Luận án Quản lý đội ngũ tổ trưởng chuyên môn các trường tiểu học khu vực đồng bằng sông Cửu Long

theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh 3,00 0,29 3,04 0,22 3,01 0,25 0,06 5 Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp những kinh nghiệm triển khai hiệu quả hoạt động về tư vấn và hỗ trợ học sinh 2,99 0,37 3,03 0,16 3,00 0,23 0,06 Chung 3,05 0,30 2,93 0,15 3,02 0,25 0,06 69 Kết quả thống kê ở Bảng 2.4 cho thấy, năng lực phát triển chuyên môn, nghiệp vụ của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL xếp hạng khá (ĐTB chung = 3,02; ĐLC = 0,25). Trong 5 tiêu chí liên quan tới năng lực phát triển chuyên môn, nghiệp vụ thì: năng lực được đánh giá ở mức cao nhất là “Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp về kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm vận dụng những phương pháp dạy học và giáo dục theo hướng phát triển năng lực và phẩm chất học sinh” (ĐTB = 3,23; ĐLC = 0,24). Điều này có thể giải thích, đó là do TTCM xuất phát từ GV, được lựa chọn từ những GV có chuyên môn tốt nhất. Điều này cũng chứng tỏ, TTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL chính là chỗ dựa đáng tin cậy về chuyên môn cho các thành viên trong tổ. Phỏng vấn sâu TTCM cho thấy: “ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL nhìn chung là những người có uy tín về chuyên môn, có ý thức thực hiện mục tiêu đào tạo, là chỗ dựa đáng tin cậy về chuyên môn cho các thành viên trong tổ” [2.3.21]. Tuy nhiên, ĐNTTCM vẫn còn gặp khó khăn nhất định trong việc “hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp trong xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục” (ĐTB = 2,87; ĐLC = 0,32). Phỏng vấn sâu một CBQL trường tiểu học, ý kiến nhận xét: ”một số phương pháp dạy học mới theo hướng tập trung vào người học (như dạy học hợp tác, dạy học dự án, dạy học giải quyết vấn đề...) vẫn còn là những tên gọi khá xa lạ với nhiều TTCM” [1.3.19]. Đồng thời, một TTCM đã nhận xét rằng: “kế hoạch dạy học và giáo dục bây giờ khác xưa rất nhiều, mình không theo nổi”[2.2.27]. Như vậy, nguyên nhân dẫn tới ĐNTTCM gặp khó khăn trong hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp trong xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục là do bản thân ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL cũng chưa biết cách xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục. Nghiên cứu cũng đã tiến hành so sánh sự đánh giá về năng lực chuyên môn của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL giữa 2 nhóm CBQL, 70 GV và TTCM, kết quả kiểm định t-test cho thấy, không có sự khác biệt về sự đánh giá (p > 0,05). Như vậy, hai nhóm đối tượng khảo sát đều thống nhất trong đánh giá. Như vậy, ĐNTTCM có năng lực phát triển chuyên môn, nghiệp vụ ở mức thứ hạng khá. Tuy nhiên, cần lưu ý về năng lực “hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp trong xây dựng kế hoạch dạy học và giáo dục”. ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực phía ĐBSCL cần được tập huấn nâng cao năng lực xây dựng kế hoạch và giáo dục. 3) Năng lực quản trị tổ chuyên môn Năng lực quản trị TCM là một quan điểm tiếp cận mới trong đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục phổ thông ở Việt Nam. Quản trị tốt sẽ giúp ĐNTTCM xây dựng tập thể TCM thành khối đoàn kết, xây dựng và triển khai kế hoạch hoạt động chung của tổ, quản lý được việc thực hiện chương trình của GV nhằm điều chỉnh tiến độ và chấn chỉnh những thiếu sót trong quá trình thực hiện nội dung chương trình, đồng thời có thể kiểm tra chặt chẽ các loại hồ sơ chuyên môn, giờ giấc, nội dung giảng dạy, tình hình sử dụng phương tiện và đồ dùng dạy học của các thành viên trong tổ. Kết quả thống kê ở Bảng 2.5 cho thấy, theo đánh giá của CBQL, GV và tự đánh giá của ĐNTTCM, năng lực quản trị TCM của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở thứ hạng khá (ĐTB chung = 3,07; ĐLC = 0,41). Năng lực “tổ chức, đánh giá, xếp loại GV theo quy định chuẩn nghề nghiệp” có ĐTB cao nhất, tương ứng với xếp hạng “tốt” (ĐTB = 3,27; ĐLC = 0,54). Đây là năng lực duy nhất trong 6 năng lực thuộc nhóm năng lực quản trị TCM có mức xếp hạng tốt. Tuy nhiên, TTCM vẫn còn gặp khó khăn trong quản trị hoạt động TCM, thể hiện ở tiêu chí :“Xây dựng, thực hiện kế hoạch TCM” (ĐTB = 2,94; ĐLC = 0,34); “Chỉ đạo, điều hành TCM giữ vững kết quả về phổ cập giáo dục tiểu học của địa phương” (ĐTB = 2,98; ĐLC = 0,23). 71 Bảng 2.5. Năng lực quản trị TCM của TTCM TT Năng lực quản trị TCM CBQL, GV TTCM Chung p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Xây dựng, thực hiện kế hoạch hoạt động TCM 2,91 0,34 3,03 0,24 2,94 0,34 0,08 2 Chỉ đạo, giám sát GV thực hiện kế hoạch dạy học và giáo dục 3,18 0,53 3,25 0,37 3,20 0,43 0,08 3 Tổ chức, đánh giá, xếp loại GV theo quy định chuẩn nghề nghiệp 3,19 0,52 3,53 0,57 3,27 0,54 0,07 4 Tổ chức sinh hoạt TCM theo hướng nghiên cứu bài học 2,88 0,44 3,48 0,39 3,02 0,34 0,002 5 Đề xuất chương trình, nội dung giáo dục địa phương 2,91 0,38 3,34 0,23 3,02 0,59 0,08 6 Chỉ đạo, điều hành TCM giữ vững kết quả về phổ cập giáo dục tiểu học của địa phương 2,95 0,57 3,08 0,42 2,98 0,23 0,07 Chung 3,01 0,50 3,29 0,45 3,07 0,41 0,07 5/6 nội dung trên, sự khác biệt trong đánh giá về năng lực quản trị TCM của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL giữa 2 nhóm CBQL, GV và TTCM là không có ý nghĩa về mặt thống kê (p > 0,05). Riêng tiêu chí “Tổ chức sinh hoạt TCM theo hướng nghiên cứu bài học” có sự khác nhau trong 72 đánh của đội ngũ TTCM và CBQL, GV (p = 0,002<0,05). Các CBQL, GV đánh giá ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở mức thứ hạng thấp nhất trong số 6 tiêu chí khảo sát, tương ứng mức xếp hạng khá (ĐTB = 2,98; ĐLC = 0,23). Nhưng bản thân các TTCM đánh giá ở mức thứ hạng thứ cao nhất, tương ứng với mức xếp hạng tốt (ĐTB = 3,48; ĐLC = 0,39). Như vậy, năng lực quản trị TCM của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được đánh giá ở mức khá. Tuy nhiên, cần có biện pháp nâng cao năng lực “Xây dựng, thực hiện kế hoạch hoạt động TCM” và năng lực “tổ chức sinh hoạt TCM theo hướng nghiên cứu bài học cho ĐNTTCM”. 