đỡ cấp trên, che dấu khuyết điểm, thổi phồng thành tích, vi phạm
kỷ luật quân đội, pháp luật Nhà nước; vi phạm nguyên tắc quy định trong giải
quyết các mối quan hệ; chưa thực sự là trung tâm đoàn kết, chỗ dựa tinh thần
vững chắc cho cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị; có hành vi kéo bè, kéo cánh,
quan liêu, gia trưởng, độc đoán, thậm chí quân phiệt, lăng mạ cấp dưới, họ
chưa thực sự là mẫu hình nhân cách về đạo đức, lối sống cho cán bộ, chiến sĩ
thuộc quyền học tập, noi theo.
Thứ hai, về năng lực của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt
Nam hiện nay theo TTHCM.
Qua khảo sát điều tra xã hội học, với câu hỏi: Theo đồng chí kết quả
thực hiện cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên tại các đơn vị
phân đội hiện nay ở mức độ nào. Kết quả đánh giá 50,44% đánh giá ở mức độ
tốt; 44,60% đánh giá ở mức độ khá [phụ lục 3.4]. Theo đó, có thể đánh giá,
tuyệt đại đa số chính trị viên hiện nay có kiến thức và năng lực khá tốt, đáp
ứng với cương vị, chức trách, nhiệm vụ của mình. Được biểu hiện cụ thể trên
những mặt công tác cơ bản như:
Năng lực chủ trì về chính trị.
Điểm mạnh khá nổi bật hiện nay đại đa số chính trị viên ở đơn vị phân
đội là đã biết phát huy vị trí chủ trì về chính trị, đứng đầu cấp ủy, tổ chức
đảng, trong mọi hoạt động của chính trị viên đã luôn giữ vững và tỏa sáng
“ngọn lửa” của lòng nhiệt tình cách mạng cho mọi quân nhân trong đơn vị.
Qua khảo sát, điều tra có: 72,87% đánh giá năng lực chủ trì về chính trị của
chính trị viên ở mức độ tốt; 22,64%% đánh giá mức độ khá [phụ lục 3.2]. Với
số liệu trên cho thấy đa số chính trị viên ở các đơn vị đã thực hiện khá tốt vai
trò chủ trì về chính trị của mình. Bộ phận chính trị viên này đã thực sự giữ
vững ngọn cờ lãnh đạo của Đảng trong đơn vị, hướng mọi hoạt động của đơn
vị theo đúng đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách và luật pháp của Nhà
nước. Dưới sự hướng dẫn, trực tiếp của chính ủy, cơ quan chính trị cấp trên,
94
chính trị viên đã nắm được chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy cấp trên, hướng dẫn
của cơ quan chính trị các cấp, tình hình và nhiệm vụ của đơn vị; biết tổ chức
xây dựng và triển khai thực hiện nghị quyết lãnh đạo của chi bộ, của đảng ủy
trong các kỳ đại hội, tháng, quý, năm và các mặt công tác của tổ chức đảng
như công tác kiểm tra, giám sát, phát triển đảng viên mới, công tác xây dựng
chi bộ đại đội, đảng ủy tiểu đoàn trong sạch vững mạnh toàn diện. Thực hiện
đúng vai trò chủ trì về chính trị đối với mọi mặt công tác của đơn vị mình phụ
trách. Cũng như, mọi hoạt động CTĐ, CTCT trong đơn vị như: công tác xây
dựng đảng, công tác tuyên huấn, công tác cán bộ, công tác dân vận, công tác
kiểm tra, giám sát đảng viên v.v..
Qua trao đổi với lãnh đạo, chỉ huy ở một số đơn vị cũng đều nhất trí
cho rằng, đại bộ phận chính trị viên ở đơn vị hiện nay có năng lực chủ trì về
chính trị khá toàn diện, đáp ứng với cương vị, chức trách đảm nhiệm. Vấn đề
này còn được thể hiện ở uy tín của chính trị viên là người chủ trì về chính trị
trong tổ chức đảng, trong đơn vị và trong xã hội ngày một tăng. Qua các kỳ
đại hội gần nhất, hầu hết chính trị viên được bầu là bí thư đảng cấp mình,
nhiều đồng chí là ủy viên cấp ủy cấp trên, các quyết định của họ đưa ra đã
được cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị thực hiện nghiêm túc có hiệu quả, họ luôn
được cấp trên đánh giá cao, bạn bè, đồng nghiệp mến phục, đoàn thể, chính
quyền và nhân dân địa phương yêu mến, tin cậy.
