MỤC LỤC
MỞ ĐẦU . 1
Chương 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN
QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN. 9
1.1. Các công trình nghiên cứu ở nước ngoài liên quan đến đề tài luận án. 9
1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước liên quan đến đề tài luận án. 16
1.3. Khái quát kết quả của các công trình nghiên cứu có liên quan đến
đề tài và những vấn đề luận án tập trung giải quyết . 28
Chương 2: THÀNH ỦY HÀ NỘI LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC PHÒNG,
CHỐNG LÃNG PHÍ GIAI ĐOẠN HIỆN NAY - NHỮNG VẤN ĐỀ
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN . 33
2.1. Thành ủy Hà Nội và công tác phòng, chống lãng phí ở Thành phố
Hà Nội . 33
2.2. Thành ủy Hà Nội lãnh đạo công tác phòng, chống lãng phí - Khái
niệm, nội dung và phương thức . 61
Chương 3: CÔNG TÁC PHÒNG CHỐNG LÃNG PHÍ Ở HÀ NỘI VÀ
THÀNH ỦY HÀ NỘI LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG
LÃNG PHÍ – THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ KINH NGHIỆM. 77
3.1. Tình hình công tác phòng, chống lãng phí ở Hà Nội giai đoạn
2013-2020. 77
3.2. Thực trạng Thành ủy Hà Nội lãnh đạo công tác phòng, chống lãng
phí – Kết quả, nguyên nhân và kinh nghiệm. 91
Chương 4: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU TĂNG
CƯỜNG SỰ LÃNH ĐẠO CỦA THÀNH ỦY HÀ NỘI ĐỐI VỚI
CÔNG TÁC PHÒNG, CHỐNG LÃNG PHÍ ĐẾN NĂM 2030. 121
4.1. Dự báo những nhân tố tác động và phương hướng tăng cường sự
lãnh đạo của Thành ủy Hà Nội đối với công tác phòng, chống lãng phí
đến năm 2030 . 121
4.2. Những giải pháp chủ yếu tăng cường sự lãnh đạo của Thành ủy
Hà Nội đối với công tác phòng, chống lãng phí đến năm 2030. 128
KẾT LUẬN . 149
Danh mục công trình đã công bố của tác giả có liên quan đến đề tài
luận án . 151
TÀI LIỆU THAM KHẢO . 152
199 trang |
Chia sẻ: quyettran2 | Ngày: 28/12/2022 | Lượt xem: 351 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận án Thành ủy Hà Nội lãnh đạo công tác phòng, chống lãng phí giai đoạn hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
phố về
quản lý lễ hội. Thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền, vận động nhân
dân thực hiện nếp sống văn minh và THTK, CLP trong việc cưới, việc tang,
việc lễ hội; tuyên truyền, vận động toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn
hóa tại khu dân cư, triển khai thực hiện cuộc vận động người Việt Nam ưu tiên
dùng hàng Việt Nam.
Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu
theo Quyết định số 158/2008/QĐ-TTg ngày 02/12/2008 của Thủ tướng Chính
phủ, UBND Thành phố đã ban hành các chỉ thị, kế hoạch về việc sử dụng điện
tiết kiệm và hiệu quả trên địa bàn Thành phố. Hàng năm, UBND Thành phố
đều ban hành kế hoạch về việc tham gia hưởng ứng chiến dịch Giờ Trái đất.
Những kết quả đạt được trong công tác PCLP tại Thành phố Hà Nội thời
gian qua xuất phát từ sự quyết tâm của toàn HTCT và nhân dân trong Thành phố
86
và nhờ sự chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên của cấp ủy, chính quyền các cấp.
3.1.2. Hạn chế trong công tác phòng, chống lãng phí
Kết quả khảo sát trên địa bàn Thành phố Hà Nội cho thấy: Bên cạnh những
kết quả tốt mà công tác PCLP đã đạt được, ở thành phố Hà Nội, tình hình lãng
phí, cùng với các biểu hiện tham nhũng, tiêu cực vẫn còn tiềm ẩn những diễn
biến phức tạp trên nhiều lĩnh vực, nhất là lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai, đầu
tư xây dựng, cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, quản lý, sử dụng vốn, tài sản
nhà nước...