4) Năng lực xây dựng môi trường giáo dục Xây dựng môi trường giáo dục có ý nghĩa vô cùng quan trọng, là nhiệm vụ, đồng thời cũng là cách thức để GV, TTCM hoàn thành nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục của mình. Thực trạng năng lực xây dựng môi trường giáo dục của TTCM thể hiện ở bảng 2.6 cho thấy, theo đánh giá của CBQL, GV và tự đánh giá của ĐNTTCM, năng lực xây dựng môi trường giáo dục của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL có xếp hạng khá (ĐTB chung = 2,82; ĐLC = 0,30). Nội dung được đánh giá ở mức thứ hạng cao nhất là “Hướng dẫn, hỗ trợ GV thực hiện phát huy quyền dân chủ của HS, cha mẹ HS và bản thân GV” (ĐTB = 2,93; ĐLC = 0,32), và nội dung được đánh giá ở mức thứ hạng thấp nhất là “Là điển hình tiên tiến về thực hiện và xây dựng trường học an toàn, phòng chống bạo lực học đường; chia sẻ kinh nghiệm xây dựng và thực hiện trường học an toàn, phòng chống bạo lực học đường” (ĐTB = 2,72; ĐLC = 0,46). Nghiên cứu cũng đã tiến hành kiểm định sự khác biệt trong đánh giá giữa 2 nhóm CBQL, GV và TTCM, tuy nhiên, kết quả kiểm định t-test ở Bảng 2.6 cho thấy, không có sự khác biệt thống kê (p = 0,10 > 0,05). 73 Bảng 2.6. Năng lực xây dựng môi trường giáo dục TT Năng lực xây dựng môi trường giáo dục CBQL, GV TTCM Chung p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Nêu gương, chia sẻ kinh nghiệm trong xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh của nhà trường 2,88 0,23 2,65 0,24 2,82 0,24 0,14 2 Hướng dẫn, hỗ trợ GV thực hiện phát huy quyền dân chủ của HS, cha mẹ HS và bản thân GV 2,95 0,33 2,85 0,30 2,93 0,32 0,12 3 Xây dựng và thực hiện trường học an toàn, phòng chống bạo lực học đường; chia sẻ kinh nghiệm xây dựng và thực hiện trường học an toàn, phòng chống bạo lực học đường 2,63 0,51 3,00 0,26 2,72 0,46 0,07 Chung 2,82 0,45 2,83 0,27 2,82 0,30 0,10 Như vậy, năng lực xây dựng môi trường giáo dục của ĐNTTCN các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được đánh giá ở mức khá. Không có nội dung gì cần lưu ý. 5) Năng lực phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội Để đạt mục tiêu phát triển sự nghiệp giáo dục nói chung và phát triển nhà trường nói riêng, cần có sự phối hợp chặt chẽ của 3 lực lượng: nhà 74 trường, gia đình và xã hội. Kết quả khảo sát về năng lực phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội của TTCM thể hiện trên bảng 2.7: Bảng 2.7. Năng lực phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội TT Năng lực phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội CBQL, GV TTCM Chung p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Đề xuất và triển khai các biện pháp tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình 2,89 0,33 2,59 0,24 2,82 0,42 0,06 2 Giải quyết kịp thời các thông tin phản hồi từ cha mẹ HS, các bên liên quan về quá trình học tập của HS 2,79 0,36 2,58 0,31 2,74 0,52 0,06 3 Giải quyết kịp thời các thông tin phản hồi từ cha mẹ HS, các bên có liên quan về quá trình giáo dục đạo đức, lối sống của HS 2,64 0,39 3,00 0,34 2,72 0,35 0,06 Chung 2,77 0,35 2,72 0,30 2,76 0,40 0,06 Dữ liệu ở Bảng 2.7 cho thấy năng lực phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở mức khá (ĐTB chung = 2,76; ĐLC = 0,40). Trên thực tế, việc phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội chủ yếu là