Năng lực tổ chức tiến hành hoạt động CTĐ, CTCT.
Trong thời gian gần đây, trình độ, khả năng tổ chức, tiến hành các hoạt
động công tác tư tưởng, công tác tổ chức và khả năng điều hành, quản lý đơn
vị của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay đã có nhiều chuyển biến tiến bộ và
đạt được kết quả hết sức khả quan. Theo kết quả điều tra: 68,84% cho rằng
năng lực tổ chức tiến hành CTĐ, CTCT của chính trị viên ở các đơn vị hiện
nay đạt mức độ tốt; 23,72% nhận định ở mức độ khá [phụ lục 3.2].
Số liệu trên có thể thấy, năng lực tổ chức tiến hành CTĐ, CTCT của
chính trị viên ở các đơn vị hiện nay là khá tốt. Trên thực tế đại đa số chính trị
95
viên đã biết vận dụng đúng đắn, sáng tạo những kiến thức, kinh nghiệm vào
thực hiện công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên và xây dựng chi bộ,
đảng bộ theo chức trách, nhiệm vụ; có năng lực quản lý, nắm bắt tình hình tư
tưởng, kỷ luật của cán bộ, chiến sĩ; có tư duy độc lập, sáng tạo, biết tiến hành
các hoạt động CTĐ, CTCT, trong thực hiện nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu,
huấn luyện, diễn tập khắc phục hậu quả thiên tai và thực hiện các nhiệm vụ
khác; thực hiện tương đối tốt các buổi thông báo thời sự, tổ chức các ngày
chính trị văn hóa - tinh thần và các hoạt động trong ngày nghỉ cuối tuần cho
bộ đội; biết triển khai xây dựng và tổ chức hoạt động của phòng Hồ Chí
Minh, tổ chức khá tốt các hoạt động phong trào của đơn vị như hoạt động văn
hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, diễn đàn thanh niên, giao lưu kết nghĩa, công
tác dân vận, có kỹ năng nói, viết tương đối khá; nhiều đồng chí chính trị viên
đã đạt giải cao trong các kỳ thi tuyên truyền viên trẻ, thi kể chuyện về tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh, thi bí thư chi bộ giỏi, cán bộ đoàn giỏi.
Năng lực chỉ huy, quản lý và hạt nhân đoàn kết trong đơn vị.
Chính trị viên ở các đơn vị hiện nay đã biết phát huy vị trí chủ trì về
chính trị, là một trong hai người có trách nhiệm và quyền hạn cao nhất trong
đơn vị vào thực hiện chức trách chỉ huy, quản lý đơn vị mình đảm nhiệm. Do
đó, đại đa số chính trị viên hiện nay đã hoàn thành được chức trách chỉ huy,
quản lý đơn vị trong điều kiện không có những biến động lớn về biên chế và
tổ chức, đơn vị làm nhiệm vụ huấn luyện, tiến hành các hoạt động tập trung,
diễn ra chủ yếu trong doanh trại. Theo kết quả điều tra có: 71,26% đánh giá
năng lực chỉ huy, quản lý đơn vị của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay đạt
mức độ tốt; 23,30% ở mức độ khá [phụ lục 3.2].
Kết quả trên có thể nhận định rằng, năng lực chỉ huy, quản lý đơn vị
của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay ở mức độ khá tốt. Trong thực tiễn đại
đa số chính trị viên đã có tính quyết đoán, dám chịu trách nhiệm trước đơn vị
là một phẩm chất đang được từng bước khẳng định của chính trị viên ở các
96
đơn vị hiện nay, phần lớn chính trị viên không có tâm lý tự ty, rụt rè, ngại
quản lý, chỉ huy như những năm trước đây. Đồng thời, tuyệt đại đa số chính
trị viên hiện nay luôn giữ vững là “hạt nhân” đoàn kết trong đảng bộ, chi bộ
và đơn vị, được đảng ủy, chi bộ tín nhiệm bầu giữ chức bí thư đảng ủy, bí thư
chi bộ, bộ phận chính trị viên này đã thực sự có sức cảm hóa cao và tạo được
tình cảm yêu mến, tin tưởng, ủng hộ của cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị; họ đã
biết khai thác, phát huy sức mạnh của các tổ chức quần chúng và năng lực của
mọi cán bộ, chính trị vào thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ của đơn vị.