Khi được hỏi về đánh giá việc thực hiện công tác PCLP tại cơ quan, địa
phương, đơn vị nơi công tác/sinh sống, theo mức độ đánh giá của 1048 người
được hỏi, có thể phân loại các hoạt động được đánh giá thành 03 nhóm:
Nhóm được đánh giá cao bao gồm các hoạt động: Tuyên truyền, phổ biến
về PCLP, Quản lý, kiểm tra, giám sát chất lượng và đảm bảo hiệu quả công
việc của công chức, người lao động, Quản lý, sử dụng thời gian lao động, Sắp
xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, Quản lý và sử dụng trụ sở làm việc, nhà
ở công vụ, Quản lý, mua sắm và sử dụng phương tiện, thiết bị làm việc của cơ
quan (tỷ lệ người được hỏi đánh giá ở mức độ Tốt và Rất tốt các hoạt động này
đều trên 70%), đặc biệt được đánh giá cao nhất là Ban hành và thực hiện quy
chế, quy định, định mức về chi tiêu nội bộ (tỷ lệ người được hỏi đánh giá ở mức
độ Tốt và Rất tốt là 93.9%, 6.1% đánh giá ở mức độ Bình thường, không có ai
đánh giá Không tốt).
Nhóm được đánh giá Bình thường bao gồm các hoạt động: Tạo dư luận xã
hội, phong trào tiết kiệm, chống lãng phí; Quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây
dựng; Quản lý, sử dụng công trình phúc lợi công cộng với tỷ lệ người được hỏi
đánh giá ở mức độ Tốt và Rất tốt lần lượt là 58%, 48,8% và 45.1%.
Nhóm được đánh giá Chưa tốt bao gồm các hoạt động: Quản lý, khai thác,
sử dụng tài nguyên; Rà soát, sắp xếp các dự án; Kiểm tra, thanh tra việc thực
hiện các dự án, tiến độ, chất lượng công trình; THTK, CLP trong doanh nghiệp
87
sử dụng vốn nhà nước; Bảo vệ tài nguyên, môi trường; Minh bạch thông tin
hoạt động của doanh nghiệp nhà nước với tỷ lệ người được hỏi đánh giá ở mức
độ Không tốt và Khó đánh giá lần lượt là 17.5%, 16,9%, 16%, 16%, 14.4% và
13%. [Chi tiết xem Phụ lục 5]
Hình 3.1. Đánh giá việc thực hiện công tác PCLP tại cơ quan, địa
phương nơi công tác/sinh sống
Trên cơ sở kết quả khảo sát, tổng hợp các báo cáo của các cơ quan, tổ
chức có thẩm quyền cũng như các thông tin thực tiễn công tác PCLP được phản
ảnh trên báo đài, các phương tiện truyền thông đại chúng, có thể chỉ ra một số
hạn chế cơ bản trong công tác PCLP ở Thành phố Hà Nội bao gồm:
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
Ban hành và thực hiện quy chế,
Quản lý, mua sắm và sử dụng xe
Quản lý, mua sắm và sử dụng
Quản lý và sử dụng trụ sở làm
Sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản
Quản lý, sử dụng thời gian lao động
Quản lý, kiểm tra, giám sát chất
Quản lý, sử dụng vốn đầu tư xây
Rà soát, sắp xếp các dự án
Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện
Quản lý, sử dụng công trình phúc
Quản lý, khai thác, sử dụng tài
Bảo vệ tài nguyên, môi trường
Minh bạch thông tin hoạt động
Thực hành tiết kiệm, chống lãng
Tuyên truyền, phổ biến về phòng,
Tạo dư luận xã hội, phong trào
Rất tốt Tốt Bình thường Không tốt Khó đánh giá
88
Một là, vẫn còn vi phạm trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước cho
mua sắm, quản lý, sử dụng phương tiện đi lại, phương tiện làm việc của cơ
quan, tổ chức trong khu vực nhà nước, quản lý trụ sở, công trình công cộng
Tuy thuộc nhóm được đánh giá Cao và Bình thường, song hệ thống định
mức kinh tế, kỹ thuật và tiêu chuẩn trong việc sử dụng kinh phí ngân sách nhà
nước, vốn nhà nước và tài sản nhà nước được các cơ quan có thầm quyền nhận
định: tuy đã được cập nhật, sửa đổi, bổ sung khá thường xuyên tuy nhiên vẫn
có một số nội dung chưa sát với thực tế, dẫn đến ý thức chấp hành còn hạn chế,
thực hiện chưa nghiêm, gây lãng phí vốn và tài sản nhà nước trong nhiều lĩnh
vực. Việc sử dụng ngân sách nhà nước, tài sản công vẫn còn tình trạng vi phạm
tiêu chuẩn; định mức; bố trí vốn đầu tư các công trình, dự án sử dụng tiền, tài
sản của nhà nước dàn trải, thực hiện chậm tiến độ.