GV chủ nhiệm trực tiếp thực hiện. TTCM chỉ chịu trách nhiệm về các hoạt động chuyên môn của tổ. Trong ba tiêu chí đánh giá thì tiêu chí “Đề xuất và triển khai các biện pháp tăng cường sự phối hợp giữa nhà trường với gia đình” có mức thứ hạng đánh giá cao nhất (ĐTB = 2,82; ĐLC = 0,42). Tiêu chí “Giải quyết kịp thời 75 các thông tin phản hồi từ cha mẹ HS, các bên có liên quan về quá trình giáo dục đạo đức, lối sống của HS” có ĐTB thấp nhất (ĐTB = 2,72; ĐLC = 0,35). Sự khác biệt giữa 2 nhóm khách thể điều tra không có ý nghĩa (p > 0,05). Như vậy, ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL đã có năng lực phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội ở mức thứ hạng khá. Tuy nhiên, ĐNTTCM cần lưu ý liên hệ, trao đổi thông tin giữa nhà trường và các bên liên quan kịp thời hơn nữa. 6) Năng lực sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục Trong bối cảnh phát triển khoa học công nghệ nhanh, mạnh như hiện nay, TTCM cần có năng lực sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT. Khả năng sử dụng ngoại ngữ và CNTT chính là phương tiện giúp các TTCM hoàn thành nhiệm vụ của mình. Các TTCM không chỉ biết làm mà còn biết hướng dẫn các GV trong TCM sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT, khai thác và sử dụng TBCN trong dạy học, giáo dục. Bảng 2.8. cho thấy, năng lực sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục của ĐNTTCM được đánh giá khá cao (ĐTB chung = 2,90; ĐLC = 0,30). Bản thân các TTCM đánh giá khả năng của mình cao hơn CBQL, GV đánh giá. Tuy nhiên, kết quả kiểm định t-test về sự khác biệt trong đánh giá giữa 2 nhóm CBQL, GV và TTCM là không có sự khác biệt (p > 0,05). Các dữ liệu về trình độ chuyên môn, trình độ ngoại ngữ và tin học trong mục 2.2 hoàn toàn phù hợp với dữ liệu nêu trên. Tuy nhiên, việc rèn luyện nâng cao năng lực ngoại ngữ và tin học không thể giải quyết trong một thời gian ngắn. Đồng thời, môi trường sử dụng là điều kiện rất quan trọng trong việc rèn luyện. 76 Bảng 2.8. Năng lực sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT, khai thác và sử dụng TBCN trong dạy học, giáo dục TT Năng lực sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT CBQL, GV TTCM Chung Sig ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Có thể viết và trình bày đoạn văn đơn giản về các chủ đề liên quan trong hoạt động dạy học, giáo dục 3,09 0,23 3,64 0,44 3,22 0,28 0,08 2 Hướng dẫn, hỗ trợ đồng nghiệp nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ thông tin, khai thác và sử dụng thiết bị công nghệ trong dạy học, giáo dục 2,98 0,32 3,59 0,35 3,13 0,36 0,13 Chung 3,04 0,30 3,61 0,35 2,90 0,30 0,09 2.3.3. Đánh giá tổng hợp thực trạng chất lượng ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL Trên cơ sở số liệu thống kê của bảng 2.3 tới 2.8, đánh giá tổng hợp thực trạng chất lượng của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL tại bảng 2.9 theo 6 tiêu chuẩn. Cả 6 nhóm tiêu chuẩn nêu trên đều được đối tượng khảo sát đánh giá ở mức xếp hạng khá (2,50 < ĐTB chung <3,25). Các giá trị p so sánh giữa 2 nhóm đối tượng khảo sát > 0,05, chứng tỏ không có sự khác biệt trong đánh giá. Năng lực có vị trí thứ hạng cao nhất, đó là “Quản trị tổ chuyên môn” (ĐTB chung = 3,07; ĐLC = 0,41). Năng lực có vị trí thứ hạng thấp nhất là “Phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội” (ĐTB chung = 2,76; ĐLC = 0,40). 