Song, đánh giá một cách khách quan, năng lực của chính trị viên ở các
đơn vị hiện nay vẫn còn những hạn chế, bất cập. Theo số liệu khảo sát, điều
tra cho thấy đánh giá việc thực hiện cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính
trị viên tại các đơn vị hiện nay có: 3,32% đánh giá ở mức độ trung bình,
1,64% đánh giá ở mức độ yếu [phụ lục 3.4]. Đi vào khảo sát, điều tra ở một số
mặt công tác đặc trưng của chính trị viên tại các đơn vị hiện nay như: năng
lực chủ trì về chính trị của chính trị viên ở mức trung bình là 3,15%, mức yếu
0,98%; năng lực tổ chức, tiến hành CTĐ, CTCT của chính trị viên ở mức
trung bình là 4,45%, mức yếu 2,32%; năng lực quản lý, chỉ huy của chính trị
viên ở mức trung bình là 3,80%, mức yếu 1,64% [phụ lục 3.2].
Với các số liệu trên đã phần nào phản ánh trình độ kiến thức, năng lực
của một bộ phận chính trị viên hiện nay chưa tương xứng với cương vị, chức
trách, nhiệm vụ được giao. Trên thực tế, bộ phận chính trị viên này: năng lực
tư duy lý luận không cao, khả năng nắm bắt thực tiễn và vận dụng lý luận vào
giải quyết những vấn đề thực tiễn nảy sinh còn nhiều bất cập; năng lực chủ trì
về chính trị, năng lực chỉ đạo và tiến hành CTĐ, CTCT hạn chế, thiếu tính
chủ động, sáng tạo, còn biểu hiện tính giáo điều, rập khuôn, máy móc kinh
nghiệm, không nắm vững chức trách, nhiệm vụ, thụ động, dựa dẫm cấp trên, ỷ
lại người chỉ huy. Một bộ phận chính trị viên, nhất là chính trị viên đại đội
còn: lúng túng trong xây dựng nghị quyết và duy trì sinh chi bộ, chưa thực sự
97
nắm vững quy trình tiến hành công tác kiểm tra, giám sát, kết nạp đảng viên
mới; có chính trị viên còn rất lúng túng trong tổ chức thực hiện công tác xây
dựng đảng, thậm chí thực hiện không đúng nguyên tắc, quy định; trong giảng
bài chính trị, thông báo thời sự tính thuyết phục không cao; tổ chức các hoạt
động phong trào, cổ động thao trường, diễn tập còn kém hiệu quả; năng lực
chỉ huy, quản lý đơn vị còn hạn chế, không nắm chắc tình hình mọi mặt của
đơn vị, lúng túng trong chỉ huy đơn vị thực hiện các nhiệm vụ cụ thể.
Thứ ba, về phương pháp, tác phong công tác của chính trị viên trong
QĐNDVN hiện nay theo TTHCM.
Phương pháp, tác phong công tác của chính trị viên ở các đơn vị hiện
nay là kết quả của quá trình học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm
trong hoạt động thực tiễn và phản ánh phẩm chất, năng lực của chính trị viên.
Kết quả điều tra xã hội học cho thấy, 89,15 đánh giá chính trị viên hiện nay có
phương pháp, tác phong công tác thực sự khoa học [phụ lục 3.3]. Trên thực tế,
chính trị viên đã nắm vững cương vị, chức trách, nhiệm vụ, có phương pháp,
tác phong công tác phù hợp, hiệu quả, thể hiện ở sự thống nhất cao giữa tính
đảng, tính nguyên tắc với tính năng động, sáng tạo và sự nhạy cảm với cái
mới; có phong cách làm việc trung thực, khách quan, khoa học, có sự thống
nhất cao giữa tính dân chủ, tôn trọng tập thể, phục tùng tổ chức với ý thức tổ
chức, kỷ luật cao và tính quyết đoán, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách
nhiệm; thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy trí tuệ tập
thể trước khi ra các quyết định, nghị quyết, chỉ thị, không có thái độ cảm tính,
gia trưởng, cá nhân chủ nghĩa, độc đoán, chuyên quyền; phần lớn chính trị
viên thể hiện tác phong làm việc khoa học, gắn lý luận với thực tiễn, có kế
hoạch công tác phù hợp, chính xác, cụ thể tỉ mỉ, sâu sát với quần chúng, thống
nhất giữa lời nói và việc làm; thực hiện nghiêm chế độ công tác, giải quyết tốt
các mối quan hệ với cấp trên, cấp dưới và mối quan hệ giữa lãnh đạo, chỉ huy
đơn vị và cấp ủy, chính quyền, đoàn thể địa phương nơi đóng quân; chú trọng
phương pháp giáo dục thuyết phục, nêu gương để cán bộ, chiến sĩ noi theo.