Trong thời gian từ năm 2013 đến nay, đã có nhiều vụ việc gây lãng phí tài
sản công trong lĩnh vực đất đai, tài sản nhà nước được báo chí phản ánh, có thể
kể đến như các công trình bị bỏ hoang, sử dụng không hiệu quả hoặc sử dụng
sai mục đích, như công viên Hòa Bình với tổng mức đầu tư lên tới 282 tỷ đồng
lâm vào tình trạng “ế khách” thường xuyên [105]. Công trình hệ thống cấp nước
sạch xã Thượng Cát (nay là phường Thượng Cát) được triển khai xây dựng năm
2009 với số vốn ban đầu lên đến 29 tỷ đồng không được vận hành, bị “bỏ
hoang” do thiếu nguồn nước thô cấp cho trạm để vận hành, xử lý.
Không chỉ các công trình “nghìn tỷ”, các công trình ở một số phường, cụm
dân cư như nhà văn hóa, nhà sinh hoạt cộng đồng cũng có tình trạng bị bỏ hoang,
“vỏ có, ruột không”, cửa đóng then cài hoặc sử dụng sai mục đích trong khi
người dân vẫn thiếu những địa điểm sinh hoạt cộng đồng [77]. Một số dự án có
“tuổi thọ” còn rất non trẻ nhưng vẫn phải “khai tử” để dự án khác chồng lên như
việc di dời hai cây cầu vượt cho người đi bộ trên đường Nguyễn Chí Thanh và
Trần Khát Chân để nhường chỗ cho cầu vượt dành cho xe cơ giới [101]
Hai là, một số công trình, dự án chậm tiến độ, đội vốn trên địa bàn gây
89
bức xúc trong nhân dân Thủ đô, khai thác tài nguyên thiên nhiên trên địa bàn
còn biểu hiện lãng phí, nhất là tài nguyên đất
Một số công trình, dự án kéo dài do chậm tiến độ, đội vốn trên địa bàn
Hà Nội mặc dù không hoàn toàn do Thành phố Hà Nội chịu trách nhiệm,
song cũng gây bức xúc trong nhân dân Thủ đô như Dự án đường sắt cao tốc
đô thị các tuyến Cát Linh - Hà Đông; Nhổn - Ga Hà Nội thi công chậm chạp
so với mục tiêu ban đầu, chi phí xây dựng đội lên cao so với dự toán, gây
lãng phí lớn tiền, tài sản nhà nước; Dự án Trung tâm giao dịch công nghệ
thường xuyên Hà Nội - Khu liên cơ Võ Chí Công, vị trí tại Khu X2, phường
Xuân La, quận Tây Hồ Lãnh đạo Ban quản lý dự án khẳng định quá trình
làm dự án đã để xảy ra sơ suất từ đơn vị thiết kế, đơn vị thẩm tra...phải khắc
phục sự cố, chậm tiến độ [98].
Tài nguyên đất bị lãng phí là một trong những vấn đề nổi cộm: ở giữa Thủ
đô, một số lô đất vàng bị bỏ quên trong khi người dân thì thiếu đất ở, sống chen
chúc trong nhiều khu tập thể. Báo chí đã chỉ ra nhiều địa chỉ như: lô đất vàng
của "Bầu Hiển" rộng 2.200 m2 có tới 3 mặt tiền tại phố Lý Thường Kiệt, Hàng
Bài và Vọng Đức, cách hồ Hoàn Kiếm chỉ khoảng 200 m; lô đất rộng hơn 4.000
m2 tại ngã tư Hàng Bài - Hai Bà Trưng chỉ cách hồ Hoàn Kiếm khoảng 100 m,
đối diện Trung tâm thương mại Tràng Tiền Plaza; lô đất rộng tới 8.000 m2 có
tới 3 mặt tiền: Lò Đúc - Nguyễn Công Trứ - Ngô Thì Nhậm; Nam Đàn Plaza
và Lotus Hotel (quận Nam Từ Liêm), Tháp Thiên Niên Kỷ (quận Hà Đông),
dự án 131 Thái Hà, dự án Twin Tower (đường Láng); căn nhà khách của tỉnh
ủy Lai Châu trên đường Phan Bội Châu - Quận Hoàn Kiếm đã bị bỏ không
nhiều năm, ngày càng xuống cấp, xập xệ và có nguy cơ đổ sập bất cứ lúc
nào)[28]. Những lô đất này không chỉ tạo ra sự lãng phí khổng lồ mà còn
gây mất mỹ quan đô thị, thậm chí gây mất an toàn, ảnh hưởng đến các công
trình, dự án xung quanh.