77 Bảng 2.9. Thực trạng chất lượng của ĐNTTCM TT Nội dung CBQL, GV TTCM Chung p Thứ hạng ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Phẩm chất chính trị, đạo đức và lối sống 2,95 0,13 3,29 0,03 3,03 0,10 0,06 2 2 Phát triển chuyên môn, nghiệp vụ 3,05 0,30 2,93 0,15 3,02 0,25 0,06 3 3 Quản trị tổ chuyên môn 3,01 0,50 3,29 0,45 3,07 0,41 0,07 1 4 Xây dựng môi trường giáo dục 2,82 0,45 2,83 0,27 2,82 0,30 0,10 5 5 Phát triển quan hệ nhà trường, gia đình và xã hội 2,77 0,35 2,72 0,30 2,76 0,40 0,06 6 6 Sử dụng ngoại ngữ, ứng dụng CNTT 3,04 0,30 3,61 0,35 2,90 0,30 0,09 4 Tóm lại, năng lực ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở mức khá. Cần có những biện pháp nâng cao năng lực cho ĐNTTCM này để đáp ứng Chuẩn nghề nghiệp, hoàn thành tốt nhiệm vụ của người TTCM trong sự nghiệp đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục hiện nay. 2.4. Thực trạng quản lý đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ở các trường tiểu học khu vực đồng bằng sông Cửu Long 2.4.1. Thực trạng nhận thức về vai trò của tổ trưởng chuyên môn Nhận thức về vai trò của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL là nội dung rất quan trọng trong công tác QLĐNTTCM. Để tìm hiểu thực trạng nhận thức về vai trò của ĐNTTCM, luận án đã đưa ra 4 nhận định dựa theo chức năng, nhiệm vụ của TTCM trong chương 1. Mức độ đồng ý với các 78 nhận định của các khách thể điều tra càng cao thì họ càng có nhận thức đúng đắn về vai trò của TTCM. Kết quả ở bảng 2.10. Bảng 2.10. Nhận thức về vai trò của TTCM TT Nội dung CBQL, GV TTCM p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 TTCM là người có uy tín về chuyên môn, có ý thức thực hiện mục tiêu đào tạo, là chỗ dựa đáng tin cậy về chuyên môn cho các thành viên trong tổ 3,22 0,66 3,19 0,62 0,85 2 TTCM là trung tâm đoàn kết, tập hợp các thành viên trong tổ để xây dựng TCM thành một tập thể lao động tích cực 3,15 0,68 3,16 0,67 0,30 3 TTCM có quyền hạn nhất định trong quá trình ra quyết định quản lý của HT, là cầu nối giữa HT và các thành viên trong tổ 3,16 0,67 3,19 0,57 0,82 4 TTCM là người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng giảng dạy và lao động sư phạm của GV trong phạm vi các môn học của TCM được phân công phụ trách 3,16 0,67 3,15 0,59 0,13 Chung 3,17 0,55 3,17 0,49 0,09 Kết quả thống kê ở Bảng 2.10 cho thấy, các nhận định mà chúng tôi đưa ra đã nhận được sự đồng ý của các đối tượng được khảo sát ở mức xếp loại “khá đồng ý” (ĐTB chung của nhóm CBQL, GV và ĐTB chung của nhóm TTCM đều = 3,17). Sự khác biệt không có ý nghĩa (p > 0,05). 