98
Bên cạnh những ưu điểm trên, phương pháp, tác phong công tác của
chính trị viên ở các đơn vị hiện nay vẫn còn nổi lên những hạn chế, bất cập.
Phản ánh qua kết quả, điều tra, khảo sát ở các đơn vị cho thấy, 7,70% đánh
giá phương pháp, tác phong công tác của chính trị viên hiện nay còn chưa
khoa học [phụ lục 3.3]. Thể hiện trong thực tiễn công tác một bộ phận chính
trị viên phương pháp, tác phong công tác chưa thực sự khoa học, mẫu mực
còn biểu hiện: giáo điều, dập khuôn máy móc trong quán triệt, triển khai và tổ
chức thực hiện nghị quyết, chỉ thị của cấp trên; chưa thể hiện sự thống nhất
cao tính Đảng, tính nguyên tắc và tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong công
tác, còn ỷ lại cấp trên, tùy tiện, giản đơn, xa rời quần chúng, chưa thực sự chú
trọng phương pháp giáo dục, thuyết phục, nêu gương, nặng về hành chính,
mệnh lệnh; còn chưa thống nhất giữa lời nói và việc làm, giữa nhận thức và
hành động, nói nhiều làm ít; chưa kết hợp chặt chẽ và giải quyết tốt mối quan
hệ giữa tập thể lãnh đạo, phân công cá nhân phụ trách, thiếu tính quyết đoán
trong công việc, cá biệt có chính trị viên không dám thừa nhận cái sai của
mình, đổ trách nhiệm cho cấp dưới.
Đánh giá chung: Từ thực trạng nhân cách của chính trị viên trong Quân
đội nhân dân Việt Nam hiện nay, được thể hiện ở những ưu điểm và hạn chế
về phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác của chính trị viên
ở các đơn vị như đã đề cập ở trên cho thấy: đại đa số chính trị viên trong
QĐNDVN hiện nay đã có nhận thức đúng đắn và vận dụng sáng tạo TTHCM
về mô hình nhân cách chính trị viên vào phát triển, hoàn thiện phẩm chất,
năng lực và phương pháp, tác phong công tác của mỗi chính trị viên đáp ứng
yêu cầu thực tiễn thực hiện cương vị, chức trách, nhiệm vụ đảm nhiệm được
giao. Nhân cách của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay có sự phát triển toàn
diện mới, vừa theo các chuẩn mực về mô hình nhân cách chính trị viên mà
TTHCM đã xác định, vừa bổ sung những yếu tố mới trong hệ thống phẩm
chất, năng lực và phương pháp, tác phong công tác đáp ứng với sự phát triển
chung của xã hội và cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên trong
99
thời kỳ mới. Tuy nhiên, những hạn chế, bất cập về phẩm chất, năng lực và
phương pháp, tác phong công tác của một bộ phận chính trị viên hiện nay là
vấn đề đáng lo ngại, cần phải được khắc phục kịp thời trong thời gian tới.
Đồng thời, những hạn chế này, cũng phản ánh nhân cách của một bộ phận
chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay, còn chưa tương xứng với mô hình
nhân cách của chính trị viên mà TTHCM đã xác định và yêu cầu thực hiện
cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên trong thời kỳ mới.