Việc bảo vệ tài nguyên, môi trường cũng là vấn đề nóng của Thủ đô hiện
90
nay. Hà Nội hiện “ô nhiễm về mọi mặt”, từ ô nhiễm nước, ô nhiễm đất đến ô
nhiễm từ các chất thải rắn và đặc biệt là ô nhiễm không khí, ảnh hưởng nghiêm
trọng đến các hoạt động đời sống xã hội, đặc biệt là sức khỏe con người [80].
Ba là, việc thực hiện các giải pháp PCLP tại nhiều cơ quan, tổ chức, đơn
vị còn hình thức
Nhiều báo cáo đánh giá công tác PCLP ở một số cấp ủy đảng chưa được
nhận thức đầy đủ và coi trọng xứng tầm. Tình trạng “tham nhũng vặt”, nhũng
nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công, gây lãng phí thời gian
và tiền bạc của người dân, doanh nghiệp sẽ tiếp tục là vấn đề phức tạp cần tập
trung giải quyết. Vấn đề THTK, CLP trong tiếp khách của đơn vị, trong tổ chức
hiếu hỉ của gia đình, sử dụng mạng xã hội trong thời gian làm việc của cán bộ,
công chức vẫn còn tồn tại.
Tính hình thức trong việc thực hiện tại nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị có
thể hiện ở kết quả khảo sát, cụ thể là: Khi được hỏi về 04 văn bản chỉ đạo công
tác PCLP ở Thành phố Hà Nội được triển khai đến chi bộ, thì vẫn còn nhiều
người được hỏi chưa biết đến các văn bản này, có đến gần 20% người được hỏi
chưa biết đến các văn bản: Chương trình số 07-CT/TU, ngày 26/4/2016 của
Thành uỷ về "Nâng cao hiệu quả công tác PCTN, THTK, CLP giai đoạn 2016-
2020", Kế hoạch của cấp ủy thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X) về
“tăng cường SLĐ của Đảng đối với công tác PCTN, LP" và Kế hoạch của cấp
ủy thực hiện Kết luận số 10-KL/TW, ngày 26/12/2016 của Bộ Chính trị "Về
việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3 (khoá X) về tăng cường SLĐ
của Đảng đối với công tác PCTN, LP". Khi được hỏi về số lượng các cuộc kiểm
tra, giám sát việc THTK, CLP trong xây dựng và thực hiện kế hoạch kiểm tra,
giám sát tại chi bộ, đảng bộ, có một số chi bộ, đảng bộ trong 02 nhiệm kỳ không
có cuộc nào, hoặc có thể có thực hiện song người được hỏi không biết, hoặc
chưa quan tâm đến vấn đề này. [Chi tiết xem Phụ lục 5]
Trước tình hình hiện nay, những hạn chế còn tồn tại trong PCLP tại Hà
91
Nội đặt ra những yêu cầu bức thiết đối với cấp ủy các cấp, mà đứng đầu là
Thành ủy Hà Nội trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác này.
3.2. THỰC TRẠNG THÀNH ỦY HÀ NỘI LÃNH ĐẠO CÔNG TÁC PHÒNG,
CHỐNG LÃNG PHÍ – KẾT QUẢ, NGUYÊN NHÂN VÀ KINH NGHIỆM
3.2.1. Kết quả lãnh đạo công tác phòng, chống lãng phí của Thành
ủy Hà Nội
3.2.1.1. Những ưu điểm
Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội lần thứ XVII, nhiệm kỳ
2020-2025 đánh giá: Dưới SLĐ của Thành ủy Hà Nội, “cấp ủy, chính quyền
các cấp từ thành phố đến cơ sở đã có sự thống nhất, xuyên suốt về ý chí và hành
động trong đẩy mạnh công tác PCLP, NĐĐ cấp ủy, chính quyền, cơ quan, tổ
chức, đơn vị, địa phương gương mẫu, quyết liệt đấu tranh PCLP". Nhìn chung,
trong thời gian qua SLĐ của Thành ủy Hà Nội đối với công tác PCLP đã đạt
được nhiều ưu điểm, cả về nội dung và PTLĐ.