79 Có thể xuất phát điểm của ĐNTTCM là GV, nên phần lớn CBQL, GV và TTCM đều chung quan điểm “ĐNTTCM là những người có uy tín về chuyên môn, có ý thức thực hiện mục tiêu đào tạo, là chỗ dựa đáng tin cậy về chuyên môn cho các thành viên trong tổ”. ĐTB của CBQL, GV đánh giá tiêu chí này = 3,22; tự các TTCM đánh giá = 3,19. Khi được hỏi về vai trò cơ bản nhất của ĐNTTCM trong trường tiểu học ý kiến cá nhân như sau: “ĐNTTCM trong trường được HT lựa chọn từ những người có chuyên môn tốt nên họ thực sự là người mà các thành viên trong tổ tin tưởng, có thể học hỏi và thường xuyên nhờ giúp đỡ về chuyên môn” [1.2.33]. Để so sánh sự khác biệt trong nhận thức về vai trò của ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL giữa 2 nhóm CBQL, GV và TTCM, chúng tôi cũng đã tiến hành kiểm định t-test, kết quả ở Bảng 2.10 cho thấy, không có sự khác biệt về sự đánh giá (p > 0,05), điều này chứng tỏ có sự thống nhất trong đánh giá của 2 đối tượng được khảo sát. Như vậy, những CBQL, GV và TTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL đã có nhận thức khá tốt về tầm quan trọng của TTCM. Các nhà quản lý cần lưu tâm, có những biện pháp để nâng cao nhận thức cho ĐNTTCM hoàn thành tốt nhiệm vụ. 2.4.2. Thực trạng quy hoạch đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Quy hoạch cán bộ là công tác phát hiện sớm nguồn cán bộ trẻ có đức, có tài, có triển vọng về khả năng lãnh đạo, quản lý, đưa vào quy hoạch để có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, tạo nguồn nhằm đáp ứng được nhiệm vụ trước mắt và lâu dài của đơn vị. Quy hoạch vừa là chức năng, vừa là công cụ quản lý. 80 Bảng 2.11. Quy hoạch ĐNTTCM TT Nội dung Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Xác định đúng mục tiêu quy hoạch ĐNTTCM của nhà trường 3,25 0,61 2,94 1,17 9,55*** 2 Xây dựng được kế hoạch quy hoạch ĐNTTCM 3,19 0,63 2,94 1,19 8,05*** 3 Xây dựng chuẩn TTCM 3,18 0,69 2,88 1,18 9,90*** 4 Dự kiến được nguồn lực thực hiện quy hoạch ĐNTTCM 3,14 0,69 2,92 1,19 7,60*** 5 Lựa chọn các giải pháp thực hiện quy hoạch ĐNTTCM 3,18 0,65 2,89 1,16 9,53*** 6 Quy hoạch luôn đảm bảo tính tập trung lãnh đạo thống nhất của cấp ủy Đảng, dân chủ công khai 3,17 0,64 2,91 1,18 8,39*** 7 Quy hoạch luôn được xem xét, bổ sung, điều chỉnh, bảo đảm tính khoa học và thực tiễn 3,17 0,63 2,89 1,18 9,06*** Chung 3,18 0,53 2,91 1,13 9,49*** Ghi chú: ***: p < 0,05 Kết quả thống kê ở Bảng 2.11 cho thấy, CBQL, GV và TTCM đánh giá mức độ thực hiện ở mức xếp loại thường xuyên (ĐTB chung = 3,18; ĐLC = 0,53) và kết quả thực hiện ở mức xếp loại khá (ĐTB chung = 2,91; ĐLC = 1,13). Trong số 6 tiêu chí khảo sát thì tiêu chí “Dự kiến được nguồn lực thực hiện quy hoạch ĐNTTCM” có ĐTB ở mức thứ hạng thấp nhất (ĐTB = 3,14; ĐLC = 0,69). 81 Kết quả kiểm định t-test về sự khác biệt giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện ở từng nội dung trong công tác quy hoạch ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở Bảng 2.11 cho thấy, có sự khác biệt lớn giữa mức độ thực hiện và kết quả thực hiện công tác quy hoạch ĐNTTCM ( p = 9,49*** < 0,05). Qua trao đổi phỏng vấn sâu với CBQL, TTCM và GV các trường tiểu học về công tác quy hoạch ĐNTTCM trong trường, chúng tôi được biết công tác này rất được lãnh đạo nhà trường quan tâm. Tuy nhiên, vẫn còn không ít GV có trình độ chuyên môn, có năng lực tốt nhưng lại không được đưa vào diện được quy hoạch. Có thể đây chính là một trong những nguyên nhân mà các đối tượng được khảo sát đánh