Sở dĩ có được kết quả về phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác
phong công tác của chính trị viên hiện nay là do bắt nguồn từ nhiều nguyên
nhân, trong đó nổi lên là sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng mà thường xuyên, trực tiếp là Bộ Chính trị, Quân ủy Trung
ương, Bộ Quốc phòng và sự chỉ đạo, hướng dẫn của Tổng cục Chính trị là
nguyên nhân có ý nghĩa quyết định đối với chất lượng của đội ngũ cán bộ
quân đội nói chung, sự phát triển, hoàn thiện nhân cách chính trị viên nói
riêng. Đồng thời, sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức trách nhiệm của cấp
ủy đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị các cấp trong công tác giáo dục, bồi
dưỡng phát triển nhân cách chính trị viên ở các đơn vị hiện nay. Cũng như,
nội dung, hình thức, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện phát triển
nhân cách chính trị viên từng bước được đổi mới, thiết thực, hiệu quả. Điểm
nhấn nguyên nhân có tính quyết định trực tiếp là do đại đa số chính trị viên
hiện nay có tinh thần, trách nhiệm và ý chí, quyết tâm phấn đấu cao trong tự
học tập, tu dưỡng, rèn luyện phát triển nhân cách của mình.
Từ cơ sở đánh giá của các cấp ủy đảng trong các nghị quyết và báo
cáo của các cơ quan chức năng, kết hợp với điều tra, nghiên cứu, khảo sát ở
các đơn vị cho thấy, hạn chế về phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác
phong công tác của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay, bắt nguồn từ nhiều
nguyên nhân khác nhau, nhưng tựu chung lại ở một số nguyên nhân chủ yếu
sau: Do sự chống phá của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị và tác động
tiêu cực từ mặt trái của nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường ở nước ta
100
hiện nay là nguyên nhân khách quan khá cơ bản gây cản trở đến sự phát triển
nhân cách của chính trị viên hiện nay. Chất lượng nguồn đào tạo, nội dung,
chương trình, quy trình đào tạo và các điều kiện cơ sở vật chất đảm bảo cho
hoạt động bồi dưỡng, rèn luyện phát triển nhân cách chính trị viên còn có mặt
hạn chế, bất cập. Một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì ở đơn vị cơ sở
chưa nhận thức đúng đắn, đầy đủ và chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo
đúng mức việc bồi dưỡng, rèn luyện phát triển nhân cách chính trị viên trong
đơn vị thuộc quyền. Sự bất cập của cơ chế, chính sách đối với chính trị viên
chậm được khắc phục, cũng như vấn đề xây dựng môi trường công tác và vận
dụng cơ chế, chính sách mới đối với chính trị viên ở một số đơn vị chưa thật
sự được quan tâm thỏa đáng, nên đã tác động không nhỏ đến động lực phấn
đấu, rèn luyện nhân cách của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay. Một bộ
phận chính trị viên ý thức, trách nhiệm, tính tự giác kém trong tự tu dưỡng,
rèn luyện và thực hiện chức trách, nhiệm vụ là nguyên nhân chủ yếu trực tiếp
dẫn đến những hạn chế về phẩm chất, năng lực và phương pháp, tác phong
công tác của chính trị viên hiện nay.
Cùng với các nguyên nhân chủ yếu trên, nguyên nhân sâu xa dẫn đến
những hạn chế trong nhân cách của chính trị viên hiện nay là do chưa nhận
thức và vận dụng đúng đắn, sáng tạo TTHCM về phát triển nhân cách chính
trị viên. Những luận điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chính trị viên trong
QĐNDVN, hàm chứa nhiều vấn đề sâu sắc nhưng chưa được nghiên cứu quán
triệt đầy đủ. Cụ thể, trong một thời gian dài hơn 20 năm chúng ta xác định
chức danh, nhìn nhận vị trí, vai trò, xem xét chức năng, nhiệm vụ của chính
trị viên có những biểu hiện đơn giản, lệch lạc. Chúng ta bỏ chức danh “chính
trị viên”, xác lập chức danh “phó chỉ huy về chính trị”, chức danh này không
phản ánh đúng ý nghĩa như tên gọi mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt cho
chính trị viên trước đây. Ba nhiệm vụ chính của chính trị viên mà Chủ tịch Hồ
Chí Minh khái quát: “đối với bộ đội; đối với nhân dân; đối với quân địch”,
cũng được nhìn nhận khác, vì người chủ trì về chính trị lại nằm trong hệ thống
101
chỉ huy với cương vị “cấp phó” - từ địa vị người đại biểu của Đảng bên cạnh
người chỉ huy thành người cấp dưới giúp việc cho người chỉ huy. Trong thực
tiễn hiện nay, hậu quả của nó vẫn chưa được khắc phục triệt để, vì thế ở một
số đơn vị chưa có sự đồng thuận, thống nhất cao trong việc nhận thức và vận
dụng sáng tạo TTHCM về nhân cách của chính trị viên đối với việc hoàn
thiện phát triển nhân cách của chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay.