* Về nội dung lãnh đạo
Thành ủy Hà Nội đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác PCLP trên địa
bàn một cách bài bản, khoa học, quyết liệt trên tất cả các nội dung:
Một là, Thành ủy Hà Nội đã lãnh đạo, chỉ đạo, xác định rõ các chủ trương,
mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện công tác PCLP trên địa
bàn Thành phố
Từ năm 2013 đến nay, công tác PCLP luôn được Thành ủy Hà Nội xác
định là nhiệm vụ trọng tâm và thường xuyên, đồng thời tập trung chỉ đạo các
cấp, các ngành triển khai thực hiện, chú trọng vào các giải pháp phòng ngừa,
đẩy mạnh cải cách hành chính và phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong
phát hiện, xử lý lãng phí và đạt được nhiều kết quả tích cực. Thành ủy đã chú
trọng việc tổng kết thực tiễn, lựa chọn, chuẩn bị ban hành các chủ trương sát
đúng với tình hình gắn chặt với điều kiện thực hiện. Các chủ trương, mục tiêu,
phương hướng nhiệm vụ giải pháp thực hiện công tác PCLP trên địa bàn Thành
92
phố Hà Nội được xác định không chỉ từ chủ trương nghị quyết mà chú trọng
xây dựng chương trình hành động, thành lập Ban chỉ đạo Chương trình số 07-
Ctr/TU, với quyền hạn, trách nhiệm cụ thể và chịu trách nhiệm trước Thành ủy,
Ban Thường vụ Thành ủy.
Thành ủy Hà Nội đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng các định hướng
về PCLP, trên cơ sở các phương hướng, giải pháp trong Nghị quyết Đại hội
Đảng bộ Thành phố Hà Nội về phát triển kinh tế -xã hội, PCTN, LP, chống các
biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, các biểu hiện “tự
diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ Đảng bộ và các nghị quyết của Đảng
về PCTN, LP.
Thành ủy thành lập Ban Chỉ đạo Chương trình 07-CTr/TU về Nâng cao
hiệu quả công tác PCTN; THTK, CLP giai đoạn 2016-2020, Hà Nội để thực
hiện các nội dung nâng cao hiệu quả công tác PCTN; THTK, CLP. Đồng thời,
Thành ủy dựa trên cơ sở thực tế ở Thành phố Hà Nội, định hướng Ban Chỉ đạo
xác định nhiệm vụ trọng tâm và chương trình hành động hàng năm. Nhờ đó,
Ban Chỉ đạo Chương trình 07-CTr/TU đã thực hiện rất tốt các nhiệm vụ của
mình cũng như thể hiện được vai trò chỉ đạo đối với các cơ quan, đơn vị, có
tính quyết định đến thành công trong thực hiện các chuyên đề của Chương trình
07-Ctr/TU.
Hai là, Thành ủy đã lãnh đạo chính quyền, MTTQ các tổ chức CT-XH cụ
thể hóa chủ trương của Thành ủy thành chương trình, kế hoạch công tác và tổ
chức thực hiện đồng bộ và toàn diện
Hàng năm, căn cứ Chương trình, kế hoạch công tác của Thành ủy, Ban
Chỉ đạo Chương trình 07-Ctr/TU, UBND Thành phố đã ban hành các kế hoạch,
chương trình để thực hiện trên toàn Thành phố [110], chỉ đạo các sở, ngành,
quận, huyện, thị xã tập trung triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp PCLP
và kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi lãng phí, tiêu cực. UBND Thành
phố cũng đã ban hành đầy đủ, kịp thời các văn bản quy phạm pháp luật về tiêu
93
chuẩn, định mức, chế độ quản lý chuyên ngành thuộc thẩm quyền, trách nhiệm
của Thành phố theo quy định của Luật THTK, CLP và yêu cầu của cấp có thẩm
quyền trong các lĩnh vực như: Quản lý tài chính - ngân sách, quản lý; sử dụng
tài sản nhà nước; quản lý giá, phí, lệ phí trên địa bàn; huy động, quản lý nguồn
vốn thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới làm cơ sở cho việc quản lý,
sử dụng, chi tiêu ngân sách của các cơ quan, tổ chức thuộc Thành phố và thực
hiện tiết kiệm, chống lãng phí [Chi tiết xem Phụ lục 1]
UBND Thành phố giao Sở Tài chính hướng dẫn các cơ quan, tổ chức sử
dụng ngân sách nhà nước xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ, quy chế quản lý,
sử dụng tài sản công, quy định chế độ hội nghị, hội thảo, tiếp khách, công tác
phí; quy định về quản lý, sử dụng xe ô tô đảm bảo công khai, minh bạch, đúng
mục đích, tiêu chuẩn, chế độ, đạt hiệu quả và mục tiêu tiết kiệm đã đề ra.