giá kết quả thực hiện công tác quy hoạch ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở mức khá. Phỏng vấn sâu CBQL cho thấy rằng: “Chúng tôi gặp khó khăn trong quy hoạch. Vì người có năng lực một chút, vừa quy hoạch lại chuyển công tác nên quy hoạch không ổn định” [1.1.57]. Như vậy, công tác quy hoạch ĐNTTCM ở các trường tiểu học khu vực ĐBSCL có mức độ thực hiện thường xuyên và kết quả thực hiện đạt khá. Tuy nhiên, cần lưu ý vấn đề dự kiến nguồn lực thực hiện quy hoạch. 2.4.3. Thực trạng tuyển chọn và bổ nhiệm đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Tuyển chọn và bổ nhiệm ĐNTTCM các trường tiểu học là quá trình đánh giá, xác định những ứng viên phù hợp và bổ nhiệm vào vị trí TTCM. Tuyển chọn và bổ nhiệm TTCM là thực hiện chức năng tổ chức của HT. Tuyển chọn và bổ nhiệm đúng TTCM là cơ sở quan trọng cho việc thực hiện hiệu quả hoạt động giáo dục và giảng dạy trong nhà trường. Kết quả thực trạng tuyển chọn và bổ nhiệm ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được thể hiện trong bảng 2.12. 82 Bảng 2.12. Tuyển chọn và bổ nhiệm ĐNTTCM TT Nội dung Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Xây dựng được tiêu chí tuyển chọn về phẩm chất và năng lực của ĐNTTCM 3,21 0,66 2,03 0,88 49,11*** 2 Thực hiện bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển ĐNTTCM theo đúng quy định 3,15 0,68 2,03 0,90 45,81*** 3 Đảm bảo việc bổ nhiệm, luân chuyển, bãi miễn thực sự là niềm khích lệ, động viên ĐNTTCM 3,17 0,65 2,08 0,89 41,84*** 4 Đảm bảo việc bổ nhiệm, luân chuyển, bãi miễn hợp lý, đúng hoàn cảnh và nguyện vọng của ĐNTTCM 3,16 0,65 2,02 0,88 43,63*** Chung 3,17 0,54 2,04 0,83 48,94*** Ghi chú: ***: p < 0,05 Kết quả thống kê ở Bảng 2.12 cho thấy: CBQL, GV và TTCM đánh giá mức độ thực hiện công tác tuyển chọn và bổ nhiệm ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở mức độ xếp hạng thường xuyên (ĐTB chung = 3,17; ĐLC = 0,54) và đánh giá kết quả thực hiện ở mức độ xếp hạng “trung bình” (ĐTB chung = 2,04; ĐLC = 0,83). Sử dụng kiểm định t-test, giá trị p < 0,05, chứng tỏ sự khác biệt là có ý nghĩa. Như vậy, mặc dù công tác tuyển chọn và 83 bổ nhiệm ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được thực hiện thường xuyên nhưng kết quả đạt được ở mức độ trung bình. Tiêu chí “Thực hiện bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển ĐNTTCM theo đúng quy định” có mức độ thực hiện xếp thứ hạng thấp nhất trong 4 tiêu chí đánh giá nhưng có kết quả thực hiện được đánh giá ở xếp hạng thứ 3 (ĐTB mức độ thực hiện = 3,15; ĐTB kết quả thực hiện = 2,03). Ngược lại, tiêu chí “Đảm bảo việc bổ nhiệm, luân chuyển, bãi miễn hợp lý, đúng hoàn cảnh và nguyện vọng của ĐNTTCM” lại có ĐTB ở thứ hạng thứ 3 về mức độ thực hiện và cuối cùng về kết quả thực hiện (ĐTB mức độ thực hiện = 3,16; ĐTB kết quả thực hiện = 2,02). Như vậy, mặc dù công tác tuyển chọn và bổ nhiệm ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được thực hiện thường xuyên nhưng kết quả đạt được ở mức độ trung bình. Việc tuyển chọn và bổ nhiệm đúng quy định, hợp lý, đúng hoàn cảnh và nguyện vọng của ĐNTTCM cần được xem xét, cân nhắc. Để làm được tốt công tác