2.2. Xu hƣớng và yêu cầu cơ bản phát triển nhân cách chính trị viên
trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tƣ tƣởng Hồ Chí Minh
2.2.1. Xu hướng phát triển nhân cách chính trị viên trong Quân đội
nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh
Theo từ điển Tiếng Việt: “Xu hướng là sự thiên về một hướng nào đó
trong quá trình hoạt động nào đó có ý nghĩa lâu dài” [112, tr.1118]. Theo đó,
vấn đề xác định xu hướng phát triển nhân cách của người chính trị viên trong
QĐNDVN hiện nay theo TTHCM, chính là phải thấy rõ được xu hướng phát
triển nhân cách của họ diễn ra theo chiều hướng nào? Đã đáp ứng được hay
chưa đáp ứng với yêu cầu thực tiễn thực hiện cương vị, chức trách, nhiệm vụ
của chính trị viên trong thời kỳ mới. Đây là một vấn đề có ý nghĩa thiết thực
cho sự lựa chọn con đường, biện pháp nhằm thúc đẩy có hiệu quả quá trình
phát triển nhân cách của chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay theo
TTHCM. Quá trình nghiên cứu thực trạng phát triển nhân cách của chính trị
viên trong QĐNDVN hiện nay theo TTHCM, có thể rút ra xu hướng phát
triển nhân cách của chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay như sau:
Thứ nhất, xu hướng phát triển nhân cách của chính trị viên trong
QĐNDVN hiện nay theo TTHCM đã đáp ứng với yêu cầu thực tiễn thực hiện
cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên trong thời kỳ mới.
Thực chất của xu hướng này là các chủ thể tác động phát triển nhân
cách và bản thân chính trị viên có sự nhận thức đúng đắn, vận dụng sáng tạo
TTHCM về phát triển nhân cách chính trị viên vào quá trình phát triển, hoàn
thiện nhân cách của chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay. Cụ thể là, quá
102
trình phát triển nhân cách của chính trị viên ở các đơn vị hiện nay đã bám sát
vào TTHCM về mô hình nhân cách chính trị viên và có sự bổ sung, phát triển,
hoàn thiện những thành tố mới trong các yếu tố cấu thành nhân cách của họ.
Kết quả khảo sát, điều tra cho thấy: 83,40% số người được hỏi [phụ
lục 4.1] nhất trí xu hướng phát triển nhân cách chính trị viên trong QĐNDVN
hiện nay theo TTHCM đã đáp ứng yêu cầu cương vị, chức trách, nhiệm vụ
của chính trị viên trong thời kỳ mới là xu hướng chính, giữ vai trò chủ đạo.
Trong thực tiễn, xu hướng này đã phản ánh đúng tính khách quan của quá
trình phát triển nhân cách chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay theo
TTHCM. Thể hiện ở đại bộ phận chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay,
nhân cách của họ không chỉ hội tụ đầy đủ các chuẩn mực về phẩm chất, năng
lực và phương pháp, tác phong công tác của người chính trị viên theo
TTHCM đã xác định mà nhân cách của họ đã được bổ sung thêm những yếu
tố mới về tư tưởng, quan niệm sống, quan điểm chính trị, sự nhận thức đúng,
sai các vấn đề thực tiễn nảy sinh v.v.. theo đúng tinh thần Nghị quyết số 769 -
NQ/QUTW của Quân ủy Trung ương “Về xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội
giai đoạn 2013 - 2020 và những năm tiếp theo”. Vì vậy, nhân cách của bộ
phận chính trị viên này đã thực sự đáp ứng với yêu cầu thực tiễn thực hiện
cương vị, chức trách, nhiệm vụ của người chính trị viên trong thời kỳ mới. Họ
thực sự xứng đáng là người lãnh đạo, người chỉ huy, người anh, người chị và
người bạn của bộ đội.