Các sở, ban, ngành, quận, huyện, thị xã tăng cường rà soát các chế độ,
định mức, tiêu chuẩn ban hành mới 614 văn bản; sửa đổi, bổ sung 154 văn bản
về PCLP, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, nhất là chi tiếp khách, lễ tân, đi
công tác nước ngoài[96].
Để thực hiện tốt công tác phòng ngừa, phát hiện hành vi lãng phí, Ủy ban
MTTQ Việt Nam Thành phố Hà Nội đã chủ động phối hợp với chính quyền
Thành phố tập trung hướng dẫn chỉ đạo thực hiện “Năm kỷ cương hành chính”;
đẩy mạnh công tác giám sát, phản biện xã hội, phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc
hội Thành phố Hà Nội, HĐND Thành phố, Ban Dân vận Thành ủy tham gia
giám sát việc thực hiện các chính sách pháp luật của Trung ương và Thành phố,
nhất là cải cách thủ tục hành chính, giải quyết khiếu nại, tố cáo thực hiện Pháp
lệnh dân chủ ở xã, phường, thị trấn.
Thành ủy lãnh đạo các cơ quan, đơn vị chủ động làm tốt công tác phòng
ngừa như: thực hiện các quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động các
cơ quan được đẩy mạnh; rà soát luân chuyển cán bộ
Ba là, Thành ủy đã tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và
94
lãnh đạo phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức CT-XH tham gia giám sát
và phản biện xã hội, góp phần phòng ngừa và phát hiện lãng phí
Hàng năm, Ban Thường vụ Thành ủy triển khai kế hoạch và thành lập các
đoàn kiểm tra, giám sát theo Điều 30 Điều lệ Đảng, trong đó, nội dung PCTN,
LP được chú trọng. Thành ủy, các cấp ủy trong giai đoạn 2016-2020 đã kiểm
tra đối với 9.810 lượt tổ chức đảng, 4.309 đảng viên; giám sát 4.786 lượt tổ
chức đảng, 3.900 đảng viên; trong đó, Thành ủy, Ban Thường vụ Thành ủy đã
triển khai 138 đoàn iểm tra 839 lượt tổ chức đảng và 18 đoàn giám sát 84 tổ
chức đảng trực thuộc về công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện 08 chương trình
công tác lớn, 5 nhiệm vụ chủ yếu và 3 khâu đột phá của Thành ủy, trong đó
năm 2019, Thành ủy kiểm tra công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện
Chương trình 07-CTr/TU của Thành ủy.
Công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành
án, phát hiện sớm, xử lý nghiêm minh các vụ việc, vụ án tham nhũng, lãng phí
được tăng cường. Đã có 2.313 tổ chức, đơn vị triển khai kiểm tra việc thực hiện
các quy định về công khai, minh bạch trong hoạt động. Thanh tra các cấp đã
triển khai 1.673 cuộc, phát hiện vi phạm và kiến nghị xử lý gần 1,4 nghìn tỷ
đồng ; hơn 40ha đất; kiến nghị xử lý trách nhiệm, rút kinh nghiệm đối với 207
tập thể, 429 cá nhân; kiến nghị chuyển cơ quan điều tra 21 vụ; xử lý 192 vụ/657
bị cáo bị truy tố các tội danh về tham nhũng[96].
Việc kiểm tra, giám sát đôn đốc thực hiện công tác PCLP, thanh tra, giải
quyết khiếu nại, tố cáo được tăng cường, nhất là giải quyết những vướng mắc,
tồn đọng từ nhiều năm được tập trung chỉ đạo giải quyết như: rà soát số kết luận
được thực hiện sau thanh tra tồn đọng từ 2011 đến 2016; rà soát các vụ việc
khiếu nại, tố cáo phức tạp, đông người cần tập trung theo dõi, kiểm tra, đôn đốc
giải quyết.