này cần có bộ tiêu chí Chuẩn TTCM. 2.4.4. Thực trạng sử dụng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn ĐNTTCM là lực lượng quan trọng, hỗ trợ đắc lực cho HT trong việc quản lý chuyên môn của GV trong tổ. Chính vì vậy, sau khi đã tuyển chọn và ra quyết định bổ nhiệm TTCM, nhà trường cần giúp TTCM thích ứng với môi trường làm việc, trước hết là giúp cho TTCM có những thông tin về công việc sẽ đảm nhận để định hướng cho các hoạt động và công việc của họ. Từ đó, tạo điều kiện cho TTCM làm quen với các hoạt động chuyên môn trong tổ, trong nhà trường. Thực trạng việc sử dụng ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được thể hiện trong bảng 2.13 dưới đây. 84 Bảng 2.13. Sử dụng ĐNTTCM TT Nội dung Mức độ thực hiện Kết quả thực hiện p ĐTB ĐLC ĐTB ĐLC 1 Nhà trường phân công nhiệm vụ, kiểm tra việc thực hiện nhiệm vụ của TTCM, bảo đảm các điều kiện cần thiết để TTCM thực hiện nhiệm vụ và các chế độ, chính sách liên quan 3,24 0,68 2,08 0,91 44,35*** 2 Đối với TTCM mới, nhà trường phân công thành viên ban giám hiệu có kinh nghiệm để theo dõi, đánh giá và giúp đỡ 3,23 0,67 2,07 0,90 44,84*** 3 Việc phân công nhiệm vụ cho TTCM bảo đảm phù hợp với năng lực, sở trường của mỗi cá nhân 3,16 0,65 2,02 0,88 43,53*** Chung 3,21 0,56 2,06 0,85 48,78*** Ghi chú: ***: p < 0,05 Kết quả thống kê ở Bảng 2.13 cho thấy: CBQL, GV và TTCM đánh giá mức độ thực hiện công tác sử dụng ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL ở mức xếp loại thường xuyên (ĐTB chung = 3,21; ĐLC = 0,56). Kết quả thực hiện được đánh giá ở mức xếp loại “trung bình” (ĐTB chung = 2,06; ĐLC = 2,06). Sử dụng kiểm định t-test, giá trị p < 0,05, chứng tỏ sự khác biệt là có ý nghĩa. Điều này cho thấy, mặc dù công tác sử dụng ĐNTTCM các trường tiểu học khu vực ĐBSCL được quan tâm thực hiện thường xuyên nhưng kết quả thực hiện chỉ đạt mức trung bình. 85 Tiêu chí “Việc phân công nhiệm vụ cho TTCM bảo đảm phù hợp với năng lực, sở trường của mỗi cá nhân” có mức độ thực hiện thứ hạng thấp nhất và kết quả thực hiện cũng ở thứ hạng thấp nhất trong số 3 tiêu chí khảo sát (ĐTB mức độ thực hiện = 3,16; ĐTB kết quả thực hiện = 2,02). Giá trị p trong kiểm định t-test < 0,05, chứng tỏ sự khác biệt là có ý nghĩa. Phỏng vấn sâu TTCM cho ý kiến rằng: “Sau khi được bổ nhiệm, để thực hiện các chức năng nhiệm vụ được giao, tôi chủ yếu dựa vào trình độ, năng lực của bản thân để điều hành công việc của tổ, do khác chuyên môn với lãnh đạo nhà trường nên tôi không được hỗ trợ nhiều” [2.2.43]. Từ dữ liệu nêu trên, luận án nhận thấy rằng công tác sử dụng ĐNTTCM được thực hiện thường xuyên nhưng có kết quả thực hiện ở mức trung bình. Vấn đề kết nối, dung hòa giữa năng lực, nhu cầu của cá nhân TTCM và yêu cầu của các CBQL nhà trường cần được xem xét. Sử dụng ĐNTTCM cần “Đúng người, đúng việc”. 2.4.5. Thực trạng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ tổ trưởng chuyên môn Đào tạo, bồi dưỡng ĐNTTCM là nội dung đặc biệt quan trọng trong QLĐNTTCM các trường tiểu học. Do xuất phát điểm của ĐNTTCM là GV giỏi chuyên môn giảng dạy và giáo dục học sinh, chưa được đào tạo về nghiệp vụ quản lý, nên đội ngũ này thiế