Việc nhận định xu hướng trên còn được dựa trên những cơ sở sau:
Đất nước ta đã và đang bước vào thời kỳ mới - thời kỳ đẩy mạnh toàn
diện công cuộc đổi mới, trong đó có đổi mới tư duy lý luận của Đảng, nên
chúng ta đã có sự nhận thức đúng đắn, sâu sắc hơn về giá trị của TTHCM đối
với sự nghiệp cách mạng Việt Nam. Do đó, việc giữ vững định hướng của các
chủ thể về vấn đề phát triển nhân cách của chính trị viên trong QĐNDVN
theo TTHCM ngày càng có chiều sâu, vững chắc. Qua khảo sát, điều tra có:
85,03% số người được hỏi nhất trí với nhận định này [phụ lục 4.2].
103
Vấn đề quán triệt và tổ chức thực hiện việc “học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh” đã và đang đi vào chiều sâu cuộc sống của mọi
tầng lớp nhân dân và quân đội; sự nhận thức của các chủ thể về Nghị quyết số
51/NQ-TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết 513/NQ - ĐUQSTW của Quân ủy
Trung ương bước đầu đã có sự đồng thuận và thống nhất trong đời sống xã
hội và toàn quân. Thực tiễn gần 10 năm tổ chức triển khai các nghị quyết này
đã và đang đạt được hiệu quả, khẳng định tính đúng đắn của các nghị quyết là
nhân tố quyết định phương hướng chính trị, mục tiêu, phương châm chỉ đạo
toàn bộ các hoạt động công tác và xây dựng đội ngũ cán bộ chính trị, trong đó
có chính trị viên. Gần đây, sự ra đời Nghị quyết số 769 - NQ/QUTW của
Quân ủy Trung ương “Về xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội giai đoạn 2013 -
2020 và những năm tiếp theo”, là cơ sở mang ý nghĩa chiến lược lâu dài đảm
bảo cho quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ quân đội vững mạnh về mọi mặt,
cũng chính là cơ sở vững chắc định hướng chính trị cho quá trình phát triển
nhân cách của chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay theo TTHCM.
Các khâu, các bước của quá trình phát triển nhân cách của chính trị
viên trong QĐNDVN theo TTHCM được nghiên cứu có tính khoa khọc, phù
hợp và được quy chuẩn hóa, pháp quy hóa ngày càng cao; đồng thời, trình độ
nhận thức, tổ chức quán triệt của đại bộ phận chủ thể đối với TTHCM về phát
triển nhân cách của chính trị viên ngày một nâng cao; bản thân đại đa số chính
trị viên ngày càng ý thức sâu sắc về cương vị, chức trách, nhiệm vụ của mình,
vì vậy, họ càng nhận thức sâu sắc hơn sự cần thiết việc phát triển nhân cách
của mình theo TTHCM về mô hình nhân cách của chính trị viên.
Từ những cơ sở trên có thể nhận định, xu hướng phát triển nhân cách
của chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay theo tư tưởng
Hồ Chí Minh đáp ứng được yêu cầu cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính
trị viên trong thời kỳ mới là xu hướng chính, giữ vai trò chủ đạo, đã và đang
được giữ vững, từng bước xã hội hóa đi vào chiều sâu và bền vững, phản ánh
đúng tính tất yếu khách quan của sự phát triển.
104
Thứ hai, xu hướng phát triển nhân cách của chính trị viên trong
QĐNDVN hiện nay theo TTHCM chưa đáp ứng với yêu cầu thực tiễn thực
hiện cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính trị viên trong thời kỳ mới.
Theo kết quả điều tra cho thấy, ngoài đại bộ phận các chủ thể thừa
nhận xu hướng phát triển nhân cách chính trị viên trong QĐNDVN hiện nay
theo TTHCM đáp ứng yêu cầu cương vị, chức trách, nhiệm vụ của chính trị
viên trong thời kỳ mới là xu hướng chính, giữ vai trò
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- phat_trien_nhan_cach_chinh_tri_vien_trong_quan_doi_nhan_dan_viet_nam_hien_nay_theo_tu_tuong_ho_chi_m.pdf