Thành ủy lãnh đạo tổ chức đảng các cấp chủ động xây dựng các kế hoạch
tăng cường kiểm tra, đôn đốc, xử lý những lĩnh vực dễ xảy ra lãng phí như công
95
tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng, tài chính thể hiện ở các văn bản như:
Quyết định số 30-QĐ/BCĐ ngày 06/3/2018 thành lập Đoàn khảo sát của Ban
Chỉ đạo Chương trình 07-CTr/TU; Kế hoạch số 36-KH/BCĐ và Quyết định số
37-QĐ/BCĐ ngày 30/5/2018 về kiểm tra THTK, CLP trong quản lý đầu tư một
số dự án, công trình trọng điểm của Thành phố; Báo cáo số 244-BC/TU ngày
02/01/2018 về kết quả kiểm tra, rà soát các cuộc thanh tra về kinh tế- xã hội và
kiến nghị của kiểm toán Nhà nước năm 2016 đến tháng 11 năm 2017 Kế
hoạch công tác kiểm tra, giám sát các năm được Thành ủy ban hành gắn với
nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố. Các cuộc thanh tra, kiểm
tra đã thực hiện đều có nội dung kiểm tra tập trung vào các lĩnh vực dễ xảy ra
lãng phí, tiêu cực. Tính riêng năm 2017, Ủy ban kiểm tra các cấp trong Đảng
bộ Thành phố đã kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với 119 tổ chức đảng và
381 đảng viên, đã có 312 cuộc thanh tra, kết luận 212 cuộc, qua đã phát hiện vi
phạm 35,8 tỷ đồng và 18,58 ha đất, kiến nghị thu hồi 32,8 tỷ đồng và 17.695
m2 đất; kiểm điểm trách nhiệm, rút kinh nghiệm với 57 tập thể và 116 cá nhân
thiếu trách nhiệm, buông lỏng công tác quản lý dẫn đến vi phạm [7].
Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hà Nội đã ban hành kế hoạch, hướng
dẫn tiếp tục triển khai thực hiện Quy định số 217-QĐ/TW ngày 12 tháng 12 năm
2013 của Bộ Chính trị ban hành “Quy chế giám sát và phản biện xã hội của
MTTQ Việt Nam và các đoàn thể CT-XH” và Quy định số 218-QĐ/TW ngày
12 tháng 12 năm 2013 của Bộ Chính trị “về MTTQ Việt Nam, các đoàn thể CT-
XH và nhân dân tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền”.
Thành ủy đã ban hành và triển khai Quyết định 2200-QĐ/TU ngày
25/5/2017 về Quy chế tiếp xúc, đối thoại giữa NĐĐ cấp ủy, chính quyền các
cấp với MTTQ, các tổ chức CT-XH và nhân dân trên địa bàn Thành phố Hà
Nội nhằm phát huy vai trò, trách nhiệm trong công tác PCLP.
Những năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hà Nội phối hợp
với Đoàn đại biểu Quốc hội Hà Nội, Thường trực HĐND, các ban HĐND
96
Thành phố giám sát và nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo;
giám sát về kết quả triển khai Quy hoạch mạng lưới các điểm đỗ xe, bãi đỗ xe
công cộng; giám sát đối với một số quận, huyện và Sở Tài nguyên và Môi
trường trong công tác quản lý đất đai; phản biện xã hội 05 vấn đề mà UBND
Thành phố trình HĐND Thành phố tại các kỳ họp. Hướng dẫn MTTQ các quận,
huyện, thị xã chỉ đạo MTTQ xã, phường, thị trấn đẩy mạnh hoạt động giám sát
của Ban Thanh tra nhân dân và Ban Giám sát đầu tư cộng đồng ở các cơ sở.
Kết quả tính riêng năm 2017 đã tổ chức giám sát được 17.462 cuộc, phát hiện
2460 vụ vi phạm, chuyển đề xuất, kiến nghị 2.356 vụ cho các cơ quan có thẩm
quyền, giải quyết, kiến nghị thu hồi về cho Nhà nước 11.132 m2 đất [113].
Bốn là, Thành ủy đã lãnh đạo xử lý một số vụ việc, hành vi lãng phí hoặc
có biểu hiện lãng phí
Trong nhiệm kỳ 2015-2020, Thành ủy đã lãnh đạo rà soát, kiểm tra và xử
lý các vụ việc, hành vi lãng phí hoặc có biểu hiện lãng phí, xem xét ý kiến tham
mưu của Ban Chỉ đạo Chương trình 07-CTr/Tu và và kiến nghị của kiểm toán
nhà nước, tiến hành chỉ đạo, kiểm tra, xử lý việc THTK, CLP trong quản lý đầu
tư một số dự án trọng điểm của Thành phố như: dự án “Cải thiện hệ thống tiêu
nước khu vực phía Tây thành phố Hà Nội (Trạm bơm tiêu Yên Nghĩa) – Giai
đoạn I[46]. Thành ủy chỉ đạo Ban Chỉ đạo cũng thành lập các đoàn kiểm tra
theo Kế hoạch số 36-KH/BCĐ và Quyết định số 37-QĐ/BCĐ ngày 30/5/2017
về việc THTK, CLP trong đầu tư một số công trình, dự án trọng điểm của Thành
phố, tiến hành kiểm tra nhiều dự án Dự án Công viên hồ điều hòa Nhân Chính,
Thanh Xuân; Dự án đường vành đai 3,5; Dự án đầu tư trang thiết bị PCCC, cứu
nạn cứu hộ cho 10 Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy hiện có; Dự án Xây
dựng cầu vượt [11]; dự án “Xây dựng Trung tâm nghiên cứu chuyển giao công
nghệ và giám định công nghệ Hòa Lạc”[47].
Qua kiểm tra, thanh tra cho thấy, cấp ủy, chính quyền các đơn vị đều xác
định việc PCLP là nhiệm vụ quan trọng, đã quan tâm phổ biến và triển khai
97
công tác một cách chủ động, đã phát hiện nhiều vấn đề, hạn chế trong công tác
PCLP như tình trạng lãng phí, thất thoát trong đầu tư xây dựng cơ bản vẫn còn
xảy ra ở nhiều khâu của quá trình đầu tư; nhiều lĩnh vực trong một số dự án còn
chậm, thực hiện không triệt để dẫn đến tình trạng thi công chậm tiến độ còn
phổ biến, chậm được khắc phục[11]. Đối với một số dự án, đã kết luận một
số yêu cầu của Đoàn kiểm tra về việc giảm trừ cấp phát thanh toán đối với giá
trị khối lượng hoàn thành, giảm giá giá trị dự toán, tiết kiệm được hàng tỷ
đồng cho ngân sách [11]. Việc trực tiếp chỉ ra những hạn chế, những kết quả,
kết luận kiểm tra cụ thể đã có tác dụng rất tốt trong giáo dục, phòng ngừa sai
phạm; tạo sự đồng tình, ủng hộ, tin tưởng của nhân dân.
Năm là, Thành ủy đã tăng cường sơ kết, tổng kết, rút kinh nghiệm công
tác PCLP
Công tác sơ kết, tổng kết và rút kinh nghiệm được Thành ủy lãnh đạo đưa
vào kế hoạch, chương trình làm việc của cấp ủy đảng các cấp trong Thành phố,
các cơ quan, đơn vị trong toàn HTCT và thực hiện thường xuyên qua các năm
và các kỳ. Ban Chỉ đạo Chương trình 07-CTr/TU tổng hợp và báo cáo Thành
ủy về các mặt công tác PCLP định kỳ 6 tháng, một năm, giữa nhiệm kỳ và
nhiệm kỳ [8, 10, 12].
* Về phương thức lãnh đạo
PTLĐ của Thành ủy và các cấp ủy đảng nói chung, PTLĐ của Thành ủy
và các cấp ủy đảng đối với công tác PCLP nói riêng được đổi mới.
Một là, Thành ủy chú trọng lãnh đạo công tác PCLP bằng việc ban hành
các văn bản nghị quyết, chỉ thị, chương trình, kế hoạch về PCLP
Trong các hội nghị, các nội dung bàn bạc được thảo luận dân chủ, thẳng
thắn, tập trung, thể hiện được trách nhiệm và trí tuệ của tập thể; các vấn đề được
kết luận rõ ràng và văn bản hóa kịp thời các nội dung quan trọng để chỉ đạo
triển khai thực hiện. Các văn bản được xây dựng, ban hành và triển khai thực
hiện một các bài bản, khoa học và quyết liệt, thể hiện ở các văn bản lãnh đạo,
98
chỉ đạo chuyên đề về PCLP nói riêng, PCTN, LP nói chung như: Kế hoạch số
43-KH/TU ngày 28/4/2017 thực hiện Kết luận số 10-KL/TW ngày 26/12/2016
của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết Trung ương 3, khóa X
về tăng cường SLĐ của Đảng đối với công tác PCTN, LP; Kế hoạch số 17-
KH/BCĐ ngày 20/4/2017 của Ban Chỉ đạo Chương trình số 07-Ctr/TU về thông
tin, tuyên truyền về công tác PCTN, THTK, CLP giai đoạn 2016-2020; Kế
hoạch số 54-KH/TU ngày 24/7/2017 và Quyết định số 2372-QĐ/TU ngày
24/7/2017 về việc kiểm tra, giám sát việc thanh tra vụ việc; khởi tố, điều tra,
truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng, lãng phí; [Xem thêm tại Phụ lục 1].
Trong nhiệm kỳ 2016-2020, việ